Φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα.

Η βεβαιότητα ότι τα επόμενα χρόνια ένα κύμα καταλήψεων  ποικίλων κοινωνικών χώρων θα σαρώσει την Ευρώπη με παροτρύνει να εκφράσω τη δυσαρέσκεια μου για την χρήση του όρου κατάληψη και να επιχειρηματολογήσω υπέρ της πρότασης να χρησιμοποιήσουμε τον όρο απελευθέρωση. Το κομβικό επιχείρημα είναι ότι ο όρος κατάληψη συνιστά μια ακόμα μίμηση του Κυρίου – που σημαίνει : όποιος μιμείται με οποιονδήποτε τρόπο τον Κύριο είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι θα αποτύχει. Τι σημαίνει αποτυχία; Σημαίνει ότι δεν θα μπορέσει να νικήσει χωρίς να πολεμήσει, ότι δεν θα μπορέσει πρώτα να νικήσει και μετά να πολεμήσει, δεν θα μπορέσει να γνωρίσει ούτε τον αντίπαλο, τον Κύριο (τον ένοπλο ζητιάνο) ούτε τον εαυτό του.

Continue reading →

ήρθε η ώρα να αλλάξουμε τον τίτλο

Ήρθε η ώρα να κατανοήσουμε ότι ο τίτλος της νέας Αριστεράς δεν πρέπει να καταγράφει το ποιοι είμαστε και δεν πρέπει να προτρέπει τους εργαζομένους. Γιατί; Από τη στιγμή που όλοι, από τους ακροδεξιούς μέχρι τα απορρυπαντικά και τις αυτοκινητοβιομηχανίες,  δηλώνουν ότι είναι επαναστάτες και κάνουν επανάσταση, ότι είναι ριζοσπάστες και καινοτόμοι ή πρωτοπόροι, από τη στιγμή που όλοι δηλώνουν σοσιαλιστές, εμείς οφείλουμε να μην τους μιμηθούμε. Διότι πιά πρόκειται περί μίμησης του λόγου του πολυπρόσωπου  Κυρίου, ο οποίος άρπαξε, υιοθέτησε και αφομοίωσε το λόγο της ιστορικής Αριστεράς. Και από τη στιγμή που ο Κύριος, από το αφεντικό στη δουλείά και τον πολιτικό στο βήμα, από τον δημοσιογράφο και τον διαφημιστή στη τηλεόραση, οφείλουμε να πάψουμε να παροτρύνουμε, δηλαδή να διατάζουμε τους υποτελείς Παραγωγούς του κοινωνικο9ύ πλούτου. Οι τίτλοι ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ και Π.Α.ΜΕ είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα. Κόψτε (πιο κομψά: να κάψουμε) σύριζα, κάντε ανταρσύα, πάμε πορεία. Το πιο κραυγαλέο όμως είναι το ανεκδιήγητο ΣΥΜΜΑΧΙΑ ”ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ”. Δεν έχω καταλάβει ακόμα ποιους παροτρύνει/προστάζει αυτός ο τίτλος. Τους Κυρίους ή τους υποτελείς  Παραγωγούς;  Η γενικόλογη αυτή ασάφεια  είναι δομικό χαρακτηριστικό και των δύο επιλογών: τι ριζοσπάστες είμαστε, τι αντικαπιταλιστές, τι να κόψουμε σύριζα, τι ανταρσύα να κάνουμε, που να πάμε;

Ήρθε η ώρα να επινοήσουμε μια νέα φιλοσοφία, μια νέα στάση ως προς το ζήτημα του τίτλου. Ο τίτλος είναι ένα σημαντικότατο όπλο και πρέπει να το χρησιμοποιήσουμε ως τέτοιο. Οφείλουμε να επινοήσουμε έναν τίτλο που να δημιουργεί προβλήματα στον Κύριο, τον βιομήχανο, τον τραπεζίτη και τα τσιράκια τους, από τους πολιτικούς μέχρι τους δημοσιογράφους τους. Έναν τίτλο που στο άκουσμά του να κάνει τον Κύριο να χάνει τον ύπνο του, ένα τίτλο που να λειτουργεί ως καταλύτης στη συνείδηση των υποτελών Παραγωγών. Το όπλο αυτό, ο καταλύτης αυτός δεν μπορεί να είναι τίποτα άλλο από την απλή και λιτή διατύπωση της στρατηγικής μας, δηλαδή διατύπωση των πυρηνικών επιθυμιών μας, των στοιχειωδών αναγκών μας.  Ποιες είναι αυτές; Δεν είναι πολλές, μονάχα δύο:  πρώτον, να εργαζόμαστε όλοι και  όλες λίγες ώρες, και δεύτερον, να έχουμε όλοι και όλες πρόσβαση στον συλλογικά παραγόμενο κοινωνικό πλούτο.  Να εργαζόμαστε λίγο ώστε από τη μια να κάνουμε αυτά που μας δίνουν νόημα και χαρά στη ζωή και από την άλλη να μπορούμε να να εργαζόμαστε όλοι και όλες. Να έχουμε όλοι πρόσβαση στον κοινωνικό πλούτο για να ζούμε χωρίς άγχος και ταλαιπωρία και να μπορούμε να κάνουμε αυτά που μας δίνουν νόημα και χαρά στη ζωή. Μπορούμε να κάνουμε αυτές τις πυρηνικές επιθυμίες, αυτές τις ριζικές ανάγκες σύνθημα και τίτλο της νέας Αριστεράς; Ασφαλώς και μπορούμε! Θα μπορούσαμε να τις συμπυκνώσουμε με ευθύτητα και σαφήνεια ως εξής: τριαντάωρο και μισθός για όλους. Αυτή είναι η δική μου πρόταση. Είναι πρόταση, δεν είναι απόφαση. Η πρόταση αποσύρεται εάν υπάρξει κάποια καλύτερη. Και θέτω το εξής ερώτημα:  τι θα γίνει εάν στις προσεχείς βουλευτικές ή ευρωεκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ πάρει μέρος με αυτόν τον τίτλο; Θα ξεπεράσουμε το 10% ή όχι; Βάζω στοίχημα.

