Δεν δείχνει την εικόνα ενός κόμματος που καλπάζει, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις πως κερδίζει.
Αλέξης Τσίπρας για τη Νέα Δημοκρατία (8 Μαΐου 2023, από συνέντευξη στο SKY)
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΠΙΣΤΕΥΩ ότι όλη η σημερινή Αριστερά μια μέρα των ημερών θα πάψει να υπάρχει. Δεν μπορώ να γνωρίζω πότε θα συμβεί αυτό και κάτω από ποιες συνθήκες. Και δεν μπορώ να γνωρίζω επίσης αν δεν θα υπάρχει πια Αριστερά ή αν θα υπάρξει μια άλλη Αριστερά, που δεν θα έχει ουδεμία σχέση με τη σημερινή, εκτός από το παρελθόν και την ιστορία που είναι κοινά και κοινόχρηστα. Είμαι αισιόδοξος: πιστεύω ότι θα υπάρξει αυτή η άλλη Αριστερά αλλά δεν μπορώ να γνωρίζω εάν θα συγκροτηθεί μετά τη διάλυση της ιστορικής Αριστεράς ή η συγκρότησή της θα επισπεύσει την διάλυση της σημερινής Αριστεράς. Ποια θα είναι, πώς θα είναι αυτή η άλλη Αριστερά; Πώς την φαντάζομαι, πώς σκέφτομαι ότι μπορεί να είναι;
ΔΕΝ υπάρχει όμως το ενδεχόμενο η Αριστερά να αλλάξει κατά την ανέλιξη της διαδικασίας της αποσύνθεσής της; Όχι, φίλες και φίλοι, δεν μπορεί να αλλάξει κι αυτό είναι το θέμα του σημερινού μου κειμένου. Δεν μπορεί να αλλάξει, δεν μπορεί να αλλάξει την “ουσία” της, για να μιλήσω με τη γλώσσα της μεταφυσικής και της ουσιοκρατίας. Δεν το συνηθίζω αλλά σήμερα θα το κάνω και θα μεταφέρω δύο σύντομα αποσπάσματα από το βιβλίο του Π. Κονδύλη, Πλανητική Πολιτική μετά τον ψυχρό πόλεμο (εκδ. Θεμέλιο, σελ. 148), όπου στο κεφάλαιο Τι ήταν ο κομμουνισμός εξετάζει την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, του κρατικού καπιταλισμού: “. . . προσπάθεια μεταρρύθμισης ενός συστήματος, το οποίο δεν ήταν δυνατόν να μεταρρυθμιστεί χωρίς να καταργηθεί’. Και: ” κάθε σύστημα θα απεμπολήσει την ‘ουσία’ του αν η μεταρρύθμιση του υπερβεί ένα ορισμένο όριο”.
ΟΤΑΝ η ιστορική Αριστερά πάψει να υπάρχει, τότε θα έχει αλλάξει. Άλλος τρόπος δεν υπάρχει. Τα κόμματα της Αριστεράς, όλα, μικρά και μεγάλα, είναι οργανωμένα με πρότυπο το κράτος, την εκκλησία, τον στρατώνα, το μαντρί, όπου επικρατεί η κυριαρχική σχέση, η σχέση μεταξύ του Κυρίου και του Υποτελούς, η σχέση μεταξύ μιας μικροσκοπικής κομματικής άρχουσας τάξης και του πλήθους των Υποτελών μελών και ψηφοφόρων, της οποίας άρχουσας τάξης τα μέλη της συμμαχούν και πολεμούν μεταξύ τους για την διεκδίκηση ή την διατήρηση των προνομίων (βουλευτιλίκι κυρίως) , σφάζονται θα έλεγα, ενωμένα όμως μιας και τους ενώνει ο ίδιος λόγος ύπαρξης: η κοινοβουλευτική ύπαρξη και επιβίωση του κόμματος. Χωρίς κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, δεν μπορεί να υπάρξει κομματική άρχουσα τάξη.
