mein Auto ist mein Burg – το αυτοκίνητό μου είναι το φρούριό μου
(γερμανική παροιμία)
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΟΤΑΝ στην τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα απομάκρυναν τα άλογα από την άμαξα και τοποθέτησαν έναν κινητήρα, μια τετράχρονη μηχανή εσωτερικής έκρηξης, η οποία κινούσε την άμαξα, δεν αντιμετώπισαν καμιά δυσκολία σχετικά με το πώς θα ονομάσουν αυτό το νεοπαγές και καινοφανές τεχνούργημα: δεν έπαυε να είναι άμαξα, δεν έπαυε να είναι όχημα και δεν υπήρχε λόγος να επινοήσουν μια νέα λέξη. Στην Αγγλία συνέχισαν να το λένε car, στη Γαλλία voiture, στη Γερμανία wagen, στην Ισπανία carro, στην Τουρκία το ονόμασαν araba (άμαξα) και στην Ελλάδα αμάξι – και κάρρο, το πολλών ετών και παλιό μοντέλο αυτοκίνητο που μετράει μυρμήγκια, είναι πολύ αργό. Η διατήρηση της ίδιας λέξης υποβάλλει την αντίληψη ότι είναι όχημα αλλά το αυτοκίνητο δεν είναι όχημα – όχημα είναι το τροχοφόρο που σύρεται, που τα τραβάνε ζώα: άλογα, γελάδες, μουλάρια, σκυλιά, άνθρωποι. Το αυτοκίνητο δεν το έλκουν ζώα – εάν το έλκουν, επειδή δεν λειτουργεί ο κινητήρας, τότε ναι, είναι όχημα.
ΚΑΠΟΙΟΙ αντιλήφθηκαν ότι η άμαξα που κινείται με μηχανή δεν είναι άμαξα, δεν είναι όχημα που το έλκουν ζώα, εστίασαν στον κινητήρα και το ονόμασαν motor (κινητήρας), motor car (Αγγλία) και macchina (μηχανή) στην Ιταλία. Άλλοι εστίασαν στην αυτοκίνηση και το ονομασαν αυτοκίνητο (Ελλάδα), automobile (ΗΠΑ), auto (Ιταλία), Auto (Γερμανία), ότο (Τούρκικα). Όπως και να το λέμε, γεγονός είναι ότι όταν μπαίνουμε στο αυτοκίνητο, βάζουμε μπρος και φεύγουμε και νομίζουμε ότι οδηγούμε όχημα. Νομίζουμε ότι το αυτοκίνητο είναι τετράτροχο σαλόνι – όπως γράφει ο Πολ Βιριλιό. Η λέξη όχημα και η εντύπωση που σχηματίζει διαστρεβλώνει, κρύβει την πραγματικότητα – το αυτοκίνητο δεν είναι όχημα. Τι είναι;
ΕΙΝΑΙ βλήμα, είναι αυτοκίνητο βλήμα, δεν είναι αυτοκίνητο όχημα. Το όχημα έλκεται, το βλήμα εκτοξεύεται, εκσφενδονίζεται. Το βέλος είναι βλήμα και βάλλεται με μια μηχανή, την πρώτη που επινόησε ο άνθρωπος: το τόξο. Η σφαίρα είναι βλήμα – την βάλλει το περίστροφο. Η οβίδα είναι βλήμα, το ποτήρι που πετάω στον τοίχο όταν κάποιος ή κάποια μου έχει σπάσει τ΄ αρχίδια, η μπάλα που κλωτσάω, όλα αυτά είναι βλήματα. Κάποιος τα βάλλει και λόγω της υλικότητας και της ταχύτητας προκαλούν κάποια βλάβη, υλική ζημιά, τραυματισμό και θάνατο. Το ερώτημα είναι: ποιος εκτοξεύει, ποιος βάλλει το αυτοκίνητο; Ο κινητήρας, η μηχανή εσωτερικής έκρηξης (ταχύτατης καύσης). Τι είναι ένας κινητήρας;
ΕΙΝΑΙ μια μηχανή που παράγει ταχύτητα, όπως το τόξο – είναι κινητήρας, είναι παραγωγός ταχύτητας. Ο κινητήρας δεν κινεί άμεσα τους τροχούς, δεν θα μπορούσε αυτό να γίνει. Κινεί το πιστόνι, που κινεί τον στρόφαλο μέσω της μπιέλας, που κινεί άλλα γρανάζια, που μεταδίδουν την κίνηση στους τροχούς. Αλλά το πιστόνι, το έμβολο, είναι βλήμα: ένα έμβολο, δηλαδή βλήμα που κινείται μέσα σε κάτι. Κινείται μέσα σε ένα κύλινδρο: βάλλεται αλλά επιστρέφει στη θέση του για να βληθεί ξανά και ξανά! Εάν βληθεί ως ελεύθερο, μη συνδεδεμένο με τον στρόφαλο βλήμα, το πιστόνι θα βαλλόταν με μεγάλη ορμή και ταχύτητα και το βεληνεκές του θα ήταν πολύ μεγάλο!
