φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Η βεβαιότητα για την αναζωπύρωση και την όξυνση του κοινωνικού πολέμου στη Γαλλία κατά τη διάρκεια των επόμενων μηνών και ετών, και σε όλον τον πλανήτη στις δύο επόμενες δεκαετίες, προέρχεται από την αποφασιστικότητα των φορέων και των συντονιστών της καπιταλιστικής κυριαρχίας να εξαπολύσουν κατά μέτωπο επίθεση εναντίον και του κόσμου της μισθωτής εργασίας – των ενεργών εργαζομένων της εκτέλεσης και των συνταξιούχων – και του κόσμου της αεργίας, του πλήθους που ζει χωρίς να εργάζεται. Το δημοσιονομικό έλλειμμα, η διαφορά μεταξύ των εξόδων και των εσόδων του κράτους, θα καλυφθεί όχι με αύξηση της φορολόγησης των καπιταλιστικών επιχειρήσεων αλλά με μείωση μισθών και συντάξεων για τον κόσμο της εργασίας και επιδομάτων για τον κόσμο της αεργίας – που διογκώνεται κάθε χρόνο. Η αναβολή της πραγματοποίησης της ανηλεούς επίθεσης οφείλεται στην απροθυμία του πολιτικού κόσμου να αναλάβει τον συντονισμό της επίθεσης. Όταν όμως σηκώσουν το τηλέφωνο κάποιοι, ξέρουμε ποιοι είναι, και αρχίσουν τα γαμοσταυρίδια, κάποιοι από τους μέχρι τώρα απρόθυμους θα αρχίσουν να κακαρίζουν και θα αναγκαστούν, ως τσιράκια που είναι, να κάνουν αυτό που πρέπει να κάνουν.
Η όξυνση του κοινωνικού πολέμου είναι αναπόφευκτη. Θα δούμε και θα ζήσουμε πολλά στους επόμενους μήνες και στα προσεχή χρόνια. Εγείρονται δύο ερωτήματα – σε αυτά θα απαντήσω σήμερα. Ποια θα είναι η έκβαση του κοινωνικού πολέμου – η νίκη,η ήττα, κάποιος συμββασμός; Και τι σημαίνουν όλες αυτές οι μορφές της έκβασης; Το δεύτερο: σε ποια φάση της ιστορίας του καπιταλισμού πραγματοποιείται η επίθεση κατά του κόσμου της εργασίας και του κόσμου της αεργίας; Βρισκόμαστε ενώπιον μιας μακροχρόνιας κοσμογονικής οικονομικής κρίσης και, επίσης μακροχρόνιας και κοσμογονικής κοινωνικής αναταραχής;
ΜΕ πολύ πολύ απλά λόγια. Όταν οι καπιταλιστές πουλάνε τα εμπορεύματα (που παράγουν οι μισθωτοί εργατες), όλα πάνε καλά. Όταν πουλάνε περισσότερα, ανοίγουν σαμπάνιες. Όταν δεν πουλάνε, όταν πέφτουν τα κέρδη, τα βάφουν μαύρα και εκνευρίζονται – και οργίζονται. Και σκέφτονται πώς θα αυξήσουν τα κέρδη τους. Σκαρφίζονται διάφορα – χορηγούν καταναλωτικά δάνεια, δίνουν επιδόματα αλλά τελικά δεν καταφέρνουν και πολλά. Όταν υπάρχουν πολλοί καταναλωτές (μισθωτοί εργάτες) και υπάρχουν και εξωτερικές αγορές, πουλάνε αυτοί και όχι οι ανταγωνιστές τους. Όλα καλά. Η αργή και σταδιακή αντικατάσταση των εργατών με αυτόματες μηχανές, διαδικασία που άρχισε πριν μερικές δεκαετίες, τείνει να επιταχυνθεί και να γενικευτεί – θα το ζήσουμε τις επόμενες δύο δεκαετίες. Η μισθωτή εργασία θα περιοριστεί, θα συρρικνωθεί αλλά δεν θα εξαλειφθεί. Θα υποχωρεί αναπόφευκτα και αδυσώπητα. Αυτο σημαίνει ότι θα μειώνεται ο αριθμός των καταναλωτών και θα αυξάνει ο κόσμος της αεργίας. Ο οποίος πρέπει να ζήσει, χωρίς να εργάζεται, ασφαλώς. Ποιος θα τον ταΐσει; Οι καπιταλιστές ή ο κόσμος της εργασίας; Θα περιορίσουν τα κέρδη τους ακόμα περισσότερα οι καπιταλιστές ή θα μειωθούν οι μισθοί, οι συντάξεις και τα επιδόματα;
ΟΙ ισχυροί και πλούσιοι καπιταλστές και οι σύμβουλοί τους είναι σαφείς: θα μειωθούν οι μισθοί, οι συντάξεις και τα επιδόματα. Οι πολιτικοί υπηρέτες τους έχουν πρόβλημα, διστάζουν. Εάν δεν υπακούσουν, θα υπάρξει όξυνση της κρίσης και επέκτασή της όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά σε όλη την υφήλιο. Εάν υπακούσουν, όχι μόνο θα επισπεύσουν την όξυνση του κοινωνικού πολέμου αλλά και θα απονομιμοποιηθούν, θα αποσυρθούν οριστικά και αμετάκλητα από την πολιτική σκηνή. Είναι επαγγελματίες πολιτικοί, δεν ξέρουν να κάνουν κάτι άλλο. Θα πεταχτούν σαν σκουπίδια κι ας κόψουν το κεφάλι τους.
