“και είπεν ο Θεός· ποιήσωμεν άνθρωπον κατ’ εικόνα ημετέραν και καθ΄ ομοίωσιν . . . και εποίησεν ο Θεός τον άνθρωπον, κατ΄εικόνα Θεού εποίησεν αυτόν.”
Γένεσις Α 26-27
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΠΡΙΝ 6.027 χρόνια, στις 23 Οκτωβρίου του 4004 π. Χ., ημέρα Κυριακή, ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο, τον άντρα Adham (Αδάμ, χωμάτινος, γήινος) και από αυτόν τη γυναίκα Hawwah (Εύα, ζωντανή)· πριν λίγες μέρες ο άνθρωπος έπλασε την Aitona Lopez. Ο Θεός πήρε χώμα και νερό, έκανε πηλό, έφτιαξε ένα άγαλμα – με πέος – φύσηξε στο πρόσωπό του και το άγαλμα ζωντάνεψε. Κι άρχισε να μιλάει εβραϊκά, όπως και ο Θεός. Ο Θεός μιλούσε μια γλώσσα, τα εβραϊκά, διότι δεν υπήρχαν άλλες γλώσσες – πώς να υπάρχουν αφού δεν υπήρχαν άνθρωποι; Ο πρώτος άνθρωπος ήταν άντρας και ήταν νέος – γύρω στα 20-25, ο Θεός δεν έπλασε βρέφος ούτε γέρο. Μετά έπλασε και την Εύα, η οποία κι αυτή μιλούσε εβραϊκά, και οι δύο πρωτόπλαστοι ζούσαν γυμνοί μέσα στον Παράδεισο, τρώγοντας φρούτα και λαχανικά, χωρίς να δουλεύουν και να μοχθούν. Πριν λίγες μέρες ο άνθρωπος με την βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης έπλασε την Aitαna Lopez, νεαρή γυναίκα με προσωπικότητα, 25 ετών, όσο και ο Αδάμ, εντυπωσιακής ομορφιάς, με γνώμονα αυτό που αρέσει περισσότερο στην κοινωνία. Είναι ισχυρή και αποφασιστική γυναίκα, παθιασμένη Σκορπιός, αγαπά τα βιντεοπαιχνίδια και τη γυμναστική. Μιλάει Ισπανικά, είναι φωτομοντέλο, έχει 127.000 ακολούθους στο Ίνσταγκραμ και κερδίζει 10.000 ευρά τον μήνα. Σήμερα θα συγκρίνουμε αυτές τις δύο δημιουργίες ανθρώπων και θα διατυπώσουμε κάποια ερωτήματα που θα προκληθούν από αυτή τη σύγκριση. Θα τολμήσω να εκθέσω τις δικές μου απαντήσεις – εσείς σκεφτείτε τις δικές σας κι αν θέλετε τις εκθέτετε κιόλας.
ΤΟ πρώτο ερώτημα: η Aitana ποζάρει, εργάζεται σκληρά και κερδίζει 10.000 ευρά τον μήνα, ποιος όμως τα παίρνει αυτά τα λεφτά; Οι δημιουργοί της. Θα μπορούσαμε να τους χαρακτηρίσουμε νταβατζήδες και σκληρά αφεντικά που εκμεταλλεύονται αισχρότατα την Aitana; Οι νταβατζήδες δεν τα παίρνουν όλα, κάτι αφήνουν στη πουτάνα – αυτός, ο ιδιοκτήτης (Ρουμπέν Κρουζ) του ισπανικού (Βαρκελώνη) πρακτορείου φωτομοντέλων (The Clueless), δεν της αφήνει ούτε ένα σεντ. Ο Θεός δεν εκμεταλλευόταν τον Αδάμ και την Εύα! Η Aitana Lopez είναι δούλα, σκλάβα – ποτέ στην ανθρώπινη ιστορία δούλα δεν έχει πέσει θύμα παρόμοιας στυγνής εκμετάλλευσης, ποτέ!
