φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΑΝ ξέρετε εσείς, ξέρω κι εγώ. Ούτε εσείς ξέρετε, ούτε εγώ. Θα πολεμήσει με τη Γαλλία; Με την Αγγλία ή με την Πολωνία; Όχι, βέβαια. Η μόνη εικασία που μας επιτρέπεται να κάνουμε είναι αυτή: να πολεμήσει με τη Ρωσία. Υπάρχει όμως κάτι που δεν κολλάει. Θα πολεμήσει με τη Ρωσία, όταν η Ρωσία επιτεθεί στη Γερμανία, σε δύο με τρία χρόνια, έτσι λένε. ‘Αρα, η Ρωσία θα κατακτήσει όλη την Ουκρανία, κι αφού την κατακτήσει και κάνει ένα τσιγάρο να πάρει μια ανάσα να ξεκουραστεί, θα επιτεθεί στην Πολωνία και αφού κατακτήσει και την Πολωνία, θα επιτεθεί στη Γερμανία. Εκείνη τη στιγμή εμείς πρέπει να είμαστε έτοιμοι και έτοιμες: να έχουμε ισχυρό στρατό και πολλά και ισχυρά όπλα ώστε να αμυνθούμε και αποκρούσουμε το βάρβαρο, αιμοδιψές κτήνος, τον σλάβο εισβολέα. Γνωρίζουν πολύ καλά ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γίνει. Το γνωρίζουν πολύ καλά. Το τι λένε στους υποτελείς τους είναι άλλη ιστορία. Χωρίς ψέμματα, γράφει ο Πλάτων στην Πολιτεία του, δεν μπορεί να υπάρχει κυριαρχία. Δύο εικασίες ακόμα μας παίρνει να διατυπώσουμε: να επιτεθεί η Γερμανία, όλη η Ευρώπη, στη Ρωσία ή να μην επιτεθεί αλλά απλά να εξοπλίζεται και να στρατιωτικοποιείται για άλλους λόγους. Ποιοι είναι αυτοί;
ΘΑ μου επιτρέψετε να ανοίξω λίγο (τι λίγο, πολύ!) το κάδρο της ιστορικής εικόνας για να φτάσω στο σημείο να διατυπώσω μια απάντηση στο ερώτημα που έθεσα. Οι ιστορικοί αναρωτιούνται γιατί οι Ευρωπαίοι, η Δύση, επιτέθηκαν στην Ανατολική (Κίνα, Ιαπωνία) και Νότια Ασία (Ινδία, Ινδονησία, Ινδοκίνα), κατέκτησαν όλες αυτές τις κοινωνίες, τις λεηλάτησαν ανηλεώς, όπως άλλωστε και όλον τον πλανήτη (εκτός από τη Σιβηρία), από τον 16ο αι. και μετά, μέχρι και τον 20ό αι, και δεν επιτέθηκαν οι Κινέζοι και οι Ινδοί στην Ευρώπη – και καράβια μεγάλα και καινοτόμα είχαν, και πολύ στρατό, και καινοτόμα όπλα (τα πρώτα πυροβόλα, επαναληπτικά τόξα). Κάποιος ιστορικός, δεν μπορώ να θυμηθώ το όνομά του, με συγχωρείτε, διατύπωσε μια πολύ απλή και σοφή απάντηση: τι να έρχονταν να κάνουν στην Ευρώπη, τι να αρπάξουν και τι να λεηλατήσουν; Για μια χιλιετία, από το 400 μέχρι το 1400 μ. Χ., η Ευρώπη ήταν η πιο φτωχή, η πιο αξιοθρήνητη, η πιο βάρβαρη, η πιο πολεμοχαρής και φιλοπόλεμη, η πιο άξεστη, η πιο βρόμικη περιοχή του πλανήτη. Σταμάτησαν να κατουράνε, μου φαίνεται και να χέζουν, αν θυμαμαι καλά, μέσα στο μεγάλο σαλόνι των πύργων, κοντά στο τραπέζι που έτρωγαν, τον 15ο αιώνα και μετά! Ο Νόρμπερτ Ελίας παρουσιάζει όλες τις μαρτυρίες στην “Εξέλιξη του πολιτισμού”, στον πρώτο τόμο. Ποιο ήταν το κέντρο του κόσμου κατά τη διάρκεια εκείνης της χιλιετίας; Τι εννοούμε όταν λέμε κέντρο του κόσμου;
