είναι γιορτή και γλέντι

προσεχώς

ή

”τριήμερο και μισθός για όλους”

οντολογία του λάθους

Η Χάνα Άρεντ υποστήριζε ότι όποιον δεν μπορούμε να συγχωρήσουμε, δεν μπορούμε και να τιμωρήσουμε. Από την άλλη, ενώ ο Χέγκελ (στη Φαινομενολογία του Πνεύματος) και ο Φρόιντ (στην Ψυχοπαθολογία της καθημερινής ζωής)  θεωρούσαν ότι το λάθος είναι μια στιγμή της αλήθειας, ο Σοπενχάουερ έλεγε ότι τα υποσυνείδητα λάθη που κάνουμε στους λογαριασμούς είναι πάντα προς όφελός μας, εάν πρόκειται να εισπράξουμε βέβαια. Θα μπορούσαμε να διατυπώσουμε την άποψη ότι το λάθος είναι η πινακίδα που δείχνει τη σωστή κατεύθυνση και ότι δεν πρόκειται ποτέ, ως άτομα, ως συλλογικότητες ή/και ως κοινωνίες να αποφύγουμε τα λάθη –  και τα προβλήματα που αναπόφευκτα προκύπτουν από αυτά. Είμαστε βέβαιοι ότι δεν μπορούμε να προβλέψουμε τις συνέπειες των πράξεων μας: επιδιώξαμε να συντηρήσουμε τις τροφές και καταλήξαμε να καταστρέφουμε το όζον της ατμόσφαιρας. Χρησιμοποιήσαμε το πετρέλαιο και καταστρέφουμε το κλίμα της Γης. Τίθεται λοιπόν το ερώτημα: πως μπορούμε να εντοπίζουμε και να επιλύουμε όσο γίνεται πιο γρήγορα τα λάθη και τα προβλήματα που προκύπτουν από τις πράξεις μας; Δεν είναι δύσκολο να απαντήσουμε: σε επίπεδο κοινωνίας, οφείλουμε να εργαζόμαστε όσο το δυνατόν λιγότερο και να έχουμε πρόσβαση στον συλλογικά παραγόμενο  και ανοιχτά εκτιθέμενο κοινωνικό πλούτο, στον οποίον περιλαμβάνεται και η γνώση, ώστε να μπορούμε να κατανοούμε τα αίτια του προβλήματος και να αποφασίζουμε από κοινού για τον τρόπο αντιμετώπισης του.  Η παραπάνω περιγραφείσα κοινωνία δεν είναι παρά μια κομμουνιστική κοινωνία: μόνο αυτή μπορεί να εντοπίζει και να επιλύει ταχύτατα και αποτελεσματικά τα αναποφεύκτως ανακύπτοντα προβλήματα. Σε πλήρη αντίθεση με τις κοινωνίες της Κυριαρχίας, οι οποίες οφείλουν την ύπαρξή τους στα προβλήματα. Εάν σήμερα τα παγκόσμια κοινωνικά προβλήματα επιλυθούν, ο δυτικός πολιτισμός, ο καπιταλισμός, η δημοκρατία, το κράτος, η αγορά και πολλοί άλλου θεσμοί θα καταρρεύσουν παταγωδώς.

Για να εντοπίσουμε λοιπόν και να επιλύσουμε ένα πρόβλημα, εκτός από την διάθεση, χρειαζόμαστε και την ελευθερία της έκφρασης. Χρειαζόμαστε βέβαια και μια θεωρία ή ένα σύστημα αξιών, μια ιδεολογία. Γιατί; Διότι μας βοηθάει να χαρακτηρίσουμε μια πρακτική ή μια απόφαση ως λάθος ή ως πρόβλημα. Εάν η ανεργία είναι πρόβλημα για τον υποτελή Παραγωγό, δεν είναι και για τον καπιταλιστή. Εάν οι  τίτλοι ΣΥ.ΡΙΖ.Α και ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α είναι για μένα ένα σοβαρό λάθος και ένα πρόβλημα που πρέπει να επιλυθεί ταχύτατα, για τους περισσότερους δεν είναι. Το αντικείμενο του προκείμενου άρθρου θα είναι οι τίτλοι ΣΥ.ΡΙΖ.Α και  ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α ως λάθος και ως πρόβλημα.

