φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Ο Κύριος είναι ελεήμων και φιλάνθρωπος, δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία πια. Τον βλέπουμε να σπεύδει αμέσως να επισκεφτεί τα θύματα των πλημμυρών, της ξηρασίας, των επιδημιών, της ανέχειας, των λιμών, της εξαθλίωσης και της φτώχειας. Καθημερινά πια βλέπουμε στην οθόνη της τηλεόρασης Προέδρους και πρωθυπουργούς, μόνοι τους ή με τις συζύγους τους, πολύ συχνά αυτές μόνες τους, αστέρια του κινηματογράφου, του αθλητισμού και του τραγουδιού να έρχονται σε άμεση επαφή με τα θύματα φυσικών και κοινωνικών καταστροφών, να συζητάνε μαζί τους, να παίρνουν αγκαλιά μικρά παιδιά, να τους συμπαραστέκονται. Κάποιοι από αυτούς βάζουν το χέρι στην τσέπη τους – ο Τράμπ έδωσε από την περιουσία του 1 εκ. δολάρια στους πλημμυροπαθείς του Τέξας, πριν λίγο καιρό. Είναι πολύ τρέντι πάμπλουτοι καπιταλιστές να ιδρύουν φιλανθρωπικά ιδρύματα.
ΜΕ αυτές τις εικόνες θα ζήσουμε τα επόμενα χρόνια, φίλες και φίλοι. Όσο πιο πολλές οι καταστροφές, τόσο πιο πολλές και συχνές οι επισκέψεις και η συμπαράσταση. Τα πρόσωπά τους προδίδουν την βαθιά τους λύπη. Καμιά φορά βουρκώνουν κιόλας. Είναι τόσο μεγάλη και ειλικρινής η λύπη τους που η Μελάνια επισκέφθηκε πλημμυροπαθείς φορώντας γόβες με δωδεκάποντο τακούνι, γόβες των 500 δολαρίων εννοείται, αλλά τις έβγαλε και φόρεσε κάτι πιο φτηνό, ADIDAS των διακοσίων δολαρίων, λέω εγώ τώρα. Δεν είναι λίγοι οι Υποτελείς που είναι βέβαιοι ότι το ενδιαφέρον των Κυρίων τους, η ανείπωτη οδύνη τους, ο σπαραγμός τους είναι ειλικρινή αισθήματα. Είναι καλός ο Πρόεδρος μας, νοιάζεται για μας.
ΕΜΕΙΣ βέβαια θα διαφωνήσουμε. Κάποιοι θα πουν ότι πρόκειται για υποκρισία. Ασφαλώς και είναι, δεν νομίζω να υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία – αλλά δεν είναι μόνο και δεν είναι κυρίως υποκρισία, όπως θα υποστηρίξω παρακάτω. Νομίζω ότι η συντριπτική πλειονότητα του παγκόσμιου πληθυσμού την αντιλαμβάνεται την υποκρισία. Και μερικές φορές είναι τόσο σαφής που δεν γίνεται να μην τη βλέπεις, όπως μας λέει το περιστατικό με τις γόβες της Μελάνιας, της Κυρίας Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.