ήρθε η ώρα να αλλάξουμε                                                                τον τρόπο επιλογής των υποψηφίων

Ψήφισα ΣΥΡΙΖΑ μόνο για ένα λόγο: για τον ίσο αριθμό και την εναλλαγή ανδρών και γυναικών. Το στοιχείο αυτό ήταν το μόνο χαρακτηριστικό που έρχεται από το μέλλον και ένιωσα την ανάγκη να το υποστηρίξω. Για κανέναν άλλο λόγο δεν ψήφισα ΣΥΡΙΖΑ, το ξεκαθαρίζω. Η πρακτική αυτή είναι μια πρακτική κομμουνιστική στη πράξη και όχι στα λόγια, άρα μια πρακτική που διευρύνει τον κομμουνισμό του παρόντος.  Αλλά είναι η μόνη. Μπορεί να υπάρξουν άλλες; Ασφαλώς! Θα αναφερθώ σε τρεις,  σε αυτές που άπτονται του ζητήματος της συμμετοχής στις ευρωεκλογές. Η πρώτη: θα πρέπει να εξασφαλίσουμε την εκλογή όλων των υποψηφίων, ανδρών και γυναικών. Όλοι, και οι 2ο ή 22, δεν έχει καμιά σημασία, πρέπει να εκλέγονται. Μα είναι δυνατόν; Ασφαλώς και είναι! Με την εναλλαγή των υποψηφίων. Όχι ένας για πέντε χρόνια, αλλά και οι 2ο για τρεις μήνες ο καθένας. Όχι δυο για πέντε χρόνια αλλά και οι 20 για έξι μήνες, κλπ. Όλοι θα πολεμάμε και όλοι θα νικάμε. Όχι όλοι και όλες να πολεμάμε και λίγοι να νικούν. Ήρθε η ώρα αυτό να τελειώσει. Η δεύτερη πρακτική: κανείς και κανένας δεν θα έχει το δικαίωμα να βάζει υποψηφιότητα. Μία φορά είναι αρκετή, ώστε να συμμετέχουν και να εκλέγονται όσο γίνεται περισσότεροι και περισσότερες. Η τρίτη πρακτική αφορά τον τρόπο επιλογής των υποψηφίων.  Ήρθε η ώρα να αλλάξει ο τρόπος επιλογής τους. Δεν θα τους επιλέγουν η κορυφή (τα στελέχη) αλλά η ίδια η βάση – επιτρέψτε μου την απαράδεκτη αυτή λέξη.  Κάθε τοπικός πυρήνας, κάθε πολιτικό κύτταρο της νέας Αριστεράς, θα εκλέγει έναν άνδρα και μια γυναίκα και κατόπιν με  κλήρωση θα επιλέγονται οι δέκα ή έντεκα άνδρες και γυναίκες. Θέμα προτερειότητας δεν τίθεται μιας και όλοι και όλες θα εκλέγονται.

Και θα θέσω και πάλι το ερώτημα που έθεσα παραπάνω:  Τι θα γίνει εάν στις επόμενες βουλετικές ή ευρωεκλογές ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ κατέβει με τον τίτλο τριαντάωρο και μισθός για όλους  και ταυτόχρονα με ίσο αριθμό γυναικών και ανδρών υποψηφίων, με την δέσμευση ότι όλοι και όλες θα εκλεγούν, ότι δεν θα έχουν το δικαίωμα να ξαναθέσουν υποψηφιότητα, με την επιλογή των υποψηφίων από τη βάση και στη συνέχεια με κλήρωση; Θα πάρει πάνω από 15% ή δεν θα πάρει. Βάζει κανείς στοίχημα; Θα πάμε να ψηφίσουμε και μετά θα πάμε για μπάνιο και για ούζο! Γιατί; Γιατί θα πειστούμε ότι αυτή η Αριστερά είναι η δική μας Αριστερά. Είναι η Αριστερά που δεν μας εκμεταλλεύεται (παντοιοτρόπως) πολιτικά , είναι η Αριστερά που εκφράζει τις επιθυμίες μας, είναι η Αριστερά που θα επιδιώξει να κάνει τα λόγια πράξη: να εφαρμόσει το τριαντάωρο και τον μισθό για όλους και όλες.

