in κοινωνία της αεργίας

big little lies: ο Κύριος, οι Υποτελείς, η Αριστερά δεν μπορούν, δεν θέλουν να αποδεχτούν το τέλος της εποχής της εργασίας

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΣΠΕΥΔΩ ευθύς αμέσως να διευκρινίσω ότι ο τίτλος του σημερινού σημειώματος είναι παραπλανητικός, εν μέρει. Ο Κύριος και οι σύμβουλοί του, και το υπηρετικό προσωπικό του (πολιτικοί, δικαστικοί, διανοούμενοι και άλλοι πολλοί) έχει  σαφή συνείδηση του γεγονότος ότι η κοινωνία της εργασίας, η εποχή της εργασίας ζει τις τελευταίες μέρες της, ότι η κοινωνία της αεργίας είναι εδώ, μπροστά μας, τη ζούμε, ότι θα γίνει πιο σαφής τα χρόνια που θα ακολουθήσουν αλλά αυτή η συνείδηση περιορίζεται μέσα στα όρια της τάξης τους, στις κλειστές και κρυφές συναντήσεις τους και συζητήσεις τους –  δεν το αποδέχονται δημοσίως. Θα δούμε αν μια μέρα θα το κάνουν και που οφείλεται αυτή η αμφισημία, η διπλοπροσωπία, η διγλωσσία.

ΜΕ κριτήριο την κατανόηση της παρούσας κοινωνικής πραγματικότητας, της συνείδησης της εποχής μας, της χάραξης προσωπικών στρατηγικών, μπορούμε να διατυπώσουμε την άποψη ότι μεταξύ των Υποτελών (εργαζομένων, ανέργων και αέργων) έχουν διαμορφωθεί δύο οπτικές. Μπορούμε να δούμε τα πράγματα από την οπτική γωνία της εργασίας ή από την οπτική της αεργίας. Η συντριπτική πλειονότητα των Υποτελών βλέπει τα πράγματα από την οπτική γωνία της εργασίας, δεν μπορεί να κάνει κι αλλιώς. Όσοι και όσες έχουν μια εξασφαλισμένη εργασία (εργοστάσιο, εμπόριο, δημόσιοι υπάλληλοι κ.α.) είναι καταδικασμένοι να τα βλέπουν υπό αυτό το πρίσμα, δεν μπορούν να σκεφτούν και να πράξουν αλλιώς. Οι άλλοι και οι άλλες, οι μερικώς εργαζόμενοι, οι περιστασιακά εργαζόμενες, οι προσωρινά άνεργοι, προσπαθούν, αγωνίζονται, προσδοκούν να κρατηθούν στην αγορά της εργασίας, να πουλήσουν το μόνο εμπόρευμα που κατέχουν,  την εργασιακή τους δύναμη. Μεταξύ των μακροχρόνια ανέργων άλλοι δεν έχουν χάσει τις ελπίδες τους κι άλλοι τις έχουν χάσει –  είναι οι άεργοι και οι άεργες, είτε έχουν συνείδηση της κατάστασής τους είτε όχι. Όσο περνάει ο χρόνος ο αριθμός των αέργων θα αυξένεται και θα συγκροτούνται δυο τάσεις, δυο στρατηγικές –  της παραίτησης, της αποχαύνωσης, του εγκλεισμού και της δημιουργίας, της οριστικής υπέρβασης του εργασιακού ανταγωνισμού.

ΑΥΤΟΙ και αυτές που βλέπουν συνειδητά τα πράγματα από την οπτική γωνία της αεργίας, του τέλους της πώλησης της εργασιακής δύναμης, του τέλους της μόνιμης και σταθερής εργασίας, του τέλους του επαγγέλματος, δεν έχουν αυταπάτες και προσπαθούν να επιβιώσουν χαράσσοντας στρατηγικές πέραν της μισθωτής εργασίας. Δεν είναι πολλοί και πολλές αλλά θα γίνονται περισσότεροι και περισσότερες. Είναι το μέλλον. Όσοι και όσες μη εξασφαλισμένοι, σαφώς πάνω από 1 εκ. άνδρες και γυναίκες, συνεχίζουν να βλέπουν τα πράγματα από την οπτική γωνία της εργασίας, τη μια τα ψιλοκαταφέρνουν, την άλλη αποτυχαίνουν, βρίσκουν προσωρινές κακοπληρωμένες δουλειές, τις χάνουν, τις ξαναβρίσκουν, απογοητεύονται, κουράζονται είτε δουλεύουν είτε όχι, απελπίζονται, αρρωσταίνουν, τα βλέπουν όλα μαύρα. Είναι δεμένοι, αλυσοδεμένοι με το παρελθόν, με την κοινωνία της εργασίας, της μισθωτής εργασίας. Ασφαλώς και δεν μπορούν να κάνουν κάτι άλλο. Τους καταλαβαίνω, τους κατανοώ. Δεν μπορούν να δουν ότι μια νέα εποχή τελειώνει, η εποχή γενικά της εργασίας και ειδικά της μισθωτής εργασίας, δεν θέλουν να το δουν και να το κατανοήσουν. Αλλά και να δουν, τι μπορούν να κάνουν;