ΤΟ επόμενο ερώτημα: γιατί να πλάσει ο Θεός τον άνθρωπο, γιατί ο άνθρωπος την Aitana; Είμαστε βέβαιοι για την απάντηση του δεύτερου σκέλους της ερώτησης – για το πρώτο σκέλος οι θεολόγοι και οι φιλόσοφοι δεν έχουν καταλήξει ακόμα σε κάποιο γενικά αποδεκτό συμπέρασμα, αν και συζητούν το ζήτημα αιώνες πολλούς, και δεν πρόκειται να καταλήξουν. Θα διαβάσετε όμως το δικό μου συμπέρασμα και πώς συνδέω τα δύο σκέλη του ερωτήματος. Παραθέτω τι διάβασα (Huffpost) – οι εμφάσεις είναι δικές μου:
“Ο Κρουζ δήλωσε στο Euronews ότι αποφάσισε να σχεδιάσει την Λόπεζ αφού αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες να συνεργαστεί με πραγματικά μοντέλα και influencers. «Αρχίσαμε να αναλύουμε τον τρόπο με τον οποίο δουλεύαμε και συνειδητοποιήσαμε ότι πολλές δουλειές αναβάλλονταν ή ακυρώνονταν εξαιτίας προβλημάτων που δεν μπορούσαμε να ελέγξουμε. Συχνά ήταν εξαιτίας του/της influencer ή του μοντέλου και όχι λόγω σχεδιαστικών ζητημάτων», δήλωσε. «Το κάναμε για να μπορούμε να ζούμε καλύτερα και να μην εξαρτόμαστε από άλλους ανθρώπους που έχουν μεγάλα ”εγώ”, που έχουν μανίες ή που απλώς θέλουν να βγάλουν πολλά χρήματα ποζάροντας», πρόσθεσε.”
ΑΦΟΥ, φίλες και φίλοι, η κοινωνική ζωή τείνει να μεταφερθεί, αν δεν έχει μεταφερθεί αμετάκλητα, στην οθόνη και βιώνεται μέσω της εικόνας και του βλέμματος (<φωτογραφία>, κινηματογράφος, τηλεόραση, υπολογιστής, κινητό τηλέφωνο), θα μπορούσαν ένα πολύ μεγάλο μέρος των εργαζόμενων εκεί, πίσω από την οθόνη, να το αντικαταστήσουν με ψηφιακούς εργαζόμενους και εργαζόμενες, οι οποίοι δεν είναι ζωντανοί και ζωντανές αλλά είναι πραγματικοί και πραγματικές. Ψηφιακό σκουπιδιάρη και λαντζιέρη, ψηφιακή καθαρίστρια, ψηφιακό οικοδόμο δεν μπορούν να φτιάξουν – αυτοί θα αντικατασταθούν με κυβόργια ή πραγματικά ρομπότ, ρομπότ με νοημοσύνη. Πιθανότατα σε λίγα χρόνια να μην υπάρχουν ζωντανά φωτομοντέλα, ηθοποιοί, τραγουδιστές, χορευτές, μουσικοί, τηλεπαρουσιάστριες και γω δεν ξέρω τι άλλο.
ΚΑΙ μετά από όλα αυτά, και πριν συνεχίσω, θα ήθελα να διατυπώσω το ερώτημα των ερωτημάτων, το κομβικό ερώτημα που μας απασχολεί και θα μας απασχολεί με ολοένα και μεγαλύτερη ένταση στο κοντινό μέλλον: η τεχνητή νοημοσύνη, η πληροφορική, η ρομποτική, η νανοτεχνολογία διαιωνίζουν και αναπαράγουν την καπιταλιστική κυριαρχία ή την υπονομεύουν; Την στερεώνουν και την σταθεροποιούν ή υποσκάπτουν τα θεμέλιά της; Αυξάνουν την ισχύ της, τον πλούτο της, το κύρος της ή τα μειώνουν; Δεν γνωρίζω την απάντησή σας, η δική μου είναι σαφής: διαιωνίζουν και αναπαράγουν και την καπιταλιστική κυριαρχία και τον δυτικό πολιτισμό, τη στερεώνουν και την σταθεροποιούν, αυξάνουν την ισχύ της, τον πλούτο της και το κύρος της, την αυθεντία της. Σε τόσο μεγάλο βαθμό μάλιστα που αναπόφευκτα θα μετεξελιχτεί σε αιτία της αυτοκαταστροφής της – η απόλυτη ισχύς είναι ταυτόσημη με την απόλυτη αδυναμία. Θα το εξετάσουμε ευθύς αμέσως.