Και θα μας ρωτήσουν; Πως μπορούμε να το κάνουμε αυτό; Πως θα μπορέσουμε να μειώσουμε το χρόνο εργασίας; Πως θα μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε την πρόσβαση όλων στον συλλογικά παραγόμενο κοινωνικό πλούτο, δηλαδή τον μισθό για όλους και όλες; Τον μισθό μπορούμε να τον εξασφαλίσουμε με την απεργία. Την μείωση του χρόνου εργασίας με το πέρασμα στην πράξη, με τη  μαζική αποχή από την εργασία. Υπάρχει και ο τρόπος της διακυβέρνησης. Θα πρέπει να το διατυπώσουμε καθαρά και απλά: ναι, θέλουμε να κυνερνήσουμε για να εφαρμόσουμε – μέσα σε ένα μήνα, το πολύ –  την τριαντάωρη εργασία και τον μισθό για όλους. Θα ήταν καλύτερα, πρώτα να τα εφαρμόσουμε και μετά να κυβερνήσουμε. Θα συμφωνήσουν ανεπιφύλακτα μαζί μας.

Ας υποθέσουμε ότι πράγματι κατεβαίνει με αυτό το τρόπο στις  όποιες εκλογές και ότι αυτή η απόφαση είναι απόφαση ενός συνεδρίου. Ποιες θα είναι οι συνέπειες;  Θα είναι πολλές και ιστορικές. Θα αποχωρήσει από το ΣΥΡΙΖΑ όποιος και όποια τα βρίσκει όλα αυτά απαράδεκτα.  Γνωρίζουμε πολύ καλά ποιοι είναι. Θα διαλυθεί λοιπόν ο ΣΥΡΙΖΑ. Η δεύτερη συνέπεια θα είναι η ταχύτατη συρρίκνωση του ΚΚΕ,  το οποίο σε δέκα χρόνια θα πάψει να υπάρχει, και των Πρασίνων Οικολόγων.  Η τρίτη συνέπεια θα είναι η προσχώρηση στο εγχείρημα όλων σχεδόν των εξωκοινοβουλευτικών κομμάτων και οργανώσεων της ιστορικής Αριστεράς. Με λίγα λόγια, το ”τριαντάωρο και μισθός για όλους” και ο τρόπος καθόδου στις εκλογές θα αποτελέσει τον πυρήνα της νέας Αριστεράς, της Αριστεράς που όχι μόνο θα βάλει όρια στη δράση των Κυρίων αλλά και θα είναι πρόπλασμα και σαφής εικόνα της δίκαιης και ελεύθερης κοινωνίας, μέσα στην οποία όχι μόνο θα μπορούμε να επιλύουμε τα προβλήματα, προσωπικά και κοινωνικά,  που αναπόφευκτα θα προκύπτουν αλλά και θα μπορούμε να χαιρόμαστε τη ζωή εφόσον η ολιγόωρη εργασία, οι  ποικίλες κοινωνικές, πολιτικές και πολιτισμικές δραστηριότητες  και η πρόσβαση στον κοινωνικό πλούτο θα δίνουν νόημα και χαρά στη ζωή μας.

Ο Κύριος αρχίζει να φοβάται

Ο  Θ. Πάγκαλος  χαρακτήρισε ρεμάλια όσους και όσες δεν πήγαν να ψηφίσουν και προτίμησαν την παραλία.  Η Μ.Δαμανάκη δήλωσε ότι στη δημοκρατία αποφασίζουν αυτοί που ψηφίζουν.  Η Αριστερά θεωρεί ότι η δυσαρέσκεια, η αγανάκτηση, η δυσφορία των εργαζομένων δεν εκφράστηκε, όπως αναμενόταν, με την υπερψήφιση των κομμάτων της, από το ΚΚΕ μέχρι το ΕΕΚ, αλλά με τον πιο ανώδυνο τρόπο, την αποχή από τις εκλογές. Ο Πάγκαλος ανησυχεί διότι επισημαίνει μια εκδήλωση ανυπακοής εκ μέρους των εργαζομένων. Η Δαμανάκη ανησυχεί διότι βλέπει μια υποχώρηση της αποβλάκωσης: όταν ψηφίζω, δεν αποφασίζω, γιατί να ψηφίσω;  Η Αριστερά ανησυχεί διότι η πολιτική εκμετάλλευση των υποτελών Παραγωγών του κοινωνικού πλούτου υποχωρεί και οι Κύριοι της Αριστεράς χάνουν τα προνόμια τους. Θα μείνουν χωρίς υποτελείς; Μα αν συμβεί αυτό, θα πάψουν να είναι Κύριοι, να προστάζουν, να αρπάζουν και να καταστρέφουν. Δεν είναι σοβαρός λόγος αμφιβολίας; Ασφαλώς και είναι.

Βάζω στοίχημα από τώρα ότι στις επόμενες ευρωοεκλογές θα πάνε να ψηφίζουν ακόμα λιγότεροι, όχι μόνο στην Ελλάδα.  Τώρα που έγινε η αρχή, ποιος τους σταματάει. Μήπως όμως θα έχουμε αύξηση της αποχής και στις βουλευτικές εκλογές; Μήπως σε όλες τις εκλογές; Μήπως αυξάνει ο αριθμός των ανυπάκουων; Μήπως υποχωρεί η αποβλάκωση; Μήπως η αντίσταση των εργαζομένων στην πολιτική εκμετάλλευση που υφίστανται από τους Κυρίους της Αριστεράς γίνεται ολοένα και πιο αποφασιστική; Εάν σε δέκα χρόνια, στις ευρωοεκλογές του 2019,  πάει να ψηφίσει μόνο το 10% των ψηφοφόρων, τι θα γίνει;  Θα υπάρχει ευρωκοινοβούλιο; Τι πρέπει να κάνει η Αριστερά μπροστά σε αυτή τη τάση;

