in κομμουνιστικός τρόπος παραγωγής

‘φάτε Αθηναίοι τα χύσια μου’: μια απάντηση στον αρτοποιό Δημήτρη

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Σήμερα θα απαντήσω σε ένα σχόλιο του αρτοποιού Δημήτρη, ο οποίος ισχυρίζεται ότι ‘γράφω αηδίες’ σε ένα σημείωμά μου με τίτλο ‘το ψωμί-εμπόρευμα ως μέσον αρπαγής και καταστροφής’ και μου προτείνει, με προκαλεί θα  έλεγα, να μου δώσει ένα φούρνο για να δω πως βγαίνει το ψωμί και το μεροκάματο.

Στο σημείωμα αυτό υποστήριξα ότι το ψωμί που τρώμε είναι κάκιστης ποιότητας και πανάκριβο και ότι αρτοποιοί βγάζουν τρελά λεφτά. Δεν τον ενόχλησε το κακής ποιότητας ψωμί αλλά οι ανακρίβειες που γράφω περί του βάρους του ψωμιού και των κερδών των φουρνάρηδων. Ο Δημήτρης αγνοεί ίσως ότι έχω έρωτα με το ψωμί και ότι είμαι κι εγώ αρτοποιός μιας και ποιώ άρτον, όχι για να το πουλάω αλλά για τις ανάγκες του σπιτιού κι αν περάσει κάνας φίλος από το σπίτι, φεύγει και με ένα καρβελάκι ή με παξιμάδια. Εγείρονται λοιπόν τα εξής ερωτήματα: εάν το ψωμί που τρώμε είναι κάκιστης ποιότητας, πως είναι το καλό ψωμί, ποιο είναι το καλό ψωμί; Μπορούμε να παράγουμε καλό ψωμί; Πως θα μπορέσουμε να παράγουμε ψωμί που να μην είναι εμπόρευμα;

Τα ερωτήματα αυτά σχετίζονται με το ζήτημα του κομμουνιστικού τρόπου παραγωγής. Εάν ο κομμουνισμός είναι μια διαδικασία οργάνωσης της ομάδας, του κυττάρου της κοινωνίας,  και των κοινωνικών πρακτικών, στην οποία επικρατεί η κοινοχρησία, η κοινοκτησία, η συνεργασία, η αλληλεγγύη, η δημιουργική διαχείριση της σύγκρουσης και της διεκδίκησης, η ελευθερία και η ισότητα, είμαστε σε θέση να μιλάμε για κομμουνιστικό τρόπο παραγωγής; Θα μπορούσαμε υπό το πρίσμα το εμμενούς κομμουνισμού να φανταστούμε,να σκεφτούμε πως θα μπορούσε να οργανωθεί η παραγωγή του κοινωνικού πλούτου; Εκός από το ψωμί ασχοληθήκαμε ήδη με την παραγωγή των φρούτων, στο κείμενο για τους κοινοτικούς οπωρώνες, και με το συλλογικό μαγείρεμα, στο οποίο και θα επανέλθουμε.  Θα μπορούσαμε να διευρενήσουμε και να εξετάσουμε πως θα μπορούσε να οργανωθεί μια κομμουνιστική παραγωγή όλου του αναγκαίου και χρήσιμου κοινωνικού πλούτου: τα λαχανικά, τα δημητριακά, τα ρούχα, τα σπίτια, η ενέγεια, κλπ. Όλα αυτά δεν είναι ουτοπικά σχεδιάσματα αλλά απαντήσεις σε υπαρκτά προβλήματα του παρόντος. Είναι και μια άσκηση πάνω στη μείζονα αδυναμία της εποχής μας, στην αδυναμία και ανικανότητα να δούμε κάτι πέραν του υπάρχοντος.