ΕΑΝ ο Θεός είναι τέλειος γιατί να πλάσει το σύμπαν, τη φύση, τη ζωή και τον άνθρωπο; Δεν είναι του παρόντος να εξετάσουμε τις απαντήσεις που έδωσε η χριστιανική, μεσαιωνική κυρίως, φιλοσοφία και η χριστιανική (αλλά και η εβραϊκη, η αραβική και η ισλαμική) θεολογία σε αυτό το ερώτημα. Θα εκθέσω όμως τη δική μου γνώμη.
ΑΣ μεταφερθούμε νοερά λίγο πριν την Δημιουργία. Υπάρχει μόνο ο Θεός και τίποτα. Μόνο ο Θεός! Δεν έχει καμία σχέση με κανέναν και με τίποτα! Δεν εξαρτάται από κανέναν, καμία και από τίποτα. Η εξάρτηση μειώνει την ισχύ, η σχέση είναι εξάρτηση, άρα τέλος στις σχέσεις και τις εξαρτήσεις. Ας ξαναδιαβάσουμε τι δήλωσε ο θεός Ρουμπέν Κρούζ, ο ιδιοκτήτης του ισπανικού πρακτορείου φωτομοντέλων, ο νταβατζής της Aitona Lopez: Δημιουργήσαμε την Aitona “για να μπορούμε να ζούμε καλύτερα και να μην εξαρτόμαστε από άλλους ανθρώπους.” Αυτή, φίλες και φίλη, είναι η επιθυμία του κάθε Κυρίου, να μην εξαρτάται από άλλους ανθρώπους. Η παντελής κατάργηση της εξάρτησης από τους άλλους ανθρώπους είναι ένα μεγάλο βήμα προς την απόλυτη ισχύ – το δεύτερο και τελευταίο είναι η κατάργηση της εξάρτησης από τη φύση, η κατάργηση του θανάτου, η εκπλήρωση της σωματικής αθανασίας. Όταν ο επίγειος Κύριος δεν εξαρτάται από τους ανθρώπους και από τη φύση θα γίνει Θεός. Ο Θεός της Παλαιάς, και Καινής, Διαθήκης είναι η προσωποποίηση της εκπλήρωσης και των δύο αυτών επιθυμιών: είναι μόνος και αθάνατος.
Η ΑΠΟΛΥΤΗ ΦΡΙΚΗ!
ΣΤΟ σημείο αυτό θα κάνω μια παρέκβαση, αφού πρώτα ανάψω τη σόμπα και φτιάξω ένα δεύτερο καφέ. Λοιπόν, ο θεός Κρούζ δεν έπλασε την Aitona κατ΄εικόνα και καθ΄ομοίωσιν του ανθρώπου, ο Θεός το έκανε αυτό. Ο άνθρωπος, φίλες και φίλοι, δεν είναι εικόνα και ομοίωση του Θεού, πλάστηκε κατ΄εικόνα και καθ΄ ομοίωση. Και ποια είναι η εικόνα του Θεού; Η μεσαιωνική χριστιανική φιλοσοφία λέει πως είναι ο Λόγος. Όχι η ομιλία, η γλώσσα αλλά ο Λόγος – η σκέψη (λογισμός, λογιστική, συλλογισμός κοκ.). Η οποιαδήποτε σκέψη; Όχι, όχι, ο Λόγος είναι η σκέψη με την οποία αυξάνουμε την ισχύ. Έτσι λοιπόν, καλά μου πρωινά φιλαράκια που με κάνετε παρέα γιατί εσάς έχω στο μυαλό μου καθώς σκέφτομαι και γράφω, ο άνθρωπος είναι εικόνα της εικόνας του Θεού, γράφει ο Ετιέν Ζιλσόν στο πολύ ενδιαφέρον “Το πνεύμα της μεσαιωνικής φιλοσοφίας” (εκδ. ΠΕΚ, μετ. Χρήστος Μαρσέλλος). Πώς θα ήταν, εάν ήταν εικόνα του Θεού και δεν πλαθόταν κατ΄ εικόνα και καθ΄ ομοίωσιν; Ποια είναι η εικόνα του Θεού, πώς είναι ο Θεός; Η Aitana δεν πλάστηκε κατ’ εικόνα του ανθρώπου, είναι εικόνα του ανθρώπου – εάν δείτε τη φωτογραφία της θα αντιληφθείτε αμέσως ότι σας είναι πολύ γνώριμη, μια βόλτα στη Βαρκελώνη ή στη Μαδρίτη να κάνετε, θα δείτε πολλές νεαρές γυναίκες να της μοιάζουν. Ο άνθρωπος δεν είναι εικόνα του Θεού διότι δεν υπάρχει εικόνα του Θεού, δεν υπάρχει μορφή του Θεού. Γιατί δεν υπάρχει;
