αγαπητοί δάσκαλοι και γονείς
Θυμόσαστε όταν είμασταν πιτσιρίκια και έφηβοι/ες με πόση λαχτάρα περιμέναμε να έρθουν οι διακοπές του καλοκαιριού, της άνοιξης ( Πάσχα ) και του χειμώνα ( Χριστούγεννα); Θυμόσαστε πόσο χαιρόμασταν όταν χιόνιζε και δεν πηγαίναμε σχολείο, όταν γίνονταν εκλογές, όταν αρρώσταινε κάποιος καθηγητής, όταν παντρευόταν κάποια δασκάλα, όταν γεννούσε η καθηγήτρια; Θυμόσαστε όταν μας ανακοίνωναν ότι θα πάμε εκδρομή πως ουρλιάζαμε από ανακούφιση; Θυμόσαστε με τι χαρά σχίζαμε τα βιβλία, και τα καίγαμε; Και τις κοπάνες για μπάνιο, για μπιλιάρδο, τις μπουρδελότσαρκες, τους πορνοσινεμάδες (μια φορά είχαμε πάει στον Αρίωνα, στην Αθηνάς, και μέσα στο σκοτάδι της αίθουσας κάποιος έκανε μια πίπα σ’έναν από την παρέα και μόλις άνοιξαν τα φώτα είδαμε ότι ήταν ο θεολόγος μας – πήραμε όλοι είκοσι στα θρησκευτικά). Θυμόσαστε τα ατελείωτα χαμουρέματα στα ρέματα, στα δάση, στις παραλίες και στα γιαπιά; Λες και η ζωή ήταν έξω από το σχολείο και μας περίμενε, λες και η λήξη της σχολικής χρονιάς ή το σχόλασμα σήμαινε την πρόσκαιρη αποφυλάκισή μας.
Τώρα που γίνατε δάσκαλοι και καθηγητές, τί λέτε, είναι και σήμερα τα σχολεία χώροι εγκλεισμού της νεολαίας; Είναι χώροι όπου κρατούνται μακρυά από την κοινωνία τα παιδιά και οι έφηβοι; Παρατηρώ πως και σήμερα η συμπεριφορά τους και τα αισθήματά τους είναι ακριβώς ίδια με αυτά των φυλακισμένων. Η οδύνη του εγκλεισμού, της αιχμαλωσίας, το μυαλό στην απόδραση, καταστροφές στο χώρο, ανυπακοή και απειθαρχία προς τους ανθρωποφύλακες (ναι, ναι, ανθρωποφύλακες είσαστε, παιδοφύλακες, εφηβοφύλακες). Είσαστε παιδαγωγοί, έχετε σκεφτεί προς τα που τα οδηγείτε; Δεν γνωρίζετε πως όλα τα προβλήματα μέσα στη σχολική αίθουσα, στο σχολείο γενικά, είναι εκφάνσεις, συμπτώματα του αποτρόπαιου εγκλεισμού; Οι μαθητές στην Αμερική αλληλοσκοτώνονται, στα διαλείμματα, σε όλα τα σχολεία, σε ολόκληρη την Ευρώπη, τρέχοντας πάνε στις τουαλέτες για να ανάψουν ένα τσιγαράκι, να στρίψουν ένα δίφυλλο να το πιούνε παρεϊτσα. Δεν ηθικολογώ, γράφω τι γίνεται. Για την πολύ άσχημη ατμόσφαιρα που επικρατεί στο σχολείο, για την αδια¬φορία των παιδιών, για την χαμηλή αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα της εκπαίδευσης, κατηγορείτε ο ένας τον άλλον: εσείς ρίχνετε την ευθύνη στους μαθητές και οι μαθητές σε σας. Εσείς υποστηρίζετε ότι τα παιδιά είναι απείθαρχα (ζωηρά τα λέτε, ενώ άμα είναι φυτά είναι καλά) και δεν διαβάζουν, ενώ οι μαθητές διατείνονται ότι είστε αμόρφωτοι, ότι βαριέστε, ότι απουσιάζετε, ότι τα σχολεία δεν έχουν βιβλιοθήκες, ότι περνάνε αυτοκίνητα και ο θόρυβος τους αποσπά την προσοχή. Πούτσες μπλε. Ποιόν, ποιούς πάτε να κοροϊδέψετε, οι καθηγητές τους μαθητές, και οι μαθητές τους καθηγητές; Και όλοι μαζί, εμάς;
Θα γνωρίζετε βέβαια ότι οι μαθητές όλων των βαθμίδων βρίσκονται μέσα στη τάξη μόνο 12 με 15 λεπτά της ώρας κατά μέσο όρο. Στο άλλο μισάωρο όνειροπολούν, ο νους τους ταξιδεύει. Θυμάστε πως μας επανέφεραν στη τάξη; “Που βόσκεις, Δρατζίδη;”, με φώναζαν οι καθηγητές μου. Ναι, δεν είναι ιδιαίτερα κολακευτικό να εργάζεσαι, να διδάσκεις, και οι μαθητές σου να είναι αλλού. Είναι θλιβερό, πως το αντέχετε; Προσπαθείτε με τεχνάσματα να τους τραβήξετε την προσοχή αλλά κουράζεστε και τα παρατάτε. Καλά κάνετε, δεν είναι ευγενικό εκ μέρους σας να είστε αποτελεσματικοί και αποδοτικοί ανθρωποφύλακες.
