πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά οι αυταπάτες
(λαϊκή παροιμία)
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΜΙΑ μέρα, δεν θα αργήσει, ο πόλεμος στη Γάζα μεταξύ του ισραληνινού στρατού (κράτους) και της Χαμάς θα τελειώσει. Κάποιος θα νικήσει, κάποιος θα ηττηθεί. Πώς όμως θα τελειώσει; Εάν παραμείνουμε στο πεδίο των μαχών, υπάρχουν δύο και μόνο δύο τρόποι: ή να παραδοθεί ένας από τους δύο αντιπάλους, αφού διαπιστώσει ότι δεν υπάρχει περίπτωση να νικήσει ή ένα από τα δύο στρατόπεδα να πολεμήσει μέχρις εσχάτων και να μην μείνει ζωντανός ούτε ένας στρατιώτης. Ποιο από τα δύο αυτά ενδεχόμενα είναι το πιθανότερο; Εάν μεταφερθούμε στο πεδίο της διεθνούς πολιτικής, τότε το ζήτημα που αναφύεται είναι, εάν υπάρχει τρόπος να σταματήσει ο πόλεμος. Υπάρχουν τρεις τρόποι: να πιέσουν οι ισχυροί του κόσμου τούτου και τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα κι αυτά να δεχτούν – αυτός είναι ο πρώτος τρόπος. Διότι, εάν ένα από αυτά δεν δεχτεί, ο πόλεμος δεν θα σταματήσει – οπότε επιστρέφουμε στο ερώτημα, πώς θα τελειώσει. Εάν όμως οι ισχυροί αδιαφορήσουν; Τότε μπορεί να τους αναγκάσουν οι υποτελείς των κοινωνιών τους να πιέσουν τα και τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα να σταματήσουν τον πόλεμο. Πώς όμως θα τους αναγκάσουν, μπορούν; Ναι, με γενική απεργία. Θα αντιλαμβάνεστε ότι αυτό το ενδεχόμενο είναι παντελώς απίθανο. Ακόμα πιο απίθανο είναι να σταματήσουν τον πόλεμο οι αντιπολεμικές διαδηλώσεις.
ΥΠΑΡΧΕΙ και ένας τρίτος τρόπος: να απειληθεί ένα από τα δύο στρατόπεδα με κήρυξη πολέμου εναντίον του από συμμάχους του αντίπαλου στρατοπέδου. Εάν φοβηθεί, θα αναγκαστεί να σταματήσει τον πόλεμο, μόνο εάν σταματήσει και ο αντίπαλος. Εάν δεν φοβηθεί, θα πετάξει την απειλή στα σκουπίδια και θα συνεχίσει τον πόλεμο.
ΠΡΙΝ επιστρέψουμε στο πεδίο των μαχών, θα εξετάσουμε την πιθανότητα να σταματήσει ο πόλεμος με την επέμβαση ισχυρότερων δυνάμεων. Οι ισχυροί σύμμαχοι του Ισραήλ όχι μόνο δεν ασκούν πιέσεις για τον τερματισμό του πολέμου αλλά το ενθαρρύνουν και το βοηθούν. Οι υποτελείς παραγωγοί του κοινωνικού πλούτου, ισχυρότατη κοινωνική δύναμη, αδιαφορεί πλήρως. Οι απειλές του Ιράν, και αυτοπροσώπως και μέσω της Χεσμπολάχ (Κόμμα του Θεού), συμμάχων της Χαμάς όχι μόνο πετιούνται στα σκουπίδια αλλά η τρόπος διεξαγωγής του πολέμου στη Γάζα δείχνουν απροκάλυπτα το μέλλον αυτών που απειλούν – ολοσχερής καταστροφή. Αυτή τη στιγμή, η Χαμάς και οι Παλαιστίνιοι είναι μόνοι και αβοήθητοι – δεν μπορεί κανένας και καμία να τους βοηθήσει, όσο κι αν το θέλει.
