φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΜΕ κριτήριο το εάν ο θάνατος είναι πρόβλημα ή δεν είναι, ο πληθυσμός των δυτικών καπιταλιστικών κοινωνιών τείνει να χωριστεί σε δύο μεγάλες κατηγορίες: σε αυτήν που φρονεί, που υποστηρίζει ότι ο θάνατος είναι πρόβλημα, ίσως να είναι και το σοβαρότερο σκέφτονται πολλοί, άρα, πρέπει να επιλυθεί, και μπορεί να επιλυθεί, και σε αυτήν που φρονεί όχι μόνο ότι ο θάνατος δεν είναι πρόβλημα αλλά και ότι όσοι και όσες θεωρούν ότι ο θάνατος είναι πρόβλημα αυταπατώνται και δεν πρόκειται ποτέ των ποτών να το επιλύσουν και να γίνουν αθάνατοι. Πρόκειται για πολύ σημαντικό και σοβαρό ζήτημα. Όσοι θεωρούν πρόβλημα τον θάνατο, θεωρούν επίσης πρόβλημα και το γήρας και τον πόνο και την ασθένεια – και όλα αυτά τα προβλήματα πρέπει να επιλυθούν και θα επιλυθούν χάριν της επιστήμης και της τεχνολογίας. Φρονούν ακόμα ότι ο άνθρωπος θα μετακομίσει στη Σελήνη και στον Άρη, προς το παρόν, με λίγα λόγια, ό,τι πρόβλημα και να υπάρξει, η επιστήμη και η τεχνολογία θα τα επιλύσει. Οι γυναίκες δεν θα γεννάνε πια και δεν θα ταλαιπωρούνται και δεν θα χρειάζεται να κάνουν αιδοιοπλαστική μετά τη γέννα για να ξαναγίνουν και πάλι στενομούνες, και πολλή τροφή, παρασκευασμένη στα εργαστήρια, θα έχουμε, και, μέχρι να γίνει εφικτή η αθανασία, σε μερικές δεκαετίες, θα αναστρέψουμε το γήρας και θα ζούμε μέχρι τα εκατόν είκοσι, και βάλε, μια καλή ζωή, δηλαδή, θα μπορούμε να γαμάμε και στα εκατόν τριάντα! Κατά συνέπεια, θα πρέπει η διάκριση του δυτικού πληθυσμού σε δύο κατηγορίες πρέπει να γίνει με άλλο κριτήριο: οι μεν θα είναι λάτρεις της επιστήμης και της τεχνολογίας, πιστοί της νέας αυτής θρησκείας, οι δε θα είναι άπιστοι, που θα υποστηρίζουν ότι η λατρεία της επιστήμης και της τεχνολογίας θα επιφέρει τον αυτοαφανισμό των ανθρώπων. Ομολογώ, ευθύς αμέσως ότι είμαι άπιστος, απιστότατος, και θα εκθέσω σήμερα τις σκέψεις μου και τα επιχειρήματά μου σχετικά με το γιατί οδεύουμε προς ολοσχερή αυτοκαταστροφική αυτοκτονία – ή αυτοκτονική αυτοκαταστροφή. Θα κάνω όμως δύο παρεκβάσεις – για να εμπλουτίσουμε τη σκέψη μας και τα επιχειρήματά μας και να προετοιμάσω το έδαφος για το κυρίως θέμα. Από δω και πέρα θα τα λέμε κάθε Σάββατο ή Κυριακή.
