μαρτυρίες

There are 60 posts filed in μαρτυρίες (this is page 1 of 6).

το κλείσιμο των πάρκων, η εμπορευματοποίηση της δροσιάς, οι παραθεριστές του παρελθόντος, ο οικιακός εγκλεισμός και η συρρίκνωση της κοινοχρησίας

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΚΛΕΙΣΕ η κυβέρνηση τα μεγάλα πάρκα στην Αθήνα και οι κάτοικοι των γύρω περιοχών δεν μπορούν να πάνε εκεί ούτε τη μέρα ούτε τη νύχτα για να προστατευθούν από τη ζέστη. Γιατί τα έκλεισε; Για να μην καούν! Υπάρχει κάποιος άλλος λόγος; Δε νομίζω. Για ποιο λόγο, ποιος θα ήθελε να κάψει ένα πάρκο; Ας πούμε ότι κάποιος θα το ήθελε και θα επιχειρούσε να το κάνει. Πότε θα προστατευόταν το πάρκο, όταν δεν υπάρχει ψυχή ή όταν είναι γεμάτο με κόσμο; Ποιος θα τολμούσε να κάψει το πάρκο μπροστά σε εκατοντάδες ανθρώπους; Είναι εύκολο να καεί ένα πάρκο; Είναι εύκολο, ναι, μόνο όταν έχει πεύκα και κανένα άλλο δέντρο. Αλλά τα πάρκα της Αθήνας δεν έχουν πεύκα – εάν έχουν, είναι ελάχιστα. Τα πάρκα δεν είναι πευκοδάση να καούν εύκολα και γρήγορα. Τα πάρκα δεν καίγονται. Τα πάρκα τα έκλεισε η κυβέρνηση γνωρίζοντας πολύ καλά ότι δεν θα υπάρξει αντίδραση, εκτός από κάποιες διαμαρτυρίες στα μέσα κοινωνικής απομόνωσης. Γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν θα κάνει ντου ο κόσμος να πάει εκεί να δροσιστεί. Έχουν κλιματιστικά. Εάν δεν έχουν, να αγοράσουν. Εάν δεν μπορούν να αγοράσουν, να πάνε κάπου αλλού, σε καφέ, σε εμπορικό κέντρο –  θα πληρώσουν βέβαια. Η δροσιά έγινε εμπόρευμα, πολύ κερδοφόρο. Εάν κάτι δεν θα γίνει εμπόρευμα αυτό είναι μόνο το κλάσιμο. Μήπως ούτε αυτό είναι βέβαιο;

Continue reading →

το χωριό ως οικιστική μονάδα: το αναπότρεπτο τέλος του

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ το 1959 σε χωριό, μέσα στο σπίτι, βορεια-ανατολικά του Διδυμοτείχου, κοντά τον ποταμό Έβρο. Σύμφωνα με την απογραφή του 1961, οι κάτοικοι ήταν 1.103. Σήμερα δεν είναι πάνω από 150 και σε είκοσι χρόνια θα είναι λιγότεροι από 50. Και μια μέρα, δεν θα αργήσει και πολύ, θα είναι ένα εγκατελελειμμένο χωριό, θα προστεθεί στον μεγάλο κατάλογο των ήδη έρημων και ακατοίκητων. Από το 2013 ζούμε  στην Καστανούσσα, στους πρόποδες του Μπέλες. Όταν ήρθαμε οι κάτοικοι ήταν γύρω στους 450, σήμερα δεν είμαστε πάνω από 300. Στη δεκαετία του 1960 οι κάτοικοι θα πρέπει να ήταν πάνω από 900. Σε είκοσι χρόνια, δεν θα είμαστε πάνω από 150 και μια μέρα θα ερημώσει και η Καστανούσσα. Τα γειτονικά χωριά είναι μικρότερα, σε δύο, τρεις δεκαετίες θα ερημώσουν κι αυτά. Αυτό είναι το μέλλον όλων σχεδόν των ελληνικών χωριών. Κάποια, τα μεγαλύτερα, αυτά που βρίσκονται κοντά σε πόλεις θα επιβιώσουν. Είναι όμως χωριά; Μήπως είναι κακά αντίγραφα πόλεων, μήπως είναι προάστεια πόλεων; Γιατί ερημώνουν τα χωριά;  Υπάρχουν χωριά σήμερα; Τι είναι ένα χωριό;

