in αδρομερές σκιαγράφημα δυο ιστοριών του ανθρώπινου γένους

με τι θα ασχοληθούμε φέτος

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΣΑΣ είπα ένα ‘γεια’ με το χτεσινό διήγημα. Νομίζω πως θα σας άρεσε, πως θα συγκινηθήκατε. Είμαι εδώ κι είμαι καλά. Θα κάνουμε και φέτος παρέα μέχρι τον Μάιο, μέχρι να αρχίσουν οι δουλειές. Χαίρομαι πολύ που θα τα ξαναπούμε.

ΦΕΤΟΣ, φίλες και φίλοι, έξι θα είναι τα βασικά αντικείμενά μας: οι απαρχές της κοινωνίας (η κοινωνιογένεση), η παγκόσμια ιστορία,  η παγκόσμια οικονομική, κοινωνική και πολιτική κατάσταση (ιστορία του 21ου αιώνα), η θεωρία του ζωντανού, εμμενούς κοινωνικού πολέμου, η προληπτική αντεπανάσταση και η πλατωνική ανθρωποβοσκητική (ανθρωπονομική).

ΕΝΑ από τα πολλά ερωτήματα που με απασχολούν είναι κι αυτό: τι επιβιώνει σήμερα στην ανθρώπινη κοινωνία από την εποχή της διαδικασίας συγκρότησης της κοινωνίας, της κοινωνιογένεσης; Και: Γιατί να νοιαζόμαστε για το τι επιβιώνει; Θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε κάποιες πτυχές του παρόντος – και του μέλλοντος; Για να απαντήσουμε σε αυτό το σύνθετο ερώτημα θα πρέπει να στρέψουμε το βλέμμα μας και το πνεύμα μας σε εκείνη την εποχή. Δεν διαθέτουμε όμως άμεσες μαρτυρίες· κινούμαστε στο χώρο της εικασίας και των υποθέσεων αλλά αυτό δεν υπήρξε ποτέ, τουλάχιστον για μένα,  πρόβλημα. Δεχόμαστε κάποιες εικασίες και πορίσματα της παλαιοντολογίας και της παλαιοαρχαιολογίας. Τι μας λένε, τι διατείνονται; Λένε ότι πριν 6 εκ. χρόνια, λόγω κάποιων έντονων γεωλογικών ανακατατάξεων στην ανατολική κεντρική Αφρική, ένας αριθμός ατόμων κάποιου δενδρόβιου πρωτεύοντος που δεν ζούσε ομαδικά (όπως σήμερα οι γίββωνες και οι ουρακοτάγκοι,  του ορεοπίθηκου, απομονώθηκε στη σαβάνα.  Πρόβλημα, μεγάλο πρόβλημα, φίλες και φίλοι! Θα το συνοψίσω με δυο λέξεις: αδυναμία (επιβίωσης) και φόβος. Πώς αντιμετωπίστηκε; Ποιο ήταν το μέλλον αυτών των δύο συναισθημάτων; Υπάρχουν σήμερα;

ΤΑ τελευταία χρόνια υπάρχει μια τάση να γράφονται επίτομες παγκόσμιες ιστορίες. Θα γράψω, γράφω, κι εγώ μία. Θα είναι πολύ σύντομη και δεν θα έχει καμία σχέση με αυτές που γράφονται – περισσότερο  ως προς το περιεχόμενο και λιγότερο ως προς τη μορφή. Διαβάζω αυτές τις μέρες το SAPIENS του Χαράρι, χαρακτηριστικό δείγμα αυτής της τάσης, και ξερνάω σε κάθε σελίδα. Είναι ένα αίσχος! Πολύ λίγα χειρότερα βιβλία έχω διαβάσει. Είναι ένας ύμνος στο χρήμα, στο εμπόριο, στην αυτοκρατορία, στην ιεραρχία, στην Κυριαρχία. Η συγγραφή μιας επίτομης παγκόσμιας Ιστορίας είναι μια μάχη στα πεδία του κοινωνικού πολέμου. Το βιβλίο αυτό του Χαράρι έχει μεταφραστεί σε 41 γλώσσες! Κάποιοι μου το εκθείαζαν αλλά δεν το διαβάζω γι αυτό το λόγο – ως επίτομη παγκόσμια Ιστορία πρέπει να το διαβάσω. Η περίπτωση αυτή μας παραπέμπει στο ζήτημα της Ιστοριογραφίας: τι κάνουμε όταν γράφουμε ένα ιστορικό κείμενο; Υπάρχει αντικειμενικό γεγονός; Είναι όλα επινόηση, όπως υποστηρίζουν πολλοί (και θα δούμε ποιοι); Είναι δυνατόν να γράψουμε ιστορία χωρίς φαντασία και επινόηση; Ποια είναι τα όριά τους; Θα προαναγγείλω τη γνώμη μου: η παγκόσμια Ιστορία μας ενδιαφέρει για να εντοπίσουμε δύο από τα βασικά προβλήματα της εποχής μας: το ένα είναι η αρπαγή και η καταστροφή του αλλότριου, και συλλογικά παραγόμενου ασφαλώς, κοινωνικού πλούτου, η οποία είναι η κομβική πτυχή της Κυριαρχίας.