Η μηχανή εσωτερικής έκρηξης είναι ένα κανόνι που εκσφενδονίζει το βλήμα αλλά μπορεί και το επαναφέρει στη θέση του εκμεταλευόμενο την κινητική ενέργεια του βλήματος – του εμβόλου, του πιστονιού. Η μηχανή εσωτερικής έκρηξης, ο τετράχρονος κινητήρας κατασκευάστηκε με πρότυπο το πυροβόλο κανόνι, που είναι τετράχρονος κινητήρας, από . . . . οπλουργούς! Μόνο οι οπλουργοί θα μπορούσαν να φανταστούν και να κατασκευάσουν τη μηχανή εσωτερικής έκρηξης, τον τετράχρονο κινητήρα. Ποιοι είναι οι τέσσερις χρόνοι του κινητήρα του αυτοκινήτου; εισαγωγή (καύσιμου μείγματος), συμπίεση, έκρηξη, εξαγωγή (των υπολειμμάτων της έκρηξης). Αυτοί είναι ακριβώς και οι τέσσερις χρόνοι του πυροβόλου κανονιού: εισαγωγή πυρίτιδας στον θάλαμο καύσης, συμπίεση, έκρηξη και εξαγωγή. Πενήντα χρόνια πριν κατασκευαστεί το αυτοκίνητο είχε επινοηθεί το αυτόματο πολυβόλο, από τον Μαξίμ – ο στρατιώτης απλά πατούσε την σκανδάλη, όλα τα άλλα (γέμισμα, ασφάλιση, πυροδότηση, απασφάλιση, εξαγωγή και απόρριψη του κάλυκα) γινόταν αυτόματα. Εάν δεν είχαν επινοηθεί το πυροβόλο κανόνι και το αυτόματο πολυβόλο Μαξίμ, σήμερα δεν θα είχαμε αυτοκίνητο. Δεν είναι τυχαίο ότι μηχανές εσωτερικής καύσης κατασκεύασαν μόνο οι χώρες που διέθεταν μακραίωνη παράδοση πολεμικής βιομηχανίας. Ούτε ότι οι αυτοκινητοβιομηχανίες μετατρέπονται εν μια νυκτί σε πολεμικές! Και οι πολεμικές σε αυτοκινητοβιομηχανίες!
