φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα, κι ας βρέχει, κι ας χιονίζει – δεν υπάρχει κακός καιρός, ούτε ο καιρός χαλάει

Σήμερα, θα ασχοληθούμε για άλλη μια φορά με το πρώτο αξίωμα διεξαγωγής του κοινωνικού πολέμου: νικάμε χωρίς να πολεμάμε (το δεύτερο: πρώτα νικάμε και μετά πολεμάμε). Με ρωτούν πολύ συχνά: Πως είναι δυνατόν να νικάμε χωρίς να πολεμάμε;

Τι θα συνέβαινε, φίλες και φίλοι, εάν δεν αγοράζαμε, κανένας και καμία, λαϊκά, εθνικά, κρατικά λαχεία, και δεν παίζαμε αγοράζοντας προπό, τζόκερ, λότο, κίνο  και όλα τα άλλα τα κρατικά τυχερά παιχνίδια που πρόκειται να ιδιωτικοποιηθούν; Θα μου πείτε, ‘αυτό, φιλάρα, δεν γίνεται!’ Ντάξ’, μάγκες, αφού το λέτε εσείς, έτσι θα είναι, δεν γίνεται. Θα μου επιτρέψετε όμως να επιδοθώ  σε αυτή τη μαλακισμένη συνήθειά μου να διατυπώνω υποθέσεις και εικασίες; Θα μου το επιτρέψετε, θέλετε δε θέλετε. Δεν νομίζω να σας ενοχλώ.

Πριν το κάνω, θα ήθελα να διερευνήσω μερικά ζητήματα. Θα ήθελα να διατυπώσω μια απάντηση στο σύνθετο ερώτημα, ποιοί και γιατί αγοράζουν λαχεία και παίζουν κρατικά τυχερά παιχνίδια. Γιατί το κράτος ασχολείται με τέτοιο ζήλο με την οργάνωση των κρατικών τυχερών παιχνιδιών και διαρκώς επιχειρεί να γενικεύσει την κατανάλωσή τους; Υπάρχει κάποια σχέση της δημοκρατίας με τον τζόγο; Τι γίνεται στις μέρες μας, είναι γεμάτα ή όχι τα προπατζίδικα; Ποιο είναι το μέλλον τους; Ποια είναι η θέση της Αριστεράς για τα κρατικά τυχερά παιχνίδια;

Γνωρίζετε, φίλες και φίλοι, ότι έχουμε επιθυμίες (και φόβους και άγχη) που δεν τις γνωρίζουμε και επιθυμἰες που τις γνωρίζουμε. Δύο επιθυμίες εμπλέκονται στην κατανάλωση, στο παίξιμο των τυχερών παιχνιδιών: μία συνειδητή και μία ασύνειδη. Ας δούμε πρώτα τη δεύτερη.

Ο Φρόιντ έγραψε ότι ο έρωτας, ο θάνατος και τα τυχερά παιγνίδια έχουν το εξής κοινό χαρακτηριστικό: δεν γνωρίζεις πότε θα σου συμβεί.  Θα

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Την 21η Απριλίου του 1967, ή την επομένη, ή την επομένη, δεν μπορώ να θυμηθώ, ήμουνα μπροστά στον φούρνο,  οχτώ χρονών, Γ΄Δημοτικού, ήμουνα μπροστά στον φούρνο και περίμενα να βγει η πιταλιά. Η πιταλιά είναι κάτι σαν λαγάνα, λίγο πιο ψιλή, την έβαζαν στον φούρνο τελευταία για να την βγάλουν πρώτη, πριν βγάλουν τα σουμούνια, τα καρβέλια. Στην Ιταλία, η πιταλιά εμφανίζεται ως πίτσα, με ντομάτα, μοτσαρέλα και παστή σαρδέλα, αυτή είναι η γνήσια πίτσα,  – πριν, μέχρι να βγει το ψωμί, έτρωγες ζεστό ψωμί μετά τα ξεροκόματα των τελευταίων δύο-τριών ημερών, τα οποία, όταν τα έτρωγα βρεγμένα, τα έτρωγα με αλάτι, όχι με ζάχαρη -αλάτι βάζαμε και στο κατσικίσιο γάλα. 