Οι εργαζόμενοι της Ευρώπης αντιμετωπίζουν ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα: θέλουν να αντιδράσουν αλλά δεν μπορούν. Θέλουν να ζουν διαφορετικά: θέλουν να εργάζονται λιγότερο, να πληρώνονται καλά, να κάνουν πράγματα που τους αρέσουν, να μην αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο της ανεργίας. Αλλά δεν μπορούν. Εργάζονται πολύ και εξαντλητικά, δεν πληρώνονται καλά, αντιμετωπίζουν το φάσμα της ανεργίας, δεν ζουν όπως θα ήθελαν. Η θέση τους χειροτερεύει, η εξαθλίωση προχωρά ακάθεκτη. Ο αριθμός των εργαζομένων που δεν εμπιστεύονται κανένα κόμμα αυξάνει διαρκώς. Τι θα άλλαζε εάν έπαιρνε το ΚΚΕ 10% και ο ΣΥΡΙΖΑ 15%; Τι θα γινόταν εάν η Αριστερά εξέλεγε 10 ευρωβουλευτές;  Ξέρουν οι εργζαζόμενοι πως ζούν οι ευρωβουλευτές; Πόσα παίρνουν τον μήνα; Είναι μια ζωή ταξιδάκια; Καλά εστιατόρια και ακριβά κρασιά στις Βρυξέλες; Και τζιπάκι; Και τα παιδιά σας σε καλά ιδιωτικά πανεπιστήμια του εξωτερικού;  Κι εμείς μέσα στο λιοπύρι, μέσα στα κάτεργα που τα λένε εργοστάσια να λιώνουμε και να βογκάμε;  Και κάθε βράδυ στα τηλεπαραθύρια; Και μας δεν μα ξέρει ούτε η μάνα μας, ούτε τα έντερά μας μάς αγαπάνε, που λένε και στη πιάτσα. Νομίζετε ότι σας φθονούμε; Κάνετε μεγάλο λάθος αν το νομίζετε! Να μας κοροϊδεύουν δεν θέλουμε.

Θέλουμε να αντιδράσουμε, θέλουμε να αλλάξουμε τη ζωή μας, θέλουμε να ζήσουμε αλλιώς αλλά δεν μπορούμε, αλλά δεν ξέρουμε πως.  Η Αριστερά μας πούλησε. Αυτή που δεν μας πούλησε, δεν διαφέρει και πολύ από την πουλημένη. Μόνο λόγια είναι. Δεν μπορεί να κάνει τα λόγια έργα γιατί άλλα λέει κι άλλα κάνει. Είναι κομμάτι της Αριστεράς που πεθαίνει, που αποσύρεται από το προσκήνιο.  Αποσύρεται φωνάζοντας γενικόλογα επαναστατικά συνθήματα.  Για τις ανάγκες των πολλών! Για την ανατροπή! Επαναστατικές φλυαρίες που χρησιμοποιούνται ως δόλωμα για να πιαστεί το ψάρι και να διαιωνιστεί η αναπαραγωγή του κομματικού μηχανισμού, ο οποίος βέβαια είναι ένα μικρό κράτος. Κάθε αρχηγός κόμματος είναι κομματικός πρωθυπουργός και ονειρεύεται να γίνει και κρατικός. Η Αριστερά έρχεται από το παρελθόν, όχι από το μέλλον. Η Αριστερά δεν είναι ένα πρόπλασμα μιας άλλης κοινωνίας αλλά αντίγραφο της σημερινής.

από την αποχή στις εκλογές, στην αποχή από την εργασία

Θέλουμε να αντιδράσουμε αλλά δεν μπορούμε. Ο συσχετισμός της δύναμης είναι συντριπτικά εις βάρος μας, ο αντίπαλος είναι πιο ισχυρός από μας πολιτικά. Όχι όμως και οντολογικά! Χωρίς υποτελείς ο Κύριος είναι ένα τίποτα.  Ένα πράγμα μας απομένει να κάνουμε: να κινηθούμε σαν το νερό, προς τα εκεί που υπάρχει η ελάχιστη αντίσταση.  Προς τα εκεί όπου θα μπορέσουμε να νικήσουμε χωρίς να πολεμήσουμε, προς τα εκεί όπου πρώτα θα νικήσουμε και μετά θα πολεμήσουμε.   Τι κάνει ο Κύριος όταν δεν προσερχόμαστε στις κάλπες; Ανησυχεί ή όχι; Ο Πάγκαλος ανησυχεί και μαζί με αυτόν και πολλοί άλλοι. Γιατί ανησυχούν; Ανησυχούν διότι οι υποτελείς αρνούνται να είναι υποτελείς. Ανησυχούν διότι δεν μπορούν να πείσουν, δεν μπορούν να (καθ)οδηγήσουν τους υποτελείς προς τα εκεί που θέλουν, προς την ενίσχυση της Κυριαρχίας. Οι υποτελείς αποσύρονται, απομακρύνονται, φεύγουν, απουσιάζουν, περνούν στη πράξη.  Δεν θέλουν να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους κι αυτό σημαίνει ότι η Αριστερά βρίσκεται πολύ κοντά στο οριστικό και αμετάκλητο τέλος της.

