Αγαπητέ Πέτρο, γεια σου και χαρά σου όπου κι αν είσαι, ό,τι κι αν κάνεις.
Σας ευχαριστώ πολύ που αποσύρατε το όνομά μου από τον κατάλογο αυτών που υποστηρίζουν το εγχείρημα που ονομάσατε ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΒΗΜΑ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗΣ ΔΡΑΣΗΣ. Δεν ήταν μια αιφνιδιαστική κίνηση – μεταξύ μας, μέσα στα πλαίσια της κοινότητας της Αριστεράς, πρέπει να υπάρχει δημιουργική σύγκρουση, κατά κανένα τρόπο όμως αιφνιδιασμοί και πισώπλατα χτυπήματα – μειώνουν την ισχύ μας. Εξέφρασα με την υπογραφή μου την υποστήριξή μου προς το εγχείρημα ξεκαθαρίζοντας ότι εάν διαψευστούν οι προσδοκίες μου θα την αποσύρω. Το έκανα αυτό στις 19 Ιουλίου στο άρθρο ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ. Και υπέγραψα παρόλο που υποστήριξα την άποψη, στις 18 Ιουλίου, στο άρθρο ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΒΗΜΑ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗΣ ΔΡΑΣΗΣ, ότι το εγχείρημα είναι καταδικασμένο να αποτύχει παταγωδώς. Ότι είναι ένα σύμπτωμα της οριστικής αποχώρησης της ιστορικής Αριστεράς, την οποία αποκαλώ νεκροζώντανη, από την πολιτική σκηνή. Σας έστειλα ένα email που διευκρίνιζα με απλότητα και συντομία το λόγο που ζητώ την απόσυρση της υπογραφής, την αποσύρατε, το εκτιμώ όσο δεν μπορείτε να φανταστείτε, χωρίς να δημοσιεύσετε όμως το σύντομο κείμενο της αίτησης. Είναι υβριστικό; Δεν είναι καθόλου υβριστικό, Πέτρο. Ξέρεις τι είναι; Είναι ενοχλητικό, πολύ ενοχλητικό. Εάν δεν είναι υβριστικό, τότε αυτό που κάνετε λέγεται λογοκρισία. Εάν δεν είναι λογοκρισία, είναι ναρκισσισμός. Δε θέλετε να τσαλακώσετε την εικόνα σας. Απόσυρση υπογραφής! Διαφωνία! Μου ανακοίνωσες την απόσυρση της υπογραφής γράφοντας: Δεν είμαι βέβαιος ότι σας κατανοώ, αλλά σας σέβομαι. Σου γράφω αυτήν την ανοιχτή επιστολή για να με κατανοήσεις.
Μεταξύ ευπιστίας και καχυποψίας, τάσσομαι ανεπιφύλακτα υπέρ της πρώτης. Μεταξύ αφέλειας και κουτοπονηριάς, πάλι υπέρ της πρώτης. Ακούω και διαβάζω: ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΒΗΜΑ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗΣ ΔΡΑΣΗΣ. Ω, λέω, πολύ ωραία, Αθανάσιε, να μια ευκαιρία να παρακολουθήσεις έναν διάλογο και, ποιος ξέρει, μπορεί όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες να λάβεις και εσύ μέρος, να πεις κι εσύ τη γνώμη σου. Λαχτάρα, αυτό λέγεται λαχτάρα. Κλείνω τα 52 σε τρεις μήνες κι ακόμα λαχταρώ, όπως όταν ήμουν πρωτοετής φοιτητής, να δω μια Αριστερά που να μας διδάσκει, να μας επιτρέπει να διδάξουμε, να δίνει λύσεις στα προβλήματά μας, να αλλάζει τη ζωή μας, τον τρόπο σκέψης μας, τις σχέσεις μας, να δω μια Αριστερά να διεξαγάγει τον κοινωνικό πόλεμο με βάση τα αξιώματα νικάμε χωρίς να πολεμάμε και πρώτα νικάμε και μετά πολεμάμε. Από την άλλη, μιας και βρίσκομαι στην Αριστερά από το 1975, ανένταχτος από το 1978, όταν εγκατέλειψα τρέχοντας την ΑΑΣΠΕ, τη φοιτητική παράταξη του ΕΚΚΕ, έχουν δει πολλά τα μάτια μου και έχω καταλήξει στη διαπίστωση ότι η ιστορική Αριστερά αποχωρεί από την πολιτική σκηνή, ότι είναι νεκροζώντανη, ότι πεθαίνει κάθε μέρα που περνάει και ότι από αυτήν την κατάσταση θα εμφανιστεί μια νέα Αριστερά. Μια Αριστερά άσκησης της ελευθερίας και της ισότητας: Θα είναι μια Αριστερά ελευθερίας