ΑΣ δούμε την πρώτη παρέκβαση. Λένε, δεν έχουμε λόγους να μην τους πιστέψουμε, ότι ο homo sapiens εμφανίστηκε πριν 200.000 χρόνια και ότι πριν 30.000 χρόνια εμφανίστηκε ο homo sapiens sapiens,εμείς δηλαδή. Το κριτήριο της διαφοροποίησης είναι η καλλιτεχνική έκφραση, η Τέχνη, όπως την αντιλαμβανόμαστε εμείς σήμερα, όχι όμως και οι ” ζωγράφοι”των σπηλαίων στα Πυρηναία και αλλού. , οι οποίοι δεν είχαν συνείδηση ότι ήταν “καλλιτέχνες”, εμείς τους χαρακτηρίζουμε σήμερα με αυτόν τον τρόπο. Ο homo sapiens μετεξελίχθηκε, μετασχηματίστηκε σε homo sapiens sapiens, κατά συνέπεια, ο homo sapiens sapiens εμφανίστηκε μέσα στην κοινωνία του homo sapiens. Ήθελε, επεδίωξε ο homo sapiens να γίνει homo sapiens sapiens; Όχι, βέβαια, έγινε χωρίς να το θέλει, χωρίς να το επιδιώκει. Πώς έγινε αυτό; Είναι απλό,πολύ απλό: με κάποια προσαρμοστική αποκλίνουσα διαφοροποίηση – είναι όρος της βιολογίας που περιγράφει, που μας βοηθάει να κατανοήσουμε, τη διαδικασία της ειδογένεσης. Εάν συνεχίσουμε τον συλλογισμό μας, θα υποστηρίξουμε ότι ο homo erectus έγινε homo sapiens μέσα στην κοινωνία του homo erectus, με τον μηχανισμό της προσαρμοστικής αποκλίνουσας διαφοροποίησης. Και μπορούμε να πηγαίνουμε όλο και πιο πίσω και να φτάσουμε στη στιγμή που κάποια μονήρη δενδρόβια πρωτεύοντα αναγκάστηκαν να συνεργαστούν και να συμβιώσουν για να μη γίνουν γεύμα στους θηρευτές τους και να συγκροτήσουν την πρωτοκοινωνία, από την οποία προέρχονται όλες όσες ακολούθησαν. Αυτό έγινε πριν 4,5 με 6 εκατομμύρια χρονάκια. Ας αφήσουμε όμως το παρελθόν κι ας στρέψουμε το βλέμμα μας στο μέλλον.
ΕΡΩΤΩ, και απαντώ: υπάρχει το ενδεχόμενο, μέσω της προσαρμοστικής αποκλίνουσας διαφοροποίησης, μέσω μετάλλαξης δηλαδή, να εμφανιστεί ένα ή και δύο νέα είδη του ανθρώπου, του homo sapiens; (Περιορίζομαι σε ένα sapiens). Ασφαλώς και υπάρχει – για ποιο λόγο να σταματήσει η αλλαγή και η εξέλιξη; Το πότε θα γίνει αυτό δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε. Υπάρχουν όμως κάποιες ενδείξεις που μας παρωθούν να κάνουμε κάποιες σκέψεις, από πολύ λογικές έως πολύ παράτολμες; Ναι, υπάρχουν. Παρατηρώ κάποιες ενδείξεις, οι οποίες με ενθαρρύνουν να υποστηρίξω ότι έχει αρχίσει η διαδικασία της εμφάνισης δύο ειδών, η οποία κάποια στιγμή θα “κλειδώσει” και θα ολοκληρωθεί με την διαμόρφωση αυτών των δύο ειδών. Η πλειονότητα του πληθυσμού θα μετεξελιχθεί σε ένα είδος το οποίο θα ζει στις πόλεις, θα τρώει χημική τροφή, θα καταναλώνει πολλά φάρμακα, δεν θα εργάζεται, θα είναι κλεισμένο μέσα στο σπίτι, δεν θα μπορεί να περπατάει πάνω από 200 μέτρα, θα περνάει όλη τη μέρα του μπροστά στην οθόνη, δεν θα ζει πάνω από 40 με 50 χρόνια το πολύ, θα πεθαίνει από τις πολιτισμικές επιδημίες (καρδιά, παχυσαρκία, καρκίνοι επί καρκίνων, αλτσχάιμερ, εκατοντάδες ανίατα και μη ιάσιμα αυτοάνοσα) και θα είναι φιλάσθενο και ασθενικό από τη μέρα που θα γεννιέται σε κάποιο εργαστήριο. Το είδος αυτό των ανθρώπων θα πιστεύει ότι ο θάνατος είναι πρόβλημα, όπως και η ασθένεια, το γήρας και ο πόνος και θα πιστεύει ακόμα ότι η επιστήμη και η τεχνολογία θα τα επιλύσει όλα αυτά τα προβλήματα μια μέρα. Βαφτίζω αυτό το είδος homo decedens, άνθρωπος ο αποχωρών, ο παρακμιακός (decedo, αποχωρώ).
