οι πραγματικές διαστάσεις της αποχής

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα.

Χάρηκα κι εγώ, όπως κι εσείς, με το μεγάλο ποσοστό της αποχής. Προς αποφυγήν όμως δημιουργίας παρανοήσεων και αυταπατών θα ήθελα να εκθέσω κάποιες σκέψεις που αφορούν δυο πτυχές της αποχής ως φαινομένου και ως πολιτικής στάσης. Η πρώτη αφορά το μέγεθος του φαινομένου και η άλλη το μέλλον της και τις συνέπειές της.

Με ενσωμάτωση του 99,48% των στοιχείων, 3.807.892 δεν προσήλθαν στις κάλπες στις περιφερειακές εκλογές του Νοεμβρίου. Εγείρεται λοιπόν το ερώτημα: πόσοι και πόσες από αυτούς δεν προσήλθαν επειδή δεν ήθελαν και πόσοι, πόσες επειδή δεν μπορούσαν;

Για να δώσουμε μια αντικειμενική, όσο γίνεται, απάντηση, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας πόσοι και πόσες δεν ψήφισαν από τις εκλογές του 1974 μέχρι σήμερα.

1974: 1.280.508 ( 20,5%)

1977: 1.209.847 (19%)

1981: 1.306.300 ( 18,5 %)

1985: 1.586.181 ( 20 %)

1989 (Ιουν.): 1.709.954 ( 20,5 %)

1989 (Νοεμ.): 1.839.164 ( 19%)

1990: 1.755.104 (21 %)

1993: 1.841.958 (22 %)

1996: 2.162.086 (24 %)

2000: 2.346.014 (25 %)

2004: 2.326.104 (23,5 %)

2007: 2.565.397 (26 %)

2009: 2.888.906 (29%)

2010 (περιφ.): 3.807.892 (39%)

Ο πίνακας αυτός μας αναγκάζει να θέσουμε τα παρακάτω ερωτήματα: γιατί από το 1974 μέχρι το 1993 το ποσοστό της αποχής παραμένει σταθερό; Αυτοί και αυτές που δεν πήγαν να ψηφίσουν, δεν πήγαν επειδή δεν ήθελαν ή δεν μπορούσαν; Η απάντηση είναι απλή και σαφής: δεν πήγαιναν να ψηφίσουν επειδή δεν μπορούσαν, όχι επειδή δεν ήθελαν. Θα θυμάστε την εντονότατη πολιτικοποίηση που επικρατούσε μετά την πτώση της δικτατορίας. Γιατί δεν μπορούσαν; Εάν εξαιρέσουμε τους ασθενείς, τους ανήμπορους, τους περιθωριακούς κλπ., οι υπόλοιποι δεν μπορούσαν λόγω απόστασης. Μας διαφεύγει μια πολύ σημαντική λεπτομέρεια: οι εκλογικοί κατάλογοι καταρτίζονται βάσει του δημοτολογίου, όχι του τόπου κατοικίας. Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ανδρών και γυναικών που είναι εγγεγραμένοι στους εκλογικούς καταλόγους αλλά ζουν στο εξωτερικό, είναι οι μετανάστες του εξωτερικού (Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Σουηδία, Αυστραλία). Αυτοί οι άνθρωποι δεν ψήφιζαν από το 1974 μέχρι το 1993, περίπου 1,5 εκ.,  και οι περισσότεροι από αυτούς συνεχίζουν να μην ψηφίζουν. Και λέω περισσότεροι διότι ένας μεγάλος αριθμός επέστρεψε στο τόπο του, λόγω ηλικίας, ενώ δεν είναι και λίγοι αυτοί που έχουν πεθάνει ή πεθαίνουν στο εξωτερικό και διαγράφονται από τα δημοτολόγια, άρα και από τους εκλογικούς καταλόγους. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με ακρίβεια πόσοι ψηφοφόροι του εξωτερικού δεν ψηφίζουν αλλά θα πρέπει να είναι γύρω στους 1.200.000. Έτσι λοιπόν, από τους 3,807.892 που δεν προσήλθαν στις κάλπες των πρόσφατων περιφερειακών εκλογών, το 1,2 εκ. δεν προσήλθαν επειδή δεν μπορούσαν και οι υπόλοιποι επειδή δεν ήθελαν: 2.600.000, 27% δηλαδή! Αυτο είναι το μέγεθος της πραγματικής αποχής, της αποχής ως συνειδητής πολιτικής στάσης.

Σε αυτό το ποσοστό, θα πρέπει να προσθέσουμε και το μεγαλύτερο μέρος των λευκών και των άκυρων, γύρω στο 7%. Σύνολο, 34%.

Ποιοι όμως δεν πήγαν να ψηφίσουν επειδή δεν ήθελαν να ψηφίσουν και γιατί;

Την απάντηση θα μας τη δώσει πάλι ο παραπάνω πίνακας. Πότε άρχισε να ανεβαίνει το ποσοστό της αποχής; Μετά τις συνεργασίες της Αριστεράς με το ΠαΣοΚ και τη Νέα Δημοκρατία, μετά το 1990-3. Αυτό το στοιχείο είναι σαφέστατο, έτσι δεν είναι; Τι σημαίνει αυτό; Αυτό σημαίνει ότι δεν πάνε να ψηφίσουν οι άνδρες και οι γυναίκες που γυρίζουν τη πλάτη στην Αριστερά. Εάν τα κόμματα της Αριστεράς είναι παντελώς ανεπαρκή, τι άλλο μου μένει να κάνω από το να μην πάω να ψηφίσω ή να ρίξω λευκό/άκυρο; Βέβαια, στις πρόσφατες εκλογές, πολλοί ψηφοφόροι του ΠαΣοΚ και της Ν.Δ. απείχαν, οπότε το 34% θα πρέπει να κατέβει στο 25% περίπου.

Είναι γύρω στα 2,5 εκ. άνδρες και γυναίκες της Αριστεράς, το 25%. Γνωρίζουμε ότι το 10% (των εγγεγραμμένων, 950.000) φήφισαν κάποιο κόμμα της Αριστεράς. Άρα, έχουμε δυο ρεύματα της Αριστεράς. Η Αριστερά της αποχής και η Αριστερά της συμμετοχής. Ποια είναι η μεταξύ τους σχέση; Είναι δυνατόν να ενωθούν; Εάν όχι, ποια θα σβήσει και ποια θα επιβιώσει. Και πως;