Continue reading →

Ζούμε τη μετάβαση από την ιστορική Αριστερά στην Αριστερά του μέλλοντος. Αψευδής μάρτυρας αυτής της διαπίστωσης είναι καταρχάς ο πόθος ενός μεγάλου μέρους του κόσμου της Αριστεράς του παρόντος όχι για μια ακόμα Αριστερά αλλά για μια άλλη Αριστερά. Εάν θέλουμε μια άλλη Αριστερά, αυτό σημαίνει ότι η Αριστερά που υπάρχει δεν μας κάνει, ότι δεν είμαστε ευχαριστημένοι από τον ίδιο μας τον εαυτό. Τι έχει και δεν μας κάνει; Μήπως είναι διασπασμένη και αναποτελεσματική; Μήπως είναι υποχωρητική και ικετευτική; Μήπως είναι μεταρρυθμιστική και σοσιαλδημοκρατική; Τι εννοούμε όταν λέμε μια άλλη Αριστερά; Εννοούμε μήπως ότι ο σκοπός της και τα μέσα πραγματοποίησης αυτού του σκοπού θα είναι διαφορετικά από αυτά της ιστορικής Αριστεράς; Εάν εννοούμε κάτι τέτοιο, αυτό σημαίνει ότι ο σκοπός και τα μέσα της ιστορικής Αριστεράς σήμερα δεν έχουν λόγο ύπαρξης ή μήπως δεν είχαν και στο παρελθόν κι αυτός ήταν ο λόγος της ιστορικής αποτυχίας της; Εάν δεν τίθεται θέμα σκοπού και μέσων τότε τι εννοούμε όταν λέμε ότι απαιτείται μια άλλη Αριστερά;

Κομμουνισμός κι Αριστερά

Για να απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα, οφείλουμε να εξετάσουμε το σκοπό και τα μέσα της ιστορικής Αριστεράς, της Αριστεράς που από  τα μέσα του μεσοπολέμου υποστήριξε μια στρατηγική μετάβασης στο σοσιαλισμό με εργαλείο το (αστικό) Κράτος. Αυτός ήταν ο σκοπός των κομμουνιστικών και σοσιαλιστικών κομμάτων από τότε μέχρι σήμερα. Εκείνο που διαφοροποιούσε το ένα κόμμα από το άλλο ήταν ο τρόπος αναρρίχησης στην κυβέρνηση και χρήσης του Κράτους. Άλλοι υποστήριζαν την ένοπλη επανάσταση (κομμουνιστικά κόμματα)  κι άλλοι επέλεγαν την κοινοβουλευτική οδό που οδηγούσε στην κυβέρνηση (ευρωκομμουνιστές, σοσιαλδημοκρατία). Ο σκοπός όμως ήταν ο ίδιος. Μιας και διατύπωση του σκοπού έχει γίνει από τον Ηλία Ιωακείμογλου με περισσή σαφήνεια και απλότητα δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην την προσυπογράψω( Τέλος του αιώνα, τέλος της κρίσης; σελ. 13): Η Αριστερά θα έπαιρνε την κυβέρνηση-πηδάλιο στα χέρια της και με μοχλό-εργαλείο το Κράτος, άρα ελέγχοντας τον δημόσιο τομέα και την διανομή του εισοδήματος (μειώνοντας επομένως τον βαθμό εκμετάλλευσης των εργαζόμενων τάξεων και επιτυγχάνοντας έτσι τον στόχο της κοινωνικής δικαιοσύνης) θα έδινε την ποθητή ώθηση στις παραγωγικές δυνάμεις που το οπισθοδρομικό κεφάλαιο κρατάει δέσμιες. Έτσι, η Αριστερά θα οδηγούσε την ιστορία στον προθάλαμο της ιστορίας μετατρέποντας την κοινωνική δικαιοσύνη σε κινητήρια δύναμη της κεφαλαιοκρατικής οικονομίας άρα της ιστορίας. Μετατρέποντας δε σταδιακά την ιδιωτική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής σε κρατική ιδιοκτησία, θα εγκαινίαζε την μετάβαση από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό. Και μετά το στάδιο του σοσιαλισμού, θα μεταβαίναμε στον κομμουνισμό, την τελευταία φάση ενός μακραίωνου σχεδίου, την οποία η Σοβιετική Ένωση κατάφερε να υλοποιήσει! Ο απώτατος σκοπός λοιπόν της ιστορικής Αριστεράς είναι η μετάβαση στον κομμουνισμό, στην γενικευμένη κοινοχρησία και κοινοκτησία, και ειδικά αυτή των μέσων παραγωγής. Η στρατηγική αυτή απέτυχε παταγωδώς και ο σκοπός δεν επιτεύχθηκε. Η άλλη Αριστερά, η Αριστερά του μέλλοντος, θα κληρονομήσει αυτό τον σκοπό, θα υιοθετήσει αυτή την αποτυχημένη στρατηγική; Ο κομμουνισμός θα είναι η τελευταία φάση ενός μακραίωνου σχεδίου που περιλαμβάνει τον έλεγχο της κυβέρνησης και του Κράτους (με επανάσταση ή/και εκλογές) και την μετάβαση στον σοσιαλισμό και εκπονείται από λίγα μεγάλα μυαλά της Κεντρικής Επιτροπής  του κόμματος, αυτά που συντάσσουν και τα συνεδριακά και εκλογικά προγράμματα;