ΕΝΝΟΟΥΜΕ μια κοινωνία που εμφανίζονται καινοτόμες επινοήσεις και επιτεύγματα στην παραγωγή του κοινωνικού πλούτου, στην οργάνωση του κράτους, της κοινωνίας και των πόλεων, στην πολεμική τεχνική, στην διανοητική και καλλιτεχνική παραγωγή που διαδίδονται πρώτα σε γειτονικές περιοχές και αργότερα και σταδιακά σε ευρύτερες περιοχές, μέχρι και σε όλον τον πλανήτη. Αυτό είναι το κέντρο του κόσμου. Μέχρι το 1800 μ. Χ. το κέντρο του κόσμου ήταν η Κίνα – και η Ινδία. Το υπόβαθρο ήταν μία από τις δύο επαναστάσεις του ανθρώπου – η επανάσταση της παραγωγής της τροφής. Η δεύτερη επανάσταση ήταν η βιομηχανική, η χρήση των μηχανών στην παραγωγή του κοινωνικού πλούτου και στον πόλεμο (μηχανές ταχύτητας, καταστροφής και εξόντωσης). Η επανάσταση αυτή εκτυλίχθηκε στην Αγγλία, κι αμέσως μετά στο Βέλγιο και στη Γαλλία: οι συνέπειές της και τα αποτελέσματά της μετακίνησαν το κέντρο του κόσμου από την Κίνα στη Δυτική Ευρώπη. Το κέντρο αυτό είχε πιο στενά κέντρα: πρώτο ήταν η εμπορική Γένουα, μετά το εμπορικό-χρηματιστικό Άμστερνταμ, μετά το βιομηχανικό (και εμπορικό-χρηματιστικό ) Λονδίνο και τώρα, μετά τον β΄ παγκόσμιο πόλεμο, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, η χρηματοπιστωτική Νέα Υόρκη.
ΚΑΙ ερωτώ: είναι και σήμερα, 16 Νοεμβρίου 2025, οι USA κέντρο του κόσμου; Η Ευρώπη δεν είναι. Απαντώ: είναι αλλά οδεύει να μην είναι. Υπάρχει και μια άλλη απάντηση: δεν είναι. Πού όμως βρίσκεται το κέντρο του κόσμου, εάν δεν είναι οι ΗΠΑ; Διατυπώνονται δύο απαντήσεις, συμπληρωματικές και όχι αλληλοαποκλειόμενες. Σύμφωνα με την πρώτη, δεν υπάρχει σήμερα κέντρο του κόσμου, ζούμε μεταβατική εποχή, εποχή μετάβασης από τις ΗΠΑ ως το κέντρο του κόσμου σε ένα άλλο κέντρο, που είναι η Κϊνα. Η δεύτερη απάντηση είναι κατηγορηματική: η μεταβατική εποχή έχει λήξει (2001-2022) και το κέντρο του κόσμου είναι ήδη η Κίνα. Η οποία είναι πιστή και στενή σύμμαχος με τη Ρωσία – και την Ινδία.
ΕΑΝ είναι έτσι, τότε, κατά τη χιλιετία 400-1400 η Κίνα ήταν το κέντρο των εξελίξεων και των επιτευγμάτων σε όλα τα πεδία, και η Ευρώπη μία από τις (πολλές) περιφέρειες της Οικουμένης. Από το 1800 και μετά, το κέντρο ήταν η δυτική και βόρεια Ευρώπη και η ΗΠΑ , ενώ η Κίνα και η Ινδία και όλος ο άλλος ο πλανήτης ήταν περιφέρεια. Εάν τώρα η Κίνα είναι το κέντρο, η Ευρώπη και η ΗΠΑ και όλη η καπιταλιστική Δύση είναι περιφέρεια! Η Γερμανία, η Γαλλία, η Αγγλία είναι περιφέρεια! Η Ελλάδα περιφέρεια της περιφέρειας! Εκτός βέβαια από τους Δελφούς που ήταν, είναι και θα είναι ο ομφαλός, το κέντρο της γης!!! Όλη η Δύση ως περιφέρεια είναι ανίσχυρη στρατιωτικά, σε ύφεση, με απερίγραπτη κοινωνική ανισότητα, με γερασμένο πληθυσμό, σε προεμφυλιακή κατάσταση, στα πρόθυρα όξυνσης και παροξυσμού του κοινωνικού πολέμου, που μπορεί να κλικακωθεί σε εμφύλιο πόλεμο.
