η επανάσταση μεταξύ Είναι και Δέοντος και ο εμμενής ζωντανός κομμουνισμός

(η) φιλοσοφία του Υποτελούς είναι η προετοιμασία της επανάστασης

αφού (η) φιλοσοφία του Υποτελούς είναι η προετοιμασία της επανάστασης, τρία θα είναι τα κομβικά ζητήματα που συνζητά:  η επανάσταση, ο Υποτελής, η προετοιμασία

είμαι Υποτελής, ζω με Υποτελείς, είμαι με τους Υποτελείς –  πέραν τούτων δεν έχω τίποτα άλλο απολύτως να προσθέσω ούτε να αφαιρέσω-  ούτε επιχειρήματα ούτε υποθέσεις εργασίας ούτε παραπομπές ούτε βιβλιογραφία –  έχω τον πόνο μου και μου φτάνει και μου περισσεύει. εάν δεν είσαι Υποτελής, ο μόνος τρόπος που ξέρω να κουβεντιάζω μαζί σου είναι ο (κοινωνικός) πόλεμος· έτσι μου μάθανε από μικρό, μου άρεσε και συνεχίζει να μου αρέσει· εάν δεν θα μου αρέσει, θα σε ενημερώσω, Κύριε. εάν είσαι υποτελής, συνζητάμε με επιχειρήματα και σύγκρουση την ώρα που τρώμε και πίνουμε · άλλη ώρα δεν έχω στη διάθεσή μου γιατί και τις κότες πρέπει να ταΐσουμε και το αμπέλι να φυτέψουμε και τον αρακά να σπείρουμε.

Continue reading

από το σφυροδρέπανο στο φίδι

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΠΡΙΝ από καμιά δεκαριά χρόνια, άνοιξη, όταν τα φίδια λιάζονται και ζεσταίνονται πάνω στην καυτή άσφαλτο των δρόμων, σε κάποιο χωριό του Διδυμοτείχου, παπάς και γιος σκοτώθηκαν με το αυτοκίνητό τους κυνηγώντας να σκοτώσουν ένα φίδι, βγήκαν από το δρόμο και έπεσαν μέσα σε ρέμα –  ο τρίτος επιβάτης, ο μικρότερος γιος,  τη σκαπούλαρε με επιπόλαια τραύματα. Τα φίδια που πατάνε και σκοτώνουν κάθε χρόνο συνειδητά οι οδηγοί θα πρέπει να είναι πολλές χιλιάδες –  πατημένα φίδια βλέπω πολύ συχνά στους δρόμους. Τα φίδια δεν γνωρίζουν ότι εκεί όπου ζεσταίνονται πάνω στην καυτή άσφαλτο περνάνε αυτοκίνητα, (και) τροχοφόρα μέσα εξόντωσης άγριων ζώων,  τα οποία οδηγούν άνδρες και γυναίκες που μισούν τα φίδια, τα φοβούνται και τα σκοτώνουν σαν να είναι ο πιο φοβερός και ο πιο επικίνδυνος εχθρός.

ΕΙΜΑΣΤΕ κληρονόμοι μιας φιδοφοβικής και φιδοεξοντωτικής παράδοσης. Η κάποτε ευρύτατα διαδεδομένη φιδολατρεία έχει εξαφανιστεί, όπως άλλωστε και η δενδρολατρεία, ειδικές μορφές της λατρείας της φύσης, της φύσης Μητέρας. Γιατί κάποτε οι άνθρωποι αγαπούσαν και λάτρευαν τα φίδια, γιατί άρχισαν να τα φοβούνται, να τα μισούν και να τα εξοντώνουν ανηλεώς; Τα φίδια, φίλες και φίλοι, είναι ένα φοβισμένο ζώο το οποίο μόλις μας δει φεύγει. Λατρεύω τη φυγή των φιδιών. Το φίδι θα σε δαγκώσει μόνο εάν το πατήσεις και μάλιστα όταν ζευγαρώνει. Θυμάμαι ότι όταν περπατούσαμε Μάιο μήνα με τον παππού μου στα χωράφια, κρατούσαμε μεγάλα ραβδιά με τα οποία κουνούσαμε τα ψηλό χορτάρι μπροστά μας για να προειδοποιήσουμε τα φίδια ότι θα περάσουμε, για να μην τα πατήσουμε, για να προλάβουν να φύγουν.