Ο πόλεμος λοιπόν θα συνεχιστεί μέχρι ότου κάποιος παραδοθεί ή δεν μείνει κανένας ζωντανός μαχητής για να πολεμήσει. Εάν κρίνει ότι δεν μπορεί να νικήσει, τι θα επιλέξει; Να παραδοθεί, να υποταχτεί δηλαδή, ή να πεθάνει; Εάν επιλέξει να παραδοθεί, να υποταχτεί, πότε θα το κάνει; Πότε θα κρίνει ότι δεν μπορεί να νικήσει; Μπορεί να αποδεχτεί, να παραδεχτεί ότι δεν μπορεί να νικήσει; Εάν δεν μπορεί να παραδεχτεί ότι δεν μπορεί να νικήσει, θα συνεχίσει με ολοένα και μεγαλύτερες απώλειες και καταστροφές. Αναπόφευκτα όμως θα υπάρξει κάποια κρίσιμη στιγμή, θα βρεθεί σε τόσο δυσχερή θέση, σε κατάσταση απόλυτης αδυναμίας, που θα αναγκαστεί να παραδεχτεί ότι δεν μπορεί να νικήσει. Τότε θα αναγκαστεί να επιλέξει εάν παραδοθεί ή θα συνεχίσει να πολεμά έως ότου δεν μείνει κανένας ζωντανός, θα αποφασίσει δηλαδή να θυσιαστεί, να αυτοκτονήσει.
ΠΟΙΟ από τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα βρίσκεται σε δυσχερή θέση, ποιο ηττάται; Εάν δεν κάνω λάθος, η Χαμάς ηττάται. Η υπεροπλία του ισραληνινού στρατού και η ισχύς του ισραηλινού κράτους είναι σαφής. Ο αντίπαλος δεν είναι αόρατος – το αστυκό (όχι αστικό) τοπίο δεν είναι ζούγκλα, δεν είναι έρημος, δεν είναι ψηλά βουνά. Ο αστεακός ιστός, καταστρέφεται, ισοπεδώνεται – η ζούγκλα, η έρημος και τα βουνά δεν καταστρέφονται, δεν ισοπεδώνονται. Ο πόλεμος που διεξάγεται στη Γάζα είναι και κοινωνικός (εξέγερση και αντιεξέγερση, καταστολή εξέγερσης) αλλά είναι και πόλεμος μεταξύ δύο αντίπαλων εθνών, θρησκειών και κρατών. Στη περίπτωση αυτή ο κοινωνικός πόλεμος δεν μπορεί παρά να διεξάγεται με όρους πολέμου μεταξύ κρατών, μεταξύ στρατών. Αυτό είναι το μέλλον του κοινωνικού πολέμου που προκρίνει την χρήση των όπλων – αυτός είναι ένας σημαντικός λόγος που τα ισχυρότερα καπιταλιστικά κράτη ενθαρρύνουν και ενισχύουν το Ισραήλ.
ΠΟΛΥ σύντομα η Χαμάς θα βρεθεί ενώπιον του διλήμματος: να παραδοθεί ή να θυσιαστεί, να εξαλειφθεί από προσώπου γης; Δεν πρέπει όμως να μας διαφεύγει μια πολύ σημαντική λεπτομέρεια: υπάρχουν δύο είδη παράδοσης – με όρους και άνευ όρων. Ποιος θα το κρίνει αυτό; Ο νικητής. Θα δεχτεί όμως ο νικητής τους όρους του ηττημένου; Ποιοι θα είναι αυτοί οι όροι, οι προϋπόθέσεις; Εάν ο νικητής δεν τους δεχτεί, τότε ο ηττημένος ή θα παραδοθεί άνευ όρων ή θα θυσιαστεί. Γιατί δεν θα τους αποδεχτεί; Διότι οι όροι της παράδοσης, οι προϋποθέσεις είναι ένδειξη ισχύος, είναι περιορισμός της ισχύος του νικητή. Θα δεχτεί ο ισραηλινός στρατός και το ισραηλινό κράτος να περιοριστεί η ισχύς του; Κατά κανένα τρόπο. Η Χαμάς έναν όρο μπορεί να θέσει: να εγκαταλείψουν οι μαχητές της τη Γάζα, να διαφύγουν με ασφάλεια σε άλλη χώρα. Το Ισραήλ δεν θα δεχτεί αυτόν τον όρο: ή θα σας συλλάβουμε ή θα σας σκοτώσουμε – ή θα υποταχτείτε ή θα πεθάνετε. Άλλη επιλογή δεν υπάρχει.
