φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα.
Για ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα πριν την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, δηλαδή του κρατικού καπιταλισμού, υπήρχε μια βιοτεχνία στη Μόσχα που παρασκεύαζε υπόθετα βότκας. Ποιοι ήταν οι πελάτες της, ποιοι τα χρησιμοποιούσαν; Οι ταξιτζήδες αλλά και άλλοι οδηγοί, επαγγελματίες και μη. Γιατί δεν έπιναν βότκα αλλά την εισήγαγαν στον οργανισμό πλαγίως; Για να αποφύγουν το αλκοτέστ της Αστυνομίας. Εάν αναρωτηθείτε γιατί παραθέτω αυτή την πρακτική, θα σας πω ότι στην έκφραση ‘υπόθετα βότκας’ κρύβεται η ερμηνεία της κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης. Από τη στιγμή που οι ταξιτζήδες δεν μπορούσαν να τα βάλουν με την Αστυνομία, από τη στιγμή που ήθελαν να πιουν, ο μόνος τρόπος να συνεχίσουν να το κάνουν ήταν να αποφύγουν την σχέση με την Αστυνομία. Το υπόθετο βότκας ήταν ένας τρόπος φυγής απο τη σχέση Κυριαρχίας που είχε εγκαθιδρυθεί μεταξύ Αστυνομίας και των υποτελών Ταξιτζήδων. Με την πρακτική αυτή, οι ταξιτζήδες δεν πολεμούσαν αλλά έφευγαν, αποσύρονταν από τη σχέση, δεν κατέλυαν όμως την Κυριαρχία, όπως θα δούμε στη συνέχεια.
Αυτό που έκαναν οι ταξιτζήδες δεν ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό. Το πνεύμα, η λογική αυτής της πρακτικής είχε επικρατήσει σε όλα τα κοινωνικά πεδία, σε όλες τις κοινωνικές δραστηριότητες. Τα τελευταία χρόνια έχω γνωρίσει πολλούς άνδρες από τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Ρωσία, δουλέψαμε μαζί, ήπιαμε μπύρες και τσίπουρα και μου δόθηκε η ευκαιρία να μάθω πολλά και καταπληκτικά πράγματα σχετικά με την κατάσταση επί κρατικού καπιταλισμού. Παντού, φίλες και φίλοι, επικρατούσε η λογική του υπόθετου βότκας: αποσύρομαι, δεν συμμετέχω, παίρνω ό,τι μπορώ να πάρω και να πάνε να γαμηθούνε. Αυτό λέγεται απόσυρση από τη σχέση Κυριαρχίας. Έχουν περάσει είκοσι χρόνια από την κατάρρευση και η Αριστερά ακόμα δεν έχει πάρει χαμπάρι τι γινόταν, τι έγινε εκεί. Δεν μπορεί να κατανοήσει πως κατέρρευσε το κοινωνικοπολιτικό καθεστώς του κρατικού καπιταλισμού, που οι τροτσκιστές το θεωρούσαν και το θεωρούν γραφειοκρατικοποιημένο σοσιαλισμό και περίμεναν μια επανάσταση των εργατών που θα επέβαλε τον γνήσιο σοσιαλισμό και έγραψαν απίστευτες ανοησίες γι αυτό το θέμα. (Το να γράφουν μαρξιστές απίστευτες ανοησίες είναι επίσης ένα ζήτημα που πρέπει να διερευνηθεί). Αλλά οι εργάτες αντί να κάνουν επανάσταση έβαζαν υπόθετα βότκας στο κώλο τους! Το γεγονός ότι με αυτόν τον τρόπο κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση σημαίνει ότι η πρακτική αυτή ήταν αποτελεσματική, άρα ήταν επαναστατική πρακτική. Κατέρρευσε όμως ο κρατικός καπιταλισμός όχι ο καπιταλισμός! Η επανάσταση ήταν παθητική, με υπόθετα βότκας. Όμως, η φυγή, η απόσυρση δεν είναι πάντα παθητική. Υπάρχει και ενεργητική απόσυρση από τη σχέση. Ποια είναι αυτή;
Γιατί κάθομαι και ασχολούμαι με τον τρόπο που κατέρρευσε ο κρατικός καπιταλισμός της Σοβιετικής Ένωσης; Θα σας πω. Πρώτα πρώτα μπορούμε να μάθουμε πολλά πράγματα για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισαν οι υποτελείς Παραγωγοί αυτών των κοινωνικών σχηματισμών τους Κυρίους τους και το τέρας του Κράτους. Δεν πολέμησαν, έφυγαν. Αποσύρθηκαν. Ήταν μια παθητική επανάσταση. Επειδή ήταν επανάσταση, νίκησαν. Επειδή ήταν παθητική, ηττήθηκαν: επιβλήθηκε, αναβίωσε ο ιδιωτικός καπιταλισμός. Συμπέρασμα: εάν θέλουμε να αποφύγουμε την ήττα δεν πρέπει να αποσυρθούμε παθητικά αλλά ενεργητικά. Ενεργητική Απόσυρση.