ΤΑ φίδια είναι χρησιμότατα για τον γεωργό και για τους κατοίκους των χωριών. Σε πολλές κοινωνίες, πολλά είδη φιδιών ήταν άγρια κατοικίδια ζώα, κανένα από αυτά δηλητηριώδες. Δεν τα σκότωναν γιατί έτρωγαν ποντίκια –  πολλά φίδια, λίγα ποντίκια. Γιατί όμως ενώ είναι και ακίνδυνο και χρήσιμο άγριο ζώο, το φοβόμαστε, το μισούμε και το εξοντώνουμε χωρίς τον παραμικρό οίκτο;

ΓΙΑΤΙ το φίδι είναι το σύμβολο των γιατρών, της ιατρικής;

ΓΙΑ  να απαντήσουμε σε όλα αυτά τα ερωτήματα, φίλες και φίλοι, θα πρέπει να εξετάσουμε τη σχέση του φιδιού με τον θάνατο και την αθανασία. Πριν απαντήσουμε όμως ας διατυπώσουμε κάποιες σκέψεις για το σφυροδρέπανο, το σύμβολο του κομμουνισμού του παρελθόντος, το οποίο επιβιώνει ως θλιβερό και γραφικό κατάλοιπο μιας εποχής που έχει περάσει ανεπιστρεπτί.

Continue reading

η ελληνική κοινωνία είναι μία από τις πιο κομμουνιστικές κοινωνίες της εποχής μας (1)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΚΑΤΑΝΟΩ πλήρως τα ειρωνικά, να μην πω σαρκαστικά, χαμόγελά σας, το γέλιο σας, την αγανάκτησή σας, τους περιφρονητικούς, εξευτελιστικούς και ταπεινωτικούς χαρακτηρισμούς σας: ελάχιστοι, ελάχιστες θα συμφωνούν, εάν υπάρχουν, με τη θέση ότι η ελληνική κοινωνία είναι κομμουνιστική κοινωνία και μάλιστα μία από τις πιο κομμουνιστικές –  θα έλεγα κιόλας ότι είναι και η πιο κομμουνιστική. Δεν το χωράει ο νους μας ο ανθρώπινος! Ο δικός σας δεν το χωράει, ο δικός μου το χωράει όμως.

ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ για αλλαγή παραδείγματος, μιλώντας επιστημολογικά· όπως πολύ καλά γνωρίζετε, σε κάθε αλλαγή παραδείγματος αντιδρούμε συναισθηματικά, όχι διανοητικά – η σκέψη είναι υπηρέτρια του πάθους. Πρώτα απορρίπτουμε κατηγορηματικά, μετά χλευάζουμε και  περιφρονούμε, μετά κάποιοι αρχίζουν και το σκέφτονται. Για ποια αλλαγή παραδείγματος πρόκειται; Ποιες είναι οι συνέπειες;  Μας χρησιμεύει αυτή η αλλαγή να κατανοήσουμε κάποια ζητήματα του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος;

ΜΕΧΡΙ τώρα πιστεύαμε και θεωρούσαμε ότι ο κομμουνισμός είναι ένα όραμα, μια Ιδέα, ένα ιδεώδες, μια ουτοπία, ένα  πρότυπο οργάνωσης της κοινωνίας  που θα πραγματοποιηθεί κάποτε στο μέλλον. Γιατί δεν πραγματοποιείται σήμερα;  Δεν πραγματοποιείται σήμερα διότι αυτοί που θα το κάνουν, το προλεταριάτο, που θα πάρει υπό τον έλεγχό του τα  μέσα παραγωγής, δεν είναι έτοιμο ακόμα, δεν υπάρχουν προϋποθέσεις,  ή δεν συντρέχουν οι (επαναστατικές) συνθήκες. Οπότε θα περιμένουμε. Μέχρι τότε θα συνεχίσουμε να ζούμε όπως ζούμε. Σκέφτομαι μήπως αυτό το μοντελάκι, αυτό το παράδειγμα,  είναι υπεκφυγή, είναι εξιδανίκευση, είναι απόσειση ευθυνών.