πνεύματος – έχω τις απόψεις μου αλλά συζητώ με τους πάντες, χωρίς δογματισμό και πάθος (γιατί ενδέχεται να κάνω λάθος) – και μια Αριστερά που δεν θα παραχωρεί κανένα προνόμιο σε κανέναν και για κανένα λόγο. Αυτό σημαίνει αφενός ότι όλες οι απόψεις προβάλλονται και συζητιούνται και αφετέρου την καθιέρωση της κομμουνιστικής αρχής ότι κανείς και καμιά δεν θα μπορεί να είναι βουλευτής πάνω από λίγους μήνες και μόνο για μια φορά (εναλλαγή όλων των υποψήφιων σε πια εκλογική περιφέρεια που εξασφαλίζεται μια ή περισσότερες έδρες). Κανένας δεν θα ζει από την πολιτική, θα ζει από αυτό που κάνει – εγώ είμαι οικοδόμος, εσύ είσαι δημοσιογράφος, πολύ ωραία! Ο σκοπός μας είναι να πάψω εγώ να είμαι οικοδόμος, να πάψεις εσύ να είσαι δημοσιογράφος, έτσι δεν είναι, Πέτρο; Δεν είμαστε κομμουνιστές; Κανένας δεν θα ζει από την πολιτική! Πρόκειται για ένα κομμουνιστικό αξίωμα που πρέπει και μπορούμε να εφαρμόσουμε αλλά δεν θέλουμε.
Πρώτα λοιπόν θα ενωθούμε και μετά θα συζητήσουμε, αυτή είναι η άποψή μου. Εάν είμαστε ελεύθεροι και ίσοι γιατί να μην ενωθούμε και να μην συζητήσουμε; Δεν ενωνόμαστε γιατί δεν είμαστε, δεν θεωρούμε, δεν θέλουμε να είμαστε ίσοι και ελεύθεροι. Άλλα σκεφτόμαστε, άλλα λέμε, άλλα εννοούμε, άλλα κάνουμε. Η σημερινή Αριστερά δεν είναι μια Αριστερά της ελευθερίας και της ισότητας και δεν πρόκειται σε καμιά περίπτωση να γίνει – αυτός είναι ένας από τους πολλούς λόγους που ο κόσμος της εργασίας της γυρίζει την πλάτη. Έθεσα λοιπόν το εξής ερώτημα: πως είναι δυνατόν να γίνει διάλογος όταν δεν υπάρχει ελευθερία και ισότητα; Για να γίνει διάλογος δεν πρέπει να υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα (‘είπε ο ψαράς στο σκουλήκι, πάμε για ψάρεμα’, Μπ. Μπρέχτ) και δεν πρέπει να κυριαρχεί η αντίληψη ότι εγώ είμαι σωστός και θα σας πείσω. Αντίθετα, μπορεί ο καθένας να είναι πεπεισμένος για την ορθότητα της άποψής του αλλά οφείλει να παραδέχεται ότι ενδέχεται να κάνει και λάθος ή να μην έχει δει κάποιες πλευρές ενός υπό διερεύνηση θέματος.
Η ιστορική Αριστερά δεν είναι σε θέση ούτε διάλογο να κάνει ούτε να δράσει από κοινού. Όσο για την ενότητά της, τη θεωρώ παντελώς ανέφικτη. Το δράμα της νεκροζώντανης Αριστεράς είναι ότι εάν ενωθεί θα επισπεύσει την αποχώρησή της. Εάν ενωθεί, θα γεννηθεί ένα τέρας, ένα τέρας που θα συγκεντρώνει όλες τις αδυναμίες, τις ανεπάρκειες και όλα τα ελαττώματα όλων αυτών που θα ενωθούν! Εγείρεται λοιπόν το ερώτημα: ποια στάση πρέπει να κρατήσουμε εμείς οι ανένταχτοι απέναντι στην ιστορική Αριστερά; Κάποιοι πατήσαμε την μπανανόφλουδα, ενθουσιαστήκαμε και υποστηρίξαμε τον ΣΥΡΙΖΑ. Τώρα, επιλέγουμε την αποχή – δεν θα πάμε να ψηφίσουμε. Θα πυκνώσουμε τις επαφές μας, θα επεξεργαστούμε τις θέσεις μας, η Νέα Αριστερά έρχεται από το κάτω. . . θα τη δείτε. . .Προκρίνεται η άποψη ότι εάν η ιστορική Αριστερά αποχωρεί από την πολιτική σκηνή ή η αποχώρησή της θα επιταχύνει την εμφάνιση της νέας Αριστεράς ή η εμφάνιση της Αριστεράς της άσκησης της ισότητας και της ελευθερίας θα επιταχύνει την αποχώρηση της υπάρχουσας Αριστεράς της ανελευθερίας και της ανισότητας. Η σύγκρουση μεταξύ αυτών των δύο Αριστερών, της φανερής και της αφανούς, θα είναι ανειρήνευτη και θα φτάσει στα άκρα. Μία από τις δύο θα χαθεί. Απομένει να δούμε ποια θα είναι.