ΚΑΙ μετά από όλα αυτά, ως αναρχολαϊκός που είμαι, θα φαντάζεστε τη χαρά μου κάθε φορά που επιταχύνεται η διαδικασία της διάλυσης της ιστορικής, νεκροζώντανης Αριστεράς αλλά δεν φαντάζεστε τη θλίψη μου κάθε φορά που σκέφτομαι ότι υπάρχει το ενδεχόμενο να μείνουμε χωρίς Αριστερά. Θα μου πείτε, καλύτερα αυτή, παρά τίποτα. Διαφωνώ κατηγορηματικά. Είμαι της γνώμης ότι η ιστορική Αριστερά θα εξαφανιστεί αναπόφευκτα, οπότε δεν έχει κανένα νόημα το μη χείρον βέλτιστον. Η γνώμη μου είναι ότι θα πρέπει να επέμβουμε και να συμβάλουμε αποφασιστικά, και καταλυτικά αν μπορούμε, στη διαδικασία εξαφάνισης της κρατικιστικής, ανθρωποβοσκητικής, ποιμενικής, τσομπαναραίϊκης Αριστεράς. Στη διαδικασία εξαφάνισης του μικροαστικού μαχητικού και διεκδικητικού αγωνισμού.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε την κατηφόρα και , αφού κάνει μια στάση πρώτα στο 12% των προσεχών εκλογών της 25ης Ιουνίου, θα φτάσει στο 3%, αλλά δεν ξέρουμε ποιος θα την οδηγήσει εκεί, ο Τσίπρας ή η Αχτσιόγλου. Επιμένουν: είμαστε κόμμα εξουσίας, θα αγωνιστούμε και θα νικήσουμε! Θα ζήσω άραγε να τους ακούσω να λένε τα ίδια όταν θα πάρουν 2,5%; Ο Βαρουφάκης πήρε το μάθημά του: δεν ξέρει τι να κάνει, πώς να αποσπάσει την αναγνώριση που χρειάζεται για να είναι καλά, και ασχολείται με την πολιτική. Ρε συ, Γιάνης, είχες εννιά πολυτελή αυτοκίνητα, τα έκανες πέντε, πάρε κανένα από αυτά και κάνε καμιά βόλτα, με τη σύζυγό σου τη βιομήχανο, προς Σούνιο ή Ναύπλιο μεριά! Με τον πόνο μας παίζεις, Γιάνης; Τη θέση του Βαρουφάκη και του ΣΥΡΙΖΑ θα την πάρει η Ζωή Κωνσταντοπούλου αλλά κι αυτή δεν γνωρίζει ότι θα έχει την ίδια τύχη, μιας και όσο πιο δυναμικός και αγωνιστικός είσαι, τόσο πιο μεγάλες υποχωρήσεις θα κάνεις, τόσο πιο πολύ θα εκτεθείς. Θα καταφέρει να συγκροτήσει την δική της κομματική μικροσκοπική άρχουσα τάξη κι αυτό θα είναι μεγάλη επιτυχία. Εκείνο που θα σβήσει τελευταίο θα είναι το ΚΚΕ. Η γνώμη μου είναι ότι μέχρι το 2033 θα διαλυθεί και αυτό.
ΕΚΕΙΝΟ που με απασχολεί είναι: μπορεί να συγκροτηθεί, να δημιουργηθεί καλύτερα, μια άλλη Αριστερά; Εάν δεν μπορεί, πολύ ωραία, δεν υπάρχει πρόβλημα, μια χαρά είναι αυτή που έχουμε σήμερα. Θα διατυπώσω το ερώτημα διαφορετικά: μπορεί να δημιουργηθεί μια Αριστερά χωρίς να συγκροτηθεί ταυτόχρονα και μια μικροσκοπική ηγετική ομάδα, χωρίς να εγκαθιδρυθεί η κυριαρχική σχέση, η σχέση μεταξύ Κυρίου και Υποτελούς; Αυτό είναι, φίλες και φίλοι,το κομβικό ερώτημα. Εάν δεν μπορεί, εάν δεν μπορούμε, τότε δεχόμαστε την θέση των μακκιαβελιστών κοινωνιολόγων και πολιτικών φιλοσόφων (Παρέτο, Μόσκα, Μίχελς, Μπάρναμ): όπου υπάρχει ανθρώπινη οργάνωση, σε οποιοδήποτε κοινωνικό πεδίο ή επίπεδο, εκεί αναπόφευκτα θα συγκροτηθούν δύο τάξεις, μια τάξη που άρχει και μια που άρχεται. Μία που διευθύνει και διαταζει και μία που υπακούει και εκτελεί. Με αυτόν τον τρόπο είναι οργανωμένα όλα τα κόμματα, της Αριστεράς συμπεριλαμβανομένης. Μάτια έχουμε και βλέπουμε.