ΓΙΑ τον κομμουνισμό ισχύει ότι και για την πατριαρχία. Οι σχέσεις ανδρών-γυναικών, παιδιών- ενηλίκων θα αλλάξουν στο μέλλον, όχι τώρα. Για όνομα του Θεού, σήμερα θα αλλάξουν;  Σήμερα θα καταργήσουμε ή θα περιορίσουμε την πατριαρχία; Όχι, η πατριαρχία θα καταργηθεί σε μια κομμουνιστική κοινωνία· μέχρι τότε η γυναίκα θα είναι υπηρέτρια και τα παιδιά δούλοι. Αυτό το μοντελάκι βέβαια έχει απορριφθεί, απορρίπτεται καθημερινά, αν και πολλές σχέσεις και νοοτροπίες θα αλλάξουν ακόμα, ιδίως αυτές που αφορούν τα παιδιά και τους εφήβους που τα φυλακίζουμε στα παιδικά κρατητήρια (σχολεία)  και στην εφηβική μαλακία.

Continue reading

στην έκφραση (Τέχνη), η υπερβολή είναι δημιουργία· στη σκέψη, όνειδος

    φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

     Κάποτε, στα φοιτητικά μου νιάτα, τασσόμουν υπέρ της επαναστατικής βίας: ο Κύριος καπιταλιστής θα πατάξει την επανάσταση, επομένως η προσφυγή στην επαναστατική βία είναι αναπόφευκτη και απαραίτητη. Κατά συνέπεια, η συντριβή του αστικού Κράτους είναι επίσης αναπόφευκτη και απαραίτητη. Πολύ σύντομα όμως κατανόησα ότι αυτό το μοντελάκι ερχόταν σε απευθείας αντίθεση με την πραγματικότητα, την ιστορική και την πολιτική. Το Κράτος, ο Κύριος καπιταλιστής δηλαδή,  όχι μόνο διαθέτει όπλα πανίσχυρα αλλά και δεν έχει κανένα ενδοιασμό να τα χρησιμοποιήσει. Η υποτελής εργατική τάξη δεν θα μπορέσει ποτέ να αποκτήσει τέτοια όπλα, άρα δεν θα μπορέσει να αφοπλίσει και να συντρίψει το Κράτος. Η τακτική της ένοπλης επαναστατικής βίας είχε διαμορφωθεί όταν υπήρχε οπλική ισορροπία μεταξύ καπιταλιστών και προλεταριάτου, σήμερα όμως δεν υπάρχει. Τί κάνουμε;  Ή συνεχίζουμε να την υποστηρίζουμε ή την εγκαταλείπουμε.

  Εγώ υποστηρίζω ότι όχι μόνο πρέπει να την εγκαταλείψουμε αλλά και να διακηρύξουμε ότι εγκαταλείπουμε την ένοπλη επαναστατική βία διότι είναι αναποτελεσματική μιας και η οπλική υπεροχή του Κράτους είναι συντριπτική – μεχρι και πυρηνικά θα  ρίξει για να καταστείλει μια παγκόσμια κοινωνική εξέγερση. 

