φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα.
Πατέρας μου ήταν ο παππούς μου. Ένας σοφός γέρος φτωχός αγρότης. Όταν πήγαινε να οργώσει με έπαιρνε πολλές φορές μαζί του – σαν τώρα θυμάμαι που μου έδωσε το αλέτρι να οργώσω, κρατώντας το γερά πίσω από τις αγελάδες. Μετά, πηγαίναμε στις όχθες του ποταμού, ξεζεύαμε τις αγελάδες να βοσκήσουν, μαζεύμε ξερά κλαδιά για το φούρνο και τη σόμπα, πηγαίναμε στο ποτάμι να ποτίσουμε τις αγελάδες. Κοντά σε αυτές, έσκυβα κι εγώ να πιω νερό – το 1964, όταν τα ποτάμια ήταν ακόμα καθαρά κι όχι αποχετευτικοί αγωγοί και το νερό ιμάντας μεταβίβασης της καπιταλιστικής βρομιάς.
Από τότε μέχρι σήμερα αναζητώ να βρω άνδρες και γυναίκες που γνωρίζουνπερισσότερα από μένα για να μάθω. Δεν έχω κανένα παράπονο. Και άνδρες βρήκα και γυναίκες βρήκα που με αγάπησαν και με σεβάστηκαν, όπως κι εγώ άλλωστε. Βέβαια, από πολλούς και πολλές έφαγα πόρτα – δεν πειράζει όμως. Τώρα, συνεχίζω να ψάχνω και δεν θα σταματήσω ποτέ – αυτή την εποχή τα παιδιά είναι οι δάσκαλοί μου, αυτά γνωρίζουν περισσότερα απο μένα – κι αυτό που γνωρίζουν είναι ότι θέλουν να μάθουν. Δάσκαλος για μένα είναι αυτός που θέλει να μάθει, να κατανοήσει.
Δεν είμαι φθονερός. Χαιρέκακος είμαι, όπως όλοι οι άνθρωποι. Μόλις όμως αντιληφτώ την χαιρεκακία μου, μαλάκα, λέω, σύνελθε. Ναι, μπορούμε να ελέγξουμε και να διαχειριστούμε τον φθόνο μας, την χαιρεκακία μας, την αντιζηλία μας κι άλλα πολλά σκατά, εγγενή ή επίκτητα. Είναι καλύτερα να κατανοείς παρά να κατηγορείς. Κι είναι καλύτερα να μην παίζουμε με τη ζωή των άλλων. Όποιος κι αν είναι αυτός.
Αυτό ισχύει ασφαλώς και τους εξεγερμένους και τους επαναστάτες, Αριστερούς, αναρχικούς, αντιεξουσιαστές, αυτόνομους, αναρχοαυτόνομους . . . Κι αυτοί άνθρωποι είναι. Έχουν δηλαδή ένα τέρας μέσα τους, το ασυνείδητο, το οποίο δεν είναι παρά επιθυμίες, καταγραμμένες στη σάρκα μας, επιθυμίες που θέλουν να ικανοποιηθούν. Γνωρίζουμε πολύ καλά ποιες είναι αυτές οι επιθυμίες – ο Φρόιντ μας τις υπέδειξε και μας είπε ακόμα ότι έχουμε επιθυμίες και φόβους που δεν τους γνωρίζουμε. Είναι η επιθυμία/φόβος του φόνου, του φαγώματος του άλλου, της αιμομειξίας .
Υπάρχουν δυο τρόποι να αντιμετωπίσουμε αυτό το τέρας. Να το ταΐσουμε,. συμβολικά εννοείται, να χορτάσει, να ικανοποιηθεί, να κοιμηθεί. Δείτε τις Βάκχες του Ευριπίδη και θα το ταΐσετε το τέρας. Ή δείτε ένα θρίλερ, ένα φίλμ νουάρ. Αυτό κάνει, μεταξύ των άλλων, η Τέχνη – ταΐζει το τέρας. Έτσι, όταν ταΐζουμε το τέρας, βάζουμε όρια στην ελευθερία μας και στην επιθυμία μας, αντιμετωπίζουμε το Κακό (την έλλειψη ορίων).
Υπάρχει ένας άλλος τρόπος να το αντιμετωπίσουμε: να το εξαλείψουμε, όπως κάνει ο χριστιανισμός, ο βουδισμός και δεν είναι οι μόνοι. Εάν όμως το τέρας δεν το ταΐσεις, θα διαμαρτυρηθεί και αν επιμένεις να το έχεις νηστικό, θα σκοτώσει(ς), θα φάει (φας), θα αιμομεικτήσει(ς).Θα κάνεις κομματάκια τη καλή σου, θα τη βάλεις στην κατάψυξη, και θα την τρως κομματάκι κομματάκι, όπως έκανε ένας γιαπωνέζος φοιτητής στο Παρίσι πριν από κάποια χρόνια.