Ο αρτοποιός Δημήτρης δεν νοιάζεται γι αυτό το πέραν του υπάρχοντος. Στ’ αρχίδια του. Ο Δημήτρης έχει ένα φούρνο, παράγει και πουλά ψωμί και έτσι επιβιώνει αυτός και η οικογένειά του. Δεν έχω τίποτα με τους ανθρώπους: ούτε με τους δασκάλους ούτε με τους οδηγούς ούτε με τους γιατρούς ούτε με τους αρτοποιούς: με το σχολείο τα έχω, με το αυτοκίνητο, με τη δυτική καπιταλιστική ιατρική με την καπιταλιστική παραγωγή ψωμιού. Δεν γνωρίζω εάν ο Δημήτρης έχει ένα φούρνο που τον δουλεύει ως οικογενειακή επιχείρηση ή εάν είναι ένας μικροκαπιταλιστής με κάνα δυο αρτεργάτες και μια δυο πωλήτριες. Δεν γνωρίζω επίσης τι ψωμί φτιάχνει αλλά μπορώ να το φανταστώ. Θα φτιάχνει εκείνο το άσπρο ψωμί τη ψύχα του οποίου εάν την πιέσεις φτιάχνεις ένα μπαλάκι σαν του πινγκ πονγκ κι εάν το εκσφενδονίσεις προς το πάτωμα αναπηδά λες και είναι από καουτσούκ. Δοκιμάστε αν θέλετε! Πριν δούμε όμως τα περί του βάρους του ψωμιού-εμπορεύματος, τι είναι ένα καλό ψωμί κι αν μπορούμε να παράγουμε ψωμί το οποίο να μην είναι εμπόρευμα, δηλαδή να μας κοστίζει πολύ, παρά πολύ λιγότερο και να είναι και καλό, ας δούμε τι είναι αυτό το ΄φάτε Αθηναίοι τα χύσια μου’.

Ένας φίλος από τα παλιά πήγε και δούλεψε για ένα φεγγάρι σε φούρνο, κάπου στην Αθήνα, πήρε τη θέση ενός, από τους δύο,  αρτεργάτη που έφυγε. ‘Ενα πρωινό, ο φίλος μου βλέπει τον άλλον αρτεργάτη, να τον βγάζει, να τον παίζει και να χύνει μέσα στη ζύμη φωνάζοντας ‘φάτε Αθηναίοι τα χύσια μου’! Βέβαια, αυτό δεν γίνεται σε όλους τους φούρνους της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης  – σε έναν μόνο και να συνέβαινε ή να συνεχίζει να συμβαίνει αρκεί. Κατανοώ ότι δουλειά του αρτεργάτη είναι κουραστική – στις τρεις μετά τα μεσάνυχτα πρέπει να είναι στο φούρνο για να ζυμώσει και να ψήσει. Θέλω να πω ότι πραγματικά δεν ξέρουμε τι τρώμε – κι αυτή η διαπίστωση δεν ισχύει μόνο για το ψωμί.

Μετά από αυτή την εξήγηση ας δούμε τι είναι ένα καλό ψωμί. Στη Κρήτη ένας γέρος μου είχε πει το εξής, όταν τον ρώτησα πως έφτασε στα ενενήντα και ήταν υγιής, την ώρα που φούρνιζε κριθαρένια παξιμάδια, σε έναν μικρό οικισμό προς το Παλαίκαστρο: πέντε μερών ψωμί, πέντε χρονών κρασί, πέντε ώρες δουλειά. Το καλό ψωμί φαίνεται την πέμπτη μέρα. Ενώ εγώ φαντάζομαι πως θα είναι το ψωμί του Δημήτρη, ο Δημήτρης δεν φαντάζεται πως είναι το δικό μου ψωμί. Προτείνω λοιπόν να ανταλλάξουμε τα ψωμιά μας. Να του στείλω εγώ ψωμί να το φάει την πέμπτη μέρα και να μου στείλει αυτός το δικό του να το φάω την πέμπτη μέρα. Η φραντζόλα η δική του την πέμπτη μέρα και μετά θα είναι σα ρόπαλο. Σκληρό, πολύ σκληρό, σαν φριγανιά. Το δικό μου θα είναι μαλακό. Γιατί;

Ας δούμε πως φτιάχνει το ζωμί του ένας φούρνος. Αγοράζει αλεύρι από το φούρνο, αλεύρι άσπρο, χωρίς τη φλούδα και το φύτρο, το οποίο έχει καεί και καταστραφεί κατά την άλεση του σιταριού στους ταχύτατα περιστρεφόμενους κυλινδρόμυλους. Η πρώτη ύλη λοιπόν είναι λίαν επιεικώς απαράδεκτη. Αυτό δεν είναι αλεύρι!  Το αλεύρι είναι αλλιώς.