Continue reading →

ημερολόγιο από το μέτωπο της ακρίβειας (πρώτη αναφορά)

1. Πηγαίνω στο χτήμα με τα πόδια, όχι με το μηχανάκι (παπάκι). Σταμάτησα επίσης να πηγαίνω με το μηχανάκι στη πλατεία, στο σούπερ μάρκετ. Μειώνουμε έτσι τα έξοδα για τη βενζίνα και τα λάδια, που αλλάζω κάθε τέσσερις μήνες. Τα λάστιχα φθείρονται λιγότερο. Μειώνεται η ρίπανση και, το σημαντικότερο, περπατάω. Ετήσιο όφελος το χρόνο καμιά εικοσαριά ευρά – τα επενδύουμε σε 8 κιλά φασόλια (προς το παρόν).
2. Βάζουμε λιγότερη οδοντόκρεμα στην οδοντόβουρτσα. Εγώ δεν βάζω καθόλου, πλένω όμως τα δόντια μου αμέσως μόλις φάω. Ετήσιο όφελος κάπου πέντε ευρά το χρόνο, μισό κιλό κρέας (προς το παρόν).
3. Σταματήσαμε να αγοράζουμε μακαρόνια. Τα φτιάχνουμε στο σπίτι, με σκληρό αλεύρι. Μείωση κόστους στο μισό. ‘Αρα, μπορούμε να τρώμε πιο συχνά μακαρόνια.
4. Στις σαλάτες, βάζουμε το μισό λάδι από ό,τι μέχρι τώρα. Βάζουμε δηλαδή το κανονικό, το είχαμε παραξηλώσει. Όφελος ένας τενεκές λάδι το χρόνο, 53 ευρά. Το τηλέφωνο-ίντερνετ για ένα δίμηνο.
5. Αν και τηγανίζαμε λίγες φορές, το κόψαμε τελείως. Πολύ καλό για το σώμα. Χρηματικό όφελος, δέκα ευρά το χρόνο, 7 κιλά ρύζι (προς το παρόν)
6. Σταμάτησα να αγοράζω βιβλία. Ψυχικός πόνος μεγάλος. Δεν πειράζει, καλός είναι και ο πόνος, δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα. Έχω αρκετά αδιάβαστα, έκανα καβάντζα τις καλές εποχές. Διαβάζω για δεύτερη ή τρίτη ή τέταρτη φορά βιβλία που πρέπει να ξαναδιαβαστούν. Μεγάλη ευχαρίστηση να βρίσκεις πράγματα που με τις πρώτες αναγνώσεις δεν τα βλέπεις.
7. Δεν πάω λαϊκή κάθε Τετάρτη – μία πάω μία δεν πάω. Τρώμε λιγότερα φρούτα και δύο φορές ψάρι τον μήνα (σαρδέλα, πέντε ευρά το κιλό) αντί για τέσσερις. Δεν θα πάθουμε τίποτα. Από τον Ιούνιο μέχρι τον Οκτώβριο τρώμε πολλά φρούτα, δικά μας, γειτόνων και από το δάσος.
8. Τους τρεις πρωινούς ελληνοτούρκικους καφέδες και τα τρία τσιγάρα (με καπνό χύμα) τα έκανα δύο. Γύρω στα δέκα ευρά το χρόνο η εξοικονόμηση – τρία κιλά ρεβύθια (προς το παρόν). Δεν κάνω καλό στον οργανισμό μου γιατί δεν έκανα κάνα κακό. Δύο, τρεία τσιγάρα τη μέρα είναι απαραίτητα για την καλή λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος. Θα πετάξω από τη χαρά μου όταν φίλος ή φίλη μου φέρει εσπρέσσο. Μπρίκι έχω. Δεν κάνει καϊμάκι –  δεν πειράζει. Μπορώ να ζήσω και χωρίς καϊμάκι.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

σας γράφω από τις πρώτες γραμμές του κοινωνικού μετώπου της επιβίωσης και της ζωής – τσουκνιδόσουπα σήμερα και πατατοσαλάτα

