in ιστορία των τρόπων σκέψης

ιστορία της λατρείας του χρυσού και ο δυτικός τρόπος σκέψης της απεξάρτησης

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ πολύ καλά την έκπληξη των ιθαγενών όλου του πλανήτη για τη λατρεία του χρυσού που χαρακτήριζε τους Ευρωπαίους αποίκους κατακτητές. Σκότωναν και σκοτώνονταν για το χρυσάφι, ταλαιπωρούνταν, βασάνιζαν, ανάγκαζαν τους ιθαγενείς να σκάβουν στα ορυχεία, όπου πέθαιναν εκεί σωρηδόν, οι χρυσοθήρες να ψάχνουν στα βουνά και στα ποτάμια. Δεν μπορούσαν να κατανοήσουν αυτή τη μανία με τον χρυσό. Οι ίδιοι αδιαφορούσαν πλήρως. Γνωρίζουμε επίσης ότι η λατρεία του χρυσού είναι πολύ πρόσφατη, ότι η αρχή της εντοπίζεται την εποχή που άρχισε να διαμορφώνεται ο δεύτερος τρόπος σκέψης, ο δυτικός τρόπος σκέψης της απεξάρτησης από τη φύση και τους άλλους.

ΟΙ ιθαγενείς, τροφοσυλλέκτες και κυνηγοί και αγροτικές κοινότητες αδιαφορούσαν για τον χρυσό διότι τους ήταν παντελώς άχρηστος. Ο χρυσός είναι ένα πολύ μαλακό μέταλλο – αυτό που χρειάζονταν ήταν σκληρά υλικά για να τα χρησιμοποιούν ως εργαλεία και για να κατασκευάζουν άλλα εργαλεία. Διάλεγαν σκληρές πέτρες  – ο οψιδιανός που χρησιμοποιούσαν οι νεολιθικές κοινότητες γύρω από το Αιγαίο προέρχονταν από τη Μήλο και τη Νίσυρο. Χρησιμοποιούσαν επίσης οστά ενώ διάλεγαν σκληρό ξύλο το οποίο σκλήρυναν επιπλέον με τη φωτιά. Ο ορείχαλκος, μια μείξη χαλκού και κασσιτέρου, επινοήθηκε περί το 3.000 π. Χ. αλλά ήταν λίγος και πολύ σπάνιος, ενώ ο σίδηρος άρχισε να χρησιμοποιείται περί το 1500 π. Χ. Οι αρχαιολόγοι δεν έχουν βρει και δεν θα βρουν εργαλεία από χρυσό, άργυρο και χαλκό. Θα βρουν όμως πολλά αντικείμενα από αυτά τα μέταλλα, όπως και όπλα διακοσμημένα με χρυσάφι και ασήμι.

ΠΟΥ τα έχουν βρει αυτά τα αντικείμενα, τι ήταν; Τα έχουν βρει και συνεχίζουν να τα βρίσκουν σε τάφους. Από την αναζήτηση αυτών των θησαυρών συγκροτήθηκε σταδιακά η αρχαιολογία. Όλοι οι πρώτοι ‘αρχαιολόγοι’ ήταν κυνηγοί θησαυρών, χρυσάφι έψαχναν. Χρυσάφι έψαχνε στη Τροία και στις Μυκήνες ο γερμανός έμπορος Σλίμαν, το γνωρίζουμε πολύ καλά. Στις Μυκήνες, τα αντικείμενα αυτά ήταν πολυτελή οικιακά σκεύη (αγγεία, ποτήρια, μαχαίρια), ήταν κοσμήματα και στολίδια ενδυμασιών, χρυσά νεκρικά προσωπεία. Ήταν στέμματα, διαδήματα, περιδέραια, καρφίτσες, δαχτυλίδια, ατελείωτος ο κατάλογος- όλα σύμβολα ισχύος και κυριαρχίας. Δεν υπάρχει καμία απολύτως αμφιβολία ότι οι νεκροί, άντρες, γυναίκες και παιδιά,  στα δύο νεκροταφεία δυτικά των Μυκηνών, ο ταφικός περίβολος Β ( 1650-1550 π. Χ.)  και ο ταφικός περίβολος Α (1570-1500 π. Χ.), ήταν μέλη της ισχυρότατης άρχουσας τάξης που κατοικούσε στο ανάκτορο, πάνω στην οχυρωμένη ακρόπολη. Η ποσότητα του χρυσού, του αργύρου, του χαλκού και του ήλεκτρου (μείγμα χρυσού και αργύρου)  που έχει ανασκαφεί σε αυτά τα δύο νεκροταφεία ξεπερνάει κάθε φαντασία!

