2. κοινοτική βιβλιοθήκη και κομμουνισμός

Στο προηγούμενο άρθρο (ένα ασανσέρ για τον καθένα; ) διατυπώσαμε την άποψη ότι κατά τη μετάβαση σε μια κομμουνιστική κοινωνία θα πάρουμε μαζί μας πολλές μορφές κοινοχρησίας και κοινοκτησίας που αναπόφευκτα εμφανίζονται  στην καπιταλιστική κοινωνία και τις οποίες ονομάσαμε  κομμουνιστικότητες. Μελετήσαμε μία από αυτές, το ασανσέρ, και στο μέλλον θα μας δοθεί η ευκαιρία να καταπιαστούμε διεξοδικά και με πολλές άλλες. Στις καπιταλιστικές όμως κοινωνίες επιβιώνουν και πολλές προκαπιταλιστικές κομμουνιστικότητες, τις οποίες ασφαλώς και θα πάρουμε μαζί μας,  και σήμερα θα ασχοληθούμε με μία από αυτές – την κοινοτική βιβλιοθήκη –  και στο επόμενο άρθρο με άλλη μία, το δρόμο.

Ισχυρίζονται πολλοί ότι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πως θα είναι μια κομμουνιστική κοινωνία. Ας συμφωνήσουμε προς το παρόν μαζί τους και ας θέσουμε το εξής ερώτημα: μήπως γνωρίζουμε εάν σε μια κομμουνιστική κοινωνία θα υπάρχουν βιβλιοπωλεία και εκδοτικές επιχειρήσεις; Πολύ ωραία, δεν μπορούμε να έχουμε μια γενική εικόνα της κομμουνιστικής κοινωνίας· μήπως όμως μπορούμε να έχουμε μια σαφή άποψη πάνω σε μια επιμέρους πτυχή αυτής της κοινωνίας; Σε αυτό το ερώτημα θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σήμερα και θα κάνουμε την αρχή θέτοντας ένα πολύ απλό ερώτημα: πως μπορούμε σήμερα, σε μια καπιταλιστική κοινωνία, να διαβάσουμε ένα βιβλίο;  Υπάρχουν τρεις τρόποι. Να το αγοράσουμε από το βιβλιοπωλείο, να το δανειστούμε από μια κοινοτική βιβλιοθήκη (ή να το μελετήσουμε εκεί) ή να το κλέψουμε (από το βιβλιοπωλείο ή την κοινόχρηστη βιβλιοθήκη). Ποιους από αυτούς τους τρεις τρόπους θα κρατήσουμε σε μια κομμουνιστική κοινωνία; Μήπως κάποιον άλλον ή άλλους;

Continue reading

1. ένα ασανσέρ για τον καθένα;

ἐκ κοινοῦ πλείστη τε χάρις δαπάνη τ’ ὀλιγίστη

(Ησίοδος, Έργα και Ημέραι, 723)

Επιστρέφουμε μια μέρα στο διαμέρισμά μας και έκπληκτοι βρίσκουμε στη πόρτα του ασανσέρ μια πινακίδα που γράφει: ΑΠΟ ΣΗΜΕΡΑ, ΤΟ ΑΣΑΝΣΕΡ ΘΑ ΤΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΜΟΝΟ Η ΟΙΚΟΓΈΝΕΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ. Τι θα νιώσουμε, τι θα σκεφτούμε σε αυτήν την (υποθετική) περίπτωση; Είμαστε κουρασμένοι, φορτωμένοι με δυο τσάντες και μένουμε στον 6ο όροφο. Δεν θ’ ανέβει το αίμα μας στο κεφάλι; Δεν θα ξηλώσουμε την πινακίδα και δεν θα την καταστρέψουμε αυθωρεί και παραχρήμα; Δεν θα σκεφτούμε πως αυτός ο Παπαδόπουλος, ο τύπος από το ρετιρέ,  δεν θα πρέπει να είναι στα καλά του; Αυτά και άλλα πολλά θα αισθανθούμε και θα νιώσουμε και όχι μόνο εμείς αλλά και όλοι οι άλλοι ένοικοι της πολυκατοικίας.

Γνωρίζουμε πολύ καλά το λόγο που θα αντιδράσουμε με αυτούς τους τρόπους. Θεωρούμε αυτονόητο ότι το ασανσέρ είναι ένα κοινόχρηστο μέσο κάθετης μετακίνησης, όπως και το κλιμακοστάσιο, ανήκει σε όλους και όλοι συμβάλλουν στη συντήρησή του. Ποιος άλλος, εκτός από τους ένοικους της πολυκατοικίας, μπορεί να το χρησιμοποιήσει αυτό το κοινόχρηστο μέσο; Ποιος άλλος οφείλει να συμμετάσχει στη συντήρησή του; Εάν έρθει ένας φίλος μου από την Νέα Ζηλανδία κι ένας φίλος σου από την Αλάσκα, θα μπορέσει να το χρησιμοποιήσει; Νομίζω ότι κανείς από τους ένοικους δεν θα είχε αντίρρηση. Το ασανσέρ της πολυκατοικίας μας, όπως όλα τα ασανσέρ όλων των πολυκατοικιών του κόσμου δυνάμει μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όλο τον παγκόσμιο πληθυσμό. Δεν μπορούμε να εξαιρέσουμε κανέναν και καμία απολύτως. Από την άλλη, οι μόνοι που έχουν καθήκον να το συντηρήσουν είναι οι ένοικοι όχι επειδή απλά και μόνο είναι δικό τους αλλά επειδή είναι αυτοί που το χρησιμοποιούν πιο συχνά.

Continue reading