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΗΡΘΕ και πάλι ο Οκτώβρης! Θα είμαστε μαζί μέχρι τον Απρίλιο, με χαρές και ντέρτια, με ωραίες στιγμές και με νταλκάδες, με σκέψεις και ερωτήματα, με απορίες, αμφιβολίες και βεβαιότητες. Και βεβαιότητες, χωρίς αυτές δεν μπορούμε να ζήσουμε. Δεν γνωρίζω ποιες είναι οι δικές σας, πιθανότατα όμως θα έχουμε κάποιες κοινές. Η φιλία θα είναι μία από αυτές, είμαι βέβαιος. Φέτος ένα από τα ζητήματα που θα μας απασχολήσουν είναι οι βεβαιότητες της ζωής, είναι τα θεμέλια, οι βάσεις που δίνουν νόημα και χαρά στη ζωή μας. Ίσως να σας ενοχλεί, μπορεί και να σας τρομάζει  η λέξη ‘ βεβαιότητα’. Αυτά όμως που θα διαβάσετε ίσως σας παρωθήσουν να την ξανασκεφτείτε.

ΣΤΡΕΦΩ την σκέψη μου, την περιέργειά μου, την παρατηρητικότητά μου και τη φαντασία μου στις βεβαιότητες ορμώμενος όχι από κάποια φιλοσοφική ανησυχία αλλά από τις μάχες που δίνονται στις πρώτες γραμμές του κοινωνικού μετώπου της επιβίωσης και της ζωής, από την πραγματικότητα της καθημερινής ζωής ενός μεγάλου μέρους της κοινωνίας που ζει στον πάτο, από όπου όμως αντί να βλέπει προς το μόνο μέρος που μπορεί να δει, προς τα πάνω δηλαδή, αυτό είναι το πλεονέκτημα να ζεις στον κοινωνικό πάτο, αντί να βλέπει προς τα πάνω, βλέπει προς τα κάτω! Και τι βλέπει;! Τίποτα, σκοτάδι, αδιέξοδο, απελπισία, απόγνωση, ανησυχία, κινδύνους, απειλές, φόβους. Να, παρατηρώ ότι ο φόβος έχει εξαπλωθεί τόσο που από προσωρινή και περαστική κατάσταση έχει γίνει συμπεριφορά. Λόγου χάριν, δεν παύω να εκπλήττομαι και να απορώ, αν και το κατανοώ, ότι τα παιδιά δεν πάνε σχολείο μόνα τους αλλά τα πάνε οι γονείς τους –  και τα παίρνουν μόλις σχολάσουν. Μου θυμίζει την αρχαία Αθήνα που οι παιδ-αγωγοί δούλοι γίνονταν σκιά των αγοριών που πήγαιναν στο Γυμνάσιον, στη παλαίστρα για να γυμναστούν γυμνά, και τα παρακολουθούσαν στενά. Γιατί; Για να μη τα γαμήσουν!  Ο ίδιος φόβος και σήμερα. Να ήταν μόνο αυτός!

Continue reading →

τι νιώθω, τι σκέφτομαι και πώς απαντώ όταν με ρωτάνε, Αλβανός είσαι; (κι αν δεν θέλω να γίνω Έλληνας; )

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΜΕ έχουν ρωτήσει τουλάχιστον πέντε φορές μέχρι τώρα, εάν ξέρω να διαβάζω και να γράφω. Κανένας και καμία από μια παρέα διανοουμένων ή ποιητών, στην οποία θα ήμουν κι εγώ, (ουδέποτε συνέβη και ούτε θα συμβεί), δεν θα μου έκανε αυτή την ερώτηση. Εάν όμως τυχαίνει να ζήσεις σε περιβάλλοντα που πολλοί ή οι περισσότεροι ή και όλοι (γύφτοι) είναι αναλφάβητοι, η ερώτηση είναι πολύ λογική. Ναι, ναι, ξέρω, έχω τελειώσει τη Δευτέρα Δημοτικού –  αυτή ήταν και θα είναι η σταθερή μου απάντηση.