Θα γνωρίζετε επίσης ότι όσα μαθαίνει ένα παιδί στις πρώτες έξι τάξεις της υποχρεωτικής εκπαίδευσης (βασικά, ανάγνωση, γραφή και αριθμητική) μπορεί να τα μάθει μέσα σε έναν χρόνο σε ηλικία 12-14 χρονών. Και τότε γιατί τα έχουμε κλεισμένα μέσα στις σχολικές αίθουσες; Για να μάθουν τι; Τα εκπαιδεύουμε για να συνηθίσουν την αιχμαλωσία, την πειθαρχία, την υπακοή, να περνάνε ώρες πολλές καθιστά στις καρέκλες και να ζούνε μέσα
σε κλειστούς χώρους. Αυτός είναι ο τρόπος ζωής των ενηλίκων αιχμαλώτων, έτσι θα συνεχιστεί η ζωή τους, ακινησία μέσα σε κλειστούς χώρους, αυτοκίνητο, γραφείο, τηλεόραση. ΄Οπου δεν υπάρχει καθιστική ζωή, υπάρχει ορθοστασία, ακίνητη ή αεικίνητη. Η απαγωγή από το παιχνίδι και το παλούκωμα τους στο θρανίο είναι τιμωρία. Και οι ενήλικες εργάζονται λες και εκτίουν την ποινή τους.
Μαθαίνουν επίσης να πιστεύουν ότι είμαστε όλοι ίσοι/ες απέναντι στο νόμο, ότι όλοι οι Ελληνες έχουν κοινά συμφέροντα, ότι μεγαλουργούμε όταν δεν υπάρχει διχόνοια μεταξύ μας, ότι μπορούμε να γίνουμε πλούσιοι και ισχυροί, και μάλιστα γρήγορα, μέσα στο καθεστώς της δημοκρατίας που δίνει ίσες ευκαιρίες σε όλους και όλες. Μαθαίνουμε επίσης να πιστεύουμε ότι το Κράτος με τους υπαλλήλους του θα λύσει τα κοινωνικά προβλήματα, εμείς να μην ανησυχούμε και να τους έχουμε εμπιστοσύνη. Μαθαίνουμε ότι όποια προβλήματα δεν θα μπορέσει να τα λύσει το κράτος θα τα λύσει η επιστήμη και η τεχνολογία, δηλαδή οι επιστήμονες και οι τεχνοκράτες. Μαθαίνουμε ότι υπάρχουν άνθρωποι άξιοι και ανάξιοι, ότι η αξιοκρατία, το σπέρμα του φασισμού, είναι συνώνυμη της δικαιοσύνης. Αυτά διδάσκει το Κράτος στα παιδιά, η εκπαίδευση δεν είναι δημόσια, είναι κρατική, είναι γενιτσαρισμός κι όταν ενηλικιωθούν θα γίνουν, και λόγω του σχολείου, αποβλακωμένοι, απομονωμένοι και φοβισμένοι υπήκοοι. Και έρχεται η Αριστερά, ρεφορμιστική και επαναστατική, και υπερασπίζεται αυτή τη κοινωνική καταστροφή διότι λέει η υποχρεωτική εκπαίδευση είναι λαϊκή κατάκτηση ενώ το Κράτος θέλει αμόρφωτα τα παιδιά μας για να τα κάνει ό,τι θέλει. Στέλνουμε τα παιδιά μας στο σχολείο, τους χώνουν στα μυαλά και στο κορμί την αστική ιδεολογία, εμείς συναινούμε μ’ αυτήν την κοινωνική καταστροφή, βοηθάμε το κράτος να καταστρέψει τα παιδιά μας και μετά αναρωτιόμαστε γιατί ψηφίζουν Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ. Δεν είναι αναμενόμενο; Τι σας ξενίζει, δεν κατα λαβαίνω!