ΑΝ δεν είναι μόνο υποκρισία, τι άλλο μπορεί να είναι, φίλες και φίλοι; Απαντώ ευθύς αμέσως: είναι η συνειδητή απόπειρα σχηματισμού ενός δεσμού του Κυρίου με τους Υποτελείς την ώρα που αυτοί δεινοπαθούν και υποφέρουν– εικονικού, περιστασιακού και προσωρινού, ασφαλώς. Θα παραθέσω τις σκέψεις και τα επιχειρήματα που με οδήγησαν στην παραπάνω θέση. Η θέση όμως αυτή εγείρει πληθώρα ερωτημάτων. Γνωρίζοντας την απέχθεια και την μετά βδελυγμίας περιφρόνηση του Κυρίου προς τους πληβείους Υποτελείς, θα αναρωτηθούμε γιατί να προσπαθεί ο Κύριος να σχηματίσει δεσμό με τους Υποτελείς. Σχηματίζει δεσμούς με τους Υποτελείς σε ‘κανονικές’ συνθήκες; Γιατί να το κάνει και να το επιδεικνύει όταν οι Υποτελείς υποφέρουν και δεινοπαθούν; Μήπως ηδονίζεται κρυφά από τα βάσανα των Υποτελών Του;
ΑΥΤΑ που γράφω, φίλες και φίλοι, για τον Κύριο, την κυριαρχική σχέση, για την Κυριαρχία, δεν είναι θεωρητικά κατασκευάσματα του εγκεφάλου μου. Προσπαθώ να γνωρίζω και να μελετήσω όλες τις μορφές Κυριαρχίας που έχουν εμφανιστεί πάνω στη Γη – την αρχαιοελληνική, την ρωμαϊκή, την αρχαία αιγυπτιακή, τη σουμερική, την φεουδαλική, την κινέζικη, γιαπωνέζικη, ινδική, ρωσική, των Αζτέκων και των Ίνκας. Διαβάζω και μελετώ αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους ιστοριογράφους, μεταγενέστερους ιστορικούς, κοινωνιολογικά, ανθρωπολογικά και εθνογραφικά κείμενα, στα οποία βρίσκω πάρα πολύ υλικό. Να ένα γνωμικό των Ιαπώνων σαμουράι (πολεμιστών) του 18ου αιώνα: οι αγρότες είναι σαν το σουσάμι· όσο πιο πολύ το πιέσεις, τόσο πιο πολύ λάδι θα βγάλει.
Η κυριαρχική σχέση δεν συνεπάγεται κατ΄ ανάγκην και την ύπαρξη δεσμού, προσωπικού ή συγγενικού, μεταξύ Κυρίου και Υποτελών. Ο κανόνας είναι η μη ύπαρξη δεσμού. Στην δουλοκτητική αρχαία Ελλάδα και Ρώμη, στην φεουδαρχική δυτική (και αργότερα και ανατολική) Ευρώπη, στην προβιομηχανική Κίνα και Ινδία, στις σύγχρονες καπιταλιστικές κοινωνίες οι Κύριοι δεν σχηματίζουν δεσμούς με τους Υποτελείς τους. Είναι τέτοια και τόση η απέχθεια και η περιφρόνηση που νιώθουν, ώστε η ύπαρξη δεσμού θα ήταν αντίφαση και παραλογισμός. Υπήρξαν όμως και κυριαρχικές κοινωνίες όπου οι Κύριοι διατηρούν δεσμούς, ιδίως την εποχή της εμφάνισης της κυριαρχικής σχέσης, όπως στην Κίνα και την Ινδία. Η διατήρηση δεσμών παρατάθηκε στην προβιομηχανική Ιαπωνία μέχρι πολύ πρόσφατα, με επιβιώσεις που τις παρατηρούμε ακόμα και σήμερα εκεί. Οι δεσμοί αυτοί είναι συγγενικοί, μιας και η κυριαρχική σχέση εμφανίζεται μέσα στο πλαίσιο της κοινότητας και αργότερα της οικογένειας. Με το πέρασμα του χρόνου, ο Κύριος απομακρύνεται σταδιακά, μετά από μια μακροχρόνια φάση ενός εκτεταμένου δικτύου ψευδοσυγγένειας.
