γλέντι και ελευθερία πνεύματος: εγχειρίδιο διεξαγωγής του κοινωνικού πολέμου (3)

φίλες και φίλοι, καλημέρα σας

Αναρωτιέμαι μερικές φορές: μήπως ο όρος κοινωνική σύγκρουση είναι πιο καταλληλος, πιο ακριβής από αυτόν του κοινωνικού πολέμου;  Η επιφύλαξη αυτή προλαβαίνει τους δικούς σας ενδοιασμούς: πως είναι δυνατόν να μιλάμε για (κοινωνικό) πόλεμο από τη στιγμή που ο ένας από τους δύο αντιπάλους αποφεύγει συνειδητά τη χρήση των όπλων;  Υπάρχει και κάτι ακόμα: η ιστορική Αριστερά, που δέχεται την (επαναστατική) χρήση των όπλων, αποφεύγει να χρησιμοποιήσει αυτόν τον όρο: για να μπορούμε να μιλάμε για πόλεμο, ισχυρίζονται,  πρέπει να υπάρχουν στρατοί, όπλα, στολές, κλπ. και από τα δύο αντιμαχόμενα μέρη. Έτσι, μεταχειρίζονται τις φράσεις ταξική πάλη, επαναστατικός αγώνας, κλπ.

Διότι ο πόλεμος είναι μια ένοπλη σύρραξη μεταξύ οργανωμένων ομάδων. Ο  Καρλ φον Κλάουζεβιτς ορίζει τον πόλεμο με έναν κάπως πιο ευρύ τρόπο, με έναν τρόπο που μας παραχωρεί κάποιο στέρεο έδαφος για να πατήσουμε και να προχωρήσουμε εν μέσω κινουμένης άμμου: ο πόλεμος, μας λέει, είναι μια πράξη βίας, προορισμένη στο να καταναγκάσει τον αντίπαλο να εκτελέσει τη θέλησή μας. Τι σημαίνει όμως μια πράξη βίας; Είναι δυνατόν να υπάρξει πράξη βίας χωρίς τη χρήση όπλων; Όταν δηλαδή λέμε βία, όταν βέβαια αναφερόμαστε σε πόλεμο, εννοούμε πάντα τη βία που προέρχεται από τη χρήση των όπλων; Και μια δεύτερη ένσταση.  Με τον ορισμό που παραθέτει ο Κλάουζεβιτς ταυτίζει τον πόλεμο εν γένει με τον πόλεμο καθυπόταξης, με τον περιορισμένο πόλεμο (‘να εκτελέσει τη θέλησή μας’). Εάν όμως ο σκοπός μας δεν είναι να εκτελέσει ο αντίπαλος τη θέλησή μας αλλά να τον εξαφανίσουμε από προσώπου γης, να τον εξοντώσουμε ολοσχερώς; Μπορεί να υπάρξει ορισμός κοινός και για τον πόλεμο καθυπόταξης και για τον πόλεμο εξόντωσης;

Όχι, φίλες και φίλοι, δεν μπορεί να υπάρξει. Τη δυσκολία αυτή την είχε αντιληφτεί ο Κλάουζεβιτς και περιόρισε την έννοια του ‘πολέμου’ στην έννοια του πολέμου καθυπόταξης, του περιορισμένου πολέμου, υποστηρίζοντας ότι κάθε πόλεμος τείνει να κλιμακωθεί και να μετεξελιχθεί σε απόλυτο, σε πόλεμο εξόντωσης. Υπάρχει μια δικλείδα ασφαλείας; Ναι, η πολιτική είναι αυτή που βάζει όρια στην κλιμάκωση. Οι στρατιωτικοί λοιπόν οφείλουν να υποτάσσονται στους πολιτικούς – άρα, οι πολιτικοί είναι οι ανώτατοι στρατιωτικοί. Οι πολιτικοί είναι στρατιωτικοί με πολιτικά.

 

Continue reading

γλέντι και ελευθερία πνεύματος: εγχειρίδιο διεξαγωγής του κοινωνικού πολέμου (2)