Ο πρώτος τρόπος παραπέμπει στην ψυχοπνευματική καλλιέργεια, δηλαδή στην ανάπτυξη των ικανοτήτων και των δεξιοτήτων του εγκεφάλου, της ψυχής και του σώματος μέσα από την ενεργητική καθημερινή αλληλοεπίδραση του ενός με τον άλλον. . . Παραπέμεπει δηλαδή στη συμβιωτική ομάδα.
Αναρωτιέμαι: είναι δυνατόν να γίνει κοινωνική επανάσταση χωρίς αυτήν την ψυχοπνευματική καλλιέργεια, χωρίς το τάισμα του τέρατος, χωρίς τον συνειδητό περιορισμό του ασυνειδήτου, χωρίς δηλαδή τον συνειδητό περιορισμό της ελευθερίας και της επιθυμίας του ασυνειδήτου; Όχι, δεν είναι δυνατόν, κατά κανένα τρόπο.
Η παραπάνω διαπίστωση με αναγκάζει να θέσω άλλο ένα ερώτημα: πόσο καλλιεργημένοι ψυχοπνευματικά είναι σήμερα οι επαναστάτες;
Αναγνωρίζουν ότι είναι φθονεροί και χαιρέκακοι, ατομιστές και ανταγωνιστικοί, ζηλόφθονοι και μικροπρεπείς, εγωιστές και άπληστοι;
Ή, μήπως, ενώ είναι, έχουν την εντύπωση ότι ούτε σαδιστές είναι, ούτε εγωιστές, ούτε χαιρέκακοι, ούτε ζηλόφθονοι, ούτε πείσμονες, ούτε εγωιστές;
Αναρωτιέμαι: επηρεάζει, και πόσο, η ύπαρξη/απουσία της ψυχοπνευματικής καλλιέργειας τη διεξαγωγή του κοινωνικού πολέμου;
Ήρθε η ώρα να πάνε τα παιδιά στο σχολείο. Θα συνεχίσω μια άλλη μέρα.
Υγεία και Χαρά.
Κατά τη γνώμη μου, τα ένστικτα έχουν πολύ μεγάλη δύναμη πάνω μας. Kατά κάποιον τρόπο βιώνουμε την ζωή μας μέσα από την ικανοποίηση των ενστίκτων μας. Είναι σαν τα ένστικτα, που είναι ο βασικός τροφοδότης της ζωής, να εκχωρούν την εξουσία στο συνειδητό να διαχειριστεί την ικανοποίησή τους. Αν το συνειδητό δεν τα καταφέρει να τα ικανοποιήσει, τα ένστικτα παίρνουν πίσω αυτή την εξουσία.
Επειδή ο σύγχρονος δυτικός στηρίζεται στο δόγμα ότι ο άνθρωπος είναι ελεύθερος και αυτόβουλος, κατάφερε να αποκοπεί τόσο πολύ από τα ένστικτά του, ώστε η ξαναανακάλυψή τους από τον Φρόυντ να του φανεί σαν ένα επίτευγμα τεραστίων διαστάσεων.
Για εμένα, το πρόβλημα με τον δυτικό άνθρωπο είναι ότι από την μία, με τον ορθολογισμό, κατάφερε να δεσμεύσει σχεδόν όλους τους πόρους της φύσης χρησιμοποιώντας τους για λογαριασμό του και από την άλλη να αποκοπεί από τα ένστικτά του: Είναι σαν να φουσκώνεις συνέχεια ένα μπαλόνι που δεν έχει καμία βαλβίδα διαφυγής. Είναι λογικό, υπό αυτές τις συνθήκες της χωρίς όριο τροφοδότησης με ενέργεια, τα ένστικτα να εμφανίζονται παραμορφωμένα και νοσηρά και να μας τρομάζουν.
Η ανατολική σκέψη, αντίθετα, εστιάζει πολύ περισσότερο στην διαχείριση της ενέργειας και στην επίτευξη μιας πιο υγιούς ισσοροποίας. Ακόμα και ο Χριστός είπε: αν έχεις δύο πουκάμισα, δώσε το ένα για να είσαι εσύ καλλίτερα (αυτό το τελευταίο, βέβαια, δεν το είπε, γιατί αν το έλεγε θα είχαμε μια τελείως διαφορετική θρησκεία).
Ο Βουδισμός εστιάζει πολύ στη σωστή διαχείρηση της ενέργειας, πράγμα που εκλαμβάνεται από τον δυτικό σαν ένας αυτοπεριορισμός που δεν έχει κανένα νόημα.