Το καλύτερο ψωμί στην Ελλάδα το παράγει ένας φούρνος στο Παγκράτι, ο ιδιοκτήτης του οποίου έχει τρέλα με το καλό ψωμί – αν θέλετε τη διεύθυνσή του ευχαρίστως να σας τη δώσω, έχει και πρατήριο στο Σύνταγμα. Ο φούρναρης αυτός βρίσκει ντόπιες ποικιλίες σιταριού  βιολογικής καλλιέργειας, το αλέθει σε πετρόμυλο μέσα στο φούρνο και με αυτό το αλεύρι φτιάχνει το ψωμί του. Με αυτόν τον τρόπο φτιαχνουμε κι εμείς το ψωμί μας – πριν τρία χρόνια μάλιστα παρήγαγα το σιτάρι εγώ ο ίδιος χωρίς λιπάσματα και φυτοφάρμακα. Αυτό το ψωμί δεν μπορεί να το φάει ο κόσμος, δεν μπορεί να το εκτιμήσει. Συμβαίνει ό,τι και το γάλα. Εάν μια ζωή πίνεις εβαπορέ και σακχαρούχο, εάν πιεις κατσικίσιο ή αγελαδινό, θα ξεράσεις. Όταν δίνω σε φίλους ψωμί μου, πολλοί διαμαρτύρονται: ψωμί είναι αυτό; Τι ψωμί είναι αυτό; Αυτό είναι το γνήσιο ψωμί, αυτό είναι το καλό ψωμί. Αλέθεις το σιτάρι στο φούρνο, το αλεύρι έχει ένα καφετί χρώμα, δεν είναι καθόλου μα καθόλου άσπρο και βέβαια δεν γνωρίζεις τι είναι η δυσκοιλιότητα – χέζεις δυο φορές τη μέρα. Με το άσπρο όμως η σφιχτοκουραδίαση είναι εξασφαλισμένη. Μόνο αυτό αρκεί να καταλάβουμε ποιο είναι το καλό ψωμί: με το καλό ψωμί χέζεις, όπως χέζεις με κάθε καλή τροφή!

Ας δούμε τώρα τα του βάρους, της τιμής  και των κερδών. Το ψωμί το αγοράζουμε είτε σε προζυγισμένες φραντζόλες των 350 γραμμαρίων, οι οποίες είναι 330γρ., είτε με το κιλό, με το ζύγισμα. Όλες οι μικρές φραντζόλες ζυγίζουν 350 γρ. και όλες οι μεγάλες 650-700! Στα σούπερ μάρκετ, πάνω στη συσκευασία αναγράφεται και το βάρος: 350 γρ και η τιμή του είναι 80-90 λεπτά. Στους φούρνους, 90 λεπτά μέχρι και 1,10. Εδώ στην Αλεξανδρούπολη τουλάχιστον! Με το ζύγι, για ένα κιλό ψωμί, πληρώνεις από 2.80 έως 3.20 (το ολικής, το πολύσπορο, με προζύμι!).

Εάν, Δημήτρη, αγόραζες σιτάρι και το άλεθες εσύ, το αλεύρι θα σου κόστιζε 20-25 λεπτά το κιλό. Πρόπερσι, αγόραζες σιτάρι με 8-10 λεπτά, πέρυσι με 20-22. Θα σου κόστιζε λοιπόν το αλεύρι το κιλό 25 λεπτά. Εσύ όμως, όπως και όλοι οι φούρνοι αγοράζεις αλεύρι από αλευροβιομηχανία, 80 λεπτά το κιλό, τρεις φορέςπιο ακριβό. Πρόπερσι ήταν οχτώ φορές πιο ακριβό! Εάν από ένα κιλό αλεύρι φτιάχνεις 1.300 γρ. ψωμί, το κόστος μόνο από την άποψη του αλευριού είναι 18 λεπτά το κιλό, 6 λεπτά η μικρή η φραντζόλα, εάν αλέθεις εσύ το σιτάρι! Εάν το αγοράζεις, τριπλασιάζεται: 18 λεπτά η μικρή φραντζόλα. Έχεις το ρεύμα, ίσως και το ενοίκιο, έχεις να πληρώσεις εργάτες, το νερό, εισφορές, τα γνωρίζουμε όλα αυτά κι άλλα που ίσως να μην γνωρίζουμε. Και βέβαια το κέρδος θα εξαρτηθεί από το ύψος των πωλήσεων. Εάν πουλάς πολύ ψωμί, θα έχεις και μεγαλύτερα κέρδη. Πάντως, είμαι τρία χρόνια στην Αλεξανδρούπολη και φούρνο να κλείνει δεν έχω δει.