ΚΑΠΟΙΕΣ άλλες μεταλλάξεις, προσαρμοστικές αποκλίνουσες διαφοροποιήσεις, θα δημιουργήσουν ένα άλλο είδος, το οποίο και θα επιβιώσει, αν και με πολλή ταλαιπωρία. Το είδος αυτό δεν θα μπορεί να ζει στις πόλεις – για παράδειγμα, 800.000 Γάλλοι κάθε χρόνο εγκαταλείπουν τις πόλεις και πάνε να ζήσουν στην επαρχία. Μετά από μία ώρα μπροστά στην οθόνη, θα υφίσταται παροδική τύφλωση: μετά από λίγα λεπτά της ώρας η όραση θα επανέρχεται. Δεν θα μπορεί να μεταβολίσει χημική τροφή, άρα θα παράγει την τροφή του, φυτική και ζωική – θα προτιμά τα χοιρινά πανσετάκια, ψημένα, όχι τηγανητά, Ζωή φυλάξοι! Δεν θα νιώθει καλά αν δεν περπατάει 4 χιλιόμετρα τη μέρα, δεν θα καταναλώνει φάρμακα, λόγω κάποιας δερματικής μετάλλαξης δεν θα μπορεί να φοράει ρούχα όχι μόνο όταν κοιμάται αλλά και όταν σκάβει το καλοκαίρι τον λαχανόκηπό του, θα ζει δηλαδή μεγάλο χρονικό διάστημα της ζωής του γυμνός. Θα θεωρεί ώς καλύτερες στιγμές της ζωής του τις στιγμές της παρέας, με την οποία θα τρώει, θα πίνει, ό,τι καλό θα υπάρχει εκεί τριγύρω, θα γαμάει, θα κάνει παρτούζες, θα συζητάει, θα τσακώνεται και θα μονιάζει. Βαφτίζω αυτό το είδος homo excellens, άνθρωπος ο εξέχων (excello, εξέχω, διακρίνομαι). Είναι το άπιστο είδος, το είδος των ανθρώπων που θεωρούν ότι ο θάνατος δεν είναι και ότι η αθανασία είναι ανέφικτη. Όχι μόνο ανέφικτη αλλά απάτη, που ξεπερνάει κατά πολύ εκείνη της ανάστασης των νεκρών.
Ο Κύριος Δημήτρης Νανόπουλος ανήκει στο είδος του homo decedens, είναι ιερέας, πρωθιερέας θα έλεγα, όχι, όχι, πρωθιεράρχης, της θρησκείας της παντοδυναμίας της επιστήμης και της τεχνολογίας. Διαπρύσιος κήρυκας της αντίληψης ότι ο θάνατος είναι πρόβλημα, που θα επιλύσει η επιστήμη και η τεχνολογία. Είναι απόστολος, απεσταλμένος της κυριαρχίας να διαδόσει τη θρησκεία της επιστήμης και της τεχνολογίας. Όλοι, σχεδόν όλοι, οι επιστήμονες είναι ιερείς, πρωθιερείς και πρωθιεράρχες της θρησκείας της επιστήμης και της τεχνολογίας. Αν και επιστήμονες δεν ακούν τι λένε κάποιοι άλλοι επιστήμονες, γενετικοί και βιολόγοι, και πουλάνε ελπίδες και προσδοκίες στους υπηκόους – είναι σύγχρονη εκδοχή της προσδοκίας της ανάστασης των νεκρών. Και γι αυτό ακριβώς τον λόγο είναι πρόβλημα – αν και επιστήμονας δεν ακούει τους άλλους επιστήμονες. Τι λένε αυτοί οι επιστήμονες; Θα κάνω τη δεύτερη παρέκβαση και θα δούμε τι λένε.
ΣΤΙΣ δεκαετίες του 1950 και 1960 είχε εκφραστεί η ανησυχία για την αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού. Να σας θυμίσω το βιβλίο τυ P. Ehlrich, Η βόμβα του πληθυσμού (1967). Μόλις πριν δέκα χρόνια, πίστευαν ότι το 2100 θα ξεπεράσουμε τα 9 10 δισ. Σήμερα, ο παγκόσμιος πληθυσμός μειώνεται όλο και πιο δραστικά. Να σας θυμίσω το ακραίο παράδειγμα της Ιταλίας, όπου σε κάθε γυναίκα αναλογεί 1, 14 παιδιά, αν θυμάμαι καλά. Στις φτωχές χώρες οι γυναίκες σταμάτησαν να γεννάνε πέντε και δέκα παιδιά, ενώ στον δυτικό κόσμο το ένα τρίτο δεν γεννά και η μέση αναλογία για κάθε γυναίκα που γεννάει δεν ξεπερνάει το 1, 5. Πριν 15 χρόνια, στην Ελλάδα γεννήθηκαν 120.000 παιδιά, πέρυσι γύρω στα 65.000! Δεν τα πάω καλά με τους αριθμούς, μπορείτε να τα τσεκάρετε τα στοιχεία, δεν κάνω λάθος, έχω καλή μνήμη και δεν είμαι απατεώνας. Ξέρετε τι σημαίνει αυτό; Αν συνεχιστεί αυτή η τάση, και θα συνεχιστεί, τότε πόσοι θα είμαστε το 21οο, μετά από τρεις γενιές δηλαδή; Ένα παιδί που γεννήθηκε φέτος, το 2100 μπορεί να ζει, θα είναι λίγο μεγαλύτερος από μένα. Δεν τα γράφω αυτά γιατί ανησυχώ για το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας ή το μέλλον του ανθρώπου. Στ΄ αρχίδια μου και οι Έλληνες και οι άνθρωποι!