ΣΤΗΝ κορυφή της ακρόπολης των Μυκηνών ζούσαν οι οικογένειες της άρχουσας τάξης, γύρω από την ακρόπολη οι συγγενείς τους και στον κάμπο οι κατακτημένες αγροτικές κοινότητες, οι οποίοι ήταν φόρου υποτελείς. Οι κύριοι της οχυρωμένης ακρόπολης άρπαζαν ένα μέρος της παραγωγής, ασφαλώς με τα όπλα στα χέρια. Ή θα μας δώσετε ένα μέρος της παραγωγής ή θα πεθάνετε – διαλέξτε. Αυτό έκαναν αργότερα οι Σπαρτιάτες, ας μην το ξεχνάμε. Αυτή είναι η κυριαρχική σχέση στην πιο καθαρή μορφή της. Πώς όμως σχετίζεται η κυριαρχική σχέση με τη λατρεία του χρυσού; Και πώς αυτά τα δύο με τον δυτικό τρόπο σκέψης της κατάργησης της  εξάρτησης;

ΠΟΛΛΟΙ  τρόποι παραγωγής άλλαξαν, ο δυτικός πολιτισμός άλλαξε πολλές φορές, εμφανίστηκε ο καπιταλισμός αλλά η λατρεία του χρυσού δεν λέει να εξαφανιστεί. Θα πρέπει να ανήκει στον πολύ σκληρό πυρήνα των λατρειών και αντιλήψεων του δυτικού πολιτισμού. Ποιος είναι αυτός ο σκληρός πυρήνας; Ας τα δούμε όλα αυτά, εξ ανάγκης συνοπτικά, με την ελπίδα ότι νέοι και νέες με ανοιχτό μυαλό και ευρείς ορίζοντες θα πάρουν τη σκυτάλη και θα ερευνήσουν περαιτέρω και διεξοδικά όλα αυτά τα ζητήματα.

ΟΤΑΝ εγκαθιδρύεται, όταν επιβάλλεται η κυριαρχική σχέση, το βασικό μέλημα αυτού που την επιβάλλει, του Κυρίου, είναι η ενίσχυσή της, η συνέχισή της, η διαιώνισή της, η αναπαραγωγή της. Οφείλει κατ΄ αρχάς να διακρίνει τους φορείς της σχέσης – τον Κύριο από τον Υποτελή. Πώς μπορεί να το κάνει αυτό; Με συγκεκριμένα αντικείμενα που χρησιμοποιεί, πάνω στο σώμα του και εκτός του σώματος. Είναι τα γνωστά σύμβολα Κυριαρχίας, σύμβολα ισχύος, status symbols,  τα σύμβολα της κοινωνικής θέσης. Όσον αφορά το σώμα, αυτά είναι η ενδυμασία και ο καλλωπισμός. Είναι τα στέμματα και τα διαδήματα, οι ζώνες, τα σκουλαρίκια, τα περιδέραια, τα δαχτυλίδια. Όλα αυτά δεν έχουν καμία απολύτως χρηστική αξία. Ακόμα και τα ενδύματα μόνο μικρή σχέση έχουν με τις κλιματικές συνθήκες. Οι Κύριοι των Αζτέκων παρόλο το τροπικό κλίμα φορούσαν πολύ βαριά ρούχα, φορτωμένα με αντικείμενα, με σύμβολα. Εκτός σώματος τα αντικείμενα αυτά είναι χρηστικά αντικείμενα και όπλα ή εργαλεία. Τα χρυσά κοσμητικά αγγεία, τα πολυτελή τραπέζια, τα μέσα μεταφοράς, ο στολισμός των αλόγων, τα σκήπτρα, οι κατοικίες, οι ναοί, όλα αυτά είναι σύμβολα ισχύος και Κυριαρχίας.

ΕΚΤΟΣ από τη διάκριση των φορέων (Φεράρι και χρυσό ρόλεξ ο πλούσιος  καπιταλιστής,  φιατάκι και φτηνό γιαπωνέζικο ρολογάκι ο εργάτης) η σχέση αναπαράγεται με την επίδειξη της ισχύος, η οποία παράγει και εκφοβισμό, καταστέλλει προληπτικά δηλαδή. Η διάκριση έχει κοινά στοιχεία με την επίδειξη αλλά δεν ταυτίζεται. Διάκριση και επίδειξη λοιπόν. Αλλά γιατί το υλικό να είναι ο χρυσός; Γιατί αυτή η προτίμηση, γιατί η εμμονή σε αυτή την προτίμηση;