   Είτε υποστηρίζουμε είτε εγκαταλείπουμε την ένοπλη επαναστατική βία, θα υπάρχουν συνέπειες. Οι συνέπειες της πρώτης επιλογής είναι οι αυταπάτες και η ήττα, ο θάνατος, ο ακρωτηριασμός, η κατασπατάληση της ζωής.  Οι συνέπειες της  δεύτερης είναι η αναζήτηση, η σκέψη, η συζήτηση: πώς μπορούμε να διεξαγάγουμε τον κοινωνικό πόλεμό χωρίς όπλα; Και καταλήγουμε σε κάποιες διαπιστώσεις που δεν είναι τίποτα από λογικές συνέπειες της θέσης περί εγκατάλειψης της επαναστατικής βίας, οι οποίες κρίνονται υπερβολικές – είναι όμως λογικές συνέπειες ενός τρόπου σκέψης. Αυτό που φαίνεται ως υπερβολή είναι τα συμπεράσματα ενός άλλους τρόπου σκέψης.  Στην κωμωδία και στην καρικατούρα, σε όλη την έκφραση, την Τέχνη, η υπερβολή είναι χρυσός, πλεονέκτημα, δημιουργία – στη σκέψη είναι μειονέκτημα, είναι όνειδος.

    Έχει εξασφαλίσει όντως το Κράτος συντριπτική οπλική υπεροχή; Μπορεί το προλεταριάτο ή ένας καταπιεσμένος λαός να αντιπαρατεθεί στρατιωτικά στο Κράτος; Μπορεί να το αφοπλίσει; Ενώ κανένας δεν μπορεί να αρνηθεί την συντριπτική στρατιωτική υπεροχή του Κράτους, στα άλλα δύο ερωτήματα πολλοί απαντούν καταφατικά: ναι, μπορεί η εργατική τάξη να αντιπαρατεθεί στρατιωτικά το κράτος και ναι, μπορεί να το αφοπλίσει. Δεν επισημαίνετε κάποια αντίφαση; Εγώ και κάποιοι άλλοι την επισημαίνουν – άλλοι σφυρίζουν αδιάφορα.

   Ένας από αυτούς είναι ο Παναγιώτης Σωτήρης, ακαδημαϊκός και ηγετικός στέλεχος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Διιάβασα πρόσφατα μια βιβλιοκρισία του για το βιβλίο του Ζορζ Λαμπικά(Η βία; Ποια βία;εκδόσεις Εκτός Γραμμής) στις Θέσεις, τεύχος 128, Ιούλιος-Σεπτέμβρης 2014, σσ. 113-122, και μεταξύ των άλλων διαβάζω και τα εξής (σ. 120):

Η νεαρή Παλαιστίνια που με την αυτοσχέδια βόμβα της ανατινάσσεται σε  μια ντισκοτέκ του Ισραήλ σκοτώνει λιγότερους “αμάχους αθώους” απ΄ όσους θα σκότωνε εάν είχε υπό τον έλεγχό της μια μπουλντόζα, ένα τάνκ, ή ένα αεροπλάνο οπλισμένο με πυραύλους, ή επίσης εάν ήταν σκυμμένη πάνω σ΄ ένα χάρτη επιτελείου με κάποιο αρχηγείο. Η δική της τεχνολογία είναι το σώμα της. Δεν διαθέτει πάρα μόνο τη ζωή της για να υπερασπιστεί τη γη που θέλουν να της κλέψουν. Δικαίως ο λαός τη θεωρεί ηρωίδα. Το όνομά της θα αναγράφεται στο μνημείο που θα εγερθεί  στο κέντρο της Αλ Κουντς, της πρωτεύουσας του μελλοντικού κράτους.

   

Continue reading

η καταγωγή της προίκας (βρήκε τρύπα, θέλει και προίκα!)

    φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

   Κάποτε, μέχρι το 600 με 550 π. Χ. περίπου, οι άνδρες αγόραζαν τις γυναίκες για να κάνουν οικογένεια –  τι ακριβώς αγόραζαν θα δούμε παρακάτω. Μετά το 550 π.Χ.,  μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες, οι γυναίκες αγόραζαν τους άνδρες, θα δούμε τι αγόραζαν. Σήμερα, η  πρακτική της προίκας  (νομίζω πως) δεν υπαρχει πια.  Κάθε τονισμένη φράση γεννά κι ένα ερώτημα. Γιατί οι άνδρες αγόραζαν τις γυναίκες;  Γιατί μετά αυτό άλλαξε και οι γυναίκες αγόραζαν τους άνδρες;  Γιατί σήμερα δεν αγοράζει ο ένας τον άλλον;  Ή μήπως άλλοτε αγοράζει ο άνδρας κι άλλοτε η γυναίκα;  Πώς γίνεται να αγοράζουμε έναν άνθρωπο;  Δεν λανθάνει κάποια μορφή δουλείας; 

 

Continue reading

Ιλιάδα και Οδύσσεια: τι μας λένε οι τρόποι αφήγησης για τις αντιλήψεις για τον χρόνο

    φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

    Ας υποθέσουμε ότι ένας, μία από εμάς γράφει ένα μυθιστόρημα και μας αφηγείται την ζωή δύο προσώπων τα οποία κάποια στιγμή συναντιούνται, με αποτέλεσμα τα δύο νήματα αφήγησης να κλώθονται σε ένα. Ο συγγραφέας μας δεν θα αργήσει να μας ενημερώσει ότι τα συμβάντα στα οποία εμπλέκονται οι ήρωές του είναι ταυτόχρονα και θα το κάνει γιατί είναι ανθρωπίνως αδύνατον να τα αφηγηθεί ταυτόχρονα. Έχει πολλούς τρόπους στη διάθεσή του να το κάνει, δοκιμασμένους από την δυτική αφηγηματική παράδοση· και θα πρωτοτυπήσει εάν επινοήσει έναν νέο τρόπο. Ξανάπιασα στα χέρια μου τον Τομ Τζόουνς του Φίλντιγκ, τα σατυρικά κείμενα με ενθουσιάζουν, και διαβάζω (xvi, 9), αφορμή για το σημερινό σημείωμα:  Ο αναγνώστης θα έχει ίσως τώρα την καλοσύνη να ξαναγυρίσει μαζί μας στον κ. Τζόουνς.

    Εάν αφηγηθώ ένα επεισόδιο και το κλείσω με την χρονική ένδειξη ότι είναι μεσάνυχτα, 10 Μαρτίου 2014 και με αυτή την ένδειξη κλείσω το επόμενο επεισόδιο ο αναγνώστης θα καταλάβει ότι αφηγούμαι ταυτόχρονα γεγονότα: την ώρα, μεσάνυχτα 10 Μαρτίου 2014,  που ο Γιάννης έγλειφε το μουνί της Μαρίας και  η Μαρία τον πούτσο του Γιάννη, στο ΚΑΤ του Μιχάλη του έκοβαν το πόδι μετά από εμφυλιοπολεμικό τροχαίο ατύχημα, μετά από τσακωμό με τη Μαρία. Με τη φράση την ώρα που δηλώνω ότι το γλειφομούνι και η πίπα είναι ταυτόχρονα γεγονότα (69), τα αφηγούμαι όμως διαδοχικά. 

       Αυτός ο τρόπος αφήγησης μας φαίνεται πολύ λογικός. Τον συναντάμε πολύ συχνά στα μυθιστορήματα που διαβάζουμε και δεν χρειάζεται να κάνουμε παραπομπές. Είναι κοινός αφηγηματικός τόπος της δυτικής λογοτεχνίας. Κι όμως, φίλοι και φίλες!  Η Ιλιάδα τον αγνοεί. Μας φαίνεται παράξενο αλλά έτσι είναι. Και η Οδύσσεια τον αγνοεί, μόνο που εδώ για πρώτη φορά εμφανίζεται με έξοχο τρόπο η δήλωση της περιγραφής ταυτόχρονων γεγονότων. Θα δούμε ποιος είναι ο τρόπος του επιδεξιότατου αφηγητή της Οδύσσειας· πρώτα όμως θα διατυπώσουμε μια απάντηση στο ερώτημα πώς η Ιλιάδα περιγράφει ταυτόχρονα γεγονότα.