ΟΤΑΝ οδηγούμε το αυτοκίνητο βλήμα και πάμε από το σπίτι μας στο γραφείο, τότε το αυτοκίνητο βλήμα χάριν του έξυπνου οδηγού είναι ένα έξυπνο βλήμα- πάει εκεί όπου θέλουμε εμείς να πάει. Και είναι πολύ χρήσιμο: πας ταξιδάκι με τη παρέα σου, το παιδί σου στο νοσοκομείο και δεν πεθαίνει, πας στη δουλειά σου, εάν δεν μπορείς να πας με τα πόδια ή με τη συγκοινωνία. Το αυτοκίνητο βλήμα είναι ένα χρήσιμο έξυπνο βλήμα όταν το ελέγχουμε, δηλαδή όταν ελέγχουμε τη λειτουργία του κινητήρα (συμπλέκτης, γκάζι) και τους μηχανισμούς κίνησης και κατεύθυνσης (τιμόνι, φρένα, φλας). ι θα γίνει όμως εάν κολλήσει το γκάζι και δεν μπορείς να ελέγξεις τη λειτουργία της μηχανής; Τι θα γίνει εάν πάθεις έμφραγμα ή λιποθυμήσεις; Τι θα γίνει εάν το αυτοκίνητο πάει όπου θέλει αυτό, πάνω στον πάγο, ας πούμε; Θα χάσεις τον έλεγχο του αυτοκινήτου και το αυτοκίνητο βλήμα θα πάψει να είναι ένα έξυπνο βλήμα και θα γίνει ένα απλό βλήμα, ανεξέλεγκτο, με δική του θέληση. Και τι θα γίνει τότε; Θα πέσεις μέσα στη θάλασσα, σε στάση λεωφορείου, σε καφενείο, στο γκρεμό, θα τραυματίσεις κόσμο και κοσμάκη, θα σκοτώσεις κόσμο και κοσμάκη, θα τραυματιστείς ή θα πεθάνεις. Και τι θα γίνει, εάν κάποιος, κάποια τρέχει σε επαρχιακό δρόμο με εκατό και στα είκοσι μέτρα εμφανιστεί μπροστά του τρακτέρ που πάει να διασχίσει τον δρόμο; Δεν θα γίνει αλοιφή, δεν θα τον μαζεύουν με το κουταλάκι; δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία!
ΘΕΛΟΥΜΕ να τραυματιστούμε ή να πεθάνουμε, να τραυματίσουμε άλλους ή να τους σκοτώσουμε, όταν χάνουμε τον έλεγχο του έξυπνου αυτοκίνητου βλήματος που υποβιβάζεται στην κατάσταση του απλού, ανεξέλεγκτου, αυτοδύναμου βλήματος; Όχι, βέβαια. Μπορεί να συμβεί στον καθένα και στη καθεμιά! Εάν θέλουμε όμως μπορούμε να το κάνουμε! Να χρησιμοποιήσουμε το έξυπνο αυτοκίνητο βλήμα ως φονικό βλήμα, ως οβίδα, ως σφαίρα! Μπορούμε να τραυματίσουμε ή να σκοτώσουμε όποιον, όποια θέλουμε! Μπορούμε να κινηθούμε με μεγάλη ταχύτητα, να βάλουμε κατά πλήθους ανθρώπων και να τραυματίσουμε ή να φονεύσουμε πολλούς. Υπάρχει το ενδεχόμενο, να το θέλουμε να σκοτώσουμε αλλά να μην ξέρουμε ότι το θέλουμε. Κάποιος οδηγός που δικαζόταν για φόνο από αμέλεια, είπε, την αλήθεια έλεγε, ότι, μόλις είδε τη γυναίκα να διασχίζει το δρόμο, μπέρδεψε το γκάζι με το φρένο και αντί να σταματήσει, επιτάχυνε! Πολλά τροχαία δυστυχήματα είναι ασύνειδοι φόνοι – ή και ασύνειδες αυτοκτονίες, όταν θέλεις να πεθάνεις αλλά δεν το ξέρεις! Πας στο σκυλάδικο, πίνεις και μετά σε βρίσκουν νεκρό μέσα στη χαράδρα – είχε μάθει η γυναίκα σου ότι είχες μπλέξει με ρωσίδα καλλονή και θα έπαιρνες πόδι και δεν ήξερες τι να κάνεις και η βουτιά με το αυτοκίνητο στη χαράδρα ήταν μια κάποια λύση.
ΘΑ τα ξαναπούμε σε λίγες μέρες, σε καμιά βδομάδα – πάω μια βόλτα προς Βελιγράδι μεριά, να ξεκουραστώ λιγάκι.