φίλες κε φίλοι, καλημέρα σας

Στο πρώτο μέρος του άρθρου υποστήριξα ότι ο υφιστάμενος τρόπος διεξαγωγής του κοινωνικού πολέμου (χρήση όπλων, εκλογές, διαμαρτυρία, θρηνωδία, διατύπωση αιτημάτων, ικεσία, απειλές, μονοήμερες απεργίες, διαδηλώσεις, εμπρησμοί, καταστροφές, λεηλασίες, κλπ.), ο λόγος, η αλήθεια της ιστορικής Αριστεράς,  έχει απαρχαιωθεί και τον χαρακτήρισα αναχρονιστικό. Ο τρόπος με τον οποίο πολεμάμε δεν είναι μια υπερβατική/υπερβατολογική γενική ιδέα ή αλήθεια που ισχύει εις πάντας τους αιώνας αλλά μια κοινωνική, ιστορική κατασκευή μιας εποχής. Εάν η εποχή αλλάξει, θα αλλάξει και ο λόγος, ο τρόπος διεξαγωγής του κοινωνικού πολέμου. Υποστήριξα ότι η εποχή έχει αλλάξει και εστίασα την προσοχή μου στις εξελίξεις στην στρατιωτική/οπλική τεχνολογία του Κυρίου (καπιταλιστή της παραγωγής και του χρήματος) αφενός και αφετέρου στην καπιταλιστική παραγωγή.

Μέσα σε έναν αιώνα (1850-1945) ο Κύριος κατάφερε να υλοποιήσει την επιθυμία της οπλικής/στρατιωτικής υπεροχής, μια επιθυμία που διατυπώθηκε πρώτη φορά στην Ιλιάδα (0 Ζεύς με τον κεραυνό – ο Αριόστο στον Μαινόμενο Ορλάνδο συγκρίνει τα πρώτα κανόνια με τον κεραυνό).  Η πυρηνική βόμβα είναι η επιτομή, η σύγκλιση, η αποθέωση  του δυτικού ορθού λόγου (ratio): η επίτευξη της μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας μέσω της μικρότερης, λιγότερης  το δυνατόν καταβληθείσας προσπάθειας: με ένα μόνο βλήμα ισοπεδώνεις και εξοντώνεις μια πόλη εκατοντάδων χιλιάδων κατοίκων. (Έχω δε χαρακτηρίσει την ρίψη της ατομικής βόμβας ως το μεγαλύτερο αθλητικό επίτευγμα του δυτικού πολιτισμού – βλ. citius, altius, fortius).

Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα ο Κύριος έθεσε τα θεμέλια της εκπλήρωσης άλλης μιας κομβικής επιθυμίας: της αυτοματοποίησης της παραγωγής,

Continue reading

γλέντι και ελευθερία πνεύματος: εγχειρίδιο διεξαγωγής του κοινωνικού πολέμου (1)

φίλες κε φίλοι, καλή σας μέρα

Μια μέρα, ένα πρωινό θα ήθελα να παρουσιάσω τους δασκάλους μου κε τις δασκάλες μου. Τους περισσότερους από αυτούς τους συνάντησα μόνο μια φορά, για λίγα λεπτά, δύο (έναν ζητιάνο κι έναν ταξιτζή) για λίγα δευτερόλεπτα, τους θυμάμαι όμως κε τους ανακαλώ στη μνήμη μου πολύ συχνά – χρειάζομαι πολύ συχνά συμβουλές, πολύ συχνά. . .

Ένας δάσκαλός μου ήταν μαθητής στην ΣΤ’ Δημοτικού, στην Παλιά Πεντέλη, στη γειτονιά που εγκατασταθήκαμε το 1969, όταν μεταναστεύσαμε από το χωριό. Εγώ μόλις είχα περάσει στη Φιλοσοφική, ήταν φθινόπωρο του 1976. Με παρακάλεσε ο πατέρας του, νταμαρτζής όπως κε ο πατέρας μου, να του κάνω μερικά μαθήματα γιατί ήταν πολύ ανορθόγραφος. Με τον Α. παίζαμε μπάλα μαζί, είχε μανία με τις μηχανές. Όλη τη μέρα έλυνε και συναρμολογούσε ό,τι μηχανάκι και συσκευή έπεφτε στα χέρια του. Τη πρώτη μέρα είδα τα τετράδιά του κε φρίκαρα! Ούτε μια λέξη σωστή! Του λέω, Α., θα ήθελα μόνο μια λέξη να μάθεις, τίποτα άλλο. Εντάξει, μου λέει, ποια λέξη; Τη λέξη ‘και’,  του λέω. Δεν γράφεται ‘κε’ αλλά ‘και’.

Περάσαμε μια ώρα, και παραπάνω, μαθαίνοντας το και. Την άλλη μέρα, ξαναγράφει ‘κε’. Καλά,  του λέω, δεν το θυμάσαι; Και μου λέει: Θα το γράφω με ε μέχρι να πεθάνω. Εκεί τελείωσαν κε τα μαθήματα. Την επομένη, του χάρισα ένα ποδήλατο, αγωνιστικό, μου το είχε στείλει ένας θείος μου από τη Γερμανία. Τελείωσε το Δημοτικό κε πήγε δούλεψε σε ένα συνεργείο αυτοκινήτων.