ΤΟ δεύτερο είναι το εξής: εάν ο μοναχικός και αδύναμος να επιβιώσει στη σαβάνα και φοβισμένος ορεοπίθηκος αντιμετώπισε αυτή τη δυσχερή καινοφανή κατάσταση με τη συμβίωση και την συνεργασία, θα πρέπει να προσανατολιστούμε προς μια ανθρωπολογία του ζωντανού, εμμενούς κομμουνισμού. Η αναμφισβήτητη όμως ύπαρξη της διεκδίκησης και του ανταγωνισμού με παρωθεί να καταλήξω στην άποψη ότι ταυτόχρονος με τη συγκρότηση της κοινωνίας είναι και ο κοινωνικός πόλεμος. Εάν σκεφτούμε επιπλέον ότι τόσο η ανθρωπογένεση όσο και η κοινωνιογένεση ήταν απαντήσεις, λύσεις σε προβλήματα που αντιμετωπίσαμε, και τα αντιμετωπίσαμε λίαν επιτυχώς και ότι οι λύσεις που δίναμε παρήγαγαν νέα προβλήματα, που κι αυτά αντιμετωπίστηκαν, φτάνω στο συμπέρασμα ότι όλες αυτές οι λύσεις ήταν επαναστάσεις μέσα στα περικείμενα του κομμουνισμού και του κοινωνικού πολέμου – αυτή είναι η κοινωνική επανάσταση,  οποία είναι κι αυτή εμμενής. Αυτά τα τρία δεν νοούνται χώρια, εγώ δεν μπορώ να τα διανοηθώ. Και τα τρία είναι εδώ, ζωντανά.

ΑΛΛΟ ένα ερώτημα με απασχολεί: ποιο είναι το κομβικό κοινωνικό και πολιτικό ζήτημα της εποχής μας; Ποιο θα είναι του 21ου αιώνα. Απαντώ ευθέως και ευθαρσώς: αυτό που λέμε φασισμός και ναζισμός. Θα έπρεπε να βρούμε άλλες έννοιες αλλά δεν μπορούμε, εγώ δεν μπορώ. Αναγκαζόμαστε να προθέσουμε το επίθετο μόρφημα νεο- για να ξεκαθαρίσουμε ότι αυτά τα δύο κοινωνικά φαινόμενα είναι ιστορικά και η χρήση τους δημιουργεί προβλήματα. Μπορούμε να ξεπεράσουμε αυτή τη δυσχέρεια μόνο εάν αναζητήσουμε  το περιεχόμενό τους στην εποχή μας: επιδείνωση δουλείας (φασισμός)  και εξόντωση (ναζισμός). Υποστηρίζω ότι εάν υπάρξει μια νέα μετά τον καπιταλισμό μορφή Κυριαρχίας αυτή θα έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τη δουλεία· υποστηρίζω ακόμα ότι η βία (των όπλων αλλά όχι μόνο) θα αποικίσει περιοχές του χρήματος· υποστηρίζω ακόμα ότι η μερική εξόντωση των Υποτελών Παραγωγών της Γης θα είναι κάτι που θα το ζήσουμε κατά τη διάρκεια του εικοστού αιώνα. Ο φασισμός και ο ναζισμός της εποχής μας νομίζω πως επιβεβαιώνουν αυτές τις απόψεις.

ΘΑ ασχοληθούμε ακόμα με τα στενώς συσχετιζόμενα ζητήματα της προληπτικής αντεπανάστασης και της πλατωνικής ανθρωποβοσκητικής. Ως προς το πρώτο, το ερώτημα που θέτω είναι το εξής: εάν οι παραχωρήσεις των Κυρίων προς τους Υποτελείς (συζητιέται παγκοσμίως το ζήτημα του παγκόσμιου κοινωνικού ελάχιστου μισθού, ας το πούμε έτσι) είναι μια βασική πλευρά της προληπτικής αντεπανάστασης, ποια είναι τα όρια αυτών των παραχωρήσεων. Και πως συσχετίζονται με τα ζητήματα της επιδείνωσης της δουλείας (φασισμός) και της εξόντωσης (ναζισμός). Τι αντιφάσεις είναι αυτές; Είναι όψεις του παγκόσμιου κοινωνικού πολέμου, της παγκόσμιας πνευματικής και κοινωνικής επανάστασης, του ζωντανού κομμουνισμού;

ΤΟ βασικό ζήτημα της πλατωνικής ανθρωποβοσκητικής είναι ο εφιάλτης του Κυρίου, από τον οποίο δεν μπορεί να απαλλαγεί: ο διαρκής φόβος της πιθανότητας κατάλυσης της Κυριαρχίας. Αυτός ο εφιάλτης, όπως θα δούμε, παρακίνησε τον Πλάτωνα να γράψει τον Πολιτεία, τον Πολιτικό και τους Νόμους – αυτά είναι τα κείμενα της πολιτικής του φιλοσοφίας. Ο Πλάτων πρότεινε τη δική του λύση, η οποία και εφαρμόζεται σήμερα, και την οποία εντόπισαν με τον δικό τους τρόμο τόσο ο Φουκό (βιοπολιτική, πανοπτικόν) όσο και ο Γκι Ντεμπόρ (θέαμα, συνοπτικόν): εάν η κοινωνία οργανωθεί με πρότυπο τη στάνη, οι Υποτελείς  θα υποβιβαστούν στην κατάσταση του εκτρεφόμενου εγωπροβάτου – η πιο αποτελεσματική προληπτική αντεπανάσταση. Κατά πόσο σήμερα οι κοινωνίες είναι στάνες, οι Κύριοι ανθρωποβοσκοί και οι Υποτελείς εκτρεφόμενα εγωπρόβατα;

ΜΕ αυτά, αλλά όχι μόνο, θα ασχοληθούμε, φίλες και φίλοι. Τώρα όμως ξημέρωσε, ήλιος, μου τυχε μια δουλίτσα πέντε ημερών και πάω να βγάλω κάνα φράγκο.

 

Σχολιάστε ελεύθερα!