in αδρομερές σκιαγράφημα δυο ιστοριών του ανθρώπινου γένους

σκέψεις για τον έρωτα, τον θάνατο και τη θυσία (1)

Κάποτε αρχίσαμε να ανοίγουμε λάκκους, να τοποθετούμε εκεί μέσα τους νεκρούς μας και να τους σκεπάζουμε με χώμα. Γιατί να το κάνουμε αυτό;
Τι γινόταν πριν; Βλέπαμε, τα λιγοστά μέλη της ομάδας, τα πτωματοφάγα όρνεα και θηλαστικά να τρώνε τους νεκρούς μας. Κάποτε αυτό δεν μπορούσαμε να το βλέπουμε, δεν το αντέχαμε. Και αρχίσαμε να θάβουμε τους νεκρούς μας, να τους προστατεύσουμε από τους γύπες και τις ύαινες. Γιατί δεν το αντέχαμε;

Δεν το αντέχαμε γιατί δημιουργήθηκαν τόσο ισχυροί συναισθηματικοί δεσμοί μεταξύ όλων των μελών της ομάδας, λόγω της εγγενούς αδυναμίας μας και της τεράστιας επιθυμίας να ζήσουμε, να ενισχύσουμε τη ζωή, ώστε μπορούμε να πούμε ότι ήμασταν όλοι και όλες ερωτευμένοι με όλους και με όλες για όλη μας τη ζωή, και με τα φυτά και με τα ζώα και με τα νερά και με το χώμα και με τον ουρανό. Χωρίς αυτόν τον διάχυτο πανερωτισμό δεν θα υπήρχαμε σήμερα.
Θα ήταν τότε που η διάκριση ‘εγώ’ κι ‘εσύ’, η διάκριση ‘άνθρωπος’ και ‘φύση’ δεν θα υπήρχε, ο έρωτας δεν κάνει διακρίσεις.
Ήμασταν ερωτευμένοι και με τους νεκρούς. Τόσο που τους θάβαμε κάτω από το πάτωμα των πρώτων κατοικιών. Τόσο που τα κρανία τους τα καλύπταμε με γύψο και τα τοποθετούσαμε μέσα στις κατοικίες μας.
Το να είσαι ερωτευμένος με τους πάντες και τα πάντα μια ζωή είναι μια κατάσταση που έχει χαθεί ανεπιστρεπτί. Πώς είναι ένας άνθρωπος που είναι ερωτευμένος μια ζωή με τους πάντες και τα πάντα; Δεν μπορούμε ούτε καν να το φανταστούμε. Για το μόνο που είμαστε βέβαιοι είναι ότι ο σημερινός έρωτας είναι ένα θραύσμα του προϊστορικού πανερωτισμού.
Μήπως όμως θα αναγκαστούμε μια μέρα να κινηθούμε προς αυτήν την κατεύθυνση;

Σχολιάστε ελεύθερα!

  1. Είναι μάλλον θέμα υγιεινής και όχι πανερωτισμού το θέμα της ταφής ή όχι. Σε ολιγομελείς κοινωνίες μπορεί να εξακολουθεί να υπάρχει η πρακτική να δίνεται το πτώμα στα όρνεα (είχα διαβάσει για κάποιες περιοχές του Νεπάλ). Μπορείς να φανταστείς τι θα γινόταν στις πόλεις αν θάβαμε τους νεκρούς στην πυλωτή της πολυκατοικίας;;; Επίσης σε πρωτόγονες φυλές κάποιοι κρατάνε περίπου βαλσαμωμένους τους νεκρούς τους κοντά στην κατοικία. Με αυτούς τι στο καλό έγινε; Περάσανε νωρίτερα στον πανερωτισμό σαν τον “πολιτισμένο άνθρωπο”;;;

  2. Κατ΄ αρχήν με ενδιαφέρει η προέλευση της ταφής. Είναι η πρώτη αντιμετώπιση των νεκρών; Η υπήρξε άλλη ή άλλες; Πολύ δύσκολο να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα. Οι αρχαιολόγοι μας λένε ότι η έκθεση στα όρνεα, το βαλσάμωμα και η καύση είναι μεταγενέστερες πρακτικές, για τις οποίες θα γράψω άλλα σημειώματα. Δεν πρότεινα να θάβουμε τους νεκρούς στις πυλωτές των πολυκατοικιών, μελετώ τι έκαναν κάποτε οι άνθρωποι με τους νεκρούς τους και βλέπω ότι η ποικιλία των ταφικών εθίμων είναι πολλά. Δεν αξιολογώ ότι προτείνω. Με ενδιαφέρει η καταγωγή της ταφής. Το θέμα της υγιεινής εμφανίστηκε αργότερα, όταν οι άνθρωποι εγκαταστάθηκαν μόνιμα και ζούσαν πολλοί μαζί σχηματίζοντας χωριά. Αλλά τέτοιο θέμα δεν υπήρχε για τις ολιγομελείς τροφοσυλλεκτικές ομάδες των προανθρώπων που μετακινούνταν συνεχώς όπως δεν υπήρχε και δεν υπάρχει και για άλλα πρωτεύοντα που ζουν ομαδικά – τους χιμπατζήδες λόγου χάριν ή τους μακάκους. Θεωρώ ότι η ταφή των νεκρών δηλώνει φροντίδα γι αυτούς, αποτέλεσμα των στενών σχέσεων που είχαν κάποια στιγμή εμφανιστεί. Αλλά είναι σαφές ότι για ένα τόσο μακρινό παρελθόν κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος, εικασίες διατυπώνουμε βάσει συλλογισμώνν και υποθέσεων.