Συσκευασμένο ψωμί 350 γραμμαρίων, ολικής σίκαλης ή πολύσπορο, κομμένο σε φέτες, από τον Καραμολέγκο, τιμάται 1, 96! Εάν είναι δυνατόν! Έξι (6) εβρά το κιλό!

Το ψωμί του μέλλοντος δεν θα παράγεται, φίλτατε Δημήτρη, όπως παράγεται σήμερα και δεν θα έχει καμιά απολύτως σχέση με το σημερινό απαράδεκτο ψωμί των φούρνων. Το σιτάρι θα αλέθεται στο φούρνο και θα είναι μαύρο. Αυτό είναι το καλό και ωφέλιμο στον οργανισμό ψωμί. Το θέμα όμως είναι άλλο: πως θα παράγεται;

Να το παράγουμε μόνοι μας , είναι η μία λύση. Δεν τη δέχομαι διότι ναι μεν τρως καλό ψωμί αλλά γίνεται τεράστια σπατάλη ενέργειας και εργασίας. Μόνο με τη συλλογική παραγωγή μειώνεται δραστικά και η απαιτούμενη ενέργεια και η απαιτούμενη εργασία. Η λύση είναι οι κοινόχρηστοι και κοινόκτητοι φούρνοι οι οποίο θα λειτουγούν με την εκ περιτροπής εργασία. Σε κάθε γειτονιά υπάρχει ένας κοινόκτητος και κοινόχρηστος φούρνος στον οποίο ο καθένας και η κάθε μια θα εργάζεται μια δυο μέρες το μήνα και τις υπόλοιπες θα πηγαίνει και θα παίρνει το ψωμί του. Και δεν χρειάζεται να καταργηθεί το χρήμα για να γίνει αυτό το εγχείρημα. Με αυτόν τον τρόπο, εάν το ψωμί κοστίζει σε μια οικογένεια 60 εβρά το μήνα, με είκοσι εβρά και δυο μέρες εργασίας το μήνα από ένα μέλος της οικογένειας θα μπορούμε να παράγουμε ψωμί, πραγματικό ψωμί. Κι εάν μετατρέψουμε τους ηλεκτρικούς πετρόμυλους σε μύλους που να κινούνται με αιολική ενέργεια και τους ηλεκτρικούς φούρνους με φούρνους πέτρινους που θα θερμαίνονται με τη ξυλεία που θα παράγεται από τα κλάδέματα και τα νεκρά δέντρα των κοινοτικών οπωρώνων και των δενδροστοιχιών στα πεζοδρόμια, θα  μπορέσουμε να μειώσουμε το κόστος σε ενέργεια και εργασία ακόμα πιο πολύ.

Είμαι βέβαιος ότι εσύ Δημήτρη όλα αυτά θα τα διαβάσεις και θα γελάσεις, και όχι μόνο εσύ. Δε με πειράζει, όμως. Μόνο που γελάσατε, μου αρκεί. Πάντως, την εντύπωση ότι το να τρώω το ψωμί σας το θεωρώ ως τιμωρία δεν θα μπορέσετε να μου τη βγάλετε από το κεφάλι μου. Εγώ θα συνεχίσω να τρώω το ψωμί μου κι εσείς το ψωμί σας.

 

Σχολιάστε ελεύθερα!

  1. Καλησπερα,
    Καταρχην ευχαριστω για την εξαιρετικη δουλεια. Ειμαι σχετικα νεος “μαθητης” και η σχολη κακων τεχνων εχει μονοπωλησει σε μεγαλο βαθμο τον διαδικτυακο μου χρονο τον τελευταιο καιρο.

    Χωρις να διαφωνω με την προταση/προβλεψη για το μελλοντικο μοντελο παραγωγης, υπαρχει και η επιλογη της κολεκτιβοποιησης της παραγωγης-διανομης (με μια χαλαρη ας πουμε χρηση του ορου κολλεκτιβα και οχι καποιο αυστηρο μοντελο), εστω ως μεταβατικη λυση. Οπως πιθανον θα ξερεις, στη θεσσαλονικη εχει αρχισει προσπαθεια δημιουργιας δικτυου κολλεκτιβων και μαλιστα εχω υποψιν μου και μια προσπαθεια για φουρνο, οπου και θα προτεινω το ενδιαφερον σου κειμενο για το γνησιο ψωμι.