ΤΑ ερωτήματα που εγείρονται είναι τρία: Πώς έφτασαν στο σημείο οι δυτικές καπιταλιστικές κοινωνίες να βρίσκονται σε προεμφυλιακή κατάσταση; Είναι εφικτή η αποτροπή της κλιμάκωσης του κοινωνικού πολέμου σε εμφύλιο; Είναι εφικτή μια βραχυπρόθεσμη, έστω, αύξηση της παραγωγής, μια στοιχειώδης διατήρηση και αναπαραγωγή της καπιταλιστικής παραγωγής; Εκθέτω τις απαντήσεις μου όσο γίνεται απλά και σύντομα – θα επανέλθω, θα επανέρχομαι άλλωστε.
ΜΙΑ κοινωνία βρίσκεται σε προεμφυλιακή κατάσταση όταν η αρπαγή του συλλογικά παραγόμενου κοινωνικού πλούτου εντείνεται διαρκώς – είτε λόγω απληστίας είτε λόγω λειτουργικών αναγκών του κράτους και της επίλυσης των πολλών και οξυμένων κοινωνικών προβλημάτων. Η οικονομική ανισότητα δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερη, η έκταση της φτώχειας δεν ήταν ποτέ ευρύτερη. Και αναμένεται ότι η κατάσταση αυτή θα επιδεινωθεί. Και πρέπει να αντιμετωπιστεί – εάν είναι δυνατόν κάτι τέτοιο. Πώς; Με παραχωρήσες και με απατηλές υποσχέσεις (Μαμντάνι!).
ΕΝΑΣ άλλος τρόπος αποτροπής της κλιμάκωσης του κοινωνικού πολέμου σε εμφύλιο είναι η στρατιωτικοποίηση της κοινωνίας. Επαναφορά της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας, ανακαίνιση και κατασκευή νέων καταφυγίων για να προστατευθεί ο πληθυσμός από τα πυρηνικά που θα ρίξουν οι Ρώσοι, συχνές ασκήσεις ετοιμότητας – με λίγα λόγια ένας διαρκής, καθημερινός εκφοβισμός για επικείμενο πόλεμο. Και η κατάσταση αυτή αναμένεται να επιδεινωθεί. Δεν θα εκπλαγούμε εάν επιβληθεί και η υποχρεωτική θητεία και στις γυναίκες!
ΚΑΙ: ο μόνος τρόπος να αποφευχθεί η ύφεση, το σταμάτημα, έστω μερικό, της καπιταλιστικής μηχανής, είναι η αύξηση της βιομηχανικής πολεμικής παραγωγής, η οποία, σχετιζόμενση άμεσα με πολλούς και καίριους τομείς της γενικότερης καπιταλιστικής παραγωγής, θα αναζωογονήσει όλη την καπιταλιστική παραγωγή. Βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα όμως. Πόσα όπλα να κατασκευάσεις και να αποθηκεύσεις, πόσα;
ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ, ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος υπέρβασης της καπιταλιστικής κρίσης είναι ο πόλεμος: θα τα καταστρέψουμε όλα και, φτού από την αρχή, θα τα ξανακτίσουμε: πολλή δουλειά και πάλι, ξανά μανά τα ίδια. Πολύς ιδρώτας και πάλι, πολλή κούραση και πάλι. Ναι, αλλά με ποιον να πολεμήσουμε; Η υπουργός εξωτερικών της ΕΕ, η Κάγια Κάλας, πρότεινε κάτι ευφυέστατο – έχει μελετήσει πολύ καλά τον Μπρεζίνσκι – αναρωτώμενη: γιατί να μην γίνει η Ρωσία πέντε, έξι κρατίδια;
ΚΑΤΑΛΑΒΑΤΕ, είμαι βέβαιος.
Μιλάμε νομίζω για συμφωνημένο πόλεμο. Αφού η Ρωσία έχει πυρηνικά.Τρομερή σκέψη… να έρχεσαι στη ζωή και να πεθάνεις για το τίποτα.