τι θέλει ο ουκρανικός λαός, ειρήνη ή πόλεμο;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΟΜΟΛΟΓΩ ότι δεν γνωρίζω, εάν ο ουκρανικός λαός θέλει ειρήνη ή πόλεμο – πολύ θα ήθελα να το μάθω αλλά δεν ξέρω πώς. Όχι μόνο δεν γνωρίζω αλλά μου είναι ασαφείς και οι έννοιες τόσο του ουκρανικού λαού όσο και της ειρήνης –  για τον πόλεμο δεν έχω αμφιβολίες. Να συμπεριλάβουμε στον ουκρανικό λαό και τα 20 εκ. Ουκρανών (το 40%) που έφυγαν από την Ουκρανία από το 1993 μέχρι σήμερα, μέσα σε 30 χρόνια; Δε νομίζω. Οι άνθρωποι αυτοί έφυγαν και δεν πρόκειται να ξαναγυρίσουν ποτέ πια στην Ουκρανία. Εκτός εάν τους διώξουν από τις χώρες υποδοχής αλλά αυτό δεν πρόκειται να γίνει. Θα ενσωματωθούν στις κοινωνίες που τους δέχτηκαν και οι απόγονοί τους, μέσα σε μια δυο γενιές θα αφομοιωθούν πλήρως (με μεικτούς γάμους) και θα  ξεχάσουν και τη γλώσσα τους και την καταγωγή τους.  Ο ουκρανικός λαός είναι όσοι και όσες δεν έχουν φύγει –  είτε γιατί δεν θέλουν είτε γιατί δεν μπορούν: δεν έχουν χρήματα, όχημα, είναι μεγάλης ηλικίας. Ποιοι είναι περισσότεροι, αυτοί που δεν θέλουν να φύγουν  ή αυτοί που δεν μπορούν; Δεν το γνωρίζω. Αυτούς και αυτές που δεν έχουν φύγει, το 60% του πληθυσμού του 1993, αφορά το ερώτημα: τι θέλουν, ειρήνη ή πόλεμο. Τι ειρήνη όμως θέλουν, πώς την εννοούν;

Continue reading

τέσσερα ευρά το λίτρο η βενζίνα – ντίζελ το 2025;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΑΦΟΥ θα διαβάσετε το σημερινό κείμενο, μετά από λίγες ώρες ή μέρες θα ξεχάσετε και τη τιμή και τον χρόνο που αναφέρονται στον τίτλο. Εγώ όμως δεν θα το ξεχάσω. Εάν οι υπολογισμοί μου επιβεβαιωθούν, έχει καλώς· εάν όχι, θα σας θυμίσω αυτά που έγραψα, αυτά που θα γράψω σήμερα, όχι μόνο για να επανεξετάσω τα δεδομένα αλλά, το σημαντικότερο, για να επανεξετάσω τον τρόπο με τον οποίο σκέφτηκα.

ΑΣ ξεκινήσουμε με την ακλόνητη  βεβαιότητα ότι μια μέρα το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο θα τελειώσουν – δεν γνωρίζουμε όμως πότε. Πολύ νωρίτερα από το κάρβουνο –  υπάρχει κάρβουνο για άλλα διακόσια χρόνια. Και δεν γνωρίζουμε εάν, όταν τελειώσουν, θα έχουμε πρόσβαση σε άλλη μορφής ενέργειας, ώστε να καλύψουμε τις τεράστιες παγκόσμιες ενεργειακές ανάγκες. Εάν αποδειχτεί ότι η ενεργειακή μετάβαση είναι ανέφικτη, θα υπάρξουν κοσμογονικά προβλήματα, κατά συνέπεια, κοσμογονικές συνέπειες και εξελίξεις, αλλαγές. Θα ξεμείνουμε από ενέργεια, αφού πρώτα πέσουμε με τα μούτρα στη καύση του κάρβουνου –  με άλλα λόγια, τη πουτσίσαμε. Κι όταν μια κοινωνία ξεμένει από ενέργεια, οι συμφορές είναι πολλές και τρομερές. Θα το εξετάσουμε άλλη μέρα. Εάν από την άλλη εξασφαλίσουμε με κάποιο τρόπο πρόσβαση σε  ανεξάντλητες και τεράστιες ποσότητες καθαρής ενέργειας, εάν η ενεργειακή μετάβαση αποδειχτεί επιτυχής, τα πράγματα θα γίνουν ακόμα χειρότερα –  η καταστροφή της φύσης θα επιταχυνθεί και θα γενικευτεί: θα κάνουμε ό,τι γουστάρουμε! Με λίγα λόγια, τη βάψαμε.