  2. γεια χαρά,
    2 σύντομες παρατηρήσεις μόνο γιατί είναι και αργά.
    προς Γρηγόρη: ως κολλεκτίβες εννοείς τα καφενεία-μπαρ κοκ που ανοίγουν προσωπικότητες του αντιεξουσιαστικού χώρου; επειδή πολύ δούλεμα πέφτει τελευταία μ’ αυτό το θέμα, αν είναι κάθε συνεταιρικό μαγαζί κολλεκτίβα, τότε προφανώς βρισκόμαστε σε προεπαναστατική περίοδο γιατί έχουμε ήδη δεκάδες χιλιάδες κολλεκτίβες σ’ όλη την Ελλάδα. Όνειρο ζω, μην με ξυπνάτε….
    προς Badarts και να με συμπαθάτε για την παρεκτροπή αλλά έχω μια αλλεργία σε θέματα αυτοδιαχείρισης του Κεφαλαίου εν έτει 2012. Το κολλεκτιβιστικό σχήμα από κάπου μπάζει, αν το πιάσουμε απ’ την αρχή, θα δούμε ότι το έδαφος όπου θα καλλιεργείται το “γνήσιο ψωμί” στην Ελλάδα είναι ήδη τόσο μολυσμένο απ’ τη συστηματική χρήση λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων και ειδικών χωμάτων, που για να έχουμε μια ιδέα -σύμφωνα με φίλο μου αγρότη, αν σταματήσουμε σήμερα κάθε επέμβαση στη γη, θα χρειαστούν τουλάχιστον 30 χρόνια ώστε αφενός να καθαρίσουν οι υδροφόροι ορίζοντες απ’ τα τοξικά, αφετέρου να ανακάμψει το χώμα απ’ το συνεχές ντοπάρισμα από 7-8 στοιχεία (φώσφορος, ασβέστιο, άζωτο κλπ) και είναι άγνωστο κατά πόσο θα μπορέσει να φτάσει στις δεκάδες κατά περιοχή διαφορετικών στοιχείων που διέθετε πριν 2-3 γενιές. Με αυτό θέλω να δείξω ότι δεν υπάρχει μέσα στον καπιταλισμό κι όσο υπάρχει καπιταλισμός, κάποια θετικότητα που μπορούμε να οικειοποιηθούμε και να υπερασπιστούμε:
    Προφανώς, το ψωμί που φτιάχνουμε με την παρέα μας είναι καλύτερης ποιότητας απ’ το ψωμί του σουπερμάρκετ, αλλά δεν είναι “κομμουνιστικό” ψωμί.
    Αναλόγως, το να ανοίγουμε ένα μαγαζί με τον κολλητό μας είναι πιθανότατα πιο ευχάριστο απ’ το να δουλεύουμε γκαρσόνια, αλλά δεν είναι επαναστατική “κολλεκτίβα”. Είναι μια ακόμα εργασία μέσα στον καπιταλισμό… Καπιταλισμός είναι και ο ρομαντικός χίππης που πουλάει βιολογικές τομάτες στη Χριστιάνια, καπιταλισμός είναι και ο κοκάκιας χρηματιστής στη Γουόλ Στρητ.
    αυτά τα ολίγα προς το παρόν.

