εάν ήμουνα εγώ πρωθυπουργός. . .

εάν ήμουνα εγώ υπουργός. . .

(στερεότυπες φράσεις της γλώσσας της καθημερινής ζωής)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΔΕΝ θυμάμαι πότε άρχισε   η εισβολή δημοφιλών ηθοποιών, αναγνώρισιμων καλλιτεχνών εν γένει, πασίγνωστων αθλητών του στίβου, ποδοσφαιριστών, συγγραφέων, δημοσιογράφων και άλλων διάσημων προσώπων της τέχνης,του αθλητισμού και της δημοσιογραφίας στην πολιτική, κοινοβουλευτική ζωή της ελληνικής κοινωνίας –  μάλλον κατά τη δεκαετία του 1990. Εκείνο που γνωρίζω είναι ότι αυτή η εισβολή έγινε στην αρχή με διστακτικά βήματα, στη συνέχεια όμως η τάση ενισχύθηκε με αποτέλεσμα να αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των βουλευτών που προέρχονται από τους προαναφερθέντες χώρους. Τα πρόσωπα αυτά, άνδρες και γυναίκες,  ήταν γνωστά σε όλο σχεδόν τον ελληνικό πληθυσμό, η αναγνωρισιμότητά τους ήταν πανελλήνια. Η Αλίκη Βουγιουκλάκη, λίγα χρόνια πριν πεθάνει, είχε εκφράσει τη φιλοδοξία της να γίνει Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΑΝΑΡΩΤΙΕΜΑΙ συχνά τα τελευταία χρόνια μήπως οδεύουμε σε μια κοινωνία στην οποία η συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων, των παραγωγών του υλικού και άυλου κοινωνικού πλούτου (ο αριθμός των οποίων τείνει να περιορίζεται διαρκώς), θα είναι γυναίκες: 80% γυναίκες, 20% άντρες, πάνω κάτω, η ακρίβεια δεν έχει και μεγάλη σημασία. Οι ενδείξεις που διαθέτουμε και οι υπάρχουσες τάσεις προς αυτή τη βάσιμη εικασία μας παρωθούν να καταλήξουμε. Πολλά, πάρα πολλά επαγγέλματα που ασκούνταν από άντρες, ασκούνται σήμερα είτε μόνο μόνο από γυναίκες είτε υπάρχει σαφής τάση να περιορίζεται δραστικά ο αριθμός των αντρών και να αυξάνεται ο αριθμός των γυναικών. Επαγγέλματα και εργασίες που θεωρούνταν ανδρικά προπύργια, καταλαμβάνονται από γυναίκες, καταρρίπτοντας με αυτόν τον τρόπο το μύθο της υστέρησης της γυναίκας ως προς τη σωματική δύναμη και την αντοχή στην εργασία. Έχει διευρυνθεί γεωγραφικά το οπτικό μας πεδίο και μπορούμε να δούμε ότι αυτό που μπορεί να κάνει μια Αφρικανή αγρότισσα, τα βάρη που μπορεί να σηκώσει, τις αποστάσεις που μπορεί να διανύσει με αυτά τα βάρη στο κεφάλι της και στην πλάτη της και τις ώρες που μπορεί να εργαστεί, δεν θα μπορούσε να το κάνει ούτε στον ύπνο του ένας Ευρωπαίος νεαρός άντρας, στέλεχος επιχείρησης, όσες ώρες και αν σπαταλά στο γυμναστήριο για να κάνει κοιλιακούς. Μέσα σε μια δυο ώρες θα κλατάριζε.

ΕΓΕΙΡΟΝΤΑΙ τρία ερωτήματα. Εάν έχει κάποια βάση ο ισχυρισμός μου, και νομίζω πως έχει, γιατί, πώς φτάσαμε στο σημείο να  οδεύουμε σε μια κοινωνία στην οποία οι γυναίκες θα είναι η πλειονότητα των εργαζομένων; Πώς θα διαχειριστούν οι άντρες αυτή την κατάσταση; Τι θα κάνουν οι άντρες όταν δεν θα εργάζονται;