Υπάρχει κι ένας άλλος λόγος που με ενδιαφέρει: με τον ίδιο τρόπο καταρρέει σήμερα μπροστά στα μάτια μας η ιστορική Αριστερά. Καταρρέει λόγω της παθητικής απόσυρσης των ανδρών και των γυναικών της Αριστεράς. Της γυρίζουν τη πλάτη, όσοι είναι μέλη φεύγουν, νέοι δεν πάνε, όσοι τη ψήφιζαν τώρα δεν πάνε καν να ψηφίσουν. Το ΚΚΕ θέλει να κρατικοποιήσει τα πάντα, επανέφερε τη λατρεία του Στάλιν, η διάλυσή του είναι θέμα χρόνου. Η υπόλοιπη Αριστερά, από τον ΣΥΝασπισμό μέχρι το τροτσκιστικό Επαναστατικό Εργατικό Κόμμα, γενικός γραμματέας του οποίου είναι ο Σάββας Μιχαήλ, επιδιώκει να ελέγξει το κράτος και με μοχλό την κοινωνική δικαιοσύνη να επιφέρει την πολυπόθητη ανάπτυξη. Η ιστορική Αριστερά ακόμα θρηνεί για την κατάρρευση της κραταιάς και σοσιαλιστικής Σοβιετικής Ένωσης – πρόσφατα, ο Ευτύχης Μπιτσάκης, από τους πρωτεργάτες του Αριστερού Βήματος Διαλόγου και Κοινής Δράσης, χαρακτήρισε την κατάρρευση κοσμοϊστορική κατάστροφή και απρόβλεπτο και μεγάλο πισογύρισμα της ανθρώπινης ιστορίας (από συνέντευξη στο ΕΝΑ της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας). Στην ίδια συνέντευξη ο Ε. Μπιτσάκης λέει ότι εάν συνεργάζονταν σε κοινή δράση ΚΚΕ, ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ και εξωκοινοβουλευτική Αριστερά, η Αριστερά θα είχε ένα 25% και θα μπορούσε να γίνει καταλύτης κοινωνικών εξελίξεων. Γι αυτό άλλωστε έστησαν και το Αριστερό Βήμα Διαλόγου και Κοινής Δράσης, για να ενωθεί η Αριστερά.
Εάν όμως σκέφτονταν μαρξιστικά άλλα θα έλεγαν κι άλλα θα έκαναν. Θα έλεγαν ότι η Αριστερά είναι ένα πτώμα το οποίο πρέπει να το θάψουμε. Και θα έπαιρναν τους κασμάδες και τα φτιάρια, θα άνοιγαν ένα βαθύ λάκκο και θα το έθαβαν. Το πτώμα της Αριστεράς έχει γεμίσει σκουλίκια, έχει αρχίσει να βρομάει, αποσυντίθεται, πρέπει να ταφεί το συντομότερο δυνατό.
Φίλες και φίλοι, τους νεκρούς και τα σκουπίδια τα απομακρύνουμε και τα θάβουμε για να μην μολυνθούν οι ζωντανοί. Αυτό σημαίνει ότι ο νεκρός εκτός από μίασμα είναι και σκουπίδι. Όχι, η ιστορική Αριστερά δεν είναι νεκροζώντανη, είναι νεκρή. Μαθαίνω τι γίνεται μέσα στο ΚΚΕ και τον ΣΥΝασπσμό και έχω φρίξει. Το πτώμα του ΣΥΝασπισμού έχει γεμίσει σκουλίκια, σε λίγο θα μείνει μόνο ο σκελετός. Αντί να θάψουν την Αριστερά, της κάνουν τεχνητή αναπνοή! Προσπαθούν να φέρουν πίσω στη ζωή ένα σώμα που αποσυντίθεται. Η στάση τους μας θυμίζει αυτό το απρόβλεπτα του Ε. Μπιτσάκη. Κανείς δεν είχε προβλέψει την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης! Κανείς; Είναι απολύτως βέβαιος; Αύριο, το ίδιο θα πουν όταν θα έχει αποχωρήσει ολοσχερώς και ανεπιστρεπτί από την πολιτική σκηνή η ιστορική Αριστερά: εξαφανίστηκε απρόβλεπτα! Ο κόσμος της εργασίας της γυρίζει τη πλάτη, κάθε μέρα που περνάει όλο και πιο πολλοί, έχει συνειδητοποιήσει ότι τους χρειάζονται μόνο για τη ψήφο τους, ότι τους εκμεταλλεύονται πολιτικά και ο μόνος τρόπος να αντιδράσουν τώρα είναι η παθητική απόσυρση, κι αυτοί κοτζάμ μαρξιστές καθηγητάδες δεν μπορούν να δούν την πολιτική εκμετάλλευση. Δεν την βλέπουν γιατί αυτοί είναι οι εκμεταλλευτές – πολλοί μέσα στην αφέλεια και τις αυταπάτες τους ούτε αυτό βλέπουν! Ο κόσμος της εργασίας έχει συνειδητοποιήσει