  3. απαραίτητο,
    δεν γνωρίζω τι εννοεί ο Γρηγόρης με τις κολλεκτίβες αλλά υποθέτω ότι αναφέρεται σε ελεύθερα συνεργαζόμενες συλλογικότητες, παρέες. Σίγουρα μας ενδιαφέρει ποιοι τις συγκροτούν και για ποιο λόγο αλλά αυτα θα μας τα ξεκαθαρίσει ο Γρηγόρης, εάν έχει χρόνο και διάθεση.
    Έχεις απόλυτα δίκιο όσον αφορά την κατάσταση της καλλιεργούμενης γης και τον χρόνο που απαιτείται για να επανέλθει στη κατάσταση που ήτανε προ της χρήσης των λιπασμάτων και των φυτοφαρμάκων. Καμία απολύτως αντίρρηση!
    Το ζήτημα που θίγεις στη συνέχεια είναι ένα από τα σοβαρότερα που αντιμετωπίζουμε, είναι και θα είναι πηγή διαφωνιών, προβληματισμών και συγκρούσεων. Υπάρχει ο κίνδυνος η συζήτηση από τη μια να υποβιβαστεί στην επίκληση απλουστεύσεων και από την άλλη να υπερβεί τα όρια της επιχειρηματολογίας, δηλαδή της ευπρέπειας. Δεσμεύομαι ότι μετά την σύνταξη των σημειωμάτων για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης ανέργων θα εκθέσω τις απόψεις μου αναλυτικά και στη συνέχεια θα μπορέσεις να ασκήσεις τη κριτική σου και να εκφράσεις τα επιχειρήματά σου.
    Το πρώτο σημείωμά μου θα αναφέρεται στη (μαρξιστική) έννοια του τρόπου παραγωγής και θα υποστηρίξω ότι κάθε νέος τρόπος παραγωγής εμφανίζεται μέσα στον προηγούμενο: έτσι εμφανίστηκε ο δουλοκτητικός, έτσι ο φεουδαρχικός, έτσι και ο καπιταλιστικός. Και θέτω το ερώτημα: ο κομμουνιστικός τρόπος παραγωγής πως θα εμφανιστεί; Υπάρχει, θα υπάρξει κομμουνιστικός τρόπος παραγωγής; Θα εμφανιστεί εντός του καπιταλιστικού ή μόλις λήξει η νικηφόρα κομμουνιστική επανάσταση; Μήπως και τα δύο; Η θέση μου στο τελευταίο ερώτημα είναι καταφατική: ο κομμουνιστικός τρόπος παραγωγής θα εμφανιστεί μέσα στον καπιταλιστικό αλλά δεν θα μπορέσει να διευρυνθεί και να επικρατήσει εάν δεν γίνει κοινωνική επανάσταση.Και η κοινωνική κομμουνιστική επανάσταση δεν θα αποβεί νικηφόρα χωρίς τις βάσεις του κομμουνιστικού τρόπου παραγωγής.
    Θα τα ξαναπούμε.
    Αθανάσιος

  4. Να διευκρινισω λοιπον για το απαραίτητο:
    Ας μην κολλησουμε σε θεματα ορολογιας, αν δηλαδη καθε συνεταιριστικη επιχειρηση ονομαζεται κολεκτιβα. Στην ουσια, καθε συνεταιριστικη επιχειρηση μπορει να καταργει τη μισθωτη εργασια (το οποιο ειναι σημαντικο), αλλα δεν σημαινει οτι ανηκει αυτοματα στην κοινωνικη αλληλεγγυα οικονομια (καο) η οποια ενδιαφερει εμενα. Αντιθετα, μπορει και να εχει περισσοτερο καπιταλιστικο χαρακτηρα.

    Καποια απο αυτα τα χαρακτηριστικα που δινουν λοιπον κοινωνικα αλληλεγγυο χαρακτηρα στην κολεκτιβα ειναι να μην αποσκοπει στο κερδος, να μη διανεμει κερδη στους μετοχους, να μη δημιουργειται υπεραξια της μετοχης και αρα μελλοντικο κερδος για τους μετοχους, να ισχυει ο κανονας “1 εργαζομενος – 1 μετοχη – 1 ψηφος”, αμεσοδημοκρατικες διαδικασιες σε τακτικες συνελευσεις για τη ληψη αποφασεων κτλ

    Ασφαλως λοιπον δεν αναφερομαι σε καθε συναιτεριστικο μαγαζι, αλλα οπως ειπα σε συγκεκριμενη προσπαθεια δημιουργιας δικτυου κολεκτιβων με σαφη προσανατολισμο και χαρακτηριστικα της καο. δηλαδη κολεκτιβες οι οποιες αποσκοπουν, αντι για το κερδος, στην λιτη αλλα αξιοπρεπη καλυψη των πραγματικων ανθρωπινων αναγκων. Οτι περισσευει μετα την καλυψη των εξοδων λειτουργιας (εδω συμπεριλαμβανεται και η αμοιβη των εργαζομενων), δεν μοιραζεται στα μελη αλλα χρησιμοποιειται για την καλυψη αλλων κοινωνικων αναγκων ή την στηριξη αλλων κολεκτιβων του δικτυου. Συμπληρωματικα, το δικτυο μπορει να προωθει και την ανταλακτικοτητα ή τη χρηση εναλλακτικου νομισματος που δεν μπορει να συσσωρευεται κλπ.

    Αυτες οι προσπαθειες και τα εγχειρηματα που εντασσονται στη καο, θεωρω οτι εχουν θεση διπλα την καταστροφη, τον εμπρησμο, τη φυγη, την αποδραση και την απουσια, που οπως πολυ ευστοχα γραφει ο Αθανασιος στο προηγουμενο κειμενο θα/πρεπει να αντικαταστησουν τα αιτηματα και τη διαμαρτυρια, τα οποια ως πρακτικη νομιμοποιουν τη καπιταλιστικη κυριαρχια.