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΑΝ ο συντονισμός της αναπαραγωγής της κοινωνίας γίνεται από το κράτος, ο συντονισμός της λειτουργίας και της αναπαραγωγής του κράτους γίνεται από τους πολιτικούς. Ο συντονισμός αυτός των δύο επιπέδων γίνεται συνήθως με την πειθώ (κοινοβουλευτική δημοκρατία), όταν όμως η πειθώ, σε έκτακτες καταστάσεις, δεν είναι αποτελεσματική, τότε κρίνεται αναπόφευκτη η προσφυγή στη βία, στην καταστολή. Η βία, η καταστολή ασκείται από την αστυνομία, τη δικαστική εξουσία και τον στρατό. Συντονιστές λοιπόν της λειτουργίας και της αναπαραγωγής του κράτους, άρα και της κοινωνίας, δεν είναι μόνο οι πολιτικοί αλλά και οι αστυνομικοί, οι δικαστικοί λειτουργοί (εισαγγελείς, ανακριτές, δικαστές) και οι ανώτατοι στρατιωτικοί. Υπάρχει όμως μια διαφορά μεταξύ αυτών των δύο κατηγοριών: ενώ η δεύτερη γνωρίζει πολύ καλά τη δουλειά της, η πρώτη, οι πολιτικοί,  δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την αρωγή, την συνδρομή δύο άλλων ομάδων –  των συμβούλων και των δημοσιογράφων, των μαζικών μέσων ενημέρωσης.

Continue reading →

“λυσιτελεί αυτώ ει λίθος μυλικός περίκειται περί τον τράχηλον αυτού και έρριπται εις την θάλασσαν”

Χριστός, κατά Λουκάν, ΙΖ’, 1-3

(είναι καλύτερα να δέσει στον λαιμό του μια μεγάλη πέτρα και να πάει να πέσει στη θάλασσα)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΥΠΑΡΧΟΥΝ πολλές στερεότυπες φράσεις της καθημερινής ζωής που εκφράζουν την αντίδραση στη συγγνώμη και την απροθυμία και αδυναμία της συγχώρεσης. Τι να την κάνω τη συγγνώμη σου; Από τότε που βγήκε η συγγνώμη, χάθηκε το φιλότιμο! Να τη χέσω τη συγγνώμη σου! Ο Θεός συγχωρεί, εγώ όχι! Η στάση αυτή, η απόρριψη, η μη αποδοχή της συγγνώμης και η μη απόδοση της συγχώρεσης, ούτε σπάνια είναι ούτε περιθωριακή και έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τη γενικευμένη και συχνότατη, σε καταχρηστικό βαθμό, επιείκεια που ζητάμε για να μας  συγχωρεθεί κάποια απρεπή συμπεριφορά ή κάποιο σφάλμα σε ποικίλα πεδία της καθημερινής ζωής. Η ύπαρξη αυτών των δύο παραδόσεων, η εντονότατη αντίθεσή τους,  η επικράτηση της παράδοσης της συγγνώμης και η παράδοση της  αντίδρασης σε αυτήν είναι ζητήματα, αν δεν κάνω λάθος,  που δεν έχουν  συνειδητοποιηθεί και ερευνηθεί. Με αυτά τα ζητήματα θα ασχοληθούμε σήμερα, αφού διευκρινίσω ότι ο τίτλος του κειμένου δεν είναι η ιστορία της συγγνώμης αλλά μια ιστορία, όπως εγώ την αντιλαμβάνομαι, τη ζω, την ακούω, τη μελετώ.

ΓΙΑΤΙ υπάρχουν αυτές οι δύο αντιτιθέμενες παραδόσεις γύρω από τη συγγνώμη και την συγχώρεση; Εμφανίστηκαν ταυτόχρονα ή κάποια από τις δύο προηγείται χρονικά; Γιατί η παράδοση της συγγνώμης και της συγχώρεσης έχει επεκταθεί σε βάρος της παράδοσης της αντίδρασης στην συγγνώμη; Υπάρχουν άραγε κάποιες ενδείξεις υποχώρησης και συρρίκνωσης της πρώτης και ενδυνάμωσης και επέκτασης της δεύτερης; Ποιες είναι οι σχέσεις αυτών των δύο παραδόσεων με την τιμωρία; Πώς εμπλέκεται η κυριαρχική σχέση, η σχέση μεταξύ Κυρίου και Υποτελούς, με αυτές τις δύο παραδόσεις αλλά και με την τιμωρία; Πώς χρησιμοποιεί ο ισχυρός Κύριος τη συγγνώμη; Πώς ο Υποτελής;

