φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Τη δεκαετία του 1960, 100 εκ. ακτημόνων Ινδών έψαχναν στα κόπρανα των αγελάδων να βρουν τους κόκκους του σιταριού που δεν είχαν χωνευτεί, τους έπλεναν και τους έτρωγαν. Δεν γνωρίζω εάν αυτή η πρακτική επιβίωσης υπάρχει ακόμα. Δεν το αποκλείω. Εάν σχηματίσατε την εντύπωση ότι δεν υπάρχει χειρότερη μορφή εξαθλίωσης, κάνετε μεγάλο λάθος. Σε πολλές αγροτικές κοινωνίες του πλανήτη, δεν υπάρχουν ούτε καν οι αχώνευτοι κόκκοι σιταριού στα κόπρανα των αγελάδων. Πριν καταπιαστούμε με τα ερωτήματα του τίτλου, θα διατυπώσω ένα άλλο και θα απαντήσω. Γιατί οι αγροτικές κοινωνίες όλων των εποχών παράγουν ακτήμονες και φτωχούς αγρότες; Πώς αντιμετωπίστηκε ιστορικά το πρόβλημα του πλεονάζοντος πληθυσμού;
ΤΟ πρόβλημα του πλεονάζοντος αγροτικού πληθυσμού είναι αποτέλεσμα μιας δομικής αντίφασης που χαρακτηρίζει αυτές τις κοινωνίες: για να παραχθεί η τροφή χρειάζονται χέρια και η παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων τροφής αυξάνει τον πληθυσμό. Μετά από λίγες γενιές, τρεις-τέσσερις, ο πληθυσμός αυξάνεται τόσο πολύ ώστε η καλλιεργήσιμη γη δεν επαρκεί για την παραγωγή της αναγκαίας για όλους τροφής. Στις νεολιθικές αγροτικές κοινωνίες, όπου η γη καλλιεργείται συλλογικά και δεν υπάρχει ατομική ιδιοκτησία, το πρόβλημα λυνόταν με την φυγή ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού και την ίδρυση μιας άλλης αγροτικής κοινότητας λίγα χιλιόμετρα μακριά από την μητρική. Στις αγροτικές κοινωνίες όπου η γη είναι ατομική ιδιοκτησία η συνεχής κατάτμηση της γης λόγω της κληρονομιάς έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή φτωχών και ακτημόνων αγροτών. Εάν η πατρική περιουσία (γη) κληρονομείται στον πρωτότοκο, τα αδέρφια περιέρχονται στην κατάσταση του ακτήμονα. Εάν μοιράζεται εξ ίσου μεταξύ όλων των αρρένων αδερφών, τότε σε δύο με τρεις γενιές η κληρονομία περιορίζεται σε λίγα στρέμματα, τα οποία δεν επαρκούν για την παραγωγή της αναγκαίας τροφής. Η περίπτωση της αρχαίας ελληνικής κοινωνίας μας είναι αρκούντως γνωστή. Μια πρώτη προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος ήταν η επέκταση της καλλιεργήσιμης γης με το ξεχέρσωμα και την καλλιέργεια λόφων και δασών. Με το κτίσιμο αναλημματικών τοίχων (ξηρολιθιές), λόφοι και βουνά έχουν μετατραπεί σε καλλιεργήσιμη γη – τα παραδείγματα της Κίνας και των νησιών του Αιγαίου είναι πολύ γνωστά και δεν είναι τα μόνα. Η ακμή της μεσαιωνικής ευρωπαϊκής κοινωνίας τον 10ο και 11ο αιώνα οφειλόταν στην επέκταση της γης μέσω της στράγγισης βάλτων και του ξεχερσώματος των δασών. Η λύση αυτή όμως έχει τα όριά της. Ένας δεύτερος τρόπος ήταν η μετανάστευση, οι αποικίες και οι κληρουχίες. Και αυτή η λύση όμως έχει τα όριά της. Μια τρίτη λύση ήταν ο πόλεμος: οι ληστρικές επιδρομές, η αρπαγή τροφής. Ο Θουκυδίδης μας λέει πολλά – και για τους Λακεδαιμόνιους και για τους Αθηναίους. Οι χιλιάδες κωπηλάτες των τριήρων, των πολεμικών πλοίων της Αθήνας, ήταν αποκλειστικά ακτήμονες (θήτες). Εάν θέλετε να γίνετε κι εσείς πλούσιοι, λέει ο Περικλής στον Επιτάφιό του, πολεμήστε – κατακτήστε και αρπάξτε δηλαδή.
ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ότι το μεγαλύτερος μέρος της αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού παρατηρείται στις αγροτικές κοινωνίες. Για να καλλιεργηθεί η γη χρειάζονται πολλά χέρια και με τα πολλά χέρια περιορίζεται η έκταση της γης που πρέπει να κατέχει και να καλλιεργεί κάθε οικογένεια. Γνωρίζουμε ότι πάνω από 2 δισ. αγρότες δεν έχουν ηλεκτρικό ρεύμα και για να μαγειρέψουν μεταφέρουν στην πλάτη τους καυσόξυλα πολλά χιλιόμετρα από το χωριό τους. Οι γυναίκες δηλαδή. Η μόνη λύση για το πρόβλημα αυτό είναι η μετανάστευση στις πλούσιες καπιταλιστικές κοινωνίες, κυρίως Ευρώπη και Β. Αμερική. Ο αγροτικός πληθυσμός που θα αναγκαστεί να μεταναστεύσει τα επόμενα είκοσι χρόνια θα ξεπεράσει το 1 δισ. Θα το θεωρήσετε υπερβολικό αλλά δεν είναι: η μετανάστευση δεν έχει αρχίσει ακόμα.