Continue reading

τα επιδόματα θα κυβερνούν από δω και πέρα

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΜΟΛΙΣ συγκρότησε κυβέρνηση η Νέα Δημοκρατία, πριν λίγες μέρες, ανακοίνωσε την χορήγηση 150 ευρών στους νέους και τις νέες που έκλεισαν τα 18 (και 19, μόνο για φέτος)  χρόνια, η οποία θα ισχύει κάθε χρόνο, γνωστή ως youth pass (επικαιροποίηση του freedom pass που είχε χορηγηθεί επί πανδημίας). Ανακοίνωσε επίσης την αύξηση του ελάχιστου εγγυημένου επιδόματος (ΚΕΑ) κατά 8%, οπότε η οικογένειά μας θα παίρνει 486 από 450 ευρά. Θα δοθεί επίσης και αύξηση στους δημοσίους υπαλλήλους και στις συντάξεις, και στην εθνική σύνταξη, από 385 στα 411 ευρά, την οποία θα πάρω σε δυόμιση χρόνια, μόλις κλείσω τα 67. Η διανομή χρήματος από το κράτος προς νέους και νέες, αέργους, φτωχούς και ανασφάλιστους άρχισε πριν την πανδημία, συνεχίστηκε κατά τη διάρκειά της, με παροχή χρήματος σε μικροεπιχειρήσεις και εργαζόμενους, με δωρεάν εμβόλια και συνεχίζεται και τώρα, με επιδόματα για την ακρίβεια των καυσίμων (fuel pass) και των τροφίμων (market pass) –  αυτό το τελευταίο θα παραταθεί άλλο ένα εξάμηνο. Αναρωτιέμαι: όλα αυτά τα  pass και τα επιδόματα είναι πρακτικές που θα τις χαρακτηρίζαμε ως ανασύσταση του κράτους πρόνοιας, που είχε συρρικνωθεί στις προηγούμενες δεκαετίες, κατά τη διάρκεια της επέλασης του νεοφιλελευθερισμού;   Όχι, οι πρακτικές αυτές δεν συνάδουν με το κράτος πρόνοιας, είναι κάτι άλλο. Τι είναι;

Continue reading

το μέλλον των ακροδεξιών κομμάτων: οι σχέσεις των τριών κοινωνικών τάξεων με τους μετανάστες