Θεωρώ ότι η τάση της αποχής από τις εκλογές θα επιταχυνθεί και θα γενικευτεί. Είναι μια πρώτη μορφή αντίδρασης. Ελάχιστη, στοιχειώδης, ενστικτώδης, αυθόρμητη, ακατανίκητη. Είναι ένας τρόπος διεξαγωγής του κοινωνικού πολέμου. Είναι μια μορφή πάλης. Και θα έχει αποτελέσματα. Και εφόσον θα έχει αποτελέσματα, αναπόφευκτα θα πρέπει να περιμένουμε την αντίσταση των Κυρίων ημών. Άρα ο κοινωνικός πόλεμος, όπως κάθε πόλεμος, θα κλιμακωθεί. Κι όταν ο πόλεμος κλιμακωθεί, αναπόφευκτα κλιμακώνονται και οι μορφές πάλης. Ποια μορφή πάλης όμως είναι πιο ισχυρή από την αποχή στις εκλογές; Την απάντηση την γνωρίζουμε όλοι και όλες: η αποχή από την εργασία και η απεργία.   Δεν είναι το ίδιο: Η απεργία είναι μέσο για την επίτευξη ενός σκοπού: π.χ., την αύξηση του μιισθού ή την καταβολή μισθούς σε όλους. Η αποχή απο την εργασία είναι μέσο και σκοπός ταυτόχρονα, είναι πέρασμα στη πράξη.

Τι θέλουμε σήμερα; Θέλουμε να εργαζόμαστε λιγότερο, όλοι και όλες, και να έχουμε πρόσβαση στον συλλογικά παραγόμενο κοινωνικό πλούτο. Θ’έλουμε μείωση του χρόνου εργασίας και μισθό για όλους και όλες. Το πρώτο μπορούμε να το επιτύχουμε χωρίς να το ζητήσουμε: δεν πάμε στη δουλείά και αυτό είναι όλο. Πρόκειται για πέρασμα στη πράξη, για νίκη χωρίς πόλεμο. Το δεύτερο, ο κοινωνικός μισθός, μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την απεργία.

”τριαντάωρο και μισθός για όλους”

Αυτές είναι οι (δυο) ριζικές ανάγκες  των πολλών, αυτή είναι η στρατηγική μας, αυτοί είναι οι στόχοι μας και μπορούμε να τους πετύχουμε με την αποχή από την εργασία και με την απεργία. Όχι γενικόλογα και ασάφειες! Και αυτή η στρατηγική πρέπει να είναι και ο τίτλος της Αριστεράς. Το κόμμα ή η οργάνωση που θα εμφανιστεί με αυτό τον τίτλο θα γίνει το σπέρμα της νέας Αριστεράς. Με μία προϋπόθεση: ότι θα εξαλείψει την πολιτική εκμετάλλευση, την πολιτική ως επάγγελμα. Είναι πολύ εύκολο: θα εκλέγονται όλοι για λίγους μήνες (εκ περιτροπής) και μόνο για μια φορά.

Εάν εμφανιστεί αυτή η Αριστερά, θα υπάρχει σοβαρότατος λόγος να πάμε να ψηφίσουμε. Εάν υπάρξει και ι ευρωπαϊκό κόμμα ”τριαντάωρο και μισθός για όλους”, ακόμα καλύτερα. Εάν δεν υπάρξει, η αποχή στις βουλευτικές και ευρωεκλογές θα γενικευτεί, δημιουργώντας το πρώτο ρήγμα στην Κυριαρχία. Με λίγα λόγια, επέρχεται επαναστατική έκρηξη και επαναστατική κατάσταση: οι Κύριοι δεν μπορούν (να υποτάξουν και να καθοδηγήσουν), οι υποτελείς δεν θέλουν (να υπακούσουν εξ αιτίας της επιδείνωσης της εξαθλίωσης – όχι μόνο της οικονομικής) και αντιδρούν όπως μπορούν (αποχή από τις εκλογές), κι αυτοί που είναι στη μέση, ταλαντεύονται και δεν μπορούν να αποφασίσουν με ποιον θα παν και ποιον θα αφήσουν.  Ο Δεκέμβρης και η αποχή από τις εκλογές ήταν ταω πρώτα σημάδια. Πολύ σύντομα, θα σκάσουν μύτη κι άλλα.