ΠΟΣΟΙ θα είμαστε, αν συνεχιστεί αυτή η τάση; Μπορεί και το ένα τρίτο, δηλαδή 2,5 δισ. Θα είμαστε όμως πολύ λιγότεροι, διότι η υπογεννητικότητα δεν είναι η κύρια αιτία της μείωσης του παγκόσμιου πληθυσμού – άλλη είναι η αιτία. Θα επιταχυνθεί και θα οξυνθεί τόσο πολύ η αποδυνάμωση του ανθρώπινου οργανισμού, θα αποδυναμωθεί τόσο πολύ το ανοσοποιητικό του σύστημα, που μετά από μια ή δύο γεννιές θα πεθαίνουμε σαν τα κοτόπουλα. Ξέρετε τι σημαίνει η έκφραση “σαν τα κοτόπουλα”; Πας σήμερα να τις ταΐσεις, έχεις 3ο κότες, και βλέπεις μία ψόφια. Την άλλη μέρα θα δεις τρεις ψόφιες. Την τρίτη μέρα δεν θα δεις πέντε (αριθμητική πρόοδος) αλλά θα δείς δέκα (γεωμετρική πρόοδος – πρόοδος, τι ωραία λέξη!) και την επομένη 28 είναι ψόφιες και δύο την έχουν σκαπουλάρει – μπορεί και όλες να είναι ψόφιες. Σήμερα βρισκόμαστε στην πρώτη μέρα, το 2040 στη δεύτερη, το 2069 στην τρίτη και το 2100 στην τέταρτη μέρα. Πόσοι θα είμαστε το 2100, όταν ο Μάρκος θα είναι 81 χρονών και λίγο μεγαλύτερα τα εγγόνια μου; Εσείς μπορεί να το αποκλείεται αυτό το ενδεχόμενο, εγώ όχι: μπορεί να μην υπάρχει άνθρωπος ούτε για δείγμα. Δεν το αποκλείω.
ΜΕΧΡΙ τότε κι εγώ θα έχω ψοφήσει και ο Κύριος Δημήτρης Νανόπουλος και ο Bryan Jonhson, The Man Who Wants To Live Forever, ο Αμερικανός επιχειρηματίας που γεννήθηκε το 1977, ξοδεύει απίστευτα ποσά για να ανακόψει τη διαδικασία της γήρανσης με διατροφή, μετάγγιση νεανικού αίματος (του παιδιού του, μαλάκα μου) και που θα πεθάνει σε λίγα χρόνια: είναι τώρα 48 χρονών αλλά τα εβδομήντα με το ζόρι θα τα περάσει – και θα σας πω γιατί. Έρχομαι στο θέμα μου: γιατί ο θάνατος είναι πρόβλημα; Γιατί είναι ανέφικτη η αθανασία;
ΤΟ ζήτημα του θανάτου και της αθανασίας μπορούμε να το εξετάσουμε από βιολογικής και πολιτισμικής οπτικής γωνίας. Δεν είμαι βιολόγος αλλά ακούω και διαβάζω με μεγάλη προσοχή τι λένε. Εξετάζω όμως αυτά τα δύο παρεμφερή ζητήματα από πολιτισμικής έποψης και έχω καταλήξει σε κάποιες θέσεις, συμπεράσματα. Οι βιολόγοι λένε ότι η ζωή κάποια στιγμή βρέθηκε ενώπιον του διλήμματος, αναπαραγωγή ή αθανασία. Τι είναι αυτό; Εάν οι πρώτοι οργανισμοί πολλαπλασιάζονταν μέσω της διαίρεσης του κυττάρου, μέσω της αθανασίας δηλαδή, και δεν σταματούσε ποτέ αυτή η διαίρεση, τότε η ζωή θα εξέλιπε – θα είχαν καταναλωθεί όλοι οι πόροι που χρειάζονταν οι πρώτοι οργανισμοί. Υπήρχαν δύο τρόποι να αποτραπεί αυτός ο κίνδυνος: η αλληλοφαγία και ο θάνατος μέσω της αναπαραγωγής. Με απλά λόγια, κάνουμε παιδιά επειδή θα πεθάνουμε. Εάν σταματήσουε σήμερα να κάνουμε παιδιά, με οποιονδήποτε τρόπο, σε 75 χρόνια, το πολύ, δεν θα υπάρχει ούτε ένας άνθρωπος για δείγμα πάνω στον πλανήτη! Ούτε ένας! Για να μην εκλείψει η ζωή, επινόησε τον θάνατο. Ο θάνατος είναι υπηρέτης της ζωής, ενισχύει τη ζωή, χωρίς τον θάνατο δεν υπάρχει ζωή.