   Δεν μπορεί παρά να τα αφηγηθεί διαδοχικά, πολύ ωραία·  τα παριστάνει όμως σαν να έχουν πράγματι συμβεί διαδοχικά!  Μα την Παναγία! Ας δούμε μια περίπτωση.  Στη ραψωδία Ο (στ. 154 και μετά) η Ίρις και ο

 

Continue reading

το διάβασμα και οι προβλέψεις είναι η προπόνηση της σκέψης

    φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

    το σημερινό σημείωμα το αφιερώνω στον ΕΚΗΒΟΛΟ, του αφιερώνω ακόμη και το παρακάτω με αγάπη 

https://www.badarts.gr/2010/01/%ce%ba%cf%8d%cf%81%ce%b9%ce%b5-%ce%ba%cf%8d%cf%81%ce%b9%ce%b5/

   Ένα από τα αντικείμενα διερεύνησης και αναζήτησης, φίλες και φίλοι, είναι η αντίληψη που έχουμε για τον χρόνο και πως αυτή εμφανίστηκε και εξελίχθηκε ιστορικά. Έχουμε υποστηρίξει ότι η παράσταση που έχουμε για το χρόνο είναι όλως τοπική –  ο χρόνος είναι μια ευθεία που αρχίζει από τα αριστερά μας, από το παρελθόν, και χάνεται στα βάθη του μέλλοντος. Η στιγμή που ενώνει το παρελθόν και το μέλλον είναι το παρόν. Οι ίδιοι οι όροι, οι μαρτυρίες των κειμένων της δυτικής Γραμματείας, ο δυτικός τρόπος αφήγησης και η Γραμματική καταγράφουν την ποιμενική προέλευση της γραμμικής αντίληψής μας για τον χρόνο και την εξέλιξή της. Έχουμε ήδη γράψει κάποια σημειώματα, δίκην ορεκτικού. Με ενδιαφέρει η αντίληψη για το χρόνο γιατί με ενδιαφέρει η έννοια της επανάστασης  –  δεν νοείται επανάσταση στις δυτικές κοινωνίες χωρίς την αμφισβήτηση των υπαρχουσών αντιλήψεων για τον χρόνο  και την διαμόρφωση νέων. Κι όταν λέω επανάσταση δεν εννοώ την ένοπλη εξέγερση αλλά την αλλαγή του τρόπου σκέψης που προκαλείται,  αλλά και δεν προκαλείται,  από αλλαγές στον τρόπο παραγωγής, εργασίας, ντυσίματος, περπατήματος, γαμησιού, ταξιδιού και άλλων πολλών.

 

Continue reading

Χέγκελ: σκοπός της Παγκόσμιας Ιστορίας είναι να γίνουμε όλοι ελεύθεροι· ελεύθεροι;! όλοι;!

    φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

   Ο Χέγκελ λέει ότι η Παγκόσμια Ιστορία έχει σκοπό: ο σκοπός της είναι να γίνουμε όλοι ελεύθεροι, το τελικό αίτιο της Ιστορίας είναι η επικράτηση της ελευθερίας. Πως εννοεί ο φιλόσοφος την ελευθερία; Ελευθερία είναι η πνευματική ελευθερία· θα γίνουμε όλοι ελεύθεροι όταν θα σκεφτόμαστε ελεύθερα; Όχι βέβαια, κατά κανενα τρόπο! Να σκεφτόμαστε παντελώς ελεύθερα δεν γίνεται, η λογική θα γίνει κουρέλια. Θα πρέπει να αποκτήσουμε μια σωστή συνείδηση της ελευθερίας· η σωστή ελευθερία θα επιβληθεί ουσιαστικά πάνω στην αρχή της ελευθερίας γενικά: η Παγκόσμια Ιστορία είναι η πρόοδος με σωστή συνείδηση της ελευθερίας – πρόοδος που θα αναγνωρίσουμε την αναγκαιότητά της.