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Ο σχηματισμός ακροδεξιάς κυβέρνησης στη Γερμανία είναι ζήτημα χρόνου, μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια, το πολύ. Η εξέλιξη αυτή θα ολοκληρώσει τη διαδικασία της εκλογικής ανόδου και της επικράτησης στην πολιτική σκηνή της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς –  ο σχηματισμός ακροδεξιών κυβερνήσεων ή συμμετοχής ακροδεξιών κομμάτων σε κυβερνήσεις συνασπισμού σε αρκετές χώρες έχει προηγηθεί εδώ και πολλά χρόνια. Δεν θα παραξενευτούμε λοιπόν εάν έρθει μια μέρα που σε όλες σχεδόν τις ευρωπαικές κοινωνίες θα υπάρχουν ακροδεξιές κυβερνήσεις. Ούτε θα μας εκπλήξει η κυριαρχία της ακροδεξιάς στο ευρωκοινοβούλιο –  θα επιβεβαιωθεί στις ευρωεκλογές του 2024 και ακόμα περισσότερο σε αυτές του 2029. Εάν υπάρξουν κοινωνίες στις οποίες τα ακροδεξιά κόμματα δεν θα συγκροτήσουν κυβέρνηση και θα παραμείνουν περιθωριακό φαινόμενο της πολιτικής ζωής, όπως για παράδειγμα θα συμβεί στην Ελλάδα, αυτό θα οφείλεται στην υιοθέτηση της στρατηγικής τους από παραδοσιακά κόμματα της Δεξιάς. Τι θα συμβεί όμως μετά την κυριαρχία τους; Θα εφαρμόσουν στη πράξη όλα όσα προτείνουν και απειλούν ή θα αναγκαστούν να ρίξουν νερό στο κρασί τους και να μεταλλαχτούν σε συντονιστές της αναπαραγωγής του κράτους και της κοινωνίας; Για να απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα πρέπει να εξετάσουμε τους λόγους της ανόδου τους και την πιθανή πτώση ή μετάλλαξή τους.

Continue reading

κεφάλαιο και κράτος: η επίλυση του “μεταναστευτικού προβλήματος” θα ήταν σκέτη καταστροφή

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΠΕΘΑΝΕ χτες ο Δημήτρης Λιβιεράτος, 97 ετών, ιστορικός του ελληνικού εργατικού κινήματος, που μαζί με τον Μιχάλη Ράπτη (Πάμπλο) συμμετείχαν ενεργά στην αλγερινή επανάσταση κατά των Γάλλων αποίκων (1959-1962) –  τροτσκιστές και οι δύο. Ο Λιβιεράτος είχε αναλάβει την παραγωγή όπλων ενώ ο τυπογράφος Ράπτης την έκδοση πλαστών εγγράφων και διαβατηρίων. Τους είχα γνωρίσει και τους δύο: δεν θα ξεχάσω ποτέ την πνευματική τους ευγένεια. Ήταν δάσκαλοί μου και τους είχα ρωτήσει να μάθω, κι έμαθα,  πολλά πράγματα, δεν τους ρώτησα όμως εάν είχαν γνωρίσει τον σχεδόν συνομήλικό τους Φράντς Φανόν, τον ψυχίατρο από την Μαρτινίκα που συμμετείχε κι αυτός στην αλγερινή επανάσταση, συγγραφέα του συγκινητικού και άκρως ενδιαφέροντος βιβλίου “Της γης οι κολασμένοι” (εκδ. Κάλβος, μετ. Αγγέλα Αρτέμη), που εκδόθηκε μετά τον θάνατό του, το 1961 (37 ετών, από λευχαιμία).

Continue reading

πόλεμος μεταξύ των καπιταλιστικών κρατών (της Δύσης) δεν θα γίνει

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ παγκόσμιους πολέμους τους δύο μεγάλους πολέμους που έγιναν κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα αλλά ο χαρακτηρισμός αυτός είναι παραπλανητικός. Οι δύο αυτοί πόλεμοι, οι κρίσιμες μάχες που έκριναν την έκβαση του πολέμου,  έγιναν στην Ευρώπη, κυρίως εκεί,  και μεταξύ των ισχυρότερων καπιταλιστικών κρατών της Ευρώπης αλλά και άλλων που συμμετείχαν σε ένα από τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα. Η πλειονότητα των κρατών και του παγκόσμιου πληθυσμού δεν συμμετείχε. Το ερώτημα που εγείρει η διαπίστωση αυτή είναι, εάν θα ξαναγίνει πόλεμος στην Ευρώπη μεταξύ των κρατών, στον οποίο θα συμμετάσχουν κι άλλα κράτη, πέραν της Ευρώπης, όπως έγινε στους δύο προηγούμενους.  Είμαστε βέβαιοι και βέβαιες ότι δεν θα γίνει. Τα καπιταλιστικά κράτη της Δύσης και πέραν αυτής (ΗΠΑ, Ιαπωνία, Αυστραλία, Καναδάς, Ν. Ζηλανδία) δεν θα πολεμήσουν ποτέ πια μεταξύ τους. Αυτή είναι μια πολύ ευχάριστη εξέλιξη. Αλλά δεν είναι η μόνη, υπάρχουν όμως και δυσάρεστες εξελίξεις.