Αγαπητέ Πέτρο, κι εγώ σε σέβομαι και σε εκτιμώ. Διαβάζω με τη δέουσα προσοχή τα κείμενά σου, μου μαθαίνω πολλά, με ενθαρρύνουν να σκεφτώ. Θα ήθελα όμως να γνωρίζεις ότι έχω φάει πολύ ξύλο από τους Κνίτες, είχα αριστερά αφεντικά που δεν με άφηναν να κολατσίσω, έχω υποστεί αμέτρητες ταπεινώσεις και χλευασμούς και εξευτελισμούς από τους αριστερούς, είμαι σε καραντίνα εξ αιτίας των απόψεων μου αλλά βρήκα ένα τρόπο να εκφράσω τις απόψεις μου και να συζητήσουμε. Να συζητήσουμε αυτά που δεν συζητά η Αριστερά και βεβαίως και το ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΒΗΜΑ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗΣ ΔΡΑΣΗΣ. Να έρθουμε σε επαφή και να συνεργαστούμε, άνδρες και γυναίκες που έχουν φύγει από τα κόμματα και τις οργανώσεις της ιστορικής Αριστεράς από τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης μέχρι τώρα – και είναι πολλά χρόνια! Θα εκπλαγείτε, σας το υπόσχομαι!
Ποιο θέμα πρέπει να συζητήσουμε πρώτα πρώτα; Αυτό είναι το πρώτο ερώτημα στο οποίο οφείλουμε να δώσουμε μια απάντηση. Η δική μου απάντηση είναι η εξής: το πρώτο που θα συζητήσουμε είναι το γιατί ο κόσμος της εργασίας γυρίζει την πλάτη στην Αριστερά. Το δεύτερο: είναι ζωντανή ή νεκροζώντανη η Αριστερά; Θα ζήσει ή θα πεθάνει; Η διάγνωση θα συμβάλει στην αυτογνωσία μας. Το τρίτο: ηττηθήκαμε κατά την τελευταία μάχη από τον Κύριο καπιταλιστή της παραγωγής και του χρήματος διότι μπόρεσε να μας φοβίσει και να μας αποπροσανατολίσει. Πως μπόρεσε και το έκανε αυτό; Ήμασταν ήδη φοβισμένοι και αποπροσανατολισμένοι;
Με θλίψη διαπιστώνω ότι στο ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΒΗΜΑ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗΣ ΔΡΑΣΗΣ όχι μόνο δεν συζητούνται αυτά τα ζωτικής σημασίας ζητήματα αλλά δεν γίνεται κανένας απολύτως διάλογος πάνω σε κάποιο πολύ συγκεκριμένο θέμα. Αντ’ αυτού επιδιώκεται η εξασφάλιση κύρους και γοήτρου με την δημοσίευση κειμένων γνωστών προσωπικοτήτων της Αριστεράς που μονοπωλούν το λόγο. Αναφέρεστε σε μας, τους εργάτες, αλλά ένα κείμενο εργάτη δεν έχω διαβάσει σε κανένα έντυπο της Αριστεράς. Το 90% των συντακτών είναι Πανεπιστημιακοί! Δεν γνωρίζουμε, δεν έχουμε σπουδάσει, δεν ξέρουμε να γράφουμε, είμαστε ανάξιοι;
Όχι, είμαστε ενοχλητικοί και η ιστορική Αριστερά, κυρίως οι Κύριοί της, μας βλέπει και της έρχεται να ξεράσει. Οι ενοχλητικοί, οι σκεφτόμενοι, όσοι και όσες μπορούν να δουν κάτι πέραν του υπάρχοντος, όσοι και όσες ασκούν (και δεν διεκδικούν απλά) την ελευθερία και την ισότητα είναι ο εφιάλτης της νεκροζώντανης Αριστεράς. Δεν είναι στο χέρι μας να απαλλαγούμε από τους εφιάλτες μας. Και η νεκροζώντανη Αριστερά από την Ανωτάτη Σχολή Κακών Τεχνών.
Φιλικά, Αθανάσιος Δρατζίδης – Αλεξανδρούπολη
ΥΓ. Τους χαιρετισμούς μου στην Μαριάννα Τζιαντζή.