Η έννοια της νεκροζωντανότητας

Είναι δυνατόν κάποιος, κάτι, να είναι και ζωντανός και νεκρός;  Ποιος είναι αυτός; Είναι ένας ζωντανός που πρόκειται να πεθάνει: ο γέρος, ο καταδικασμένος σε θάνατο, ο ασθενής που δεν γιατρεύεται, αυτός που παίζει με τον θάνατο.   Νεκροζώντανος είναι αυτὀς που είναι  ζωντανός αλλά σε λίγο θα είναι, ή πιθανόν να είναι, νεκρός.  Νεκροζώντανος είναι ο ζωντανός που αντιμετωπίζει τον θάνατο ως κάτι που επίκειται να συμβεί, που ζει υπο τη σκιά του θανάτου.  Νεκροζώντανος όμως είναι και ο ζωντανός που  στερείται πολλών χαρακτηριστικών του ζωντανού: ένας έγκλειστος σε κελλί απομόνωσης είναι ζωντανός ή νεκροζώντανος; Ένας ζωντανός που βρίσκεται για πολλά χρόνια σε κώμμα, είναι ζωντανός ή νεκροζώντανος; Κάποιος που βρίσκεται σε απόγνωση, σε λύπη ανείπωτη, σε απελπισία, είναι ζωντανός ή νεκροζώντανος;  Η μάνα που έχασε το παιδί της, ο ερωτευμένος και η ερωτευμένη που εγκαταλείφθηκαν, είναι ζωντανοί ή νεκροζώντανοι; Αυτός που κυριεύεται από μια μια έντονη επιθυμία θανάτου (κρίση πανικού) είναι ζωντανός ή νεκροζώντανος; Ο καταθλιπτικός είναι ζωντανός; Το ανορεκτικό μοντέλο που έχει μείνει κόκαλο και πέτσα είναι ζωντανός άνθρωπος; Ποιος, ποια δεν έχει βιώσει μια περίοδο έντονης λύπης, απελπισίας και απόγνωσης;  Όλοι μας και όλες μας έχουμε βιώσει μία η περισσότερες καταστάσεις νεκροζωντανότητας. Θα έλεγα ότι όλοι και όλες είμαστε νεκροζώντανοι από τη φύση μας,  μιας και γενιόμαστε  με την υπόσχεση του θανάτου, όπως συνήθιζε να λέει ο Μπέκετ. Ανά πάσα στιγμή λοιπόν μπορούμε να βρεθούμε αντιμέτωποι με τον θάνατο ή τη στέρηση της ζωής, δηλαδή, τη στέρηση της χαράς, του γέλιου, της συνύπαρξης, της συμβίωσης, της ελεύθερης δημιουργικότητας.  Η νεκροζωντανότητα  είναι μια φυσική κατάσταση μόνο όταν αντιμετωπίζουμε το φάσμα του θανάτου,  στα γηρατειά.  Από τη στιγμή όμως που τα γηρατειά τείνουν να εξαλειφθούν – σε λίγες δεκαετίες θα πεθαίνουμε σχεδόν όλοι από καρκίνο – οφείλουμε να δεχτούμε ότι η νεκροζωντανότητα είναι μια κατάσταση που καθορίζεται κοινωνικά. Θα δούμε ότι ουδέποτε άλλοτε η νεκροζωντανότητα ήταν τόσο γενικευμένη και συχνή όσο σήμερα, στις καπιταλιστικές κοινωνίες, και η διαπίστωση αυτή μας ωθεί να αναζητήσουμε τη σχέση του καπιταλισμού με τον θάνατο και την νεκροζωντανότητα και να θέσουμε το ερώτημα: ο καπιταλισμός είναι νεκροζώντανος; Ποια είναι η διέξοδος; Η ζωή ή ο θάνατος;

Continue reading →

Είναι δυνατόν να προβλέψουμε εάν και που θα γίνει μια κοινωνική επανάσταση;  Όχι, δεν μπορούμε, κατά κανένα τρόπο. Μπορούμε να προβλέψουμε μια επαναστατική κοινωνική έκρηξη; Μπορούμε να προβλέψουμε τον ερχομό μιας επαναστατικής κατάστασης;  Μπορούμε και στο προκείμενο άρθρο θα εξηγήσω τους λόγους.  Για να μπορέσουμε όμως να συννενοηθούμε και να μην υπάρξουν παρεξηγήσεις, θεωρώ αναγκαίο να παραθέσω την άποψη μου σχετικά με το τι εννοούμε όταν λέμε επαναστατική κατάσταση. Μας βοηθάει η ίδια η έννοια. Είναι μια κατάσταση κατά την οποία η σχέση μεταξύ του Κυρίου και των υποτελών Παραγωγών του κοινωνικού πλούτου ανατρέπεται προς όφελος των δεύτερων. Επαναστατική κατάσταση έχουμε όταν παρατηρείται μια τάση μείωσης της ισχύος των Κυρίων και μια τάση αύξησης της ισχύος των υποτελών Παραγωγών σε μια δοσμένη ιστορική συγκυρία.  Η ισχύς των Κυρίων εξαρτάται από την δυνατότητα να αποσπά την αφοσίωση και την υπακοή των Υποτελών, από τη δυνατότητα δηλαδή κινητοποίησής τους προς εργασία, προς πόλεμο ή προς κατανάλωση.  Πολλές φορές ο Κύριος δε μπορεί να αποσπάσει την αφοσίωση και την υποταγή, δεν μπορεί να κινητοποιήσει τους υποτελείς Παραγωγούς και σε αυτές τις περιπτώσεις έχουμε την εμφάνιση μιας επαναστατικής κατάστασης. Που οφείλεται όμως η αδυναμία του Κυρίου; Οφείλεται στην άρνηση των υποτελών Παραγωγών να υπακούσουν και να κινητοποιηθούν προς όφελος των Κυρίων τους. Οι Κύριοι δεν μπορούν να τους πείσουν. Για ποιο λόγο;  Λόγω της επιδείνωσης της κατάστασής τους.  Η άρνηση της υπακοής και της κινητοποίησης παίρνει πολλές μορφές, μία από τις οποίες είναι η παθητική αντίσταση, η αδιαφορία, η απομάκρυνση από τους χώρους, τους χρόνους, το λόγο, την ιδεολογία του Κυρίου.