Continue reading

έτοιμη η Ρωσία να χρησιμοποιήσει τακτικά πυρηνικά όπλα

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΔΥΟ ειδήσεις των τελευταίων ημερών μας παρακινούν να διατυπώσουμε τη βάσιμη εικασία ότι η Ρωσία, ο ρωσικός στρατός, προετοιμάζεται να χρησιμοποιήσει τακτικά πυρηνικά όπλα στον πόλεμο μεταξύ της Δύσης (ΗΠΑ και Ευρώπης) που γίνεται στην Ουκρανία. Χτες, 29 Μαΐου 2023, η Ρωσία αποχώρησε και τυπικά από την CFE, τη Συνθήκη για τις Συμβατικές Στρατιωτικές Δυνάμεις στην Ευρώπη, ενώ λίγες μέρες πριν είχε ολοκληρωθεί η αποθήκευση πυρηνικών όπλων στη Λευκορωσία. Το ερώτημα που εγείρεται είναι: θα διστάσει η Ρωσία να χρησιμοποιήσει τακτικά πυρηνικά όπλα στον πόλεμο της Ουκρανίας; Η γνώμη μου είναι πως δεν θα διστάσει και, αν τελικά κρίνει αναγκαία τη χρησιμοποίησή τους, θα το κάνει μέσα στους επόμενους μήνες. Γιατί δεν θα διστάσει και θα πραγματοποιήσει τις απειλές της; 

Continue reading

θα αυξάνεται η τιμή του πετρελαίου (φυσικού αερίου, ντίζελ, βενζίνης) καθ΄ όλη τη διάρκεια του τρέχοντος αιώνα

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΔΕΝ μπορούμε να γνωρίζουμε πότε η τιμή της αμόλυβδης θα ξεπεράσει τα 5 (πέντε) ευρά το λίτρο. Δεν θα είναι μετά το 2040, θα είναι πιο πριν. Πόσο όμως πιο πριν; Θα το μάθουμε, μην ανησυχείτε. Μέχρι να το μάθουμε, θα γνωρίζουμε ήδη από τώρα ότι η αύξηση θα είναι σταδιακή: δύο ευρά σήμερα, δυόμιση του χρόνου τέτοια εποχή, τρία το 2025 και ούτω καθεξής. Η αύξηση δεν θα είναι σταθερή και διαρκής: η τιμή της βενζίνης θα αυξάνεται, θα μειώνεται, θα σταθεροποιείται, θα υπάρχουν διακυμάνσεις αλλά η τάση θα είναι αυξητική –  κι έτσι μια μέρα θα φτάσουμε στα πέντε ευρά (χωρίς να αυξηθούν οι μισθοί και τα μεροκάματα –  ή ελάχιστα).  Θα συνηθίζουμε τη τιμή και μετά θα την αυξάνουν, ώστε να ελέγχονται οι κραδασμοί και οι συνέπειες που αναπόφευκτα θα προκύψουν. Η τακτική αυτή έχει μελετηθεί και εφαρμοστεί με πολύ καλά αποτέλεσματα. Ένα παράδειγμα: εάν ιδιωτικοποιηθεί το νερό, η αύξηση της τιμής θα είναι μικρή, πολύ μικρή, δεν θα ενοχλήσει τους καταναλωτές (έλα μωρέ, τι είναι πέντε ευρά το δίμηνο!), μέχρι να τη συνηθίσουμε, και μετά μια νέα αύξηση, πάλι πολύ μικρή και ούτω καθ΄ εξής.