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΑΠΟΨΕ, πριν μία ώρα, το όνειρο με ξύπνησε, είδα στον ύπνο μου τον παππού μου, τη μητέρα μου και τον πατέρα μου –  τους αναφέρω με τη σειρά του θανάτου τους. Πρώτη φορά τους βλέπω όλους μαζί. Τους βλέπω συχνά, άλλοτε μόνους, άλλοτε, και μάλιστα συχνά,  τον παππού μου και τη μητέρα μου, αυτοί οι δύο με μεγάλωσαν. Γιατί βλέπουμε τους εκλιπόντες και τις εκλιπούσες στον ύπνο μας; Τους ανακαλεί η μνήμη μας επειδή θέλουμε να τους ξαναδούμε, λογω της αγάπης μας γι΄ αυτούς Πώς τους βλέπουμε; Τους βλέπουμε ποτέ νεκρούς στο φέρετρο; Ποτέ! Ποτέ! Τους βλέπουμε ζωντανούς, σαν να είναι μπροστά μας, βλέπουμε το πρόσωπό τους, τα μάτια τους ανοιχτά, κοιταζόμαστε, μιλάμε μαζί τους, τους βλέπουμε χαρούμενους, λυπημένους,  μερικές φορές μας χαμογελούν κιόλας. Έπινα καφέ και κάπνιζα  στο μπαλκόνι πριν από λίγο και αναρωτήθηκα, γιατί τους είδα απόψε και τους τρεις μαζί; Και σκέφτηκα ότι θα πρέπει να έπαιξαν κάποιο ρόλο αυτά που διαβάζω και ακούω σχετικά με τη πολύνεκρη σιδηροδρομική τραγωδία που συνέβη πριν λίγες μέρες.

Continue reading →

είναι αισχρό μια ληστρική επιδρομή να διαρκεί πολύ και να επιστρέφεις στο σπίτι με άδεια χέρια

Ιλιάς Β 298

(αισχρόν τοι δηρόν τε μένειν κενεόν τε νέεσθαι)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΑΣ κάνουμε ένα ταξίδι στο χρόνο κι ας μεταφερθούμε στην προ του τηλεγράφου, του αεροπλάνου  και του ηλεφώνου εποχή. Θα μπορούσα να στείλω γράμμα σε φίλο μου στην Ιαπωνία ή στη Βραζιλία κι αυτός να μου απαντήσει. Πόσος χρόνος θα χρειαζόταν για να ολοκληρωθεί αυτή η επικοινωνία μέσω της ταχυδρομικής υπηρεσίας; Μήνες. Πόσος χρόνος απαιτείται σήμερα; Σηκώνω το τηλέφωνο, παίρνω τον αριθμό, το σηκώνει ο φίλος μου και μιλάμε.  Πληκτρολογώ μήνυμα στον υπολογιστή και ακαριαία φτάνει στην Ιαπωνία και στη Βραζιλία.  Την εξέλιξη αυτή την χαρακτηρίζουμε πρόοδο. Με τον ίδιο τρόπο μπορώ να επενδύσω ακαριαία κάποιο κεφάλαιο για να κερδίσω περισσότερα χρήματα σε οποιοδήποτε χρηματιστήριο του πλανήτη ή να αποσύρω πάλι ακαριαία την επένδυσή μου, για να αποφύγω απώλειες και χασούρα. Μπορούμε να αυξήσουμε την ταχύτητα μετάδοσης μηνύματος  ή την ταχύτητα επένδυσης κεφαλαίου; Δεν μπορούμε –  η αποστολή και η επένδυση γίνεται ακαριαία, σε χρόνο μηδέν. Η επιθυμία μας έχει εκπληρωθεί. Τι είναι όμως το ακαριαίο, ο χρόνος μηδέν; Γιατί τον επιθυμούμε; Είναι δυνατόν αυτή η επιθυμία να εκπληρωθεί σε όλα τα κοινωνικά πεδία; Εάν δεν είναι, ποιες είναι οι συνέπειες;

Continue reading →