ΤΙ έχει παρατηρηθεί; Έχει παρατηρηθεί ότι αγροτικές εξεγέρσεις γίνονταν εκεί όπου ο Κύριος έχει απομακρυνθεί κοινωνικά και χωρικά, ζει σε οχυρωμένες πόλεις ή φρούρια, όπως στην όψιμη ρωμαϊκή κοινωνία, στην μεσαιωνική Ευρώπη και την Κίνα. Αντιθέτως, αγροτικές εξεγέρσεις δεν γίνονται όπου ο Κύριος διατηρεί συγγενικές, ψευδοσυγγενικές και προσωπικές σχέσεις, όπως στις πρώιμες ποιμενικές κοινωνίες, την εβραϊκή λόγου χάριν (η Παλαιά Διαθήκη μας λέει πολλά για αυτό το ζήτημα), την Ιαπωνία της περιόδου 1600-1850 και στην Ινδία πριν κατακτηθεί από τους Μογγόλους το 1550, κάπου εκεί. Σε αυτή την περίπτωση ο Κύριος είναι ο πατέρας, ο αρχηγός που φροντίζει και προστατεύει τους Υποτελείς, τους προτρέπει να εργαστούν, ακούει τα προβλήματά τους, τους επιτηρεί και πάνω από όλα αποτρέπει το ξέσπασμα εξεγέρσεων.
ΣΤΙΣ πρώιμες καπιταλιστικές κοινωνίες, από το 1500 μέχρι στα μέσα του 20ού αιώνα, ο Κύριος καπιταλιστής δεν καλλιεργεί δεσμούς με τους Υποτελείς. Η περίοδος αυτή είναι περίοδος αγροτικών και εργατικών εξεγέρσεων και επαναστάσεων. Αυτός είναι ο κανόνας. Με την εμφάνιση του Κράτους Πρόνοιας τα πράγματα άλλαξαν. Το Κράτος Πρόνοιας εμφανίζεται ως ένας δεσμός μεταξύ του Κυρίου και του Υποτελούς εργάτη, που δεν είναι όμως προσωπικός. Φαίνεται πως ο Κύριος καπιταλιστής φροντίζει και προστατεύει τους γέρους, τους ασθενείς, τις εγκύους, τις μητέρες, τους άνεργους, τους άστεγους. Από το 1975 και μετά, με τους νεοφιλελεύθερους θεωρητικούς αρχικά και πολιτικούς αργότερα, αυτή η φροντίδα και η προστασία αρχίζει να αίρεται, να καταργείται, χωρίς όμως να έχει εξαλειφθεί.
ΕΑΝ το Κράτος Πρόνοιας ήταν μια μορφή άμυνας του Κυρίου καπιταλιστή, η παρακμή του δείχνει ότι ο Κύριος καπιταλιστής έδειχνε να μην φοβάται πια, μετά την κατακρήμνιση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Εδώ και είκοσι χρόνια, με τις οικονομικές κρίσεις και τις φυσικές καταστροφές, πιθανόν αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, τα πράγματα άλλαξαν. Ο φόβος επιστρέφει. Και όπου υπάρχει φόβος, εκεί υπάρχει και η ανάγκη της άμυνας. Υποστηρίζω λοιπόν ότι η απόπειρα σύναψης προσωρινών και περιστασιακών προσωπικών δεσμών με τους Υποτελείς μέσω των επισκέψεων στους πλημμυροπαθείς και λιμοκτονούντες είναι μια μορφή άμυνας: όπου υπάρχουν δεσμοί, δεν υπάρχουν εξεγέρσεις. Οι σύμβουλοι του Κυρίου το γνωρίζουν αυτό, όπως αυτός που υπέδειξε στη Μελάνια να βγάλει τις γόβες στιλέτο και να φορέσει δερμάτινα αθλητικά παπούτσια.
ΟΣΟ τα παγκόσμια προβλήματα θα πολλαπλασιάζονται και θα οξύνονται, τόσο πιο ανθρώπινος και φιλικός και φιλάνθρωπος και ελεήμων θα εμφανίζεται ο Κύριος καπιταλιστής – και οι πέριξ Αυτού. Έως ότου έρθει μια μέρα που θα ταμπουρωθεί στο φρούριό Του και δεν θα τολμά να ξεμυτίσει.
Σχολιάστε ελεύθερα!