φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΕΝΑ από τα αντικείμενα του στοχασμού και της έρευνας, ίσως και το σημαντικότερο, είναι ο εντοπισμός και η μελέτη των εν εξελίξει κοινωνικών αλλαγών. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον όμως παρουσιάζουν οι αλλαγές που είναι ριζικές και μη αναστρέψιμες – οι αλλαγές αυτές ονομάζονται επαναστάσεις. Η όρθια στάση/δίποδη βάδιση ήταν μια μη αναστρέψιμη αλλαγή, ήταν μια επανάσταση. Επανάσταση ήταν και η συγκρότηση της ίδιας της πρωτοκοινωνίας από τα μονήρη δενδρόβια πρωτεύοντα που αναγκάστηκαν να ζουν στη σαβάνα και να συμπράττουν για να μη καταλήξουν στα σαγόνια των μεγάλων σαρκοφάγων θηλαστικών. Από τότε μέχρι την εμφάνιση του homo sapiens, πριν 300. 000 χρόνια, και του homo sapiens sapiens, πριν 120.000 χρόνια, η ανθρωπογένεση ήταν μια ακολουθία επαναστάσεων, μη αντιστρέψιμων αλλαγών (απώλεια οίστρου στα θηλυκά, παράταση παιδικής ηλικίας, σύμβολο και τελετουργία, φαντασία και φαντασίωση, σκέψη και γλώσσα, επίγνωση του θανάτου) – και η εμφάνιση του homo sapiens ήταν κι αυτή μια επανάσταση.
Ο homo sapiens sapiens έκανε τρεις επαναστάσεις: η παραγωγή της τροφής (γεωργία και κτηνοτροφία), η χρήση της μηχανής στην παραγωγή, αρπαγή και καταστροφή του κοινωνικού πλούτου και η επανάσταση των γυναικών στην καπιταλιστική Δύση, η οποία επεκτάθηκε εκεί όπου επεκτάθηκε και ο καπιταλισμός. Τα προπύργια του μουσουλμανικού κόσμου δεν θα αργήσουν να καταρρεύσουν. Οι επαναστάσεις επιλύουν προβλήματα αλλά και δημιουργούν νέα. Η όρθια στάση άλλαξε τη θέση του κεφαλιού και του λάρυγγα και δημιούργησε τις συνθήκες για να μιλήσουμε, μας γάμησε όμως τη μέση και, ακόμα χειρότερα, δυσκόλεψε πολύ τη γέννηση. Η φύση και η ζωή όμως βρήκαν τρόπο να αντιμετωπίσουν αυτή τη δυσκολία – με την νεοτενία, με τη γέννηση του εμβρύου πριν ολοκληρωθεί η ανάπτυξή του κατά την κύηση. Κανονικά η εγκυμοσύνη έπρεπε να διαρκεί 12 μήνες και όχι 9 – ή εφτά!
ΟΛΕΣ οι επαναστάσεις έχουν μη αναμενόμενες, μη προσδοκώμενες συνέπειες, θετικές και αρνητικές. Οι αρνητικές πρέπει να αντιμετωπιστούν και πάντα αντιμετωπίζουνται, προκαλώντας νέα προβλήματα κοκ. Η επανάσταση των γυναικών είχε κι αυτή τις θετικές της και τις αρνητικές της συνέπειες. Αναρωτιέμαι: η άρνηση ολοένα και περισσοτέρων γυναικών (στη Δύση πάντα) να τεκνοποιήσουν είναι μια θετική ή αρνητική συνέπεια; Πρόκειται για ένα πρωτοφανές κοινωνικό φαινόμενο: ουδέποτε συνέβη κατά το παρελθόν. Ήταν αυτονόητο και δεν αμφισβητούνταν: η γυναίκα πρέπει να γεννήσει. Γιατί; Γιατί είναι θηλυκό και το θηλυκό γεννάει! Δεν θα μπορούσε κάποια γυναίκα να πει, εγώ δεν θέλω να κάνω παιδί. Δεν περνούσε καν από το μυαλό της. Όπως δεν περνάει από τις θηλυκές γάτες και τις σκύλες. Γι΄ αυτό και τις στειρώνουμε!
