in Σχετικά με τη Σχολή

αυτό δεν είναι ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ, αυτό είναι ΒΟΘΡΟΣ

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΦΙΛΟΜΑΘΕΣΤΑΤΟΣ φίλος, όχι εικονικός, φίλος με σάρκα και οστά, που τον έχω αγκαλιάσει και με έχει αγκαλιάσει, που έχουμε πιει και συζητήσει για πολλές ώρες, ανοιχτό μυαλό και πνεύμα ατίθασο, με παιδική περιέργεια, πάνω από σαράντα ετών, που τα λέμε που και που τηλεφωνικά και συνομιλούμε στο φέισμπουκ, μου υπέδειξε, μετά από κάποια συζήτηση, μια δημόσια ομάδα στο φέισμπουκ, το ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ, και έγινα μέλος για να δω τι καπνό φουμάρει, φυσώντας το γιαούρτι αφού έχω ήδη καεί από χυλό.

ΚΑΙ ο χυλός ήταν μια άλλη δημόσια ομάδα, η ΠΕΡΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ. Ο διαχειριστής της οποίας, ο Φίλιππος Φίλιος, φαιδρός τσογλανοειδής τσογλανόπαις, επί ώρες με πήγαινε γαμιώντας επειδή τόλμησα να διαφωνήσω με το βιογραφικό του Θαλή του Μιλήσιου που παρέθεσε και που θα το ζήλευε και ο αστροφυσικός Νανόπουλος. Υποστήριξα ότι όλα αυτά που γράφονται για τον Θαλή, αλλά και άλλους Ίωνες φιλοσόφους, αν μπορούμε να τους πούμε φιλοσόφους, δεν είναι παρά επινοήσεις ευφάνταστων βιογράφων και χρονικογράφων  που έζησαν τουλάχιστον πάνω από πέντε και βάλε αιώνες μετά τον Θαλή. Και ότι οι αρχαιότερες μαρτυρίες για τον Θαλή χρονολογούνται τουλάχιστον τρεις και τέσσερις αιώνες αργότερα και μετρούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού και είναι του Ηροδότου, του Πλάτωνος και του Αριστοτέλους. Ο πρώτος μάλιστα γράφει ότι δεν ήταν Έλληνας αλλά ότι κατάγονταν από την Φοινίκη! Ω, τι το ήθελα, τι μαρτύριο υπέστην!

ΑΝΑΡΤΩ λοιπόν στο ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ κάποια θέματα προς συζήτηση. Το ένα αφορούσε το αίνιγμα της αλλαγής της φωνής του ρήματος είμαι. Γιατί η ενεργητική φωνή (ειμί) έγινε μεσοπαθητική; Είναι το μόνο ρήμα που εξελίχθηκε κατ΄αυτό τον τρόπο.  Να μην το εξετάσουμε; Ένα άλλο αφορούσε την προέλευση κάποιων φράσεων της καθομιλουμένης, που ακούμε συχνά στην τηλεόραση, φράσεων που προέρχονται από το λεξιλόγιο των χασικλήδων της δεκαετίας του εβδομήντα και του ογδόντα, όπως δε λέει, την άκουσα, δεν παίζει.  Να μην το εξετάσουμε, δεν είναι ενδιαφέρον ζήτημα; Κάποιος μου την έπεσε ως εξής: μάθε πρώτα ελληνικά και μετά μίλα –  διότι χρησιμοποίησα τον τύπο εξελίσσονταν στο τρίτο πρόσωπο ενώ το σωστό είναι εξελισσόταν. Και, τέλος, αφού σας ενδιαφέρει η σωστή χρήση της νέας ελληνικής, τότε σκεφτείτε ότι τα υπόψη, υπόψιν, υπ΄όψη και υπ΄ όψιν είναι τερατουργήματα και ότι το σωστό, υποστηρίζω, είναι το υπ΄ όψει!

ΦΙΛΕΣ και φίλοι, στ΄αρχίδια μου το σωστό και το λάθος, όσον αφορά τη γλώσσα. Δεν έχω κανένα πρόβλημα εάν κάποιος μεταχειρίζεται κάποιους από τους τέσσερις προαναφερθέντες τύπους, τους οποίους και εγώ χρησιμοποιώ. Εάν όμως μιλάτε με όρους ορθότητας και λάθους, τότε σας λέω ότι αυτοί οι τύποι είναι λάθος, είναι τερατουργήματα. Όλοι οι τύποι της γλωσσικής δημιουργίας είναι λάθος, όλες οι λέξεις κάποτε ήταν λάθος, ήταν τερατουργήματα διότι ήταν νέες! Άρχισε λοιπόν μια συζήτηση στην οποία ενεπλάκησαν πολλοί και πολλές και διήρκεσε δυο τρεις μέρες. Εφόσον όλα τα επιχειρήματά τους καταρρίπτονταν σαν γερμανικά στούκας, όταν πια παρέθεσα και εδάφιο όπου συναντάμε το υπ΄ όψει, τότε, και μόνον τότε και όχι πιο νωρίς, αντί να δείξουν διάθεση γνώσης και επανεξέτασης, επενέβη ένας μπάτσος του ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΠΑΡΑΤΑΡΗΤΗΡΙΟΥ, θα είναι μάλλον ένας από τους διαχειριστές αλλά δεν είμαι βέβαιος,  και με υπέδειξε να σταματήσω η συζήτηση διότι δεν είναι εποικοδομητική!!!

