in η γοητεία της ταχύτητας

η γοητεία της ταχύτητας

Κάθε φορά που βλέπουμε ένα ασθενοφόρο ή ένα όχημα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας να τρέχει, μπορούμε να υποθέσουμε γιατί, από που και προς τα που τρέχει. Όλες και όλοι, συμβαίνει συχνά, αναγκαζόμαστε να πατήσουμε πιο πολύ το γκάζι για να φτάσουμε κάπου: να μη χάσουμε το πλοίο,  να μη χάσουμε το ραντεβού μας, να μην αργήσουμε στη δουλειά, να πάμε το παιδί στο γιατρό. . . Μερικές φορές, μετά από τσακωμό με οικείο πρόσωπο, τρέχουμε για να φύγουμε, να απομακρυνθούμε από μια όχι και τόσο ευχάριστη κατάσταση.

Τρέχουμε για να πάμε κάπου, τρέχουμε για να φύγουμε από κάπου: από το σημείο Α πάμε στο σημείο Β. Πάντα; Όχι! Μερικές φορές τρέχουμε χωρίς να θέλουμε να φύγουμε από κάπου (ή) για να πάμε κάπου. Τρέχουμε μόνο και μόνο για να απολαύσουμε την ταχύτητα. Και όσο πιο πολύ τρέχουμε, τόσο πιο πολύ η ταχύτητα μας γοητεύει. Είναι αλήθεια ότι πιο πολύ γοητεύει τους νέους, ανεξαρτήτως φύλου. Όσο μεγαλώνουμε τόσο πιο λίγο μας αρέσει να τρέχουμε. Γιατί όμως η ταχύτητα γοητεύει τους νέους; Το γνωρίζουμε; Όχι! Γνωρίζουμε όμως, δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία, ότι οι νέοι και οι νέες συνήθως χάνουν τη ζωή τους στο δρόμο ή ακρωτηριάζονται για όλη τους τη ζωή. Μήπως υπάρχει κάποια σχέση ανάμεσα στη γοητεία της ταχύτητας και στην ηλικία των θυμάτων των οδικών συγκρούσεων;


Σε αυτά τα ερωτήματα θα επιχειρήσουμε να απαντήσουμε με το προκείμενο σημείωμά μας. Είναι αλήθεια ότι θα δυσκολευτούμε. Που βρίσκεται η δυσκολία; Θα σας το πω ευθέως: θα υποστηρίξω ότι ακόμα κι όταν τρέχουμε, από κάπου θέλουμε να φύγουμε και κάπου θέλουμε να φτάσουμε. Θα αντιμετωπίσουμε τις επιφυλάξεις των νέων: θα επιμείνουν σθεναρά ότι όταν τρέχουν για να απολαύσουν την ταχύτητα δεν θέλουν να φύγουν από κάπου για να πάνε κάπου αλλού. Δεν υπάρχει κάποια σκοπιμότητα· υπάρχει μόνο το παρόν, το τώρα, η απόλαυση της στιγμής. Για να αντιμετωπίσουμε αυτές τις επιφυλάξεις, θα αναγκαστούμε να καταφύγουμε στη λογική, έχοντας πάντα ένα άσο στο μανίκι.

Η λογική μας λέει ότι όσο πιο γρήγορα τρέχουμε, τόσο πιο γρήγορα απομακρυνόμαστε από κάπου και τόσο πιο γρήγορα πάμε για να φτάσουμε κάπου, αδιάφορο εάν τρέχουμε για να πάμε τη γυναίκα μας στο μαιευτήριο ή τρέχουμε για τη πλάκα μας, χωρίς λόγο ή σκοπό δηλαδή, στην άδεια εθνική με 240. Είτε το θέλουμε είτε όχι, όταν τρέχουμε απομακρυνόμαστε από κάτι που δεν είναι και ιδιαίτερα ευχάριστο. Όταν τσακωνόμαστε με τον καλό μας ή τη καλή μας, παίρνουμε το αυτοκίνητο και τη κοπανάμε: όσο πιο πολύ οργισμένοι είμαστε, τόσο πιο γρήγορα τρέχουμε για να φύγουμε από τη πηγή της δυσαρέσκειας. Έτσι δεν είναι; Όλες μας και όλοι μας το κάνουμε, είναι στην ανθρώπινη φύση. Το θέμα είναι ότι όταν τρέχουμε για τη πλάκα μας δεν υπάρχει κάποια άμεση συγκεκριμένη δυσάρεστη κατάσταση.  Παρ΄ όλα αυτά, οι νέοι διατείνονται ότι η ταχύτητα για την ταχύτητα είναι μια μορφή φυγής, είναι ένα φευγιό. “Ξεφεύγω όταν τρέχω”: οι νέοι το λένε, όχι εγώ· “τα ξεχνάω όλα”. Να ξεφύγουμε από τι; Τι να ξεχάσουμε; Από ποια δυσάρεστη κατάσταση θέλουμε να ξεφύγουμε; Και τρέχουμε για να πάμε κάπου όπου δεν θα υπάρχει αυτή η δυσαρέσκεια; Ποιο είναι αυτό το κάπου; Οι νέοι λένε ότι είναι το παρόν, η στιγμή. Μιας και τρέχω πάρα πολύ γρήγορα, έχω ξεφύγει: να η ηδονή. Εάν η ταχύτητα ελαττωθεί, η δυσαρέσκεια είναι πάλι μπροστά μας. Η βραδύτητα είναι συνώνυμη της δυσφορίας, το καταλαβαίνουμε όταν είμαστε μποτιλιαρισμένοι.

