‘είμαστε στην ίδια βάρκα’ : ναι, Κύριε, εμείς όμως τραβάμε κουπί κι εσύ τρως σούσι!

   φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

   Σήμερα θα ασχοληθούμε με ένα ανέκδοτο και με ένα ποίημα του αριστοκράτη Αλκαίου, που γεννήθηκε στη Λέσβο περί το 620 π. Χ. και ήταν νεώτερος, φίλος και γνωστός της Σαπφούς, στο οποίο για πρώτη φορά στην ποίηση της δυτικής Κυριαρχίας (του δυτικού πολιτισμού) εμφανίζεται η εικόνα-μεταφορά (ή αλληγορία) της κοινωνίας ή και του Κράτους ως πλοίου (εν μέσω χειμωνιάτικης τρικυμίας –  κοινωνικής και πολιτικής αναταραχής).  Αφορμή η δήλωση του Γκιωργκίκα Γουρονοχαλκά, κατά κόσμον Γκίκα Χαρδούβελη,  ότι είμαστε στην ίδια βάρκα. Να σας θυμίσω ότι πριν λίγα χρόνια ο υποτελής αυτός Κύριος, επαΐον (οικονομολόγος, τραπεζίτης) τσιράκι του Κυρίου καπιταλιστή, είχε δηλώσει πως το 12% των επιχειρήσεων θα επιβιώσουν και ότι εάν δεν υπάρξει ανάπτυξη το 2013 και το 2014, τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα.

     Έχουμε λοιπόν μπροστά μας έναν από τους συντονιστές της επίθεσης του Κυρίου κατά των Υποτελών Παραγωγών, των αυταπασχολούμενων και των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Το 88% των επιχειρήσεων δεν απεβίωσαν, απεβίωσαν όμως πάρα πολλές και οι υπόλοιπες θα αποβιώσουν  στα επόμενα έξι με δέκα, το πολύ,  χρόνια –  την ολοκλήρωση αυτής της επιδίωξης καλείται να συντονίσει ο Γκιωργκίκας Γουρουνοχαλκάς (Γκίκας Χαρδούβελης).  Είμαστε λοιπόν στην ίδια βάρκα, εν μέσω τρικυμίας (κρίσης, αναταραχής), μας λέει ο Υπηρέτης (Υπουργός), και σκέφτομαι τα δύο χρονικά άκρα αυτής της μεταφοράς, τον αριστοκράτη Αλκαίο  και τον καπιταλιστή Χαρδούβελη. Η μεταφορά του πλοίου είναι πια κοινός τόπος στον δυτικό πολιτισμό, τόσο κοινός τόπος που έχει περάσει και σε ανέκδοτο.

   Μια μέρα ο λοστρόμος μιας γαλέρας λέει στους κωπηλάτες ότι ο κυβερνήτης τους επιτρέπει να πλυθούνε και να ξυριστούνε. Χαρά οι κωπηλάτες! Την άλλη μέρα τους λέει ότι ο κυβερνήτης θα τους κάνει το τραπέζι –  κρέατα, κρασιά, γλυκά, επιδόρπια. Χαμός στο ίσιωμα! Την άλλη μέρα τους λέει ότι ο κυβερνήτης τους επιτρέπει να γαμήσουν! Πανζουρλισμός, έγινε της μουρλής. Μετά από κάνα δυο μέρες, τους λέει:

    – Μάγκες, σήμερα ο κυβερνήτης θέλει να κάνει σκι!

     Ναι, Κύριε Χαρδούβελη, εμείς θα κάνουμε κουπί, ο Κύριος Στουρνάρας θα τρώσει σούσι κι εσύ θα κάνεις σκι. Το σχέδιο σας πολύ καλό, δεν κάνει νερά. Υπάρχει όμως και η Έκπληξη, ο Απροσδόκητος Φόβος που προκαλεί η Απροσδόκητη Τρικυμία –  για όλα αυτά ο Αρχίλοχος έγραψε, πριν τον Αλκαίο,  κάποιους πανωραίους στίχους (56 Diehl):

Γλαύχ΄,  όρα· βαθύς γάρ ήδη κύμασιν ταράσσεται

πόντος, αμφί δ΄ άκρα Γυρέων ορθόν ίσταται νέφος,

σήμα χειμώνος, κιχάνει δ΄εξ αελπτίης φόβος.

Μεταφράζω: Γλαύκε, Χαρδούβελη, κοίτα! πόσο ταραγμένη από τα κύματα είναι ήδη η βαθιά θάλασσα, γύρω  από τα βράχια των Γυρέων (στη Τήνο, μάλλον) απειλητικό (ορθόν) στέκεται το σύννεφο, σημάδι κακοκαιριάς, τρικυμίας, απροσδόκητα (εξ αελπτίης, ανέλπιστα)  φόβος πλησιάζει, επέρχεται.

   Πάντα θα υπάρχει το ενδεχόμενο ξεσπάσματος τρικυμίας, πάντα θα υπάρχει το ενδεχόμενο κοινωνικής και πολιτικής αναταραχής –  εξεγέρσεις και επαναστάσεις γίν0νταν, γίνονται και θα γίνονται, μόνο που οι εξεγέρσεις πάντα ηττώνται και οι επαναστάσεις πάντα νικούν, δεν καταστέλλονται, δεν ξεριζώνονται.  Μέσα στις εξεγέρσεις και τις αναταραχές και τις ανατροπές το Κράτος, ο Κύριος είναι σαν το καράβι μέσα σε τρικυμία. Ο Αλκαίος έγραψε ένα ποίημα στο οποίο περιγράφει την άθλια κατάσταση της κυριαρχίας των αριστοκρατών με τον εξής τρόπο(46a Diehls) –  λεσβιακή διάλεκτος, αιολική της Λέσβου:

Ασυννέτημμι των ανέμων στάσιν·

τό μέν γάρ ένθεν κύμα κυλίνδεται,

το δ΄ ένθεν· άμμες δ΄ ον το μέσσον

νάϊ φορήμεθα συν μελαίνα

χείμωνι μόχθεντες μεγάλω μάλα·

πέρ μεν γάρ άντλος ιστοπέδαν έχει,

λαίφος δέ πάν ζάδηλον ήδη

και λάκιδες μέγαλαι κάτ αύτο

. . . .

Μεταφράζω:  δεν κατανοώ την πάλη των ανέμων (την πολιτική σύγκρουση)· γιατί το ένα κύμα κυλά από τη μια και το άλλο από την άλλη· κι εμείς στ΄ ανοιχτά της θάλασσας βρισκόμαστε μέσα στο μαύρο μας καράβι, με καταπονημένες τις δυνάμεις μας από τη μεγάλη τρικυμία· το νερό της θάλασσας έχει φτάσει πάνω από τη βάση του καταρτιού, το πανί, το ιστίο του καραβιού έχει γίνει όλο κουρέλι, γεμάτο τρύπες, από τη μια άκρη στην άλλη.

    Πάμε να φυτέψουμε φασόλια και καλαμπόκι, για τον χειμώνα, για την εποχή των τρικυμιών.