Εγώ τώρα συμπληρώνω: θα το γράφω με ε μέχρι να πεθάνω – κανένας σας δεν θα μπορέσει να με πείσει ότι πρέπει ντε κε καλά να γράφεται με αι. Πίνω καφεδάκι κε συνεχίζω. Αργεί πολύ να ξημερώσει. 

Continue reading

γιατί να πάω να ψηφίσω; βέβαιος ο σχηματισμός κυβέρνησης, ανέφικτη η ανάπτυξη

[19 Απριλίου 2012]

 

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Το να πας να εκλέξεις αυτούς που φαίνεται ότι αποφασίζουν αλλά στην πραγματικότητα δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να εκτελούν τις διαταγές αυτών που όντως αποφασίζουν είναι μια στάση την οποία θεωρώ παντελώς παράλογη. Οι υπήκοοι που πάνε και ψηφίζουν δεν αντιλαμβάνονται αυτόν τον παραλογισμό; Ασφαλώς και δεν τον αντιλαμβάνονται. Γιατί; Δεν σκέφτονται;

Continue reading

θέλουμε να πολεμήσουμε, πολύ ωραία! είμαστε όμως έτοιμες και έτοιμοι;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Διάβαζα χτες το βράδυ ένα διαμαντάκι του Σάμουελ Μπέκετ, τη πρόζα η πρώτη αγάπη, η οποία γράφτηκε το 1946 και δημοσιεύτηκε το 1970. Διαβάζω: ‘Τι θα μπορούσε να ήταν αν όχι δυσκοιλιότητα; Μήπως και την μπερδεύω με τη διάρροια; ‘  Αυτά ως προς τον Θεό της Ελλάδας.

Όσον αφορά εμάς, θέλουμε να πολεμήσουμε, πολύ ωραία! Είμαστε όμως έτοιμες και έτοιμοι;

Θα συνεχίζω αύριο το πρωί.

[Τετάρτη, 9/5/2012]

Οδηγούμε βράδυ σε επαρχιακό δρόμο. Τι βλέπουμε; Βλέπουμε όσο φωτίζουν οι προβολείς, καλά αλλά κοντά. Τι πρέπει να κάνουμε, εάν θέλουμε να δούμε πιο μακριά, εάν θέλουμε να δούμε ότι δεν απομακρυνόμαστε από τον προορισμό μας;

Πρέπει, φίλες και φίλοι, να σταματήσουμε, να σβήσουμε τα φώτα και να βγούμε έξω από το αυτοκίνητο. Πολύ γρήγορα τα μάτια μας θα συνηθίσουν στο σκοτάδι.Έχει δεν έχει φεγγάρι, θα δούμε τα φώτα ενός χωριού μπροστά μας, δεξιά μας μια άλλη σειρά φωτισμένων χωριών,  και πίσω μας ένα φωτισμένο κάστρο πάνω σε λόφο και γύρω από αυτόν τα φώτα μιας πόλης.  Εκεί θέλουμε να πάμε αλλά αντί να πάμε εκεί, απομακρυνόμαστε. Μπαίνουμε στο αυτοκίνητο και αλλάζουμε κατεύθυνση.

Εάν δούμε τα πολιτικά πράγματα από την οπτική γωνία του εκλογικισμού, του κοινοβουλευτισμού και του κυβερνητισμού, τότε τα βλέπουμε πολύ καθαρά αλλά δεν βλέπουμε μακριά. Εάν θέλουμε να δούμε μακριά, πρέπει να σβήσουμε τα φώτα του οχήματος της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, να βγούμε έξω  και να τα δούμε μέσα στο σκοτάδι ή στο ημίφως  της διεξαγωγής του κοινωνικού πολέμου.

Continue reading

2014-2034: ευρωπαϊκός εμφύλιος πόλεμος

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Σας ζητώ προκαταβολικά συγγνώμη για τον ακριβή χρονικό προσδιορισμό του τίτλου. Μην τον πάρετε τοις μετρητοίς! Είναι απλά ένας σχηματικός τρόπος να προσδιορίσω την έναρξη της έντασης, της όξυνσης του κοινωνικου πολέμου στην Ευρώπη, τη διάρκειά του και το τέλος αυτής της έντασης. Προβλέψεις μπορούμε να κάνουμε, αλλά δεν είμαστε μάντεις, δεν μπορούμε να είμαστε κατά κανένα τρόπο.