Η Χαμάς προσπαθεί να αξιοποιήσει την συντριπτική υπεροχή του ισραηλινού στρατού, τις καταστροφές και τον θάνατο χιλιάδων Παλαιστινίων εκθέτοντας ηθικά στην παγκόσμια κοινή γνώμη το Ισραήλ. Βλέπετε τι κάνουν; Είναι εγκληματίες, είναι ανήθικοι, είναι το απόλυτο Κακό. Όσο πιο μεγάλες οι καταστροφές, όσο περισσότερα ερείπια, όσο μεγαλύτερος ο αριθμός των νεκρών, τόσο χειρότερη, άρα αποτελεσματικότερη, θα είναι η ηθική έκθεση του Ισραήλ. Αδιαμφισβήτητη περίπτωση ορθολογικότητας- προσαρμογής δηλαδή των μέσων στο σκοπό, αυτή είναι η ορθολογικότητα. Δεν είναι εμφανέστατη η ορθολογικότητα του βομβιστή αυτοκτονίας; Δεν την βλέπετε; Με ελάχιστα μέσα να παραγάγω τα περισσότερα αποτελέσματα – αυτή δεν είναι η ορθολογικότητα;
Η στάση αυτή της Χαμάς είναι σαφής ένδειξη της αδυναμίας στην οποία έχει περιέλθει. Αντί να μιλήσουν τα όπλα, μιλάει η ηθική. Τα όπλα δεν μιλούν γιατί δεν υπάρχουν όπλα – τελειώνουν οι ρουκέτες, αύριο, μεθαύριο. Η ηθική όμως επίκληση είναι παντελώς αναποτελεσματική: και τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα την επικαλούνται. Πρόκειται, φίλες και φίλοι, για ηθική ισοτιμία. Εσείς μπορεί να στηρίζετε τον έναν ή τον άλλον αλλά θα ήταν ατόπημα να σας διαφεύγει το γεγονός ότι και οι δύο αντίπαλοι θεωρούν ότι έχουν δίκιο, ότι και οι δύο αμύνονται, ότι το σωστό είναι με το μέρος τους, και οι δύο πιστεύουν ότι θα νικήσουν. Εάν δεν λαμβάνετε υπ΄ όψει σας αυτή τη λεπτομέρεια, τότε κάτι σας διαφεύγει – μάλλον η παροιμία που λέει, πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά οι αυταπάτες. Και επειδή ακριβώς υπάρχει ηθική ισοτιμία, υπάρχουν και οι κανόνες στον πόλεμο, όπως υπάρχουν και στην ηθική. Η ληστεία, ο βιασμός, η δολοφονία δεν έχουν κανόνες διότι οι πράξεις αυτές είναι ανήθικες. Ο πόλεμος δεν είναι ανήθικος! Είναι ανήθικος πόλεμος ο ταξικός πόλεμος; Ο κοινωνικός; Ο εθνικοαπελευθερωτικός; Μήπως υπάρχουν ανήθικοι και ηθικοί πόλεμοι, δίκαιοι και άδικοι; Εάν υπάρχει άδικος και ανήθικος πόλεμος, δεν θα τον σταματήσεις με δίκαιο και ηθικό πόλεμο; Δεν θα θελήσεις να νικήσεις; Θα θελήσεις! Δεν θα πρέπει να εξασφαλίσεις μεγαλύτερη ισχύ, μεταξύ των άλλων αλλά κυρίως υπεροπλία, για να τον νικήσεις; Ήταν εγκλημα πολέμου η ρίψη δύο ατομικών βομβών σε δύο μεγάλες πόλεις, με θύματα εκατοντάδες χιλιάδες αμάχους; Δεν παραβιάστηκε ένας από τους βασικότερους κανόνες του πολέμου; Δεν πρότεινε χτες ισραηλινός υπουργός τη χρήση πυρηνικής βόμβας στη Γάζα, να τελειώνουν μια ώρα νωρίτερα; Ορθολογικότητα!
Ο πόλεμος, φίλες και φίλοι, δεν έχει κανόνες. Προσπαθούμε να θέσουμε, προσπαθούμε δηλαδή να περιορίσουμε την περιττή και άχρηση βία, αλλά πάντα ή επανεξετάζονται ή παραβιάζονται. Οι διαμαρτυρίες για την παραβίαση των κανόνων δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα. Ο πόλεμος είναι μια κατάσταση στην οποία όλα επιτρέπονται, όλα έχουν επιτραπεί και όλα θα επιτρέπονται. Διότι, εάν κινδυνεύσει η ύπαρξή σου, από την δική σου μέχρι της ομάδας, της κοινωνίας, του κράτους, θα κάνεις τα πάντα για να νικήσεις, για να επιβιώσεις, για να σωθείς, για να αποφύγεις τον θάνατο. Μια λατινική φράση το διατυπώνει με απλότητα και σαφήνεια: inter arma silent leges: όταν γίνεται πόλεμος, οι νόμοι σιωπούν.
Σχολιάστε ελεύθερα!