Μια επαναστατική έκρηξη, μια επαναστατική κατάσταση είναι το τελικό αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας διαδικασίας, τουλάχιστον δεκαετούς διάρκειας,  κατά την οποία  ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός υποτελών Παραγωγών, με την γενική σημασία του όρου, αφίστανται του Κυρίου και του λόγου του λόγω της επιδείνωσης της υλικής του κατάστασης.   Κατά την διαδικασία αυτή ο Κύριος δεν γνωρίζει τον υποτελή: δεν γνωρίζει τι επιθυμεί ο αντίπαλος,  τι σκέφτεται, πως αντιδρά, τι σχεδιάζει. Έτσι, δεν μπορεί να τον πείσει. Μπορούμε λοιπόν να διαπιστώσουμε εάν κυοφορείται ή όχι μια επαναστατική κατάσταση;  Μπορούμε. Εάν θέσουμε τα παρακάτω ερωτήματα: επιδεινώνεται η κατάσταση των υποτελών Παραγωγών;  Απομακρύνεται ο υποτελής Παραγωγός από τον Κύριο; Άντιμετωπίζει ο Κύριος δυσκολίες να αποσπάσει την αφοσίωση του υποτελούς και να τον κινητοποιήσει προς εργασία;

Θεωρώ ότι και στα τρία αυτά ερωτήματα μπορούμε να δώσουμε θετική απάντηση. Ναι, η κατάσταση των υποτελκών επιδεινώνεται. Ναι, ο υποτελής Παραγωγός απομακρύνεται από τον Κύριο. Ναι, ο Κύριος αντιμετωπίζει δυσκολίες να αποσπάσει την αφοσίωση των υποτελών. Πριν καταπιαστούμε διεξοδικά με τα ζητήματα αυτά, ας δώσουμε μια απάντηση στο ερώτημα: υπήρξε στο παρελθόν ακριβής πρόβλεψη της εμφάνισης μιας επαναστατικής κατάστασης; Ναι, υπήρξε. Όχι μία, πάρα πολλές φορές. Ας δούμε ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Θα συνεχίσω αύριο.

Τι είναι η πολιτική μεγαλομανία; Είναι η ενασχόληση των στελεχών και οπαδών ενός κόμματος με πράγματα ανώτερα από τις δυνατότητές τους σε συνδυασμό με έναν διακαή πόθο για απόκτηση ισχύος, φήμης και δόξας.   Μεγαλομανιακός είναι ο ανίσχυρος που θέλει να γίνει ισχυρός αλλά δε μπορεί. Η ίδια του η μεγαλομανία δεν του το επιτρέπει. Ο μεγαλομανιακός έχει την εντύπωση ότι είναι  αυτό που επιθυμεί να γίνει, δηλαδή ισχυρός. Κι αφού είναι ισχυρός, ενώ δεν είναι, γιατί να προσπαθήσει να γίνει; Η μεγαλομανία είναι μια παγίδα στην οποία πέφτει ο ίδιος.  Η μεγαλομανία, και η παράνοια που την ακολουθεί, με τη μορφή είτε του διωκτικού παραληρήματος είτε του παραληρήματος μεγαλείου, είναι μια συμπεριφορά που χαρακτηρίζει τα μικρά κόμματα και μικρές οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής ιστορικής Αριστεράς.  Το πιο πρόσφατο κρούσμα πολιτικής μεγαλομανιακής συμπεριφοράς είναι η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, η Αντικαπιταλιστική Αριστερή Συνεργασία για την Ανατροπή.  Μια μικρή σε αριθμό μελών πολιτική οργάνωση, το ΝΑΡ, και μερικές ολιγομελείς τοπικές ομάδες,  (η ΑΚΟΣ έχει πέντε –  έξι μέλη, όλα άνδρες) συνέπηξαν μια Συνεργασία με σκοπό την ανατροπή του καπιταλισμού.  Πότε;  Τώρα!  ”Με όπλα την κατάληψη και την απεργία, ήρθε η ώρα να κάνουμε ανταρσία”.   Αυτό το σύνθημα φωνάχτηκε από συναγωνιστές και φίλους της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στα Γιάννενα και ο αρθρογράφος νιώθει την υποχρέωση να το αναφέρει.

Continue reading →

Η ιστορική Αριστερά είναι νεκροζώντανη.  Καθε τι που είναι νεκροζώντανο (ένας οργανισμός, μια πρακτική,  ένας θεσμός)  είναι και δεν είναι ζωντανό, είναι και δεν είναι νεκρό. Η συνύπαρξη του ζωντανού και του νεκρού καθορίζει και τη διέξοδο από την κατάσταση της νεκροζωντανότητας, όπως την αποκαλούμε στο πρώτο μέρος της μελέτης μας Νεκροζώντανη Αριστερά, θα είναι ή η ζωή ή ο θάνατος. Για έναν ετοιμοθάνατο γέρο, ο οποίος βιώνει μια κατάσταση νεκροζωντανότητας, η διέξοδος δεν μπορεί παρά να είναι ο θάνατος.  Για τον οδηγό της Φόρμουλα 1, ο οποίος απομακρύνεται ταχύτατα από τον θάνατο και ταυτόχρονα πάει προς αυτόν και επιχειρεί να τον αποφύγει, άρα και για τον κάθε χειρώνακτα οδηγό αυτοκινήτου,  η διέξοδος είναι συνήθως η ζωή αλλά ενίοτε είναι και ο θάνατος.  Θεωρώ ότι η οδήγηση είναι μια κατάσταση νεκροζωντανότητας: ποιος, ποια είναι βέβαιος ότι θα φτάσει σώος και ακέραιος στον προορισμό του;