ΠΑΝΩ από είκοσι φορές με έχουν ρωτήσει, Αλβανός είσαι; Εδώ τα πράγματα, φίλες και φίλοι, ψιλομπερδεύονται. Οι απαντήσεις που μπορεί να δοθούν σε αυτό το ερώτημα είναι πολλές. Να μία: όχι, δεν είμαι Αλβανός. Να μια άλλη: όχι, όχι, δεν είμαι Αλβανός. Το δεύτερο όχι στη δεύτερη απάντηση δηλώνει προφανέστατα μια απέχθεια, μια αποκήρυξη, μια βδελυγμία, μια αποστροφή, μια αηδία –  πώς να το πω αλλιώς; Θα μπορούσα να απαντήσω επίσης, όχι, είμαι Έλληνας. Ή: όχι, όχι, είμαι Έλληνας, όπου εδώ η ποσότητα και η ένταση της αποστροφής και της αηδίας περιορίζονται –  υπάρχει μία άρνηση, όχι δύο.

Continue reading →

ψυχοφάρμακα και γύφτοι

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΗΝ τριετία 1984-7 ήμουν περιπλανώμενος εργάτης γης. Ένας εργάτης γης δεν μπορεί παρά να είναι περιπλανώμενος. Οι αγροτικές εργασίες, κυρίως συγκομιδή και φόρτωση λαχανικών και φρούτων,  διαρκούν από λίγες μέρες έως μερικές εβδομάδες οπότε η μετακίνηση είναι αναπόφευκτη. Αν ξεκινήσουμε από τον Ιούνιο, αρχίζαμε με τα βερίκοκα στο Κιάτο Κορινθίας, συνεχίζαμε στη Βάρδα Ηλείας με καρπούζια, στη Γαστούνη με ντομάτες, τρύγο στα χωριά του Ηρακλείου Κρήτης, μήλα στο Πήλιο τον Οκτώβρη, στο Ναύπλιο και στο Άργος για πορτοκάλια και μανταρίνια τον Νοέμβριο, ξεχειμωνιάζαμε στη Κρήτη δουλεύοντας ελιές και πορτοκάλια, την άνοιξη θερμοκήπια νότια Κρήτη και επιστρέφαμε για βερίκοκα κοκ. Αυτοί ήταν οι βασικοί σταθμοί μας. Υπήρχαν κι άλλα μέρη κι άλλα αγροτικά προϊόντα αλλά τα καλά λεφτά ήταν οι σταθμοί που ανέφερα. Διότι αυτό που μας ενδιέφερε ήταν να εργαζόμαστε λίγο και να πληρωνόμαστε καλά.

Continue reading →

γαμώ το καντήλι σου! όταν ζούσαμε μέσα στο σκοτάδι

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Η βρισιά γαμώ το καντήλι σου είναι ταυτόσημη με τις βρισιές γαμώ το σπίτι σου, την οικογένειά σου, το σόι σου, τη μάνα σου. Είναι βαριά βρισιά. Αν και λανθάνει ένας τόνος θρησκευτικής βρισιάς, δεν είναι. Διότι το καντήλι ήταν αναμμένο μπροστά στο εικόνισμα της Παναγίας με τον Χριστό μωράκι (και σπανιότατα μπροστά στον πάσχοντα Εσταυρωμένο) όχι για να βλέπουμε το εικόνισμα αλλά για να μπορούμε να κινούμαστε μέσα στο σπίτι όταν έχουμε μικρά παιδιά. Εάν υπήρχε πολύ λάδι, τότε άναβε και χωρίς να υπάρχουν παιδιά. Όταν δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα.

ΘΑ συγκρίνω σήμερα τη ζωή μέσα στο σκοτάδι της νύχτας με τη ζωή μέσα στο φως το ηλεκτρικό. Κάποτε οι άνθρωποι ζούσαν μέσα στο σκοτάδι. Οι νύχτες του χειμώνα ήταν, και παραμένουν, μακρές, οι άνθρωποι όμως δεν κοιμόντουσαν με τις κότες. Άναβαν το καντήλι (ή τη λάμπα), έτρωγαν, το έσβηναν και ξάπλωναν να κοιμηθούν. Μέσα στο πηχτό σκοτάδι, ξαπλωμένη η οικογένεια μιλούσε, γελούσε, έπαιζε, έλεγε παραμύθια, ιστορίες. Τους έπαιρνε ο ύπνος και ξυπνούσαν νωρίς, μόλις χάραζε. Ακόμα και πριν χαράξει, και τότε συνέχιζαν να μιλάνε. Ζώντας μέσα στο σκοτάδι, ο φόβος του σκοταδιού δεν υπήρχε, ο φόβος αυτός είναι αποτέλεσμα του ηλεκτρικού φωτός.