ΤΟ μεγαλύτερο δράμα είναι αυτό που περνάνε οι νέοι και οι νέες, φοιτητές και μη. Η ανεργία στους νέους και τις νέες είναι μεγάλη και η εμφάνιση μιας κατηγορίας ανέργων μικρής ηλικίας που θα μετεξελιχθούν σε αέργους, που θα ενταχθούν στο κόσμο της αεργίας, δεν θα αργήσει και πολύ, δεν θα μας πάρει πολλά χρόνια. Οι φοιτητές περιμένουν να τελειώσουν το Πανεπιστήμιο για να ασκήσουν κάποιο επάγγελμα. Κάποιοι και κάποιες τα καταφέρνουν αλλά είναι ολοένα και λιγότεροι. Δείτε το δράμα αυτών που θέλουν να κάνουν ακαδημαϊκή καριέρα! Έχουν περάσει τα σαράντα προ πολλού αλλά τζίφος! Οι περισσότεροι από τους σημερινούς φοιτητές θα βρουν, αν βρουν, κάποια περιστασιακή εργασία και θα αρχίσουν να ταλαιπωρούνται και να βασανίζονται από τα νιάτα τους ακόμα.

ΘΑ ήταν λοιπόν παράλογο να περιμένουμε από την Αριστερά, στην οποία εντάσσω της Παναγιάς τα μάτια, από σοσιαλδημοκράτες μέχρι αναρχικούς, όλοι από την ίδια μήτρα προέρχονται, μη λέμε μαλακίες, να έχει σαφή συνείδηση της μετάβασης από την κοινωνία της εργασίας στην κοινωνία της αεργίας. ‘Ενα μικρό μέρος, περιθωριακό, της αντισυστημικής λεγόμενης Αριστεράς, τα ηγετικά στελέχη και κάποιοι διανοούμενοι της συστημικής Αριστεράς έχουν συνείδηση της μεταβατικότητας της εποχής μας, του μέλλοντος που έρχονται. Οι πρώτοι είναι λίγοι και δεν ακούγονται, κανείς δεν προσέχει αυτά που λένε· οι δεύτεροι το βουλώνουν. Γιατί το βουλώνουν;  Για δύο λόγους. Πρώτος λόγος: Εάν είναι συνεπείς με τις παραδόσεις, επαναστατικές και μη, της ιστορικής Αριστεράς, της Αριστεράς της εργασίας και της μισθωτής εργασίας, οφείλουν να προτείνουν τον μόνο τρόπο επίλυσης της ανεργίας και της αεργίας: τη δραστική μείωση του χρόνου εργασίας ώστε να εργαζόμαστε όλοι και όλες λιγότερες ώρες χωρίς μείωση των ήδη μειωμένων μεροκάματων και μισθών. Δεν το κάνουν. Όσοι και όσες το κάνουν, το κάνουν με μισή καρδιά. Διότι αμφότεροι γνωρίζουν ότι για να γίνει αυτό πρέπει οι καπιταλιστές να βάλουν πολύ βαθιά το χέρι τους στην τσέπη, γνωρίζουν όμως ότι δεν θα το κάνουν, αφού η απώλεια, η μείωση  κερδών είναι η πιο μεγάλη συμφορά και ατίμωση που μπορεί να υπάρξει για τους Κυρίους μας.

Ο δεύτερος λόγος. Μιας και η ιστορική Αριστερά είναι Αριστερά της εργασίας και της μισθωτής εργασίας θα χάσουν κάθε λόγο ύπαρξης, εάν αποδεχτούν δημοσίως,  ότι δεν είμαστε πια κοινωνία της εργασίας αλλά της αεργίας, ότι η συντριπτική πλειονότητα των Υποτελών δεν συμμετέχει στην παραγωγή του κοινωνικού πλούτου και η πλειονότητα αυτή θα γίνεται μεγαλύτερη. Δεν μπορεί να ομολογήσει ότι ζούμε, ότι θα ζούμε χωρίς να εργαζόμαστε. Δεν μπορεί να παέι πιο μπροστά από την εποχή της, θα χάσει και την εμπιστοσύνη των Κυρίων, θα χάσει άρα προνόμια. Η ιστορική Αριστερά πεθαίνει καθώς πεθαίνει η κοινωνία της εργασίας και της μισθωτής εργασίας. Εάν θα υπάρξει, πώς και ποια θα είναι η Αριστερά της αεργίας θα το δούμε ένα άλλο πρωινό. Η καθυστέρηση ως προς τη συνειδητοποίηση και την ομολογία της μεταβατικής κοινωνικής πραγματικότητας είναι σαφής αλλά οι μέρες της είναι μετρημένες.