Παρ’ όλο που το πρώτο σχόλιο πάνω στην κατάσταση της νεκροζωντανότητας έγινε πριν από 2.600 χρόνια – θα το βρείτε στον Οιδίποδα επί Κολωνώ και το εξετάζω λεπτομερειακά στην Νεκροζώντανη Αριστερά, είναι αλήθεια ότι δεν έχουμε εντοπίσει και μελετήσει την κατάσταση της συνύπαρξης της ζωής και του θανάτου. Θεωρώ ότι τώρα μπορούμε να το κάνουμε: όλη η ζωή πάνω στον πλανήτη, φυσική και κοινωνική, δεν είναι παρά μια κατάσταση νεκροζωντανότητας.  Ρίξτε μια ματιά τριγύρω σας και θα δείτε την πλήρη επικράτηση αυτής της κατάστασης. Τα παιδιά που δεν παίζουν, είναι ζωντανά; Οι άνεργοι είναι ζωντανοί; Οι άστεγοι; Οι λιμοκτονούντες; Οι καρκινοπαθείς; Οι μοναχικοί; Οι καταθλιπτικοί;  Η ολοσχερής επικράτηση της κατάστασης  της νεκροιζωντανότητας είναι  το αποτέλεσμα της επικράτησης του εμπορεύματος και του χρήματος, του καπιταλισμού. Ο καπιταλισμός από τη φύση του είναι νεκροζώντανος: είναι ζωντανός, ρωμαλέος και σφριγηγός μόνο και μόνο για να προκαλεί την καταστροφή, την απόγνωση και τον θάνατο.  Η διέξοδος από την παγκόσμια κατάσταση της καπιταλιστικής νεκροζωντανότητας  είναι ο θάνατος, δεν είναι η ζωή. Το ζούμε καθημερινά.

Continue reading →

Θα ήθελα μια μέρα, μια Κυριακή πρωί ας πούμε, να παραγγείλω ένα καπουτσίνο, να πάρω στα χέρια μου μια κομμουνιστική εφημερίδα και να τη διαβάσω πίνοντας το καφέ και αγναντεύοντας τη ψηλή κορφή της Σαμοθράκης. Μήπως υπονοείς ότι σήμερα δεν υπάρχουν κομμουνιστικές εφημερίδες; Δεν το υπονοώ, το διατυπώνω ευθέως: καμιά εφημερίδα των πολιτικών οργανώσεων, κινήσεων και κομμάτων της ιστορικής Αριστεράς δεν είναι κομμουνιστική. Πως είναι δυνατόν όμως οι οργανώσεις αυτές να επικαλούνται τον κομμουνισμό αλλά τα έντυπά τους να μην είναι κομμουνιστικά; Τι σημαίνει κομμουνιστική εφημερίδα; Είναι ερωτήματα στα οποία πρέπει να απαντήσουμε, όλες και όλοι.

Continue reading →

Χτές, Κυριακή 26 Απριλίου, διάβασα ένα άρθρο δυο φορές, μιας και το βρήκα δημοσιευμένο σε δυο εφημερίδες της ιστορικής Αριστεράς! Μα την Παναγία! Έπαθα πλάκα! Το έχει γράψει ο Ανέστης Ταρμπάγκος . Το διάβασα στην Εποχή, στη στήλη ΕΡΓΑΤΙΚΑ (σελ. 8), με τον τίτλο Επείγει ένα μεταβατικό σχέδιο για την ανεργία και υπέρτιτλο ΚΡΙΣΗ, ΑΝΕΡΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΣΜΟΣ. Το διάβασα και στο ΠΡΙΝ, στη στήλη  ΔΙΑ-λογος  της σελίδας 8  με τον τίτλο Κρίση, ανεργία και ριζοσπαστασισμός. Είναι σαφές ότι στάλθηκε και δημοσιεύτηκε και στις δυο εφημερίδες για να το διαβάσουν όσο γίνεται περισσότεροι αναγνώστες, μιας και αυτοί που διαβάζουν και τις δύο προαναφερόμενες δεν πρέπει να είναι και πολλοί. Η ανεργία είναι ένα οξύτατο, δηλαδή αιχμηρότατο,  κοινωνικό πρόβλημα και ως τέτοιο προκαλεί αίμα, πόνο και πληγές που δύσκολα επουλώνονται. Ο συντάκτης εστιάζει την προσοχή του στο μέγεθος της ανεργίας, στα αίτιά της, στις συνέπειές της τόσο για τους άνεργους όσο και για τους εργαζόμενους. Όλα όσα γράφει, τα προσυπογράφω όχι μόνο με το ένα χέρι αλλά και με τα δύο.  Δεν περιορίζεται όμως μόνο σε αυτά:  καταθέτει την πρότασή του για τον τρόπο αντιμετώπισης και επίλυσης της ανεργίας. Διαφωνώ κατηγορηματικά με την πρόταση και αξίζει το κόπο να την παρουσιάσουμε και να εκθέσουμε τις διαφωνίες μας όχι μόνο λόγω της σημασίας του προβλήματος της ανεργίας αλλά και επειδή η  πρόταση συμπυκνώνει όλη την ιδεολογία της αποχωρούσας από το προσκήνιο ιστορικής Αριστεράς.  Ας παρουσιάσουμε πρώτα συνοπτικά τις απόψεις του, για να γνωρίζουμε περί τίνος πρόκειται, και μετά θα τις σχολιάσουμε διεξοδικά.

Continue reading →