φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα.
Είμαι 52 χρονών και δεν είχα ποτέ μου αυτοκίνητο – κι ούτε πρόκειται να αποκτήσω. Μόνο που το βλέπω μου έρχεται να ξεράσω. Διανύω τις κοντινές αποστάσεις με τα πόδια και το ποδήλατο. Τις μεγαλύτερες, με λεωφορείο και μηχανάκι. Τις μεγάλες, με τρένο. Αντί να οδηγώ, να εργάζομαι δηλαδή – ο οδηγός εργάζεται, χαζεύω, διαβάζω, τρώω, πίνω καφέ, συζητώ, γνωρίζω κόσμο, κοιμάμαι – και τρελίτσες, διάφορες, μπορείς να κάνεις, μέσα σ’ ένα κλειδωμένο δίκλινο κουπέ. . . Μπαίνεις στη Θεσσαλονίκη, κοιμάσαι, ξυπνάς πρωί στην Αθήνα ή στην Αλεξανδρούπολη. Εκτάκτως, χρησιμοποιώ ταξί – τα λατρεύω.
Μεγάλωσα μέσα στα τρένα, όπως και τα παιδιά μου, και τα βιώνω ως μια κομμουνιστική κατάσταση, ως μια κομμουνιστικότητα, ως μια έκφανση του εμμενούς κομμουνισμού, του υπαρκτού κομμουνισμού. Στο τρένο υπάρχουν όλα σχεδόν τα στοιχεία του κομμουνισμού: η συμβίωση, η συνεργασία, η αλληλοβοήθεια, η δημιουργική σύγκρουση, η κοινοχρησία και η κοινοκτησία. Το τρένο είναι μια κοινότητα εν κινήσει – όπως και το πλοίο. Έτσι, όσον αφορά τις χερσαίες μετακινήσεις, το τρένο είναι το μέλλον μας: δεν αρπάζει πολλή γη για να υπάρξει, δεν απαιτούνται πολλές πρώτες ύλες, ενέργεια και εργασία για την υποδομή, ενώ η μετακίνηση πολλών επιβατών απαιτεί πολύ λίγη ενέργεια και εργασία – σε σύγκριση με το έγκλημα που λέγεται αυτοκίνητο.
Ο καπιταλισμός, που αποστρέφεται την κοινοχρησία και την κοινοκτησία διότι περιορίζουν την αρπαγή και την καταστροφή του συλλογικά παραγόμενου κοινωνικού πλούτου, πρόκρινε την παραγωγή και την χρήση του αυτοκινήτου που είναι ένας ύμνος στον ανταγωνισμό, στον κτητικό ατομικισμό, στη σπατάλη ενέργειας, πρώτων υλών και εργασίας. Σήμερα που τα παγκόσμια κοινωνικά προβλήματα πολλαπλασιάζονται και οξύνονται, αντιλαμβανόμαστε ότι προκαλούνται από την πρόκριση της ιδιοχρησίας και της ιδιοκτησίας – κι αυτή η διαπίστωση είναι μια έκδήλωση της υπόγειας, αφανούς παγκόσμιας πνευματικής επανάστασης.
Πολύ συχνά σκέφτομαι ότι τα τρένα θα μπορούσαν να ήταν και να λειτουργούν πολύ καλύτερα. Πως; Με την διεύρυνση του εμμενούς κομμουνισμού τους, δηλαδή με την διεύρυνση της συμβίωσης, της συνεργασίας, της αλληλεγγύης, της αλληλοβοήθειας, της δημιουργικής σύγκρουσης, της κοινοχρησίας, της κοινοκτησίας, της άσκησης της ελευθερίας και της ισότητας.
Είναι δύσκολο να διαμορφώσεις ένα μέρος ενός βαγονιού σε χώρο για παιδιά; Είναι πολύ δύσκολο να υπάρχει μια κοινόχρηστη βιβλιοθήκη; Τι μας εμποδίζει να οργανώσουμε μια κοινόχρηστη κουζίνα; Είναι ακατόρθωτο να στήσεις ένα κοινόχρηστο χώρο για να παίζουν οι επιβάτες μουσική ή θέατρο; Όχι, τίποτα από αυτά, και άλλα πολλά, δεν είναι δύσκολο! Δεν μπορούμε όμως να επιβάλλουμε αυτές τις αλλαγές γιατί όπως κάθε κομμουνιστικός θεσμός έτσι και το τρένο επιτηρείται από το κράτος και τον Κύριο καπιταλιστή της παραγωγής και του χρήματος. Αυτός οργανώνει και συντονίζει τη λειτουργία του. Και προσανατολίζεται είτε προς τη συρρίκνωση του υπάρχοντος κομμουνισμού είτε στην μετατροπή του ελεύθερου κομμουνισμού σε κομμουνισμό της στάνης, του κοπαδιού. Από τη μια συρρίκνωση του κομμουνισμού (περικοπή δρομολογίων, αύξηση εισιτηρίων, επιδείνωση της εργασιακής κατάστασης των εργαζομένων) και από την άλλη μετατροπή του τρένου σε κινούμενο μαντρί (ο καθένας μόνος του, με το κινητό του ή και το pc του). Και τώρα που ο κόσμος εγκαταλείπει το αυτοκίνητο, τώρα το κράτος και ο Κύριος επιχειρεί μια περαιτέρω συρρίκνωση του κομμουνισμού των τρένων. Αυτό σημαίνει εξάντληση για τους εργαζόμενους, ταλαιπωρία και ακρίβεια (αρπαγή πλούτου) για τους επιβάτες.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Πως να αντιμετωπίσουμε αυτή την επίθεση του Κυρίου στα τρένα; Πως θα μπορέσουμε να διευρύνουμε τον κομμουνισμό του τρένου;
Αθανάσιος Δρατζίδης – Αλεξανδρούπολη