Continue reading →

γιατί με αρέσει να βλέπω και να ακούω τις γυναίκες να κατουράνε

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΧΕΤΕ δει αγελάδα να κατουράει;  Υποθέτω πως όχι. Δεν πειράζει, σας συγχωρώ. Κατουράει για πολλή ώρα και μεγάλη ποσότητα. Τόση ώρα ώστε οι μάνες με μωρά στις κοινότητες των κτηνοτρόφων Ζουλού, στη Νότια Αφρική, από τις οποίες κατάγονταν και ο Νέλσον Μαντέλα, έτρεχαν, δεν ξέρω αν τρέχουν ακόμα, να πλύνουν τα μωρά τους. Ο Πεταλούδας, ο περιβόητος δραπέτης, στην απομόνωση έπινε το κάτουρό του και έτρωγε κατσαρίδες. Έζησε. Το έχουμε παρεξηγήσει, περιφρονήσει το κάτουρο. Είναι φάρμακο. Αν μας τσιμπήσει μέλισσα ή σφήκα, πρέπει, εάν δεν υπάρχει σκόρδο, κάποιος, κάποια να κατουρήσει στο χώμα, να το κάνει λάσπη και να το βάλει πάνω στο τσίμπημα. Ανακουφίζει.

ΟΛΑ τα υγρά του σώματος είναι φάρμακα. Τα χύσια του άνδρα τεντώνουν το δέρμα, κάτι σαν λίφτιγκ. Εάν το δέρμα του προσώπου μου είναι νεανικό, το οφείλω στα πολλά κιλά χύσια που έχω απλώσει πάνω του, όταν δεν ήθελε να το κάνει η γυναίκα. Εάν ήθελε, τα μοιραζόμασταν. Το σάλιο! Αν δεν έχετε κολλύριο, ανοίξτε τα μάτια αυτού, αυτής που το χρειάζεται, και γλείψτε του τον βολβό –  τι ανακούφιση, τι ηδονή! Έμαθα στα παιδιά μου να βάζουν  σάλιο αμέσως πάνω στις πληγές τους, όταν είμαστε στα χωράφια – από τα σκυλιά το είδα και το κάνω και το προτείνω ανεπιφύλακτα.

Continue reading →

τι μου ΄κανε μια μέρα ο εγκέφαλός μου, ο φύλακας άγγελός μου!

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Θα σας αφηγηθώ τι μου συνέβη ένα βράδυ αλλά δεν θα με πιστέψετε· δεν πειράζει, εγώ θα σας αγαπώ και θα πεθαίνω για σας είτε με πιστέψετε είτε δεν με πιστέψετε. Λέω ότι πεθαίνω για σας γιατί όποιος αγαπάει, ο έσχατος τρόπος να αγαπήσει είναι να πεθάνει για να ζήσουν τα παιδιά του, η γυναίκα του, οι φίλοι του. Αυτό λέγεται αυτοθυσία και δεν υπάρχει, όπως άλλωστε θα ξέρετε, δεν υπάρχει πιο μεγάλη αγάπη από την αυτοθυσία. Εάν κάποιος αγαπάει όλη την ανθρωπότητα, εάν πεθάνει για να ζήσει η ανθρωπότητα, εάν θυσιαστεί για να ζήσει η ανθρωπότητα, τότε αυτόν τον θνητό συνηθίζουμε να τον λέμε θεό.