    Η σωστή συνείδηση της ελευθερίας είναι η χριστιανική συνείδηση. Όταν μια μέρα θα αποκτήσουμε όλοι τη σωστή συνείδηση, τη χριστιανική συνείδηση, πάνω στη Γη, τότε ο σκοπός της Παγκόσμιας Ιστορίας θα εκπληρωθεί.  Θα γίνουμε όλοι ελεύθεροι όταν όλοι οι άνθρωποι πάνω στη Γη φτάσουν στη χριστιανική συνείδηση, όταν γίνουν όλοι χριστιανοί· η χριστιανική συνείδηση θα διεισδύσει στην Παγκόσμια Ιστορία, θα χρειαστεί οι άνθρωποι να διαπαιδαγωγηθούν αλλά τελικά όλα θα πάνε καλά, αφού βέβαια πρώτα χυθεί πολύ αίμα – η Παγκόσμια Ιστορία δεν είναι ο τόπος της ευτυχίας. Η εκκίνηση της διαδικασίας θα γίνει από τα γερμανικά έθνη αφού αυτά είναι τα πρώτα που έχουν μια σωστή χριστιανική συνείδηση.

     Τον σκοπό της Παγκόσμιας Ιστορίας να αποκτήσουμε σωστή χριστιανική γερμανική συνείδηση τον απαιτεί ο Θεός από την Παγκόσμια Ιστορία, έχει ένα σχέδιο ο Θεός για την Παγκόσμια Ιστορία. Ποιος είναι ο Θεός; Το τέλειο, απαντά ο Χέγκελ! Το τέλειο δεν είναι αυτό που έχει σκοπό και μια μέρα θα τον εκπληρώσει αλλά αυτό το οποίο έχει ήδη πραγματοποιήσει το σκοπό του. Ο Θεός, ο εκπληρωθείς σκοπός, υποδεικνύει έναν σκοπό στην Παγκόσμια Ιστορία, που πρέπει να εκπληρωθεί. Ποιος είναι όμως αυτός ο εκπληρωθείς σκοπός που ονομάζεται Θεός; Και γιατί υποδεικνύει αυτόν συγκεκριμένα το σκοπό στην Παγκόσμια Ιστορία;

 

Continue reading

γιατί μερικές φορές δεν καταλαβαίνουμε αυτά που διαβάζουμε;

     φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

    Θα κάνω άλλη μια παράκαμψη, ας είναι τελευταία, και μετά θα σχολιάσω την άποψη του Χέγκελ ότι ο σκοπός της Ιστορίας είναι να γίνουμε όλοι ελεύθεροι. Δεν είναι καθόλου σαφές, καθόλου μα καθόλου,  τι εννοεί ο Χέγκελ όταν χρησιμοποιεί τη λέξη ελευθερία στην περίφημη εισαγωγή στη Φιλοσοφία της Ιστορίας. Εφόσον δεν είναι σαφές, μπορώ να διαβάσω και να καταλάβω τι γράφει ο φιλόσοφος; Δε νομίζω! Συζητούσαμε μια μέρα με το φίλο Lucifugo και παραδεχτήκαμε και οι δύο ότι δεν μπορούμε να καταλάβουμε αυτά που γράφει στη Φαινομενολογία του Πνεύματος και νομίζω ότι δεν είμαστε οι μόνοι. Γιατί να μην μπορώ να καταλάβω αυτά που γράφει ένας φιλόσοφος ή οποιοσδήποτε άλλος;

     Μετά από πολλά χρόνια έρευνας κατέληξα σε δύο συμπεράσματα τα οποία και θα εκθέσω. 

    Τί σημαίνει όμως, φίλες και φίλοι, δεν μπορώ να καταλάβω ένα κείμενο; Πότε μπορώ να πω ότι το κατανόησα;

 

Continue reading