ΤΗΝ κεντρική αυτή θέση των μακκιαβελιστών δεν την δέχεται η θεωρία του αναρχισμού. Οι αναρχικοί δέχονται ότι μπορεί να υπάρξει ανθρώπινη οργάνωση χωρίς να υπάρχουν ηγετική ομάδα και υποτελείς, χωρίς να εμφανιστεί η κυριαρχική σχέση μεταξύ Κυρίου και Υποτελούς αλλά αυτό μπορεί να συμβεί μόνο σε μικρές ομάδες, μέχρι 150 άνθρωποι. Και δεν είναι βέβαιο ότι δεν θα εμφανιστεί άρχουσα τάξη και δεν θα εγκαθιδρυθεί η κυριαρχική σχέση. Αλλά αυτό, λένε, είναι αποτέλεσμα των επιβιώσεων, των συνηθειών της κυριαρχικής κοινωνίας στην οποία ζήσαμε και από την οποία προερχόμαστε.
ΜΕΤΑΞΥ των μακιαβελιστών και των αναρχικών φυτρώνει το φρούτο της μαρξιστικής και λενινιστικής αυταπάρνησης. Πρέπει να υπάρχει μια ηγετική ομάδα για να συντονίζει τον κοινωνικό πόλεμο και την επανάσταση, η οποία γνωρίζει, είναι άδολη, ανιδιοτελής, πρωτοπόρα και εκπροσωπεί τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, του λαού. Μέχρι τώρα δεν υπήρξε περίπτωση που αυτή η άδολη και σοφή και ανιδιοτελής ηγετική ομάδα να μην μονιμοποιήθηκε και νομιμοποιήθηκε και έγινε άρχουσα τάξη. Ποτέ! Αυτός είναι ο λόγος που πολλοί μαρξιστές και επαναστάτες συνδικαλιστές των αρχών του 20υ αιώνα στράφηκαν προς τον φασισμό και την μακκιαβελική κοσμοαντίληψη – ο Μουσολίνι, για παράδειγμα. Και ο Μίχελς, ο Μπάρναμ και πάρα πολλοί άλλοι που δεν θυμάμαι.
ΚΑΙ μετά από όλα αυτά, επαναλαμβάνω το ερώτημα: μπορεί να δημιουργηθεί μια Αριστερά, ένα κόμμα της Αριστεράς, χωρίς να συγκροτηθεί μια κομματική, μικροσκοπική άρχουσα τάξη με ίδια συμφέροντα και προνόμια; Οι αναρχικοί θα μας πουν, όχι, δεν μπορεί, η άρχουσα τάξη θα εμφανιστεί αναπόφευκτα λόγω του μεγέθους της οργάνωσης. Οι μαρξιστές και οι λενινιστές, οι σταλινικοί και οι τροτσκιστές και οι μαοϊκοί θα μας πουν, γνήσιοι μακκιαβελιστές, όχι, δεν μπορεί να υπάρξει διότι οι άνθρωποι δεν είναι ικανοί να έχουν μια εποπτεία της κοινωνικής και πολιτικής κατάστασης, της συγκυρίας, και δεν ξέρουν τι πρέπει να κάνουν και πώς πρέπει να δράσουν. Χρειάζεται μια μειονότητα που γνωρίζει, η οποία και θα διευθύνει και θα διατάζει και όλοι οι άλλοι θα υπακούουν και θα εκτελούν.