Ο κοινωνικός πόλεμος στην Ευρώπη δεν θα αρχίσει το 2014 διότι έχει ήδη αρχίσει. Και έχει ήδη αρχίσει διότι ουδέποτε έπαυσε να διεξάγεται. Αυτή είναι η πρώτη βεβαιότητα. Η δεύτερη βεβαιότητα είναι ότι δεν θα διαρκέσει μήνες ή χρόνια αλλά δεκαετίες, μπορεί να καλύψει χρονικά όλον τον 21ο αιώνα. Η τρίτη βεβαιότητα είναι η αβεβαιότητα της έκβασής του: ουδείς γνωρίζει ποιος θα αναδειχτεί νικητής, ή, εάν υπάρξει κάποιος συμβιβασμός.

Την πρωτοβουλία της έντασης του κοινωνικού πολέμου την έχει πάρει ο Κύριος και οι υπηρέτες Του. Ποιές είναι οι επιδιώξεις αυτής της πρωτοβουλίας; Είναι από τη μια η συρρίκνωση και η ισχυροποίηση του Κράτους κι από την άλλη η προληπτική αντεπανάσταση, η πρόληψη της επερχόμενης κοινωνικής επανάστασης.

Continue reading

γιατί να πάω να ψηφίσω; βέβαιος ο σχηματισμός κυβέρνησης, ανέφικτη η ανάκαμψη

 

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Το να πας να εκλέξεις αυτούς που φαίνεται ότι αποφασίζουν αλλά στην πραγματικότητα δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να εκτελούν τις διαταγές αυτών που όντως αποφασίζουν είναι μια στάση την οποία θεωρώ παντελώς παράλογη. Οι υπήκοοι που πάνε και ψηφίζουν δεν αντιλαμβάνονται αυτόν τον παραλογισμό; Ασφαλώς και δεν τον αντιλαμβάνονται. Γιατί; Δεν σκέφτονται;

Φίλες και φίλοι, δεν είναι ζήτημα σκέψης, είναι ζήτημα υπακοής. Ο παραλογισμός που σας ανέφερα είναι ένας από τους πολλούς που επισημαίνουμε στο πεδίο της Πολιτικής, όλοι όμως εμφανίζουν στενή συνάφεια με την υπακοή, τον φόβο, την ευπείθεια, την ελπίδα, την αποβλάκωση. Την υπακοή τη μαθαίνουμε από μικρά παιδιά, την ασκούμε καθημερινά, έχει γίνει δεύτερη φύση και ως δεύτερη φύση δεν μπορούμε να τη δούμε. Και δεν ξεχνάμε ότι αδερφάκι της υπακοης είναι η αποβλάκωση.

Πως ανανεώνει ο Κύριος και τα ειδικευμένα τσιράκια του το παράλογο στην Πολιτική, δηλαδή την υπακοή, όσον αφορά τη συμμετοχή στις εκλογές που θα γίνουν σε λίγες μέρες; Υπάρχει ο κίνδυνος της ακυβερνησίας – εκφοβισμός. Θέλω ισχυρή εντολή – παρότρυνση μίμησης του Κυρίου. Με μια ισχυρή κυβέρνηση θα υπάρχει ανάπτυξη, θα δημιουργηθούν θέλεις εργασίας – απάτη και ελπίδα. Να τους τιμωρήσουμε, να πάρουν τα δυο μεγάλα κόμματα όσο γίνεται λιγότερες ψήφους – αποπροσανατολισμός, καλλιέργεια αυταπατών. Ή αυτοί ή εμείς, λέει η Αριστερά  – ψεύδος ασύστολο.

 

Continue reading

όνειρο ζω, μη με ξυπνάτε: σκέψεις, προβληματισμοί και ερωτήματα για την επανεκκίνηση της Μεταπολίτευσης

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Όνειρο ζω, μη με ξυπνάτε: φίλες και φίλοι, ξαναζώ την εφηβεία μου! Όχι, δεν είμαι ερωτευμένος, ο έρωτας είναι ένδειξη ανωριμότητας – η ανωριμότητα είναι μια φυσιολογική κατάσταση, δεν εκφράζω κανέναν απολύτως ψόγο. Ερωτευόμαστε όταν νομίζουμε ότι θα ζήσουμε με τα βουνά, ότι δεν θα πεθάνουμε και καλά κάνουμε. Ο έρωτας έχει σχέση με την αναπαραγωγή, με τις πιο μεγάλες κάβλες – τώρα στα 54 έχω κάβλες αλλά δε μπορώ να πω ότι είναι και τόσο μεγάλες.