ΠΡΙΝ εξετάσουμε τη διαρκώς επεκτεινόμενη τάση της άρνησης των γυναικών να τεκνοποιήσουν, θα πρέπει να δούμε μια άλλη πτυχή της μείωσης των γεννήσεων: την ολοένα μεγαλύτερη επιδείνωση της γονιμότητας – και της ανδρικής και της γυναικείας. Γνωρίζουμε πολύ καλά τα αίτια και δεν θα μπω στο κόπο ούτε να τα αναφέρω. Ο συνδυασμός όμως της επέκτασης της μείωσης της γονιμότητας με την επέκταση της συνειδητής άρνησης της τεκνοποίησης προκαλεί τη μείωση του ρυθμού αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού. Μόλις μια δεκαετία πριν όλοι και όλες ήταν βέβαιοι ότι το 2100 θα είμαστε πάνω από 12 δισεκατομμύρια, τώρα όμως δέχονται ότι εάν συνεχιστεί η μείωση του ρυθμού αύξησης του πληθυσμού δεν θα περάσουμε τα 10. Κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν ότι η αύξηση του πληθυσμού θα σταματήσει τις επόμενες μια, δύο δεκαετίες και θα αρχίσει η μείση, η οποία θα επιταχύνεται. Κάποιος, δεν θυμάμαι το όνομά του, παρέλειψα να το σημειώσω, υποστηρίζει ότι το 2100 θα είμαστε 2 δισ.
Η άρνηση ολοένα και περισσοτέρων γυναικών να κάνουν παιδιά έχει τις ρίζες της στον Α΄και Β΄παγκόσμιο πόλεμο. Αυτοί οι δύο πόλεμοι επιτάχυναν την επέκταση και την ένταση της επανάστασης των γυναικών: η απουσία των ανδρών τις επέτρεψε να βγουν από το σπίτι και να αναλάβουν πρωτοβουλίες σε όλα τα πεδία της κοινωνικής ζωής. Όταν οι άντρες γύρισαν από το μέτωπο, όσοι γύρισαν, μετά και από τους δύο πολέμους, βρήκαν ένα άλλο κόσμο – κι αυτό μέσα σε τέσσερα χρόνια! Μετά το 1945 οι γυναίκες δεν είχαν καμία απολύτως σχέση με τις γυναίκες πριν το 1914!
Η εργασία, οι σπουδές, η καριέρα, η ανεξαρτησία, ο ηδονιστικός και καταναλωτικός τρόπος ζωής, η σύναψη ελεύθερων και περιστασιακών και προσωρινών σεξουαλικών σχέσεων διαμόρφωσε μια κατάσταση στην οποία ολοένα και περισσότερες γυναίκες γύριζαν την πλάτη τους στον γάμο και στην οικογένεια. Και όταν έκαναν παιδί, ένα ήταν πολύ. Εάν συνεχιστεί η τάση, και είναι βέβαιο ότι θα συνεχιστεί, σε κάνα δυο δεκαετίες το ποσοστό των γυναικών που δεν θα μπορούν ή δεν θα θέλουν να τεκνοποιήσουν θα ξεπερνάει κατά πολύ το 50%. Αναγκαστικά, θέλοντας και μη, το ποσοστό αυτό θα αφορά και τους άνδρες.
ΘΑ αυξάνεται λοιπόν διαρκώς ο αριθμός των γυναικών και των ανδρών που θα ζουν μόνες και μόνοι. Για τον καπιταλισμό η εξέλιξη αυτή είναι πολύ θετική: είκοσι εργένηδες και εργένισσες είναι είκοσι ψυγεία, είκοσι ηλεκτρικές κουζίνες, είκοσι πλυντήρια, είκοσι λογαριασμοί ΔΕΗ, είκοσι αυτοκίνητα, μοναξιά, κατάθλιψη, αντικαταθλιπτικά, εξάλειψη της κοινοχρησίας, εξάλειψη της καθημερινής ενεργητικής αλληλεπίδρασης (προϋπόθεση και συνθήκη της ανάπτυξης του σώματος, της σκέψης, της ψυχής – πλούτος συναισθημάτων και έκφρασή τους – και των κοινωνικών δεξιοτήτων), καταστροφή της ικανότητας να συμβιώνουμε και να συνυπάρχουμε, να συμπράττουμε και να συνεργαζόμαστε. Δεν θα γελάμε, δεν θα κλαίμε, δεν θα σκεφτόμαστε, δεν θα παίζουμε, δεν θα τραγουδάμε και δεν θα χορεύουμε, θα βλέπουμε μόνο, θα χάνουμε το ένα ανθρώπινο χαρακτηριστικό μετά το άλλο.
Η γνώμη μου είναι ότι υπό τις παρούσες συνθήκες οι δύο αυτές αλλαγές, η μείωση της γονιμότητας και άρνηση τεκνοποίησης, είναι μη αναστρέψιμες. Σε συνδυασμό με όλες τις άλλες μορφές καταστροφής του πλέγματος των σχέσεων με τη φύση (απομάκρυνση από τη φύση, οικιακός εγκλεισμός στις πόλεις, δηλητηριώδης τροφή, αέρας και νερό) και των σχέσεων με τους άλλους (ανταγωνισμός, ατομικισμός, παθητικότητα, αποβλάκωση), θα επιταχύνουν την αποδιοργάνωση του σώματος, της σκέψης, του συναισθήματος και θα επισπεύσουν την έλευση της εποχής της Κόλασης.
2050-2070: une saison en enfer!