ΕΠΙΣΗΣ, γνωρίζουμε ήδη από τώρα, τι θα γίνει όταν η τιμή της βενζίνης πάει στα 5 ευρά. Θα μειώνεται διαρκώς τόσο η χρήση του αυτοκινήτου όσο και ο αριθμός των αυτοκινήτων. Η μείωση αυτή θα έχει κοσμογονικές συνέπειες, θετικές και αρνητικές. Η θετική: θα μειωθεί η κατανάλωση των καυσίμων, άρα θα μειωθεί και η ρύπανση του αέρα. Όλες οι άλλες συνέπειες είναι αρνητικές, εάν τις δούμε από την οπτική γωνία της καπιταλιστικής κοινωνίας και οικονομίας. Εάν τις δούμε από άλλη οπτική γωνία, κάποιες είναι πολύ θετικές. Η μείωση της χρήσης και του αριθμού των αυτοκινήτων θα επιφέρει τη μείωση του αριθμού των βενζινάδικων και περιορισμό, στα πρόθυρα της συρρίκνωσης, όλων των σχετικών με το αυτοκίνητο δραστηριοτήτων (ανταλλακτικά, συνεργεία επισκευής, ελαστικά-βουλκανιζατέρ,  λαμαρινάδικα-βαφεία, αξεσουάρα κ.α.). Η μείωση στη χρήση του αυτοκινήτου είχε αρχίσει εδώ και μια δεκαετία, έχουν κλείσει πολλά βενζινάδικα από πότε ενώ οι δουλειές των σχετικών με την συντήρηση του αυτοκινήτου δεν πάνε καθόλου καλά. Και θα χειροτερεύσουν πολύ, οι επαγγελματίες το γνωρίζουν πολύ καλά. Θα αυξηθεί λοιπόν η ανεργία, άρα δυνάμει θα μειωθεί ο χρόνος εργασίας, εάν αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος αντιμετώπισής της. Η αύξηση της τιμής του ντίζελ θα επιφέρει την αύξηση του κόστους παραγωγής της τροφής και των μεταφορικών, οπότε, η αύξηση της τροφής, ο πληθωρισμός γενικά, θα ακολουθεί αναπόφευκτα κατά πόδας την αύξηση του πετρελαίου και της βενζίνης.  Εάν στη θέση της βενζίνης και του ντίζελ βάλουμε τον ηλεκτρισμό, θα διαπιστώσουμε ότι το ηλεκτρικό αυτοκίνητο είναι μέρος του προβλήματος, δεν είναι η λύση του.

Continue reading

be wise before the event: προληπτική αντεπανάσταση μέσω της επιβολής της ένδειας και της υπερίσχυσης της βίας και του καταναγκασμού

 