ΕΧΟΥΝ μεταναστεύσει ήδη πολλές δεκάδες εκατομμύρια μεταναστών και προσφύγων τα τελευταία τριάντα χρόνια αλλά αυτός ο αριθμός είναι ένα μικρό κλάσμα του αριθμού που θα αναγκαστεί να μεταναστεύσει το βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο μέλλον, τα επόμενα είκοσι χρόνια. Κατά τη διάρκεια του 2022, έχουν μεταναστεύσει προς όλες τις ευρωπαϊκές κοινωνίες 7,8 εκ. Ουκρανών, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ. Και θα μεταναστεύσουν κι άλλοι, αφού το όνειρο της συντριπτικής πλειονότητας του πληθυσμού είναι να φύγει από την Ουκρανία: από το 1993 μέχρι σήμερα έχουν μεταναστεύσει πάνω από 19 εκ.! Όλοι οι μετανάστες και οι πρόσφυγες έχουν ενσωματωθεί, με κάποιο τρόπο, στην κοινωνία υποδοχής: είναι οι σύγχρονοι δούλοι, οι εργαζόμενοι που κάνουν τις δουλειές που αποφεύγουν οι Ευρωπαίοι – όλοι οι σκουπιδιάρησες του Παρισιού είναι Αλεγερινοί και Μαροκινοί, είναι γνωστό αυτό. Στη Γερμανία, δεν υπάρχει οικογένεια που να μην έχει μετανάστες ως υπηρετικό προσωπικό, ιδίως οι συνταξιούχοι. Όλες οι βαριές και βρόμικες χειρωνακτικές εργασίες γίνονται από μετανάστες και πρόσφυγες. Η ζήτηση όμως έχει συρρικνωθεί και θα συρρικνωθεί κι άλλο. Οι ευρωπαϊκές κοινωνίες δεν χρειάζονται άλλους μετανάστες και πρόσφυγες. Η πλειονότητα του πληθυσμού, ιδίως η εργατική τάξη αλλά και άλλα στρώματα μισθωτών εργαζομένων, δυσφορεί και υπερψηφίζει ακροδεξιά και νεοναζιστικά κόμματα που τάσσονται κατά της μετανάστευσης.
Η επιτήρηση των συνόρων της Ευρώπης, η δημιουργία της Ευρώπης-φρουρίου, η επαναπροώθηση των μεταναστατών και των προσφύγων, η οικονομική ενίσχυση και ενθάρρυνση των μεταναστών που θέλουν να επιστρέψουν στη χώρα καταγωγής τους είναι σαφείς ενδείξεις ότι στρατηγική των ευρωπαϊκών κοινωνιών είναι η αποτροπή των μεταναστευτικών ροών μέσω του ελέγχου των συνόρων και των μετακινήσεων των μεταναστών. Παρ΄όλο την επιτήρηση και τον έλεγχο, η μετανάστευση όχι μόνο δεν έχει περιοριστεί αλλά, όπως προανέφερα, συνεχίζεται και θα ενταθεί. Ολοένα και μεγαλύτεροι πληθυσμοί μεταναστών και προσφύγων θα επιχειρεί να βρει καταφύγιο στις πλούσιες ευρωπαϊκές κοινωνίες. Οι οποίες αντιμετωπίζουν ήδη μεγάλα προβλήματα με την ενέργεια και την ακρίβεια, τα οποία και θα οξυνθούν.
ΟΙ ευρωπαϊκές κοινωνίες θα καταφύγουν στην τελική λύση: την εξόντωση των μεταναστών πριν προλάβουν να εισέλθουν στην Ευρώπη. Η πρώτη μορφή αυτής της λύσης είναι η αδιαφορία, η εξοντωτική αδιαφορία. Το πρόσφατο περιστατικό των 500 μεταναστών που οι περισσότεροι πνίγηκαν όταν ναυάγησε το μικρό αλιευτικό σαπιοκάραβο είναι μια πολύ σαφής ένδειξη. Οι κρατικές αρχές της Ελλάδας και της Ιταλίας γνώριζαν με κάθε λεπτομέρεια την κατάσταση του πλοιαρίου, πόσοι επέβαιναν, πότε έφυγε, την ακριβή θέση του ανά πάσα χρονική στιγμή και την πιθανή τύχη των μετανασταστών αλλά αδιαφόρησαν συνειδητά και προγραμματισμένα. Με αποτέλεσμα από τη μια να διασωθεί ένας πολύ μικρός αριθμός και από την άλλη να εμφανίζουν το προσωπείο των σωτήρων και φιλανθρώπων.
ΤΑ προσχήματα όμως και η αδιαφορία δεν έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής. Θα πεταχτούν στα σκουπίδια όταν αυξηθεί κατακόρυφα τα επόμενα χρόνια ο αριθμός των μεταναστών, των ακτημόνων και εξαθλιωμένων αγροτών. Δεν απέχουμε χρονικά και πολύ από τη μέρα που οι μετανάστες θα εκτελούνται, θα εξοντώνονται στα σύνορα της Ευρώπης και αλλού. Σε αυτή τη λύση θα καταφύγουν τα ευρωπαϊκά κράτη, λύση που θα υιοθετήσει και η πλειονότητα του πληθυσμού. Υπάρχει όμως άλλος τρόπος να επιλυθεί αυτό το παγκόσμιο πρόβλημα αλλά δεν θα τον επιλέξουν. Με αυτόν τον τρόπο όμως θα ασχοληθούμε ένα άλλο πρωινό.
Σχολιάστε ελεύθερα!