Μαθαίνουν επίσης και αλλά πράγματα αλλά και οι δούλοι μάθαιναν και τα ζώα μαθαίνουν στο σταύλο και το τσίρκο να εκτελούν κάποιες εργασίες ή διάφορα κόλπα. ΄Εχουμε στην οικοδομή κάποιον εργάτη που δεν ξέρει να μετράει με το μέτρο – οι καλουπατζήδες είμαστε με ένα μέτρο στο χέρι όλη τη μέρα. ΄Εχει δυο παιδιά και κάνει κάποιες δουλειές που δεν χρειάζεται το μέτρημα. Μετά έρχεται ο εργολάβος και ο πολιτικός μηχανικός μας λένε τι να κάνουμε, κουνάμε καταφατικά το κεφάλι και μόλις φεύγουν εμείς κάνουμε το δικό μας. Είτε γιατί αυτό που μας ζητάνε δεν γίνεται (εννοείται όχι πάντα) είτε γιατί αν το κάνουμε όπως το θέλουν θα πέσει και θα μας πλάκωσει. ΄Οταν δεν γίνεται και επιμένουν, τους λέμε ” έλα να το φτιάξεις εσύ”. Στα τριάντα χρόνια που δουλεύω στην οικοδομή, από τα έντεκα μου, ούτε μια φορά δεν πήραν το σκεπάρνι να το φτιάξουν όπως μας το ζητάνε και δεν μπορούμε. Ούτε μια φορά. Δεν το πιστεύετε; Αυτό ισχύει για όλα, μα όλα, τα επαγγέλματα. Γαμώ τα σχολεία σας, τα γυμνάσιά σας, τα λύκειά σας, τα πανεπιστήμιά σας.
Θα παρατηρήσατε ότι χάνω τη ψυχραιμία μου. Τη βλακεία μου και τη ψυχραιμία μου προσπαθώ να χάσω, γιατί αν δεν τα χάσουμε κι αυτά, την πουτσίσαμε. Πώς να μην τη χάσω όταν παρατηρώ, πόσο μοιάζει η σχολική αίθουσα με το μαντρί και τον στρατώνα. Γνωρίζουμε ότι ο στρατώνας δημιουργήθηκε με πρότυπο το μαντρί, στη Σπάρτη τα παιδιά ήταν οργανωμένα σε ομάδες που λέγονταν αγέλες. Αγέλη θα πει κοπάδι ζώων που πάει για βοσκή (από το άγω). Οι αγέλες διαιρούνταν σε μικρότερες ομάδες που λέγονταν βούαι. Βούα θα πει κοπάδι βοδιών και ο αρχηγός της βούας λεγόταν βουαγός, δηλαδή αυτός που οδηγεί το κοπάδι των βοδιών. Θα γνωρίζετε ότι στον Α’ και Β’ Παγκόσμιο πόλεμο οι στρατιώτες μεταφέρονταν στα πεδία των μαχών με βαγόνια τρένων που κατά την εποχή της ειρήνης μετέφεραν ζώα στα σφαγεία. Το στρατιωτικό λεξιλόγιο στο σύνολό του προέρχεται από ποιμενικούς όρους. Με βάση τον στρατώνα δημιουργήθηκε η σχολική αίθουσα και η τάξη. Τάγ-σις,τάξις, γνωρίζετε τι θα πει; Σας θυμίζει το τάγ-μα, το σύνταγ-μα, τον ταγ-ό; Η τάξις είναι ακραιφνής στρατιωτικός όρος και σημαίνει την πειθαρχημένη τοποθέτηση των στρατιωτών ώστε ως συμπαγές σύνολο να προσβάλει τις γραμμές του αντιπάλου (η αρχαϊκή φάλαγξ). Τα παιδιά μας είναι τοποθετημένα μέσα στην τάξη όπως τα μοσχάρια στο παχνί μέσα στο σταύλο. Το καθένα μόνο του και όλα στη γραμμή. Η διάταξη της παρέλασης αντιγράφει τον σχηματισμό της σχολικής τάξης. Διευθυντής θα πει διοικητής, κυβερνήτης. Επιμελητής είναι αυτός που φροντίζει τα εκτρεφόμενα ζώα (Πλάτων, Γοργίας 516Α), είναι ο διοικητής, ο κυβερνήτης αλλά, κυρίως, από την εποχή του Πολύβιου και μετά (βλ, 3, 79, 4) ο στρατιωτικός διοικητής, ο στρατηγός. Από αυτή τη σημασία δημιουργήθηκε ο όρος επιμελητεία, η στρατιωτική ειδική υπηρεσία που φροντίζει τον ανεφοδιασμό και τη συντήρηση του στρατεύματος σε εποχή πολέμου και ειρήνης. Ο μαθητής που απουσιάζει αδικαιολόγητα για μεγάλα χρονικά διαστήματα τιμωρείται πολύ αυστηρά, με παράταση του εγκλεισμού, με φυλάκιση δηλαδή, όπως αυστηρά τιμωρείται και ο λιποτάκτης. Η απουσία εκλαμβάνεται ως λιποταξία.