Continue reading →

φίλες και φίλοι, γεια σας και χαρά σας

[6/4/09] Είναι Δευτέρα, 6 Απριλίου 2009, και σε δυο ώρες – μετά από έξι μήνες- θα πάρω τη τσάντα μου με τα εργαλεία για να πάω στη δουλειά. Εργάζομαι έξι μήνες το χρόνο, είμαι οικοδόμος-καλουπατζής, και έξι μήνες διαβάζω, μελετάω, σκέφτομαι, συζητάω με φίλους και φίλες, περιποιούμαι λαχανόκηπο και αμπέλι, μαγειρεύω, παίζω με τα παιδιά, πίνω ουζάκι στο λιμάνι, μαζεύω κρίταμα και μύδια στη παραλία, κλπ: ασχολούμαι με δραστηριότητες που έχουν νόημα για μένα και μου δίνουν χαρά επειδή δεν αμείβονται. Από σήμερα, αυτά τελειώνουν. Είναι τόση η εξάντληση, που το μόνο που κάνω είναι να δουλεύω και να κοιμάμαι. Έτσι, είμαι αναγκασμένος να σταματήσω την δημοσίευση κειμένων και, με το καλό, θα συνεχίζω τον Οκτώβρη. Πριν αποσυρθώ, θα ήθελα  να ευχαριστήσω τις φίλες και τους φίλους για τον κόπο που έκαναν να επισκεφτούν την Ανωτάτη Σχολή Κακών Τεχνών και να διαβάσουν τα κείμενα που τους ενδιέφεραν. Από τη μεριά μου, υπόσχομαι ότι όποτε έχω χρόνο και διάθεση ( κι αυτό συμβαίνει το πρωί, μιας και ξυπνάω γύρω στις 4 με 5)  θα συνεχίσω τη δημοσίευση κειμένων  σχετικά με την Πανταχού Απουσία. Η εργασία αυτή φέρει τον υπότιτλο Από την ιστορική Αριστερά στην Αριστερά του μέλλοντος και το αντικείμενό της είναι η εξέταση των λόγων της αποτυχίας και της αποχώρησης της ιστορικής Αριστεράς και των προϋποθέσεων εμφάνισης της Αριστεράς του μέλλοντος. Πρόκειται για ένα εγχειρίδιο κοινωνικής πολεμολογίας: όταν λέμε Αριστερά εννοούμε τον έναν ( από τους δυο) αντιπάλους που εμπλέκονται στην διεξαγωγή του κοινωνικού πολέμου με επίδικο αντικείμενο την κομμουνισμό του παρόντος,  δηλαδή την συρρίκνωση ή την διεύρυνσή του.  