φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΥΠΗΡΧΕ μια διαφωνία τα τελευταία είκοσι χρόνια πριν την εξάρθρωση της ”17 Νοέμβρη”: πολλοί πίστευαν ότι δεν θα τα συλλάβουν ποτέ τα μέλη της οργάνωσης, κάποιοι ότι αργά ή γρήγορα θα τα συλλάβουν. Ανήκα στη δεύτερη κατηγορία: ήμουν βέβαιος ότι θα συλληφθούν μια μέρα. Και οι δύο απόψεις βασίζονταν σε κάποια επιχειρηματολογία. Οι πρώτοι έλεγαν είτε ότι οι μυστικές υπηρεσίες έστησαν ή έλεγχαν τελικά την οργάνωση, άρα δεν θα συλληφθούν, είτε ότι είναι αριστεροί αλλά πολύ καλά οργανωμένοι, με μυστικότητα και συνωμοτικότητα. Αποδείχτηκε τελικά ό,τι τίποτα από αυτά δεν ίσχυε –  και άρα, οι υποστηρίζοντες το μεν ή το δε θα έπρεπε να σκεφτούν γιατί έκαναν λάθος, κάτι που οφείλουμε να κάνουμε πάντα.

ΠΟΙΑ ήταν η βασική επιχειρηματολογία της άποψης ότι αργά ή γρήγορα η ”17 Νοέμβρη” θα εξαρθρωνόταν; Έχει δύο πτυχές. Και οι δύο πολύ σημαντικές, τις οποίες όμως πολλοί και πολλές δεν έλαβαν υπ΄ όψει τους και σπατάλησαν κάποια χρόνια από τη ζωή τους. Εύχομαι σπό τα βάθη της καρδιάς μου να μην επαναληφθεί στο μέλλον. Η πρώτη πτυχή: με την υπάρχουσα παρακολουθητική και επιτηρητική τεχνολογία δεν διαφεύγει τίποτα του Κράτους και των ειδικών υπηρεσιών. Γνωρίζουν μέχρι και τι νούμερα παπούτσια φοράει ο καθένας μας και η καθεμιά μας –  κι αν δεν το γνωρίζουν, μπορούν να το μάθουν πολύ γρήγορα και πολύ εύκολα, όποτε το θελήσουν. Δεν μπορούμε να κρυφτούμε, να παρανομήσουμε, να συνωμοτήσουμε, να ασκήσουμε βία εναντίον ανθρώπων και δη του Κράτους ή της άρχουσας τάξης (ιδιοκτητών, πολιτικών κ.α.). Γνωρίζω πολύ καλά ότι πολλοί και πολλές θα διαφωνήσουν. Δεν με ενοχλεί, ας διαφωνούν.

Continue reading →

αφιερωμένο στον Αντώνη Κ.

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΣΗΜΕΡΑ θα ρίξουμε μια πολύ προσεκτική ματιά στη σύνθεση της ραψωδίας Α της Ιλιάδας. Αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα, αρκετά σοβαρό, τόσο ως προς το περιεχόμενο όσο και ως προς τη μορφή. Θα επιχειρήσουμε να το κατανοήσουμε και η κατανόηση αυτή θα ρίξει φως στον τρόπο σύνθεσης όλης της Ιλιάδας. Θα κάνουμε, με άλλα λόγια, μια επίσκεψη στο ποιητικό εργαστήριο της Ιλιάδας, όχι του Ομήρου.

ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ την Ιλιάδα και σχηματίζουμε την εντύπωση ότι γράφτηκε όπως τη διαβάζουμε. Γράφτηκε ή υπαγορεύτηκε σε γραφέα, όπως γράφτηκε η Αινειάδα, η Θεία Κωμωδία ή ο Ορλάνδος Μαινόμενος, όπως γράφει σήμερα ένας συγγραφέας το μυθιστόρημά του. Αυτή είναι η θεωρία των ενωτικών. Υπάρχει όμως και μια άλλη θεωρία, η οποία εμφανίζεται με πολλές εκδοχές. Οι αναλυτικοί (πολλαπλής πατρότητας) υποστηρίζουν ότι η Ιλιάδα δεν συντέθηκε ενιαία από την αρχή μέχρι το τέλος από έναν ποιητή αλλά από πολλούς  κατά τη διάρκεια είτε ενός μεγάλου χρονικού διαστήματος είτε μικρότερου. Σήμερα έχει επικρατήσει η θεωρία των ενωτικών, της ενιαίας σύνθεσης, μετά από έναν αιώνα κυριαρχίας των αναλυτικών. Θα μελετήσουμε την Α και θα δούμε ποια θεωρία εξηγεί το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΧΤΕΣ, μα την Παναγία, έμαθα ότι υπάρχει (π)αγκόσμια (η)μέρα της (ε)λληνικής (γ)λώσσας. Σιμιοτέον, τα π, η, ε και γ τα γράφουν με κεφαλαία γράμματα, για να προσδώσουν μεγαλύτερο κύρος και σε αυτή τη μέρα και στην ελληνική γλώσσα. Δεν ξέρω τι γίνεται αυτή τη μέρα. Να στείλω  λουλούδια; Σε ποιον, σε ποιαν; Παγκόσμια ημέρα της τούρκικης γλώσσας υπάρχει; Μάλλον όχι. Κάποιας άλλης γλώσσας; Δεν νομίζω να υπάρχει! Γιατί μόνο η ελληνική γλώσσα να διαθέτει τη μέρα της; Μα η ελληνική γλώσσα είναι μοναδική! Ναι, ναι, είναι μοναδική –  έχει τον κώλο πίσω!

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΟ κομβικό  ζήτημα της κοινωνιολογίας και της κοινωνικής θεωρίας εν γένει είναι το ζήτημα της κοινωνικής αλλαγής, της σχέσης δομής (συστήματος) – φορέα δράσης, δρώντος υποκειμένου. Οι κοινωνίες αλλάζουν, οι καπιταλιστικές κοινωνίες όμως συνεχώς και εντόνως. Πώς αλλάζουν; Γιατί οι καπιταλιστικές κοινωνίες έχουν αυτόν τον συνεχή και έντονο ρυθμό αλλαγής; Γεννήθηκα το 1959 σε χωριό του Έβρου το οποίο είχε πολλά κοινά στοιχεία με τις νεολιθικές αγροτικές κοινότητες, οργώναμε με τα γελάδια, αυτάρκεια, δυο τρία όλα κι όλα τα εμπορεύματα που έρχονταν απ΄ έξω και τώρα, 2021, μέσα σε 62 χρόνια τα είδα όλα. Πόσες φορές άλλαξε η (νεοελληνική καπιταλιστική) κοινωνία μέσα σε αυτά τα χρόνια!

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΘΑ μπορέσουμε να αποτρέψουμε την ιδιωτικοποίηση των Πανεπιστημίων; Ναι, μπορούμε, θα μπορέσουμε, θα  αντιμετωπίσουμε όμως κάποιες δυσκολίες. Για να δούμε ποιες είναι αυτές, πρέπει να κατανοήσουμε τον κρατικό  σχεδιασμό της ιδιωτικοποίησής τους. Πότε θα επιχειρηθεί, πότε θα φέρουν το νομοσχέδιο στη Βουλή; Το ερώτημα αυτό είναι κομβικής σημασίας –  πόσο χρόνο έχουμε για να προετοιμαστούμε;

ΠΡΙΝ συζητήσουμε όλα αυτά τα ζητήματα, θα πρέπει να διατυπώσουμε και μια απάντηση στο ερώτημα, γιατί θα ιδιωτικοποιήσουν τα Πανεπιστήμια. Νομίζω πώς η απάντηση είναι απλή και γενικά αποδεκτή: εάν ιδιωτικοποιηθούν τα Πανεπιστήμια,  θα μειωθούν οι κρατικές δαπάνες για την εκπαίδευση, θα μειωθούν οι φόροι για τις μεγάλες βιομηχανίες και επιχειρήσεις και, το σημαντικότερο, τα Πανεπιστήμια θα γίνουν κερδοφόρες επιχειρήσεις. Οι επιχειρήσεις και το Κράτος δεν χρειάζονται πια τόσους πολλούς αποφοίτους κι αυτοί οι λίγοι και λίγες που θα φοιτούν επί χρήμασι θα είναι οι γόνοι των επιχειρηματιών παντός είδους και των υψηλόβαθμων αξιωματούχων του Κράτους.