Τον όρο “κατάσταση έκτακτης ανάγκης” τον γνωρίζετε. Την κατάσταση αυτή τη λέμε και “στρατιωτικό νόμο”. Θα ήθελα να συζητήσουμε εάν στα σχολεία επικρατεί το δίκαιο της ανάγκης ή όχι. Θα εκφράσω ευθέως την άποψή μου. Εργάζεστε, διδάσκετε μέσα σ’ ένα κοινωνικό χώρο όπου καθημερινά καταργούνται θεμελιώδη συνταγματικά δικαιώματα. Η καπιταλιστική, κρατική εκπαίδευση καταργεί καθημερινά αυτά που καταργεί και ο στρατιωτικος νόμος: την ελευθερία των μαθητών/τριών και, κατ’ ανάγκην, και τη δική σας. Η εκπαίδευση είναι υποχρεωτική, καταναγκαστική. Υποχρεωτική εκπαίδευση θα πει εκπαίδευση υπό καθεστώς έκτακτης ανάγκης. Ποιά είναι αυτή η ανάγκη; Είναι η ανάγκη να μάθουν στά παιδιά μας αυτά που εξασφαλίζουν την αναπαραγωγή της καπιταλιστικής κοινωνίας, της μισθωτής εργασίας, της αστικής ιδεολογίας και των λειτουργιών του κράτους. Τα παιδιά μας πρέπει να υποστούν μια λειτουργική καταστροφή. Πρέπει να τα καταστρέψουν αλλά, ταυτόχρονα, να είναι και λειτουργικά. ΄Εχετε δει πως είναι ένα παιδί πέντε-έξι χρονών, τι φαντασία έχει, τι ευρηματικότητα και παρατηρητικότητα, τι περιέργεια και φιλομάθεια. Μόλις τελειώσουν τα Λύκειο είναι σαν αποβλακωμένα. Από το πολύ το καθισιό και τον μόνιμο εγκλεισμό έχουν ξεχάσει και να περπατάνε ακόμα. Αυτή τη λειτουργική ζημιά την κάνει το εκπαιδευτικό σύστημα. Ο Υπουργός Παιδείας και θρησκευμάτων, από δω και πέρα θα τον λέμε Υπουργό Εθνικής Λειτουργικής Αποβλάκωσης, είναι ο συντονιστής αυτής της λειτουργικής καταστροφής των παιδιών μας. Κι εμείς, οι γονείς, οι δάσκαλοι και οι καθηγητές, συμμετέχουμε στον εξανδραποδισμό τους. Η λειτουργική καταστροφή είναι μια πολύ σημαντική διαδικασία για το κράτος. Αν δεν απατώμαι, δεν υπάρχει πρωθυπουργός που να μην διετέλεσε Υπουργός Παιδείας.
Αλλά και η λέξη “σχολείο”; Σχολείο είναι ο τόπος της σχόλης, είναι ο χώρος όπου πάμε για να απολαύσουμε τον ελεύθερο χρόνο μας. Αυτό σημαίνει σχολείο. Σχολείο θα πει πάω όποτε θέλω, μένω όσο θέλω, φεύγω όποτε θέλω, μαθαίνω ό,τι θέλω. Εάν τα σχολεία, όλων των βαθμίδων, λειτουργούσαν όπως τα καφενεία, οι πλατείες, τα παζάρια και οι λαϊκές, με καθεστώς οργανωμένης ανοργανωσιάς, δεν θα υπήρχαν τα πολλά και οξυμένα προβλήματα που παρουσιάζουν σήμερα. ΄Ολοι και όλες είμαστε βέβαιοι πως το προβλήματα αυτά θα οξυνθούν κατά τις επερχόμενες δεκαετίες. Η ανυπακοή και η απειθαρχία των μαθητών θα αναγκάζει τους Καταστροφείς των παιδιών μας να παίρνουν όλο και πια αυστηρά μέτρα με αποτέλεσμα τα σχολεία να εμφανίσουν τον πραγματικό τους εαυτό: να φανεί η στρατωνική τους λειτουργία. Μια μέρα, δεν αργεί, θα μας πουν κατάμουτρα: μα δεν βλέπετε, είναι στρατώνες! Το νέο Καθηκοντολόγιο συμβάλλει προς αυτή την αποκάλυψη. Και τότε, γονείς και καθηγητές, θα πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας. Και εάν έρθει η μέρα που το Κράτος δεν θα μπορεί να συντηρήσει οικονομικά τη λειτουργία των σχολείων θα πρέπει να προετοιμασθούμε από τώρα να μετατρέψουμε την κρατική, γενιτσαρίστικη εκπαίδευση σε ανοικτή, ελεύθερη, ευχάριστη ανάπτυξη των ικανοτήτων των παιδιών μας.