ΕΑΝ υπάρχει κάποια πιθανότητα να γίνουμε αθάνατοι, αυτή είνα η εξής: να γίνουν όλα τα όντα, ζώα και φυτά, αθάνατα. Δεν μπορεί να γίνει μόνο ένα είδος αθάνατο ή μόνο μερικά άτομα ενός μόνο είδους, του ανθρώπου καλή ώρα! Μόνο κάποιοι πλούσιοι και ισχυροί δηλαδή! Ή θα γίνουμε όλες οι θνητές υπάρξεις αθάνατες ή καμμία! Κι επειδή αυτό το ενδεχόμενο δεν υπάρχει, δεν θα γίνουμε ποτέ αθάνατοι.
ΑΛΛΑ γιατί ο θάνατος είναι πρόβλημα; Για ποιον είναι πρόβλημα; Για το σκύλο ή για τη γάτα; Μα αυτά τα όντα είναι α-θάνατα, δεν γνωρίζουν ότι θα πεθάνουν, ζουν σε ένα διαρκές παρόν. Προαισθάνονται ότι θα πεθάνουν αλλά δεν έχουν επίγνωση του θανάτου, την οποία έχει μόνο ο άνθρωπος, όπως μόνο ο άνθρωπος μιλάει, επικοινωνεί λεκτικά. Μόνο για τον άνθρωπο ο θάνατος είναι πρόβλημα. Για τον άνθρωπο; Ποιον άνθρωπο; Τον άνθρωπο που εκλαμβάνει τον θάνατο ως ήττα. Επειδή η ήττα είναι πρόβλημα, και επειδή ο θάνατος θεωρείται ήττα, ο θάνατος είναι πρόβλημα. Και γιατί είναι ήττα; Διότι χάνουμε τα πάντα με τον θάνατο, διότι μας τα παίρνει κάποιος ισχυρότερος από εμάς: η φύση, η ζωή. Ήττα! Τι ντροπή! Τι αίσχος! Υπάρχει κάτι πιο ισχυρό από εμάς! Η ζωή, η φύση! Ανεπίτρεπτο, ανήκουστο! Πρέπει να γίνουμε πιο ισχυροί από τη ζωή και τη φύση, πρέπει να τη νικήσουμε, πρέπει να εξαλείψουμε την ήττα, τον θάνατο! Πρέπει να εξαλείψουμε την εξάρτηση από τη φύση, πρέπει η φύση να εξαρτάται από εμάς!
ΑΥΤΟΣ, φίλες και φίλοι, είναι ο δυτικός πολιτισμός. Είναι ο αυτοκτονικός, αυτοκαταστροφικός πολιτισμός που θα καταφέρει τελικά να αυτοκαταστραφεί, να αυτοκτονήσει, και να αφανίσει το ανθρώπινο γένος, μέσω της επιστήμης και της τεχνολογίας, οι οποίες όσο πιο πολλά προβλήματα επιλύουν, όσο πιο πολλές επιθυμίες του δυτικού ανθρώπου εκπληρώνουν, τόσο πιο πολλά προβλήματα προκαλούν, τόσο πιο κοντά στο κοτέτσι με τις ψόφιες κότες μας φέρνουν. Αυτή θα είναι η τύχη του homo decedens,του ανθρώπου του κοσμοξεφτιλισμένου. Πολύ φοβάμαι ότι μαζί με τον αφανισμό αυτού του αποχωρούντος είδους, αφανιστεί και ο homo excellens.