φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Πριν από ένα μήνα, στήθηκε ένα site που φέρει το όνομα Πλατύπους – Θεσσαλονίκη (http/thessaloniki.platypus1917.org), οι διαχειριστές του οποίου εξέδωσαν κι ένα φυλλάδιο με τον τίτλο ‘Η Αριστερά είναι νεκρή, ζήτω η Αριστερά’, στο οποίο δημοσιεύονται κάποια κείμενα που έχουν αναρτηθεί και στο site. Ο τίτλος του φυλλαδίου καταγράφει με απλότητα, συντομία και σαφήνει τους σκοπούς του site: Ο Πλατύπους είναι το πρόταγμα της αυτοκριτικής, αυτομόρφωσης και, τελικά, της πρακτικής ανασυγκρότησης μίας μαρξιστικής Αριστεράς. . Ο ελληνικός Πλατύποδας είναι η ελληνική εκδοχή μιας ομάδας (Platypus Affiliated Society) ακαδημαϊκών μαρξιστών των ΗΠΑ που συγκροτήθηκε το 2006 και οργανώνει ομάδες μελέτης, δημόσια φόρουμ, επιδιδόμενη σε έρευνα και δημοσιογραφία. Εστιάζει στα προβλήματα και καθήκοντα, που μας κληρονόμησε η ‘Παλιά’ (δεκαετίες ’20 και ’30), η ‘Νέα’ (’60 και ’70) και η μετα-πολιτική (΄80 και ΄90) Αριστερά, για τις δυνατότητες της απελευθερωτικής πολιτικής σήμερα.
Ο σκοπός του ελληνικού Πλατύποδα είναι, με λίγα λόγια, η ερμηνεία της ήττας, της αποτυχίας, του θανάτου της (ιστορικής) Αριστεράς από τη μιά, και η ανασυγκρότηση της Αριστεράς του μέλλοντος από την άλλη. Διάβασα όλα τα κείμενα με τη δέουσα προσοχή και θεωρώ πως αξίζει τον κόπο να στηρίξουμε, όπως μπορεί ο καθένας, το εγχείρημα αυτό. Κι ο καλύτερος τρόπος να το κάνουμε είναι να συναντηθούμε σε μια συζήτηση που δεν θεωρεί τίποτα δεδομένο.
Από τη στιγμή που η συζήτηση (κι όχι διάλογος) δεν θα θεωρεί τίποτα δεδομένο, θεωρώ ότι εκείνο που πρέπει να συζητήσουμε καταρχάς είναι η ίδια η συζήτηση. Δεν μπορούμε να αρχίσουμε τη συζήτηση, ή μάλλον παράλληλα με αυτήν, εάν (πρώτα) δεν εντοπίσουμε και μελετήσουμε κάποια ζητήματα, στα οποία θα αναφερθώ αφού πρώτα κάνω μια σύντομη παρέκβαση.
Από τη στιγμή που η συζήτηση θέτει το ζήτημα της αλήθειας, οφείλουμε να αναρωτηθούμε τι είναι η αλήθεια. Η παραδοσιακή φιλοσοφία ισχυρίζεται ότι είναι η ταύτιση του νοείν μετά του Είναι. Αυτή είναι η αλήθεια; Εάν είναι αυτή, τότε μπορεί να είναι μια θεωρία, μια άποψη, μια αντίληψη, μια γνώση, μια γνώμη, την οποία αυτός που διατυπώνει θεωρεί ότι είναι η σωστή, κι αφού είναι σωστή, οφείλουν να τη δεχτούν και οι άλλοι. Εάν η αλήθεια είναι μια διαδικασία, τότε τα πράγματα αλλάζουν: ενώ στη πρώτη περίπτωση, οι αξιώσεις Κυριαρχίας προβάλλουν αβίαστα, στη δεύτερη περίπτωση όλοι όσοι συμμετέχουν στη διαδικασία, συμμετέχουν επι ίσοις όροις έχοντας κατά νου το ενδεχόμενο της προβολής αξιώσεων Κυριαρχίας.
Κατά συνέπεια, η συσχέτιση της διαδικασίας-συζήτησης με τη διαδικασία-αλήθεια μας παρακινεί να θέσουμε τα παρακάτω ζητήματα:
Ποιος θέτει κάθε φορά το ζήτημα της αλήθειας;
Κάτω από ποιες προϋποθέσεις το θέτει;
Με ποια μέσα;
Ποιος είναι ο σκοπός, ποιες είναι οι βλέψεις;
Μια συζήτηση θέτει κι άλλα ζητήματα: θέτει αρχικά το ζήτημα της πρωτοβουλίας, για το οποίο ελάχιστα, για να μη πω καθόλου, έχουμε καταπιαστεί. Θέτει το ζήτημα της αμοιβαιότητας, με το οποίο επίσης δεν έχουμε καταπιαστεί. Θέτει το ζήτημα του ενθουσιασμού, με το οποίο επίσης δεν έχουμε καταπιαστεί. Θέτει το ζήτημα της τέχνης της σύγκρουσης, θέτει το ζήτημα της προβολής αξιώσεων Κυριαρχίας.
Θέτει επίσης και το μείζον ζήτημα της τέχνης της συζήτησης. Θα συζητάμε ως επιστήμονες, ως φιλόσοφοι, ως ακαδημαϊκοί ή
τα επιχειρήματα και οι αποφάνσεις θα εναλλάσσονται με πειράγματα, πλάκα, καλαμπούρια, αστεία, γέλια, εκρήξεις θυμού, συμφιλιώσεις, κρασί, φαγητό, μπάφους, τραγούδι . . .;
Η χαρά δεν γνωρίζει από σκέψη, η σκέψη ρέπει προς τη θλίψη και τη μελαγχολία. Όποιος χαίρεται, δε σκέφτεται – όποιος σκέφτεται, δεν χαίρεται.
Θεωρώ ότι θα κάνουμε ένα πολύ μεγάλο βήμα προς την ανασυγκρότηση της Αριστεράς του μέλλοντος εάν συνδυάσουμε τη σκέψη και τη χαρά κατά τη διάρκεια της συζήτησης.
αύριο πάλι – πάω στη δουλείά.