ΓΙΑΤΙ είναι προσωπο-ποίηση, δηλαδή δημιουργία του νου, του νου που εκπληρώνει την επιθυμία της κατάργησης της εξάρτησης από τη φύση και από τους άλλους. Ως προσωπο-ποίηση, ο Θεός είναι εικόνα του ανθρώπου. Ο άνθρωπος έπλασε την Aitana, ο άνθρωπος έπλασε τον Θεό. Έχουμε εδώ μια ριζική αντιστροφή. Ενώ ο άνθρωπός έπλασε, επινόησε τον Θεό, αυτός που τον επινόησε τα γυρίζει, τα αντιστρέφει και μας λέει ότι ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο και όχι ο ίδιος τον Θεό. Για να το κάνω πιο σαφές:
ΑΣ φανταστούμε έναν γαιοκτήμονα δουλοκτήτη που έχει 100 δούλους, οι οποίοι δουλεύουν στα χωράφια του, φροντίζουν τα ποίμνιά του, χτίζουν τους σταύλους, ζυμώνουν και ψήνουν το ψωμί, υφαίνουν, καθαρίζουν, κάνουν τα πάντα. Τι κάνουν οι δούλοι, φίλες και φίλοι; Δημιουργούν τον κόσμο, είναι οι δημιουργοί του κόσμου. Κι έρχεται τώρα αυτός ο τύπος, κάποιοι λένε ότι είναι τύπισσα, και λέει και γράφει ότι τον κόσμο δεν τον δημιουργούν οι δούλοι αλλά ο γαιοκτήμονας δουλοκτήτης. Τι θα γίνει, φίλες και φίλοι, εάν όλοι οι δούλοι δραπετεύσουν ή πεθάνουν σε κάποια επιδημία ή αρπαχτούν από εισβολή βαρβάρων;
Ο Θεός θα φάει τ΄ αρχίδια του από την πείνα και την εξαθλίωση και θα τον φάει η βρώμα. Η εξάρτηση από τους δούλους, τους δημιουργούς του κόσμου, και από τη φύση (θάνατος) περιορίζει την ισχύ και είναι τόσο ενοχλητικό και οδυνηρό συναίσθημα αδυναμίας που για να το διασκεδάσει, όχι και να το εξαλείψει, φαντάζεται και διατείνεται ότι αυτός είναι ο δημιουργός του κόσμου και ότι οι άλλοι εξαρτώνται από αυτόν. Όταν όμως τα φαντάστηκε αυτά, αντιλήφθηκε την απόλυτη φρίκη της αθανασίας και της μοναξιάς, της απόλυτης αδυναμίας, της ανυπαρξίας υποτελών, της απόλυτης ελευθερίας και απόλυτης ανεξαρτησίας. Και ζήτησε παρέα και φύση, ζωή. Το δράμα του δεν έχει τελειωμό: ο Θεός δεν υπάρχει διότι δεν υπάρχει απόλυτη ελευθερία. Ο Θεός υπάρχει γιατί υπάρχει η επιθυμία της απόλυτης ελευθερίας, η οποία δεν υπάρχει, δεν μπορεί να υπάρξει.
ΞΗΜΕΡΩΝΕΙ, θα αλέσω – θα ζυμώσω αύριο – θα φτιάξω λάχανι τουρσί, ποντιακό και εβρίτικο, και μετά, μόλις ζεστάνει, θα πάω για ξύλα στο βουνό.
Σχολιάστε ελεύθερα!