Θα συμφωνήσουμε με τους νέους: η ταχύτητα είναι φευγιό και λησμονιά. Από ποια δυσάρεστη κατάσταση θέλουμε να φύγουμε, ποια δυσφορία επιθυμούμε να λησμονήσουμε; Μας παράτησε η γκόμενα; Μας απόλυσαν; Χάσαμε χρήματα στο Χρηματιστήριο; Πέθανε γονιός μας; Όχι! Δεν υπάρχει κάποια άμεση, συγκεκριμένη αιτία. Τότε; Μήπως μας δυσαρεστεί κάτι αλλά δεν γνωρίζουμε ποιο είναι αυτό; Όσο πιο πολύ τρέχουμε τόσο πιο μεγάλη ηδονή νιώθουμε: αυτό σημαίνει ότι η απροσδιόριστη δυσαρέσκεια κάποια στιγμή μπορεί να γίνει πολύ έντονη Και επειδή μπορεί να την νιώσουμε ανά πάσα στιγμή σημαίνει ότι είναι μόνιμη, δεν είναι αποτέλεσμα εξωτερικών παραγόντων.

Ποια δυσαρέσκεια είναι κοινή μοίρα, μόνιμη, απροσδιόριστη και ενίοτε γίνεται πολύ έντονη (και, συνήθως, δεν την γνωρίζουμε); Είμαι βέβαιος ότι γνωρίζετε την απάντηση. Θα την διατυπώσω ευθέως αφού πρώτα στρέψω τη προσοχή μου σε κάποιον που η δουλειά του είναι να τρέχει για να φύγει όσο γίνεται πιο γρήγορα από αυτή τη δυσαρέσκεια, χαίρει παγκόσμιας εκτίμησης και κερδίζει πάρα πολλά χρήματα. Ποιος είναι αυτός; Ο οδηγός της Φόρμουλα 1. Αυτό που οι νέοι το κάνουν για τη πλάκα τους, ο οδηγός των αγώνων ταχύτητας το έχει για επάγγελμα. Μερικές φορές όμως δεν τα καταφέρνει. Δεν μπορεί να ξεφύγει. Η ταχύτητα απομάκρυνσης τον σκοτώνει!

Εάν τρέχουμε για να απομακρυνθούμε από τον θάνατο και νιώθουμε ηδονή που έχουμε ξεφύγει, ο σκοπός μας μπορεί να είναι άλλος από την ταχύτητα. Θα έλεγα ότι απομακρυνόμαστε από μια δυσάρεστη κατάσταση και τρέχουμε προς μια ηδονική, την ταχύτητα. Η ταχύτητα είναι η ακύρωση, η διαγραφή, η άρση του θανάτου. Ο θάνατος έχει εξοριστεί από μέσα μας όταν τρέχουμε με 240. Εκείνη τη στιγμή δεν είμαστε θνητοί, έχουμε αφήσει πίσω μας τον θάνατο. Είμαστε α-θάνατοι: Εάν όμως ζωντανός είναι αυτός που έχει μέσα του την υπόσχεση του θανάτου, όπως έλεγε ο Μπέκετ, τότε εκείνη τη στιγμή δεν είμαστε ζωντανοί. Δεν είμαστε όμως ούτε νεκροί. Είμαστε και ζωντανοί και νεκροί. Πότε συμβαίνει αυτό;

Όταν βιώνουμε μια εμπειρία θανάτου. Όταν τρέχουμε με 240, απομακρυνόμαστε μεν από τον θάνατο αλλά με την ίδια ταχύτητα οδεύουμε και προς τον θάνατο. Ο θάνατος είναι ταχύτατος, η ταχύτητα είναι ο θάνατος. Απομακρυνόμαστε από τον θάνατο και τρέχουμε με διακαή πόθο προς αυτόν. Δεν γνωρίζουμε τι κάνουμε και δεν είναι η πρώτη φορά. Όταν είμαστε νέοι, από τη μια έχουμε την εντύπωση ότι δεν θα πεθάνουμε κι από την άλλη υποφέρουμε από την απροσδιόριστη, καθημερινή δυσαρέσκεια: από το άγχος του θανάτου. Και τρέχουμε για να ξεφύγουμε κατευθυνόμενοι προς την ψυχρή θαλπωρή της ανυπαρξίας. Μοιάζουμε με ήρωα της τραγωδίας: οι θεατές το γνωρίζουν ότι έχουμε μπλέξει, εμείς όχι. Η στιγμιαία ηδονή της ταχύτητας είναι ο θάνατος, η βραδύτητα είναι η ζωή. Όσο μεγαλώνουμε τόσο πιο πολύ την εκτιμούμε.

Αθ. Δρατζίδης

οικοδόμος -www.badarts.gr

 

Σχολιάστε ελεύθερα!

Webmentions

  • η παρενόχληση του θανάτου από τον οδηγό στη Φόρμουλα 1 Μίκαελ Σουμάχε

    […] είναι μια θέσμιση της γοητείας της ταχύτητας (   https://www.badarts.gr/2010/05/%ce%b7-%ce%b3%ce%bf%ce%b7%cf%84%ce%b5%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%82-%… ), της επιθυμίας να πλησιάσουμε τον θάνατο, […]

  • η παρενόχληση του θανάτου από τον οδηγό στη Φόρμουλα 1 Μίκαελ Σουμάχε

    […] είναι μια θέσμιση της γοητείας της ταχύτητας (   https://www.badarts.gr/2010/05/%ce%b7-%ce%b3%ce%bf%ce%b7%cf%84%ce%b5%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%82-%… ), της επιθυμίας να πλησιάσουμε τον θάνατο, […]