ΕΑΝ έρθουμε τώρα να δούμε τι κάνει και τι σκέφτεται ο Κύριος, οι σύμβουλοί του και το υπηρετικό του προσωπικό,  θα διαπιστώσουμε την απόλυτη επικράτηση της φαιδρότητας, λίαν επιεικώς. Ανακοινώνεται η πραγματοποίηση κάποιας μεγάλης επένδυσης και η δημιουργία 15.000 νέων θέσεων εργασίας και οι ζητωκραυγές της θριαμβολογίας είναι ουρανομήκεις! Ξύσε τ΄ αρχίδια σου με κασμά! Ανακοινώνεται η πρόσληψη στο Δημόσιο και το Κράτος 8.000 ανέργων για οχτάμηνη εργασία και αυτό θεωρείται ένα πολύ μεγάλο βήμα για την αντιμετώπιση της ανεργίας! Επιμένουν να ισχυρίζονται και να εμμένουν στην προοπτική της πλήρους καθολικής απασχόλησης μέσω της ανάπτυξης, των επενδύσεων, την ώρα που οι επενδύσεις και η ανάπτυξη εξαλείφουν περισσότερες θέσεις από αυτές που δημιουργούν. Και οι Υποτελείς άνεργοι και άεργοι το περιμένουν. Θα περιμένουν πολύ, πάρα πολύ, έως ότου αντιληφθούν ότι οι άνεργοι έγιναν περισσότεροι, περισσότεροι έγιναν και οι άεργοι, οι καταδικασμένοι εξ ολοκλήρου και δια παντός.

ΑΥΤΟΙ όμως, ο Κύριος, οι σύμβουλοι και το υπηρετικό προσωπικό έχουν σαφή συνείδηση της μεταβατικότητας της εποχής μας, της διαμόρφωσης της κοινωνίας της αεργίας. Οι πρώτοι που το αντιλήφθηκαν ήταν οι νεοφιλεύθεροι θεωρητικοί και πολιτικοί. Η αεργία εκλαμβάνεται ώς ο μεγαλύτερος κίνδυνος και όλη η ενεργητικότητά τους εξαντλείται αφενός στην απόκρυψη της κατάστασης και αφετέρου στους τρόπους αντιμετώπισης αυτού του εν δυνάμει θανάσιμου κινδύνου. Τι θα γίνει εάν οι Υποτελείς μας, η συντριπτική πλειονότητα τους,  ζούνε χωρίς να εργάζονται; Είναι συμβατός ο καπιταλισμός με την κοινωνία της αεργίας;  Τι σκατά καπιταλισμός θα είναι αυτός;  Ο νεοφιλευθερισμός ήταν μια πρώτη απάντηση, ένας πρώτος τρόπος αντιμετώπισης του εν δυνάμει θανάσιμου κινδύνου της αεργίας: ένδεια, στέρηση, επιβίωση, χειροτέρευση του βιοτικού επιπέδου, ενίσχυση του ανταγωνισμού μεταξύ των Υποτελών, ενίσχυση του ατομικισμού, συρρίκνωση της κοινοχρησίας, οικιακός εγκλεισμός. Υπάρχει και μια άλλη στρατηγική –  η στρατηγική των παραχωρήσεων, της δημοκρατικής ανθρωποβοσκητικής: σανός και στάνη – επιδόματα και οικιακός εγκλεισμός. Ως προς τον οικιακό εγκλεισμό, ως προς την τόνωση του ποιμενικού στοιχείου, συμφωνούν και οι δύο. Εκεί που διαφωνούν είναι εάν θα δίνεται σανός ή όχι. Οι νεοφιλελεύθεροι φοβούνται ότι,  εάν δοθεί σανός, υπάρχει το ενδεχόμενο της δημιουργίας. Οι άλλοι φοβούνται ότι,  εάν δεν δοθεί σανός, θα υπάρξει παρατεταμένη, συνεχής κοινωνική αναταραχή.

ΔΥΟ καταστάσεις λοιπόν, φίλες και φίλοι, προσπαθούν να αποτρέψουν:  τη δημιουργία (νέων σχέσεων, νέων τρόπων σκέψης, εργασίας, έκφρασης, διατροφής, περίθαλψης, εκπαίδευσης κ.α.) και την κοινωνική αναταραχή. Μερικοί από αυτούς φοβούνται ότι δεν θα μπορέσουν να αποφύγουν ούτε την δημιουργία ούτε την κοινωνική αναταραχή, την παγκόσμια όξυνση του κοινωνικού πολέμου.

ΑΥΡΙΟ θα ασχοληθούμε με τις ιστορικές μεταμορφώσεις της πόλης (οι μεταμορφώσεις της πόλης: τοπολογία της αρπαγής,  της εργασίας και της αεργίας) και μεθαύριο θα συνεχίσουμε με την δεύτερη εκδοχή του τρίτου τρόπου της κατανάλωσης του κοινωνικού πλούτου –  με την διανομή και την ποιμενική Κυριαρχία.

 

Σχολιάστε ελεύθερα!