Η κοινωνική επανάσταση, η συλλογική και συνειδητή διεύρυνση του κομμουνισμού του παρόντος, είναι ένας  δίκαιος (κοινωνικός)  πόλεμος κι αυτό σημαίνει ότι η εμφάνιση της Αριστεράς του μέλλοντος είναι αδύνατη χωρίς την συζήτηση και την επανεξέταση των θεμάτων σχετικά με τον κομμουνισμό, τον πόλεμο και την Κυριαρχία, την αρπαγή και την καταστροφή του (συλλογικά παραγόμενου) κοινωνικού πλούτου από τον  Κύριο (καπιταλιστή). Οφείλουμε δηλαδή να γνωρίσουμε καλά όχι μόνο τον αντίπαλο και τον τρόπο με τον οποίο πολεμάει αλλά  και τον εαυτό μας (τους υποτελείς Παραγωγούς του κοινωνικού πλούτου)  και τον τρόπο με τον οποίο πολεμάμε.  Εννοείται ότι και οι δυο αντίπαλοι επιχειρούν να εφαρμόσουν τα βασικά αξιώματα του πολέμου. Τα πρώτο από αυτά:  σε αυτό τον πόλεμο μπορούμε να νικάμε  μόνο εάν γνωρίζουμε καλά  τον αντίπαλο και τον εαυτό μας. Το δεύτερο: νικάμε χωρίς να πολεμάμε. Το τρίτο: πρώτα νικάμε και μετά πολεμάμε. Οι εδώ και δεκαετίες αλλεπάληλες ήττες της ιστορικής Αριστεράς  δείχνει ότι κανένα από αυτά τα αξιώματα του (κοινωνικού) πολέμου δεν λαμβάνονται υπόψη.  Ένα από τα συμπεράσματα της εργασίας αυτής είναι η επισήμανση ότι το κομβικό χαρακτηριστικό της ιστορικής Αριστεράς ήταν η διάκριση σκοπού και μέσων (ορθός λόγος), η μίμηση δηλαδή του Κυρίου , ενώ της Αριστεράς του μέλλλοντος θα είναι η ταύτισή τους. Η ιστορική Αριστερά επεδίωκε να μεταβεί (μελλοντικά) στον κομμουνισμό, να τον δημιουργήσει εκ του μηδενός (ex nihilo),  ενώ η Αριστερά του μέλλοντος, ως πολιτική (άρα πολεμική) οργάνωση  των υποτελών Παραγωγών, θα συμβάλλει στην διεύρυνση του κομμουνισμού του παρόντος. Θεωρώ ότι πρέπει να αρχίσουμε με την γνώση του εαυτού μας, δηλαδή με την γνώση του κομμουνισμού.  Το πρώτο κεφάλαιο (εμμενής κομμουνισμός) είναι μια συνοπτική παρουσίαση [θα συνεχίσω αύριο το πρωί]