Φίλες και φίλοι δάσκαλοι/ες και καθηγητές/τριες, φοβόσαστε ότι εάν καταργήσουμε την υποχρεωτική κρατική εκπαίδευση, θα χάσετε το ρόλο σας, την ταυτότητά σας, τη δουλειά σας ή και την εξουσία σας. Αλλά η εξουσία, η ανθρωποεπιτήρηση, είναι αρνητικό πάθος, ζημιά μας κάνει παρά καλό. Γνωρίζετε ότι η ανάπτυξη των δεξιοτήτων και ικανοτήτων της ψυχής (ψυχή είναι το σύνολο των σωματικών, κοινωνικών, διανοητικών, και συναισθη ματικών δεξιοτήτων) δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο με την ελεύθερη, καθημερινή, ενεργητική αλληλεπίδραση του ενός με τον άλλον μέσα σ’ ένα ομαδικό περιβάλλον όπου καλλιεργούνται τα δικαιώματα και η υπευθυνότητα και όχι οι αξίες. Η ανάπτυξη των δεξιοτήτων είναι δυνατή μόνο εάν προκρίνουμε την ομάδα (των δικαιωμάτων και όχι των αξιών) εις “βάρος” του ατόμου. Το άτομο έχει την απόλυτη ελευθερία να μπαίνει στην ομάδα όποτε θέλει, να μένει όσο θέλει και να φεύγει όποτε θέλει. Αυτή είναι η ευτυχία, αυτή είναι η δημιουργική κοινωνικοποίηση (εκκοινώνιση).
Με βάση αυτές τις διαπιστώσεις θέλουμε σχολεία όπου τα παιδιά μας θα μαθαίνουν αυτά που θέλουν, θα φτιάχνουν μαθησιακές ομάδες, θα βρίσκονται στο σχολείο όσες ώρες θέλουν και όποτε θέλουν. Και επειδή θα μαθαίνουν αυτά που χρειάζονται θα τα μαθαίνουν γρήγορα, αποτελεσματικά και ευχάριστα. Και επειδή δεν θα υφίστανται την οδύνη του εγκλεισμού θα σας εκτιμούν, θα είναι όντως μέσα στην αίθουσα, θα φροντίζουν το σχολείο, δεν θα χρειάζονται εξετάσεις, ούτε βαθμούς, ούτε απουσίες, ούτε διαγωγή, ούτε θα σας βρίζουν. Εσείς θα εργάζεστε λιγώτερες ώρες και θα έχετε διαθέσιμο χρόνο να αναπτύξετε και εσείς τις ικανότητές σας και να τις προσφέρετε στα παιδιά μας (και παιδιά σας). Θα φροντίσουμε κάθε πέντε χρόνια, όπως όλοι οι εργαζόμενοι, να απαλλάσσεστε για ένα ολόκληρο χρόνο των υποχρεώσεών σας ώστε να αναπτύξετε ακόμα περισσότερο τις δεξιότητές σας.
Προτείνω να υποβάλουμε σε δημόσιο διάλογο την υποχρεωτική εκπαίδευση, θεωρώ πως η κατάργησή της σε ευρωπαϊκή βάση είναι αναγκαία και εφικτή, και πως είναι απαραίτητο να επεξεργαστούμε τους τρόπους τόσο της κατάργησής της όσο και της συλλογικής διαμόρφωσης της ελεύθερης εκπαίδευσης. ΄Ενας συντονιστικός σύνδεσμος μεταξύ όλων των χωρών είναι αναγκαίος. Μια πρώτη πρόταση για την ελεύθερη εκπαίδευση δημοσιεύουμε παραπλεύρως.
Σχολιάστε ελεύθερα!