ΔΕΝ μπορείτε να φανταστείτε τι σκατά έφαγα αυτές τις τρεις μέρες! Τι ημιμάθεια, τι δοκησισοφία, τι ανοησία, τι προπέτεια, τι άγνοια της αγνωσίας! Κάποια γράφει ότι το ρήμα ειμί δεν ανήκει στην κατηγορία των εις -μι ρημάτων της αρχαίας ελληνικής! Κάποια άλλη γράφει ότι το ρήμα ειμί είναι ανώμαλο! Ένας άλλος γράφει ότι το υπ΄όψει είναι διαλεκτικός τύπος ή ιδιόλεκτος και του υπενθυμίζω ότι το σωστό δεν είναι η ιδιόλεκτος αλλά το ιδιόλεκτο! Το λάθος γίνεται λόγω του θηλυκού γένους της διαλέκτου!

ΚΑΘΕ ελευθερία στην έκφραση, τη σκέψη, τη γνώση και την Τέχνη, αυτή, φίλες και φίλοι, είναι η αρχή της ζωής μου. Ποτέ δεν μπόρεσα να καταλάβω γιατί οι άνθρωποι δυσκολεύονται τόσο πολύ να παραδεχτούν την άγνοιά τους, γιατί δυσκολεύονται τόσο πολύ να αλλάξουν αυτό που νομίζουν ως γνώση. Το καταλαβαίνω αλλά τέλος πάντων. Αυτή η απόλυτη ελευθερία δεν υπάρχει στο ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ –  πρόκειται για μια άκρως συντηρητική, φασίζουσα θα έλεγα, δημόσια ομάδα, η οποία κάθε φορά που τρομάζει, καταφεύγει στο γνωστό –  η συζήτηση αυτή δεν είναι εποικοδομητική και πρέπει να σταματήσει.

ΝΑΙ, πρέπει να σταματήσει διότι έχει προ πολλού σταματήσει να σκέφτεστε.  Προφανώς ο αφορισμός αυτός δεν αφορά όλα τα μέλη, κατά κανένα τρόπο.  Άλλη μια φορά, εδώ και σαράντα χρόνια, διαπιστώνω με θλίψη πως ο τρόμος της ελληνικής κοινωνίας προς τη διαφωνία, προς τη γνώση και προς τα επιχειρήματα είναι τεράστιος, απύθμενος. Όσο για τον φθόνο, τι να πω, είναι ακαταμάχητος και ανίκητος. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι η απόσταση, η φυγή, η απουσία –  με σκατά εγώ δεν θέλω να ανακατεύομαι.

ΠΡΙΝ ανάψω τη σόμπα και ξυπνήσω τα παιδιά να πάνε στο κάτεργο, θα κάνω ένα σύντομο σχόλιο πάνω στα υπόψη και υπόψιν και τα λοιπά. Πέρυσι τον Ιανουάριο άρχισα να διαβάζω τη Σπουδή της Ιστορίας του Άρνολντ Τόινμπι σε μια απίστευτα καλή μετάφραση σε καθαρεύουσα του Ν. Παπαρρόδου, ο οποίος μάλλον δεν θα απολαύει τις χαρές της ζωής και θα έχει απαλλαγεί από τα βάσανά της μιας και το βιβλίο εκδόθηκε το 1962. Μου έκανε εντύπωση ότι ο μεταφραστής χρησιμοποιεί και μάλιστα συχνά μόνο τον τύπο υπ΄ όψει. Με παραξένεψε, με άρεσε και το έψαξα, μου έδωσε δουλειά για το σπίτι, έγιναν έρευνες. Κατέβασα τα συντακτικά μου, της αρχαίας ελληνικής, διάβασα κείμενα και κατέληξα στο συμπέρασμα ότι  σωστό είναι το υπ΄ όψει και αναρωτήθηκα πως στο διάολο προέκυψαν οι τύποι υπόψη, υπ΄όψη, υπ΄όψιν και υπόψιν. Συνειδητοποίησα ότι τα επιρρήματα υπόψη και υπόψιν προήλθαν από τις φράσεις υπ΄όψη και υπ΄ όψιν  και ότι το υπ΄όψη προήλθε από το υπ΄όψιν ως προσαρμογή ενός τύπου της καθαρεύουσας στη δημοτική: υπ΄όψιν (>υπόψιν) >υπ΄όψη (>υπόψη).

ΑΥΤΟ το υπ΄ όψιν δεν είναι ελληνικά, φίλες και φίλοι. Δεν είναι του παρόντος και αν κάποιος θέλει να επεκταθώ πολύ ευχαρίστως να το κάνω. Εκείνο που θέλω μόνο να πω και να γράψω είναι ότι πολλά τερατουργήματα της νέας ελληνικής είναι έργο των μεταφραστών, οι οποίοι προκειμένου να βρουν κάποια λύση σε κάποια μεταφραστικό πρόβλημα επινοούν ένα σωρό μαλακίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό το λαμβάνει χώρα, μετάφραση της αγγλικής φράσης take place! Το λαμβάνει χώρα δεν είναι ελληνικά αλλά δεν έχω κανένα απολύτως πρόβλημα με τη χρήση του (για όνομα της γλώσσας!), αν και εγώ το αποφεύγω και προτιμώ το εκτυλίσσεται.

Σχολιάστε ελεύθερα!