ΕΙΝΑΙ βέβαιο ότι τελικά κάποιοι θα προθυμοποιηθούν και θα αναλάβουν τον συντονισμό της καπιταλιστικής και κρατικής επίθεσης. Θα πληρωθούν καλά, θα κάνουν τη δουλειά και θα αποσυρθούν σε κάποιο αγρόκτημα της γαλλικής υπαίθρου καλλιεργώντας ντομάτες και γράφοντας. Οι καπιταλιστές είναι βεβαιοι ότι θα νικήσουν – θα κάνουν ό,τι απαιτηθεί: δεν θα διστάσουν να κατεβάσουν στρατό και να εξοντώσουν διαδηλωτές και καταληψίες. Οι θάνατοι και η κρατική τρομοκρατία θα λυγίσουν τους εξεγερμένους που θα αναγκαστούν να υποχωρήσουν και να αποδεχτούν τη νέα κατάσταση της κατάργησης των δύο αργιών και να πάνε να δουλέψουν. Η οπλική, επιτηρητική, νομική και επικοινωνιακή υπεροχή του κράτους είναι συντριπτική. Όποιος παιξει στο γήπεδό του, έχει υπογράψει αν όχι τη θανατική του καταδίκη σίγουρα την πικρή ήττα. Θα δουλεύουν στις αργίες και θα παρηγοριούνται σκεφτόμενοι ότι ο μόνος αγώνας που χάνεται είναι αυτός που δεν δίνεται.
ΕΙΝΑΙ βέβαιο ότι ο κοινωνικός πόλεμος θα διεξαχθεί στο γήπεδο του κράτους, με τους όρους και τους κανόνες του κράτους. Για άλλη μια φορά ο κοινωνικός πόλεμος θα διεξαχθεί όπως θέλει το κράτος να διεξαχθεί: με τον έλεγχο του χώρου: με συγκεντρώσεις, με πορείες, με διαδηλώσεις, με έλεγχο και μπλοκάρισμα κομβικών κονόχρηστων χώρων (δρόμοι, σταθμοί). Προδιαγεγραμμένη ήττα. Παρ΄ όλες τις ήττες του μακρινού και πολύ πρόσφατου παρελθόντος, η εμμονή σε αυτόν τον τρόπο διεξαγωγής του κοινωνικού πολέμου δεν μας παραξενεύει, δεν μας προκαλεί εντύπωση. Για δύο λόγους. Ο ένας είναι η πολιτισμική αδράνεια – και διανοητική, πολιτική, κοινωνική. Η αλλαγή τρόπου σκέψης και πράξης είναι πολύ δύσκολη. Ο δεύτερος είναι μεθοδολογικός: δεν πολεμάμε αλλά παλεύουμε, αγωνιζόμαστε. Η πάλη και ο αγώνας δεν είναι πόλεμος, έχουν περισσότερα κοινά στοιχεία με το παιχνίδι, όχι με τον πόλεμο. Όταν ηττάσαι στη πάλη και στον αγώμα, οκ, δεν τρέχει και τίποτα. Τρέχει όμως! Εδώ μιλάμε για τις ζωές μας! Ο πόλεμος είναι επιστήμη και τέχνη – εάν δεν τον γνωρίζεις θα ηττηθείς με πολύ οδυνηρές συνέπειες.
ΥΠΑΡΧΕΙ τρόπος να νικήσουμε. Ναι, ασφαλώς και υπάρχει – λίγες φορές νικήσαμε στο παρελθόν; Νικήσαμε γιατί πολεμήσαμε – ούτε παλέψαμε ούτε αγωνιστήκαμε. Η απεργία είναι πόλεμος – ούτε πάλη ούτε αγώνας. Γιατί ο μόνος τρόπος που καταγάγαμε νίκες ήταν η απεργία (η αποχή, η απουσία, η λιποταξία); Γιατί η απεργία δεν είναι έλεγχος του χώρου – αν και μπορεί να είναι και αυτό: είναι έλεγχος του χώρου. Οι καπιταλιστές και το κράτος είναι πιο ισχυροί στον έλεγχο του χώρου, εμείς είμαστε πιο ισχυροί στον έλεγχο του χρόνου. Η απεργία είναι οδόφραγμα στον χρόνο. Η καταναλωτική αποχή (απουσία) είναι ένας τρόπος διεξαγωγής του κοινωνικού πολέμου που δεν μπορεί να κατασταλεί!
ΘΑ μπορέσουμε να νικήσουμε μόνο εάν εξαφανιστούμε, εάν απουσιάσουμε, εάν δεν είμαστε εκεί που μας περιμένει ο αντίπαλος: στο εργοστάσιο, στο γραφείο, στο σχολείο, στο σούπερ μάρκετ, στον δρόμο. Ο μόνος τρόπος να εξασφαλστεί η νίκη είναι ο συνδυασμός γενικής απεργίας διαρκείας, άρνηση πληρωμών λογαριασμών και γενικευμένης καταναλωτικής αποχής (περιοριζόμενοι, ες μόνο σε πολύ βασικά είδη). Θα προκύψουν πολλά προβλήματα και δυσχέρειες αλλά η αντιμετώπισή τους και η επίλυσή τους δεν είναι δύσκολη – με την αλληλεγγύη, τον περιορισμό της κατανάλωσης.
ΚΙ αυτό που μας δίνεται η ευκαιρία να κάνουμε είναι να διατυπώσουμε μια ευκρινή εικόνα για τη μεταβατικότητα της εποχής μας – ότι αφήνουμε τον κόσμο της εργασίας και της ηθικής της εργασίας και οδεύουμε προς την κοινωνία της αεργίας, της ελεύθερης δημιουργικότητας, της ζωής χωρίς εργασία, της συρρίκνωσης του καπιταλισμού, του κεφαλαίου, του εμπορεύματος και της αγοραίας λογικής.