ΤΟ ερώτημα που διατύπωσα μπορεί να πάρει μια άλλη μορφή: μπορούμε να αποφύγουμε τη συγκρότηση μιας μικροσκοπικής κομματικής άρχουσας τάξης κατά τη διαδικασία της δημιουργίας μιας άλλης Αριστεράς Πώς να το κάνουμε αυτό; Υπάρχει τρόπος; Η γνώμη μου είναι ότι υπάρχει. Θα στρέψουμε την προσοχή μας στις έννοιες της μονιμότητας και προσωρινότητας, της παγίωσης και της εναλλαγής. Για να αποτραπεί η συγκρότηση μιας μικροσκοπικής κομματικής άρχουσας τάξης θα πρέπει να εξαλειφθεί, να εξοβελιστεί η μονιμότητα και η παγίωση των προσώπων και των ρόλων που δυνάμει θα αποτελέσουν τον πυρήνα της άρχουσας τάξης. Ποιοι είναι αυτοί οι ρόλοι και τα πρόσωπα;
ΕΙΝΑΙ τα στελέχη του κόμματος, οι επαγγελματίες πολιτικοί, που ζουν με εισοδήματα που παρέχει το κόμμα, επιδοτούμενο από το κράτος, και οι βουλευτές, που ζουν με την πλουσιοπάροχη βουλευτική αποζημίωση (αποζημίωση!) Πολύ συχνά, συχνότατα, αυτά τα δύο πρόσωπα και οι ρόλοι ταυτίζονται, όχι όμως πάντα. Τα στελέχη συγκροτούν το Πολιτικό Γραφείο, την Πολιτική Γραμματεία, την Κεντρική Επιτροπή, τα οποία είναι φρούρια αυτής της κομματικής άρχουσας τάξης. Κατά συνέπεια, μια άλλη Αριστερά δεν θα διαθέτει πολιτικούς επαγγελματίες ούτε Γενικές Γραμματείες ούτε Κεντρικές Επιτροπές αλλά θα είναι ένα δίκτυο αυτόνομων και ισότιμων ομάδων.
ΔΕΝ θα υπάρχει μονιμότητα και παγίωση ούτε στους βουλευτές. Θα παραμένουν βουλευτές τόσο όσο χρειάζεται για να καθίσουν στα έδρανα όλοι οι υποψήφιοι. Εάν σε ένα νόμο εκλεγεί ένας βουλευτής και οι υποψήφιοι είναι δώδεκα, η διάρκεια της θητείας του θα είναι τέσσερις μήνες και μετά τον πούλο, ώστε μέσα σε τέσσερα χρόνια όλοι οι υποψήφιοι να γίνουν βουλευτές. Και κανένας υποψήφιος δεν θα μπορεί να συμμετάσχει δεύτερη φορά σε εκλογές. Μια φορά και τελευταία, δεν έχει άλλη. Οι υποψήφιοι θα είναι άνδρες και γυναίκες σε ισότιμη βάση (50%), θα είναι όλων των ηλικιών και επαγγελμάτων και κοινωνικών κατηγοριών και θα αποκλείονται όσοι και όσες είναι αφεντικά.
ΓΙΑΤΙ αυτά όλα δεν τα κάνουν τα υπάρχοντα κόμματα της Αριστεράς; Δεν γίνονται ή κάποιοι και κάποιες δεν θέλουν; Γίνονται και παραγίνονται, απλά κάποιοι και κάποιες δεν θέλουν και ξέρουμε πολύ καλά ποιοι και ποιες είναι. Είναι αυτή η μικροσκοπική κομματική άρχουσα τάξη όλων των αριστερών κομμάτων. Εάν είμαστε ανίκανοι ή δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε μια άλλη Αριστερά, χωρίς άρχουσα τάξη, τότε είμαστε μια χαρά. Θα υποστούμε όμως τις συνέπειες.
ΕΙΜΑΣΤΕ ανίκανοι και ανίκανες ή δεν θέλουμε; Μήπως δεν γίνεται, μήπως όλα αυτά είναι φαντασιοπληξίες και αυταπάτες, ονειροπολήσεις και ουτοπία; Θα τα συζητήσουμε όλα αυτά, δεν θα τα αποφύγουμε. Θα συζητήσουμε δηλαδή το ζήτημα του ηθικού πλεονεκτήματος – αυτή είναι η πρώτη προϋπόθεση της συγκρότησης μιας άλλης Αριστεράς: η ταύτιση μέσων και σκοπών.
Σχολιάστε ελεύθερα!