πως η Αριστερά το μόνο που νοιάζεται είναι η εκλογική επιβίωση των κομμάτων και η διαιώνιση των προνομίων των Κυρίων της Αριστεράς. Έστησαν τον ΣΥΡΙΖΑ για να επιβιώσει ο ΣΥΝασπισμός – και ανέβηκε στην πολιτική σκηνή η εξωκοινοβουλευτική Αριστερά. Κάποιοι αντιλαμβάνονται ότι ο κόσμος της εργασίας το πήρε χαμπάρι και στήνουν το Μέτωπο Ανατροπής και Αλληλεγγύης, υιοθετούν μια επαναστατική γλώσσα για να φέρουν πίσω τους ανένταχτους αλλά δεν τολμούν να πάρουν την πρωτοβουλία της διάσπασης. Η Δημοκρατική Αριστερά φιλοδοξεί να επιβιώσει με τον τρόπο που φιλοδοξεί και ο ΣΥΝασπισμός : επιχειρούν να ψαρέψουν ψήφους από τους δυσαρεστημένους Πασοκατζήδες – δεν ενδιαφέρονται πια για τους ανένταχτους αριστερούς – αυτούς τους έχει καπαρώσει ο Αλαβάνος. Προχτές στην τηλεόραση άκουσα τον Μητρόπουλο, που τον υποστηρίζει ο ΣΥΝ, να λέει ότι πρέπει να φτιάξουμε ένα ευρύ κοινωνικό και πολιτικό μέτωπο για να μπορέσουμε να πείσουμε την κυβέρνηση να αποσύρει τα μέτρα ή να μην πάρει άλλα μέτρα, δεν θυμάμαι ακριβώς. Να πείσουμε την κυβέρνηση! Τον πούτσο κλαίγανε!
Ήρθε η ώρα να πιούμε τη βότκα σε ποτήρι, παγωμένη, με καλή παρέα, με συζήτηση που θα είναι ύμνος στην ελευθερία πνεύματος. Διάβασα στην Εποχή της περασμένης Κυριακής (19/9/10, σελ. 6) ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο της (ανένταχτης, εάν δεν κάνω λάθος) Τασίας Χριστοδουλοπούλου όπου η αρθρογράφος παραδέχεται την κρίση της Αριστεράς, το τέλος του ΣΥΡΙΖΑ και προτείνει να ξανανοίξει η δημόσια συζήτηση για την Αριστερά και την ενότητά της. Συμφωνώ, να ξανανοίξει! Ποια θέματα όμως θα συζητήσουμε και με ποια σειρά;
Θα συζητήσουμε γιατί ο κόσμος της εργασίας και της Αριστεράς γυρίζει την πλάτη στην Αριστερά;
Θα συζητήσουμε εάν η Αριστερά αποχωρεί ή όχι από την πολτική σκηνή;
Θα συζητήσουμε εάν η Αριστερά είναι ζωντανή, νεκροζώντανη ή νεκρή;
Θα συζητήσουμε εάν είναι εφικτή η ενότητα όλης της Αριστεράς;
θα συζητήσουμε εάν είναι εφικτή η ενότητα μέρους της Αριστεράς;
Θα συζητήσουμε εάν πρέπει να επιλέξουμε μεταξύ πάλης και φυγής;
Θα συζητήσουμε τη διαφορά μεταξύ παθητικής και ενεργητικής φυγής;
Θα συζητήσουμε για τον κομμουνισμό – εάν είναι διδασκαλία, ουτοπία, ιδεώδες, αναγκαιότητα ή ζωντανή πραγματικότητα;
Θα συζητήσουμε εάν υπήρξε, υπάρχει, θα υπάρξει κοινωνία που να μην είναι κομμουνιστική;
Θα συζητήσουμε πως θα διεξαχθεί ο κοινωνικός πόλεμος;
Θα συζητήσουμε για την διεύρυνση του εμμενούς κομμουνισμού ως μορφή ενεργητικής φυγής, απόσυρσης;
Δεν είμαι καθόλου βέβαιος. Είμαι όμως βέβαιος ότι εάν δεν συζητηθούν όλα αυτά, ό,τι και να γεννηθεί θα είναι θνησιγενές, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΜΕΤΩΠΟ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, το ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΒΗΜΑ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗΣ ΔΡΑΣΗΣ.
Πάω στην αποθήκη να δω εάν έχω κασμά και φτιάρι. Α, ξέχασα να σας πω ότι μια από τις δουλειές που έχω κάνει στη ζωή μου ήταν κι αυτή του νεκροθάφτη. Έχω θάψει 14 συχγωριανούς μου – όταν ζούσα στο χωριό μου, στους Πετράδες (1997-2002): η ταφή των νεκρών είναι κοινωνικό λειτούργημα.
Αθανάσιος Δρατζίδης-Αλεξανδρούπολη