Continue reading →

Στο κεφάλαιο “στάση, ανάσταση, επανάσταση” υποστηρίξαμε την άποψη ότι η επανάσταση είναι αφενός η γενίκευση του συναισθήματος της ανά(σ)τασης που προκαλείται από το σταμάτημα αυτού που κάνουμε (εργασία, υποχρεωτική εκπαίδευση, κατανάλωση, πληρωμές, κλπ) και αφετέρου η διεύρυνση του κομμουνισμού του παρόντος. Κι ενώ το ισχυρότερο όπλο της πρώτης πρακτικής είναι η (Πανταχού) Απουσία, το (παγκόσμιο) σταμάτημα της εργασίας με σκοπό την δραστικότατη μείωση του χρόνου εργασίας και τον περιορισμό της αρπαγής και της καταστροφής του (παγκόσμιου) κοινωνικού πλούτου με τη μορφή της καθιέρωσης ενός μισθού για όλους και όλες, της δεύτερης πρακτικής είναι το πέρασμα στη πράξη, μιας και υπάρχουν αιτήματα τα οποία ουδέποτε ο Κύριος θα δεχτεί να εκπληρώσει. Στο σημερινό κεφάλαιο θα εξετάσουμε τη σχέση της επανάστασης, ως σταματήματος και ως διεύρυνσης του εμμενούς κομμουνισμού, με την κινητοποίηση. Εάν η επανάσταση είναι σταμάτημα, θα κινητοποιηθούμε για να σταματήσουμε; Μου φαίνεται πολύ παράξενο. Εάν η επανάσταση είναι διεύρυνση του κομμουνισμού του παρόντος, δηλαδή το πέρασμα στη πράξη, η κινητοποίηση είναι άνευ περιεχομένου.. Η κινητοποίηση του υποτελούς σχετίζεται με το αίτημα και την διαδήλωση και υποστηρίξαμε ότι η μετάβαση από την ιστορική Αριστερά στην Αριστερά του μέλλοντος θα είναι η μετάβαση από το αίτημα στο πέρασμα στη πράξη, στην διεύρυνση του κομμουνισμού του παρόντος. Ασφαλώς και δεν πρόκειται να πάψουν να υπάρχουν αιτήματα και διεκδικήσεις αλλά το κέντρο βάρους θα μετατεθεί στα αιτήματα τα οποία ο Κύριος δεν μπορεί να εκπληρώσει, δηλαδή στην άμεση λήψη κομμουνιστικών μέτρων. Μπορούμε να περάσουμε στη πράξη (να ταυτίσουμε μέσο και σκοπό) και να μειώσουμε το χρόνο εργασίας ή να καταργήσουμε το αίσχος, την κατάρα της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε το ίδιο και στη περίπτωση της καθιέρωσης ενός μισθού για όλους και όλες: η ταύτιση σκοπού και μέσου είναι αδύνατη και οφείλουμε να καταφύγουμε στο συλλογικό σταμάτημα, στην έγερση οδοφραγμάτων στο χρόνο, στην απεργία.

Η μετάβαση από το αίτημα και την διαδήλωση στο πέρασμα στη πράξη θα σημάνει και τον περιορισμό της κινητοποίησης. Θα είναι μια πολύ θετική εξέλιξη. Η έννοια της κινητοποίησης είναι άκρως προβληματική: συνιστά μια μορφή μίμησης του Κυρίου. Θα γνωρίζετε ότι η ισχύς του Κυρίου εξαρτάται από την επιτυχία του να κινητοποιήσει τους υποτελείς του για να πολεμήσουν, να εργαστούν και να καταναλώσουν. Η λιποταξία, η αεργία, η απεργία και η καταναλωτική αποχή είναι οι χειρότεροι εφιάλτες του Κυρίου. Είναι τα αποτελέσματα της αδυναμίας του να κινητοποιήσει τους υποτελείς. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο Κύριος αμείβει αδρότατα τους υπηρέτες εκείνους που μπορούν να κινητοποιούν τα πλήθη: τους πολιτικούς και τους ανθρώπους του θεάματος (τραγούδι, ποδόσφαιρο, κλπ). Ούτε είναι τυχαίο ότι ο φασισμός και ο ναζισμός εστίασαν την προσοχή τους στην κινητοποίηση των υποτελών.