ΤΟ ζήτημα που απασχολεί τους σχεδιαστές της ιδιωτικοποίησης των Πανεπιστημίων είναι οι συνθήκες κάτω από τις οποίες θα γίνει η ιδιωτικοποίηση. Οι συνθήκες αυτές καθορίζονται από τον αναμενόμενο τρόπο αντίδρασης των φοιτητών –  τις καταλήψεις. Ο σχεδιασμός τους εστιάζεται σε τρεις προοπτικές;

α) να μην γίνουν καταλήψεις

β) να γίνουν αλλά να μην είναι μαζικές, και

γ) να γίνουν καταλήψεις, οι οποίες όχι μόνο θα είναι μαζικές αλλά θα μετεξελιχθούν σε νέα Πολυτεχνεία, με την όσμωση φοιτητών και εξωπανεπιστημιακών κοινωνικών ομάδων και στρωμάτων. Πώς  η καταστολή αυτών των καταλήψεων θα μπορέσει να είναι  εύκολη, μικρής διάρκειας και αποτελεσματική;  

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΥΘΥΣ  εξ αρχής και ευθέως διατυπώνω τις απαντήσεις μου, οπότε, αν δεν θέλετε να διαβάσετε την επιχειρηματολογία μου, δεν συνεχίζετε: η πανδημία θα διαρκέσει δέκα χρόνια και δεν θα υπάρξει οργανωμένη, συνειδητή γενικευμένη ανυπακοή.  Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω τι σκέφτεστε εσείς γι΄ αυτά τα ζητήματα. Κάτι θα σκέφτεστε, δε μπορεί! Το τι γίνεται μέσα στο μυαλό των ανθρώπων είναι κάτι που δεν το ξέρουμε, είναι κάτι που δεν θα το μάθουμε ποτέ, είναι κάτι που πάντα θα μας διαφεύγει. Κάποιες ενδείξεις μόνο μπορούμε να εντοπίσουμε, κι αυτές εκ των υστέρων. Όσο και να προσπαθούν να το μάθουν οι διαχειριστές, συντονιστές και ενισχυτές του  κοινωνικού συστήματος, οι άνθρωποι του Κράτους, οι ειδικοί της επιτήρησης και του σχηματισμού της κοινής γνώμης, αλλά και οι ριζοσπάστες ή επαναστάτες, κοινωνιολόγοι ή πολιτικοί, τελικά δεν τα καταφέρνουν. Ή, καταφέρνουν πολύ λίγα. Εξ ου και  οι συνεχείς έρευνες, δημοσκοπήσεις και τα όμοια. Αυτή την εσωτερική διανοητική διεργασία που εκτυλίσσεται μέσα στο μυαλό των ανθρώπων η μικρο-κοινωνιολογία την ονομάζει αναστοχασμό ή αναστοχαστική δραστηριότητα. Οι επαναστάτες ακτιβιστές ή διανοούμενοι νομίζουν ότι οι άνθρωποι δεν σκέφτονται, δεν ρισκάρουν, δεν αποφεύγουν την επιτήρηση. Το μυαλό τους και μια λίρα. Θα συνεχίσω αφού διευκρινίσω ότι ενδέχεται να κάνω λάθος. Εάν κάνω λάθος, διότι μπορεί να υπάρξουν δεδομένα που δεν μπορούμε να τα προβλέψουμε ή να τα φανταστούμε, θα ξανασκεφτώ τον τρόπο με τον οποίο σκέφτηκα κι έφτασα σε αυτά τα συμπεράσματα. Οπότε, δεν φοβάμαι να σκεφτώ. Με αρέσει να εκτίθεμαι.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΠΡΙΝ λίγες μέρες μελετήσαμε τις μαρτυρίες της Ιλιάδας και της Οδύσσειας τις σχετικές με τον υπολογισμό της αξίας των δούλων (αιχμαλώτων ληστρικών επιδρομών), των μετάλλων και των μεταλλικών αντικειμένων σε βόδια. Ο Λαέρτης για να αγοράσει την δωδεκάχρονη Ευρύκλεια (πολύ διάσημη, αυτό σημαίνει) έδωσε από τον πλούτο του αντικείμενα αξίας είκοσι βοδιών. Ποια ήταν αυτά τα αντικείμενα; Δεν γνωρίζουμε. Αναρωτηθήκαμε γιατί το βόδι χρησιμοποιήθηκε ως χρήμα, ως μονάδα υπολογισμού της αξίας,  και γιατί δεν χρησιμοποιήθηκε ως μέσον ανταλλαγής. Θα απαντήσουμε σήμερα σε αυτά τα ερωτήματα –  όπως και στο ερώτημα του τίτλου, εάν προλάβουμε.

Continue reading →