Εδώ και ένα χρόνο, πέντε χρόνια, δέκα, είκοσι χρόνια ακούω και διαβάζω για το τέλος της Μεταπολίτευσης. Σήμερα το ζήτημα αυτό επανέρχεται και τα επιχειρήματα ενισχύονται με δυο νέες αδιαμφισβήτητες καταστάσεις: ο δικομματισμός τελείωσε, δεν θα γίνουν προεκλογικές συγκεντρώσεις, άρα, άρα ζούμε το τέλος της Μεταπολίτευσης. Τι έχω πάθει εγώ και θεωρώ ότι η Μεταπολίτευση επανεκκινεί; Δε θα είμαι στα καλά μου, είναι βέβαιο!

Τον Ιούλιο του 1974, όταν έπεσε η Χούντα ήμουνα δεκαέξι χρονών. Δούλευα μπογιατζής, βοηθός, έτριβα με το γυαλόχαρτο τοίχους για να στοκαριστούν από τους μαστόρους. Δούλευα στη Νέα Ιωνία, στην Αθήνα. Ένα πρωινό, αντί για τραγούδια, το ραδιόφωνο έπαιζε εμβατήρια. Τι έγινε; Μπήκαν οι Τούρκοι στη Κύπρο, έπεσε η Χούντα. Σηκώθηκα κι έφυγα από τη δουλείά. Λεωφορεία δεν υπήρχαν, πήγα με τα πόδια στο σπίτι μου, στην Παλιά Πεντέλη. Όχι μόνο δεν υπήρχαν λεωφορεία αλλά δεν υπήρχε και κυβέρνηση, υπήρχε ακυβερνησία, υπήρχε ένα ‘κενό πολιτικής εξουσίας’, το οποίο αντιμετωπίστηκε με επιστράτευση όλων των ανδρών. Η Μεταπολίτευση, η Δημοκρατία,  άρχισε με μια κήρυξη κατάσταση έκτακτης ανάγκης!: οι άνδρες έπρεπε να απομακρυνθούν από τα μεγάλα αστικά κέντρα με το πρόσχημα του πολέμου με την Τουρκία, λόγω της εισβολής του τουρκικού στρατού στην Κύπρο. Να φανταστείτε ότι ήρθαν να επιστρατευθούν και μετανάστες από Γερμανία, Βέλγιο, Σουηδία, Γαλλία και άλλες χώρες! Αχ Ελλάδα, σ’ αγαπω, μη μιλάς, μη γελάς, κινδυνεύει η Ελλάς, για την Ελλάδα, ρε γαμώτο!

Μετά από λίγες μέρες να και ο εθνάρχης Κωνσταντίνος Καραμανλής από τη Γαλλία, ο Ανδρέας Παπανδρέου με ζιβάγκο δεν ξέρω από που, ο Τζοχατζόπουλος από τη Γερμανία, οι πολιτικοί κρατούμενοι από την εξορία, κόσμος και κοσμάκης στα αεροδρόμια και στα λιμάνια να  υποδεχτούν τους Σωτήρες και τους Προστάτες της Δημοκρατίας, ενθουσιασμός, πανηγύρια, εκατομμύρια στη πρώτη πορεία του Πολυτεχνείου, ψωμί, παιδεία, ελευθερία, δεν θα περάσει ο φασισμός, Καραμανλής ή τάνκς, φονιάδες των λαών Αμερικάνοι, ΕΟΚ και Νατο το ίδιο συνδικάτο, και,

η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες

Και τώρα, εν έτει 2012,  ακούω και πάλι: ψωμί, παιδεία, ελευθερία – η χούντα δεν τελείωσε το εβδομήντα τρία!

Continue reading

κατάργηση παρελάσεων, κοινωνικό αντάρτικο, Πανταχού Απουσία

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Από την απρόσμενη παρουσία των Υποτελών εκεί όπου δεν έπρεπε να είναι, κατά τη διάρκεια των παρελάσεων της 28ης Οκτωβρίου του 2011, μέσα σε λίγους μήνες (25 Μαρτίου 2012)  περάσαμε στην επίσης απρόσμενη απουσία από εκεί που θα έπρεπε να είναι. Στην πρώτη περίπτωση, οι Υποτελείς δεν θα έπρεπε να είναι στο χώρο της παρέλασης αλλά να είναι στο χώρο των θεατών. Στη δεύτερη, έπρεπε να είναι στο χώρο των θεατών, αλλά δεν ήταν ούτε στο χώρο της παρέλασης ούτε στο χώρο των θεατών: απουσίαζαν.

Continue reading