δυτική φιλοσοφία: η φιλοσοφία της επιθυμίας της αύξησης της ισχύος και η φιλοσοφία της παρηγοριάς
Με αφορμή την ανάγνωση του πολύ ενδιαφέροντος βιβλίου που κυκλοφόρησε πρόσφατα του Μικαέλ Φεσέλ (ο καιρός της παρηγοριάς) διατυπώνω κάποιες σκέψεις για το πώς διαβάζω, πώς προσλαμβάνω το βιβλίο, με την προσδοκία πως μπορεί να βοηθήσουν κι άλλους αναγνώστες.
Διακρίνω δύο διανοητικές τάσεις, δύο ρεύματα στη δυτική φιλοσοφία, στη φιλοσοφία της δυτικής Κυριαρχίας, του δυτικού Κυρίου. Την πρώτη την ονομάζω φιλοσοφία της επιθυμίας της αύξησης της ισχύος, την δεύτερη φιλοσοφία της παρηγοριάς, της παραμυθίας. Το εντονότερο, το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της δυτικής Κυριαρχίας, του δυτικού Κυρίου, είναι η επιθυμία της αύξησης της ισχύος – αυτός είναι ο λόγος που κυριαρχεί παγκοσμίως και κανένας άλλος – για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τους τρεις ΕΦΙΑΛΤΕΣ Του, τους τρεις φόβους Του, τις τρεις βέβαιες ή πιθανές ήττες Του (μείωση και απώλεια ισχύος είναι η ήττα) : τον θάνατο, δηλαδή, την πιο ισχυρή από αυτόν Φύση, τους Υποτελείς Παραγωγούς, από τους οποίους εξαρτάται και δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς αυτούς και, τέλος, τον άλλον Κύριο, από τον οποίο έχει ηττηθεί στο παρελθόν και ενδέχεται να ηττηθεί και στο μέλλον.
Επιθυμία αύξησης της ισχύος σημαίνει να γίνει πιο ισχυρός από τη φύση, να γίνει δηλαδή αθάνατος, σωματικά εννοώ και τίποτα άλλο, να καταργήσει το αίσχος και το όνειδος της εξάρτησης από τους Υποτελείς, να γίνει πιο ισχυρός στρατιωτικά από τον αντίπαλο Κύριο ώστε να εξοβελίσει την ήττα. Μετά από μια περίοδο δύο χιλιετιών (500 π. Χ. – 1500 μ. Χ.) διατύπωσης των επιθυμιών και φαντασιακής εκπλήρωσής τους (θεός, λόγου χάριν), τα τελευταία 500 χρόνια έκανε κάποιες προσπάθειες να πραγματοποιήσει τις επιθυμίες του, πραγματοποίησε αρκετές αλλά τώρα αντιλαμβάνεται ότι δεν έκανε παρά μια τρύπα στο νερό. Αθάνατος δεν μπορεί να γίνει, είναι αδύνατον να απεξαρτηθεί από τους Υποτελείς κι αν το κάνει δεν θα είναι Κύριος, δεν μπορεί να είναι πιο ισχυρός από τον αντίπαλο Κύριο, αφού και οι άλλοι διαθέτουν πυρηνικά όπλα.
Εν τω μεταξύ, όταν διατύπωνε τις επιθυμίες του για αύξηση της ισχύος, αντιλήφθηκε ότι δεν μπορεί να τις πραγματοποιήσει όλες, ίσως και καμία. Έτσι, ο φιλόσοφος κατέφυγε αναπόφευκτα στην παρηγοριά, στην παραμυθία, ακραία μορφή της οποίας είναι η αυτοκτονία, δηλαδή η κατάργηση κάθε σχέσης, με φύση και με άλλους.
Καθ΄ όλη τη διάρκεια της δυτικής φιλοσοφίας, κυρίαρχη τάση ήταν η φιλοσοφία της επιθυμίας αύξησης της ισχύος, υπήρχαν όμως και περίοδο στις οποίες η φιλοσοφία της παρηγοριάς, της παραμυθίας, ερχόταν στο προσκήνιο για να το εγκαταλείψει όταν κάποια ή κάποιες επιθυμίες πραγματοποιούνταν. Πολύ συχνά, θα βρούμε και τις δύο τάσεις στον ίδιο φιλόσοφο (Πλάτων, Αριστοτέλης). Την εποχή του Διαφωτισμού επικρατεί η φιλοσοφία της επιθυμία της ισχύος, μετά τον Χέγκελ όμως οι δύο τάσεις, οι δύο φιλοσοφίες έρχονται αντιμέτωπες: επιστημολογία και θετικισμός και νεοθετικισμός από τη μια, φαινομενολογία και υπαρξισμός από την άλλη.
Τώρα, με την δυτική Κυριαρχία σε πλήρες αδιέξοδο, αφού καμία από τις τρεις επιθυμίες δεν μπορεί να πραγματοποιήσει, η φιλοσοφία της επιθυμίας της αύξησης της ισχύος ζει τις τελευταίες της μέρες, εάν δεν τα έχει ήδη τινάξει. Το μόνο που απομένει στον Κύριο είναι η παρηγοριά. Θα πρέπει λοιπόν να αναμένουμε με βεβαιότητα την αναζωπύρωση της φιλοσοφίας της παρηγοριάς, της παραμυθίας – το βιβλίο του Φεσέλ είναι μια πρώτη ένδειξη. Και θα αντιληφθούμε πόσο ανίσχυρος είναι ο Κύριος μέσα στην ισχύ του. Θα γίνουν πιο έντονοι τώρα οι εφιάλτες Του!Θα επανέλθει στο ηρωικό του παρελθόν: οι ήρωες ή κλαίνε ή αυτοκτονούν.
Η εποχή της κλάψας και της αυτοκτονίας άρχισε – αυτό είναι το μέλλον της δυτικής Κυριαρχίας, του δυτικού Κυρίου.