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΟΙ συντονιστές της αναπαραγωγής του κράτους και της κοινωνίας, οι σύμβουλοι των καπιταλιστών και των πολιτικών τους υπηρετών, έχουν μονίμως στραμμένο το βλέμμα τους στο μέλλον. Αναρωτιούνται: πώς θα είναι η κοινωνία μετά από είκοσι ή τριάντα χρόνια; Το ερώτημα αυτό μαρτυρεί την αδυναμία τους να αποικίσουν και να ελέγξουν πλήρως το μέλλον, την αδυναμία τους ώστε η κοινωνική πραγματικότητα να είναι η εκπλήρωση των επιθυμιών τους, των Κυρίων τους. Έχουν συνειδητοποιήσει δύο κρίσιμες, σχετιζόμενες μεταξύ τους, παραμέτρους. Η πρώτη: η εκπλήρωση των επιθυμιών του Κυρίου, των ισχυρών δρώντων, συμβάλλει στην αποδυνάμωση της ίδιας της κυριαρχίας τους –  η επιθυμία τους να καταργήσουν την εξάρτηση από τους υποτελείς παραγωγούς μέσω νοημόνων μηχανών επιφέρει το τέλος της εργασίας! Η παραγωγή του κοινωνικού πλούτου γίνεται από ολοένα και λιγότερους και λιγότερες, η πλειονότητα του πληθυσμού δεν εργάζεται, για πρώτη φορά στην παγκόσμια ιστορία. Η ενίσχυση της καταναλωτικής ευφορίας, της ευημερίας και την απόλαυσης, η υποχώρηση του ασκητικού πνεύματος και της θυσίας, επιφέρει το τέλος του πολέμου –  κανένας δεν θέλει να πολεμήσει, μόνο επαγγελματίες και μισθοφόροι πολεμούν πια, το επιβεβαιώνει η  γενικευμένη απροθυμία των ανδρών για πόλεμο στην Ουκρανία και τη Ρωσία. Η  αναζήτηση φτηνών εργατικών χεριών έβγαλε τις γυναίκες από τα σπίτια, τις οδήγησε μεν στα εργοστάσια και στα γραφεία, αυτές όμως πήγαν και στο μπαράκι και στις αγκαλιές άλλων γυναικών.

Continue reading

από τη στρατηγική της Σοβιετικής Ένωσης στη στρατηγική του σύγχρονου ρωσικού κράτους

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Η κατανόηση ενός πολέμου, η επισήμανση δηλαδή των σκοπών των εμπόλεμων στρατοπέδων και του ιστορικού πλαισίου μέσα στο οποίο αυτός διεξάγεται, είναι μια δυσχερής, απαιτητική  διανοητική εργασία. Η διαπίστωση αυτή δεν ισχύει μόνο για το παρόν αλλά και για το παρελθόν, η απόσταση από το οποίο θα βοηθούσε το έργο των ιστορικών. Ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Πελοποννησιακός πόλεμος μεταξύ της Αθήνας και της Σπάρτης στα τέλη του 5ου π. Χ. αιώνα –  οι διαμάχες μεταξύ των ιστορικών δεν έχουν παύσει και δεν παύσουν.

ΥΠΑΡΧΟΥΝ δύο τρόποι να κατανοήσουμε έναν πόλεμο. Θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε τον πρώτο τρόπο ως μια προσέγγιση που είναι γνωστή ως αστυνομική αντίληψη της ιστορίας. Σύμφωνα με αυτήν η εστίαση γίνεται στα πρόσωπα και στις επιδιώξεις τους, τις φιλοδοξίες τους.  Ο πόλεμος γίνεται μόνο επειδή τον θέλει κάποιος –  εάν δεν υπήρχε ο Περικλής, δεν θα γινόταν ο Πελοποννησιακός πόλεμος· εάν δεν υπήρχε ο Χίτλερ,  ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος δεν θα γινόταν. Είμαστε όμως βέβαιοι ότι οι προαναφερθέντες πόλεμοι θα γίνονταν ακόμα κι αν δεν υπήρχαν αυτά τα πρόσωπα. Ο δεύτερος τρόπος ερευνά την ευρύτερη οικονομική, κοινωνική, πολιτική και στρατιωτική συγκυρία και επιχειρεί να εντοπίσει τις σχέσεις του διεξαγόμενου πολέμου με αυτή τη συγκυρία, την οποία και τροποποιεί στη συνέχεια. Ο τρόπος αυτός δεν αρνείται την ιδιαίτεση συμβολή κάποιων πρωταγωνιστών, δεν παύει όμως να δέχεται ότι ακόμη και η σκέψη και η δράση των ιδιοφυών πολιτικών περιορίζονται από παράγοντες που δεν μπορούν να ελέγξουν, να υπερβούν. Η σκέψη και η δράση των αντιπάλων, το απρόβλεπτο και η τύχη είναι κάποιοι από αυτούς.

Continue reading