Continue reading →

Στο προκείμενο κεφάλαιο, φίλες και φίλοι αναγνώστες, θα δείξουμε ότι ζούμε το τέλος της διαδήλωσης και την υποκατάστασή της με άλλα μέσα έκφρασης και σύγκρουσης. Θεωρούμε την εξέλιξη αυτή πολύ σημαντική και ενθαρρυντική: συνιστά μια ρητή ένδειξη της γένεσης της Αριστεράς του μέλλοντος. Η διαδήλωση ήταν, και συνεχίζει να είναι, μια πρακτική της ιστορικής Αριστεράς, η οποία όμως αποχωρεί από το πολιτικό προσκήνιο, παίρνοντας μαζί της και όλα τα μέσα και τους σκοπούς που διέθετε. Ένα από αυτά τα μέσα είναι και η διαδήλωση. Το γεγονός ότι ολοένα και περισσότεροι υποτελείς Παραγωγοί του κοινωνικού πλούτου αποφεύγουν τις διαδηλώσεις (απεργούν, για παράδειγμα, και πάνε για ούζα) μας επιτρέπει να διατυπώσουμε την άποψη ότι σε λίγες δεκαετίες, ίσως και πιο σύντομα, να μην υπάρχουν πια. Τον Φεβρουάριο του 2003, έγιναν διαδηλώσεις σε πολλές πόλεις του κόσμου με αίτημα την αποτροπή της εισβολής του στρατού των Ηνωμένων Πολιτειών στο Ιράκ. (Ήταν Σάββατο απόγευμα· εάν ήταν Δευτέρα πρωί, ελάχιστοι θα κατέβαιναν στους δρόμους . . .). Η αποτροπή δεν επετεύχθη, παρόλο που συμμετείχαν και Κύριοι,  και νέες διαδηλώσεις δεν έγιναν. Η αιτία δεν είναι η ο φόβος της καταστολή τους από τις αστυνομικές και στρατιωτικές δυνάμεις του Κράτους, όπως πιθανόν κάποιοι θα υποστηρίξουν, αλλά η συνειδητοποίηση του τι πραγματικά είναι μια διαδήλωση. Θεωρώ πολύ ενθαρρυντικό το γεγονός ότι οι υποτελείς μαθαίνουν πολύ πιο γρήγορα από τους Κυρίους της Αριστεράς.

Η διαδήλωση είναι μια πρακτική που διατρανώνει, διαιωνίζει και αυξάνει την ισχύ του Κυρίου καπιταλιστή. Έχω την εντύπωση ότι πιστεύετε πως οι Κύριοι ενοχλούνται όταν βλέπουν διαδηλωτές στους δρόμους. Θα δείξω ότι συμβαίνει το αντίθετο και δεν θα επικαλεστώ το γεγονός ότι συχνότατα συμμετέχουν και αυτοί. Είμαι βέβαιος ότι οι απόψεις αυτές, όπως και πολλές άλλες που εκτίθενται στη Πανταχού Απουσία (από την ιστορική Αριστερά, στην Αριστερά του μέλλοντος), θα ενοχλήσουν και θα εξοργίσουν πολλούς και πολλές αλλά η αντίδραση αυτή, περισσότερο συναισθηματική παρά διανοητική,  δεν θα μας αποτρέψει από το να συνεχίσουμε να σκεφτόμαστε και να ερευνούμε. Θλίβομαι κάθε φορά που βλέπω τους διαδηλωτές να επιστρέφουν κατηφείς και απογοητευμένοι από τις διαδηλώσεις, μιας και δεν κατάφεραν να επιτύχουν τον σκοπό τους, δηλαδή να πείσουν τους Κυρίους,  ή όταν τρέχουν έντρομοι να αποφύγουν τα γκλομπ και τα δακρυγόνα. των αστυνομικών, ένστολων και μη.

Τι είναι λοιπόν μια διαδήλωση; Γιατί έρχεται από το παρελθόν κι όχι από το μέλλον; Ποια είναι τα στοιχεία εκείνα που διαθέτει και που μας επιτρέπουν να την χαρακτηρίσουμε ως πολιτικό αναχρονισμό; Πότε και πως εμφανίστηκε; Ποιοι καταφεύγουν σε αυτήν; Γιατί είναι αναποτελεσματική; Γιατί διατρανώνει, διαιωνίζει και αυξάνει την ισχύ του Κυρίου; Ποια είναι η σχέση της με τα άλλα μέσα έκφρασης και σύγκρουσης; Σε αυτά τα ερωτήματα καλούμαστε να απαντήσουμε, χωρίς να φοβηθούμε ότι θα μας κατηγορήσουν για ασέβεια.

Continue reading →