  5. σωστα τα λες αν και ολα αυτα ειναι ουτοπικα—-ναι οντως το αλευρι και στην αθηνα και στην επαρχια ειναι κακης ποιοτητος—επισης μπορει να χρησιμοποιουν προζυμι σε συνδιασμο με μαγια και βελτιωτικα αλλα το κακο στην αρτοποιοηση ειναι η στοφα ενω το ψωμι θελει κατα μεσο ορο μια ωρα το καλοκαιρι σε σκιερο μερος για να φουσκωσει και τον χειμωνα 90 με 120 λεπτα αναλογα την θερμοκρασια χρησιμοποιωντας στοφα φουσκωνει[ζυμωνεται χημικη διαδικασια] σε 40 λεπτα αρα υπαρχει βιασυνη η βιασμος του ζυμωματος μιας και ο χρονος ειναι χρημα —–επισης τα ταχυζυμωτηρια γηνεται και κει βιαστικη ζυμωση μιας και μειωνεται κατα πολλυ ο χρονος—παλιοτερα χρησιμοποιουσαν αργα ζυμωτηρια και κυλινδρους [οπου και γηνωταν σεμικροτερο βαθμο βιαστικη ζυμωση η βιασμος της ζυμης] πριν 60 χρονια η 80 η ζυμωση γηνωταν με τα χερια και το φουσκωμα σε πανακωτες.Αυτο ομως επιβραδυνει την παραγωγη κατα μεσο ορο 90 λεπτα την φουρνια για να σου δωσω να καταλαβεις εαν ενας μικρομεσαιος φουρνος θελει για την αρτοποιηση 120 κιλων 3 με 4 ωρες η επομενη φουρνια η διαδικασια των ψιλικων θα παειπισω 90 λεπτα αυτο σημαινει πρακτικα εαν δουλευει μονος θα πρεπει να σηκωθει 90 λεπτα ποιο πριν αντι για τις 4 θα σηκωθει στις 2 και 30 το ιδιο και η εργατες του αρα αυτο κοστιζει σε χρονο κουραση και επιπλεον εργασια……ΤΩΡΑ οσον αφορα το κοστος ενος αρτοποιου το κοστος απο τις πρωτες υλες ειναι το ποιο μικρο —-θα πρεπει να υπολογισεις τα καυσιμα και το ρευμα ειναι το 50 τις 100 τους κοστους σε επηχειρησεις με 2 ατομα και 25 τις 100 με 2 εργαζωμενους επιπλεον το ικα τον φορο επιτηδευματος το φπα τον συνολικο φορο το ενοικιο εαν και εφοσον υπαρχει της ζημιες και τις ανανεωσεις ενοςκαταστηματος να σου πω οτι οι πρωτες υλες ειναι μονο το 20τις 100 η και λιγοτερο του συνολικου κοστους εαν και εφοσον δεν αγοραζει αλλα προιοντα —-ΑΝΑΦΟΡΙΚΑΜΕ ΟΣΑ ΓΡΑΦΕΙΣΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΑΤΥΟΠΟΙΑ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΟΜΟΡΦΑ ΚΑΤΑ ΚΑΠΟΙΟ ΤΡΟΠΟ ΤΑ ΧΩ ΣΚΕΦΤΕΙ ΚΑΙ ΓΩ ΑΛΛΑ ΑΝΕΦΙΚΤΑ ΣΤΟΠΕΡΙΒΑΛΟΝ ΠΟΥ ΖΟΥΜΕ ΕΔΩ ΚΑΙ50 ΕΤΗ ΚΑΙ ΔΕΝ ΒΛΕΠΩ ΝΑ ΑΛΑΖΕΙ ΤΙΠΟΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ50 ΒΕΒΑΙΑ ΕΙΝΑΙΜΙΑ ΡΟΜΑΝΤΙΚΗ ΜΑΤΙΑ ΚΑΙ ΚΑΛΑ ΚΑΝΕΙΣ ΚΑΙΣΚΕΦΤΕΣΑΙ ΕΤΣΙενας πρωην αρτοποιος —νυν τραπεζικος υπαληλος[δουλος του συστηματος μην εχωντας αλλες
    εναλακτικες