Θα σας αφηγηθώ τι μου συνέβη ένα βράδυ αφού πρώτα σας προετοιμάσω. Για να το απολαύσετε, για να το χαρείτε. Ξέρω ότι με αγαπάτε, ξέρετε ότι γράφω για να περνάτε καλά, για να χαμογελάτε, για να γελάτε, για να με βρίζετε, με αρέσει, για να αναρωτιέστε, ξέρω ότι πολλοί δεν θα με συγχωρέσουν εάν σε κάποια ζητήματα αποδειχτεί ότι έχω δίκιο. Θέλω να είμαι πολύ φιλικός  μαζί σας καθώς γράφω. Το γράψιμο για μένα είναι μια έκφραση ευχαριστίας και ευγνωμοσύνης, δεν θέλω να δυσφορείτε καθώς διαβάζετε αυτές τις γραμμές. Σας φροντίζω και σας προσέχω και είμαι βέβαιη, Τριανταφυλλιά με λένε,  ότι και εσείς με φροντίζετε και με προσέχετε.

Continue reading →

πως με βίασε κάποτε ένα θηλυκό

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Ο Προκόπιος, ο ιστορικός του 6ου μ. Χ. αιώνα, γράφει ότι η Θεοδώρα, η σύζυγος του Ιουστιανιανού, δεν ευχαριστιόταν τον έρωτα εάν δεν συνευρίσκονταν ερωτικά με τρεις άνδρες ταυτοχρόνως –  εάν, γράφει χαρακτηριστικά, δεν ήταν βουλωμένες και οι τρεις τρύπες ταυτοχρόνως. Δε νομίζω πως πρόκειται για συκοφαντία. Ο ιστορικός μας λέει ακόμα ότι αυτή έπεισε τον φοβισμένο και αναποφάσιστο Ιουστινιανό να σφάξει ανηλεώς τους στασιαστές στον Ιππόδρομο. Η αφήγηση του Προκόπιου μας παροτρύνει υπαινικτικά να αναρωτηθούμε το εξής:  εάν δεν αρέσκονταν διακαώς να συνευρίσκεται με τρεις άνδρες ταυτοχρόνως,  θα  έπειθε τον αυτοκράτορα να κατασφάξει τους στασιαστές; Και μας παρωθεί να απαντήσουμε πως όχι, δεν θα τον έπειθε. Επισημαίνει, και μας υποβάλλει και εμάς να επισημάνουμε, ότι υπάρχει μια στενή σχέση ανάμεσα στην ερωτική εξαχρείωση, κατά τον Προκόπιο,  της Θεοδώρας  και της παρότρυνσης του Ιουστινιανού να μην δείξει κανέναν απολύτως οίκτο.

ΚΑΠΟΤΕ, φίλος μού εξομολογήθηκε ότι συζούσε με ένα θηλυκό το οποίο ήθελε να τον έχει όλη τη μέρα στο στόμα του. Στην αρχή είχε πάθει πλάκα, την είχε καταβρεί. Έπαθε τέτοια πλάκα που τελικά αγανάκτησε και χώρισε γι αυτόν ακριβώς τον λόγο. Από την άλλη, υπάρχουν θηλυκά και γυναίκες που τους είναι αδιανόητο, αηδιαστικό να τον βάλουν στο στόμα τους. Δεν κατακρίνω, προσπαθώ να κατανοήσω. Η φίλη του φίλου μου προφανώς ήταν στοματικός τύπος. Μπορούμε να αντιληφθούμε εάν ένα θηλυκό, μια γυναίκα είναι στοματικής ερωτικής προτίμησης;  Ναι, μπορούμε. Οι φλύαρες γυναίκες είναι όλες στοματικές. Όσο πιο φλύαρη είναι μια γυναίκα, τόσο πιο πολύ θέλει να έχει ένα πούτσο στο στόμα. Εικάζω ότι η γκρίνια των γυναικών οφείλεται στο ότι συνευρίσκονται μόνο με έναν άνδρα. Πέντε άνδρες, τουλάχιστον, θα την έκαναν αρνάκι μια γκρινιάρα γυναίκα. Το ίδιο ισχύει και για τους άνδρες: όσο σκέφτομαι ότι ο βασιλιάς του Μαρόκου έχει 365 γυναίκες μου έρχεται να αυτοκτονήσω. Οι ολιγομίλητες είναι πρωκτικές.

Continue reading →