Ο χρυσός, φίλες και φίλοι, έχει δύο ιδιότητες που προσιδιάζουν στην κυριαρχική σχέση. Η μία ιδιότητα είναι η αφθαρσία, η μονιμότητα, η σταθερότητα, η αμεταβλησία. Το ξύλο σαπίζει, το δέρμα φθείρεται, και τα δύο καίγονται και χάνονται. Η πέτρα σπάει, το κόκκαλο κι αυτό σπάει. Το σίδερο σκουριάζει αλλά ο χρυσός, ο άργυρος και ο χαλκός δεν αλλοιώνονται, δεν φθείρονται, μένουν σταθερά, μόνιμα, αναλλοίωτα. Η ιδιότητα αυτή αποτυπώνει την επιθυμία του Κυρίου να παραμείνει η κυριαρχική σχέση άφθαρτη, αναλλοίωτη, σταθερή, αμετάβλητη, μόνιμη, διαρκής, αιώνια. Είναι τα πολύτιμα μέταλλα, με τα οποία βραβεύουμε τους τρεις πρώτους νικητές στους αθλητικούς αγώνες. Αυτά τα τρία μέταλλα βρίσκουμε στους μυκηναϊκούς τάφους, με αυτά βραβεύουμε τους νικητές 3.650 χρόνια μετά! Τι σύμπτωση!  Το χρυσάφι είναι υπεράνω όλων των υλικών, είναι ανεξάρτητο από όλα τα άλλα. Είναι το μέταλλο της υπέρβασης. Όσο για τη σχέση του χρυσού και των άλλων πολύτιμων μετάλλων με το δυτικό χρήμα και το δυτικό εμπόρευμα είναι μια πολύ μεγάλη και άκρως ενδιαφέρουσα ιστορία, με την οποία θα ασχοληθούμε διεξοδικά στο μέλλον. Αν το ξεχάσω, να μου το υπενθυμίσετε, please!

Η δεύτερη ιδιότητα: ο χρυσός λάμπει. Τι άλλο λάμπει, φίλες και φίλοι; Πριν απαντήσουμε ας επισημάνουμε τη λατρεία του Κυρίου για την λάμψη.  Ο εκλαμπρότατος, λέμε, για ένα πρίγκηπα. Μία σταρ (αστέρι) του κινηματογράφου, μια πλούσια νεαρή, ένας νεαρός καπιταλιστής με χρυσό ρόλεξ λάμπουν!  Γιατί η λάμψη να σχετίζεται με την Κυριαρχία; Γιατί είναι εκδήλωση της ισχύος, σύμβολο ισχύος; Μία είναι απάντηση, φίλες και φίλοι: ο ήλιος!

ΣΤΗΝ λατρεία του χρυσού και της λάμψης λανθάνει η επιθυμία του Κυρίου να είναι ήλιος, να είναι σαν τον ήλιο. Ο Μέγας Κωνσταντίνος λάτρευε τον Ανίκητο Ήλιο (sol invictus), ο Λουδοβίκος 14ος ήταν ο βασιλιάς Ήλιος, Ίνκα σημαίνει ήλιος ( ή γιος του Ήλιου; )- και άλλα πολλά παραδείγματα υπάρχουν, από πολλούς κυριαρχικούς πολιτισμούς. Ξέρετε τι θα πάθετε, εάν κοιτάξτε για πολλή ώρα τον ήλιο; Θα τυφλωθείτε! Εξ ου και η εκτυφλωτική λάμψη!  Ο ήλιος είναι μακριά, είναι ψηλά, είναι ευεργετικός αλλά και καταστροφικός, δεν μπορεί κανείς να τον ελέγξει, δεν σχετίζεται με τίποτα, έχει καταργήσει την εξάρτηση! Έχει καταργήσει την εξάρτηση! Είναι ισχυρός, είναι πανίσχυρος! Αυτό ακριβώς θα ήθελε να ήταν και ο Κύριος: θα ήθελε να έχει καταργήσει την οποιαδήποτε εξάρτηση, θα ήθελε να είναι πανίσχυρος. Για την πλατωνική λατρεία του ήλιου θα ασχοληθούμε ένα άλλο πρωινό. Όπως και για την λατρεία του ύψους και της απόστασης.

Ο ήλιος και ο χρυσός, όλα τα πολύτιμα αναλλοίωτα μέταλλα, δεν γνωρίζουν την εξάρτηση, είναι πανίσχυρα – αυτός είναι ο λόγος που γίνονται σύμβολα ισχύος και κυριαρχίας. Σε αυτά τα σύμβολα, σε αυτή την εικονοποιΐα εμφιλοχωρεί η επιθυμία της κατάργησης της εξάρτησης. Η επιθυμία αυτή διαμόρφωσε και τον δεύτερο τρόπο σκέψης, αυτόν της κατάργησης της εξάρτησης από τη φύση και τους άλλους ανθρώπους.

ΑΥΤΑ για σήμερα. Αύριο θα ασχοληθούμε με την

διλημματική αμφιταλάντευση των Υποτελών την εποχή της συρρίκνωσης του καπιταλισμού

και θα επανέλθουμε με τη λατρεία της άνεσης.

 

Σχολιάστε ελεύθερα!