Εκεί μπροστά στον φούρνο, περιμένοντας να βγει η πιταλιά,  άκουσα από τις γυναίκες για κάτι που έκανε ο στρατός στην Αθήνα, αλλά δεν κατάλαβα. Κατάλαβα αργότερα, επρόκειτο για το στρατιωτικό πραξικόπημα, για τη στρατιωτική δικτατορία των συνταγματαρχών. Εκεί, στις όχθες του Έβρου ζούσαμε με τον στρατό, οι στρατιώτες μας έδιναν κουραμάνες να φάμε, θυμάμαι ένα τσαμπούκι, τσαμπούκια έλεγαν τους φαντάρους που δεν είχαν που να πάνε και κάθονταν στον στρατό, λόγω αλλεπάλληλων φυλακών,  μέχρι που αναγκάζονταν να τους διώξουν, θυμάμαι ένα τσαμπούκι, ξυπόλητο, που μας έδινε την κουραμάνα με τόση χαρά που δεν τον ξεχάσω μέχρι να ψοφήσω. Το 1963 πήγε να γίνει πόλεμος με την Τουρκία, φύγαμε από το σπίτι μας, στην άκρη του χωριού προς τα σύνορα, και πήγαμε στου παππού μου, για να προφυλαχτούμε ντεμέκ, για να είμαστε παρέα, γιατί ο φὀβος μας φέρνει κοντά, είναι ο πιο συντελεστικός  καταλύτης δημιουργίας και σύμπηξης παρέας, ομάδας. Όταν μας εκφοβίζουν και μας απειλούν, μασάμε και υπακούουμε, αλλά όταν φοβόμαστε μέσα στην καθημερινή ζωή, όταν ερχόιμαστε αντιμέτωποι με κάποιον πραγματικό, ένυλο φόβο, τότε, ενστικτωδώς, μαζευόμαστε, όπως μαζεύονται μια μπάλα τα σπουργίτια και πέφτουν με ορμή πάνω στο γεράκι. Και βέβαια, όταν αρχίζει μια διαδικασία σχηματισμού και σύμπηξης ομάδων και παρεών μέσα στη ζωή, [να] [θα] γνωρίζετε ότι κάτι όμορφο και ωραίο συμβαίνει και θα συμβεί.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Είδα χτες σε καθημερινή εφημερίδα μια αεροφωτογραφία της αρχὀμενης καταστροφής στο δάσος των Σκουριών Χαλκιδικής και μάτωσε η καρδία μου, ράγισε ο νους μου. Μια μικρή κηλίδα σεληνιακού τοπίου  μέσα στο καταπράσινο δάσος, μια κηλίδα που θα μεγαλώνει όλο και πιο πολύ, μέρα με τη μέρα, μήνα με τον μήνα, χρόνο με το χρόνο.  Δεν μπορέσαμε να τους σταματήσουμε, αυτή είναι η αλήθεια, κι αν συνεχίσουμε να διαμαρτυρόμαστε με πορείες και συλλαλητήρια το μόνο που θα καταφέρουμε είναι

να τους κλάσουμε τ’ αρχίδια.

 Το ίδιο θλίβομαι όταν μαθαίνω ότι οι εργαζόμενοι στους δήμους συνεχίζουν ακάθεκτοι τις κινητοποιήσεις τους. Και θλίβομαι διότι η ήττα είναι προδιαγεγραμμένη. Προχτές,  την Παρασκευή, έγινε συγκέντρωση και πορεία διαμαρτυρίας στο κέντρο της Αθήνας. Μεταξύ των εργαζομένων κυριαρχεί η πρόταση για κλιμάκωση των καταλήψεων των δημαρχιακών κτιρίων , χωρίς όμως να παρεμποδίζεται η λειτουργία των κοινωνικών δομών (παιδικοί σταθμοί, αποδομιδή σκουπιδιών) ενώ προγραμματίζονται και δράσεις διαμαρτυρίας στο κέντρο της Αθήνας και σε άλλες πόλεις. Τι σόι καταλήψεις είναι αυτές δεν μπορώ να καταλάβω. Θέλεις να πεις ότι πρέπει να κλείσουν οι παιδικοί σταθμοί και να μην μαζεύονται τα σκουπίδια. Όχι, μόνο αυτό δεν υπονοώ, διότι γνωρίζετε πως υποστηρίζω ότι κάποιες συγκεκριμένες κοινωνικές υπηρεσίες και λειτουργίες (περίθαλψη ασθενών, μάζεμα σκουπιδιών, φροντίδα βρεφών και νηπίων και γέρων) δεν πρέπει να συμμετέχουν σε απεργίες αλλά να πολεμούν με άλλους τρόπους. Η απόφαση να μην κλείσουν οι παιδικοί σταθμοί και το μάζεμα των σκουπιδιών είναι μια σοφή απόφαση. Υποθέτω πως αντιλάμβάνεστε τη βαθειά συνάφεια μεταξύ της διεξαγωγής του κοινωνικού πολέμου και της σοφίας.

Με τις καταλήψεις όμως και τις πορείες διαμαρτυρίας είναι ολοφάνερο ότι οι ανώτεροι υπάλληλοι, οι διαχειριστές του Κράτους θα υπερισχύσουν θριαμβευτικά και κατά κράτος και το μόνο που θα καταφέρουμε είναι

να τους κλάσουμε τ’ αρχίδια.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Η αδίστακτη και ανοικτίρμων επίθεση του Κυρίου ημών  κατά των υποτελών Παραγωγών στέφθηκε με πλήρη επιτυχία, η νἰκη ήταν και είναι συντριπτική. Για τους υποτελείς, η ήττα ήταν και είναι ολοσχερής. Κάποιοι και κάποιες εδώ και τρία χρόνια περιμένουν τον ξεσηκωμό, την εξέγερση, την κοινωνική έκρηξη -φαίνεται όμως πως θα περιμένουν για πολύ ακόμα. Κι αν γίνει όμως, η ήττα θα είναι καυστική, σαν βιτριόλι, και η θέση των ηττημένων ακόμα πιο δεινή και το παρόν ακόμα πιο βαρύ. Πολλοί και πολλές επιχειρούν να διατυπώσουν μια εξήγηση για την αδυναμία, αδιαφορία ή έλλειψη διάθεσης ξεσηκωμού και εξέγερσης. Θα παραθέσω μία από αυτές τις απόπειρες, αρκεί και περισσεύει,  μιας και συμπυκνώνει όλη τη σχετική επιχειρηματολογία και τον υποβαστάζοντα τρόπος σκέψης. Ακολούθως, θα παραθέσω τη δική μου θέση: εάν δεν απεργήσει το βιομηχανικό προλεταριάτο, η ήττα θα είναι οριστική και αμετάκλητη. Αυτό όμως δεν απεργεί, οπότε η ήττα είναι και θα είναι οριστική και αμετάκλητη, εκτός εάν . . .  -γιατί δεν απεργεί όμως; Θα απεργήσει; Πότε, κάτω από ποιες συνθήκες και προϋποθέσεις; Γιατἰ δεν απεργεί τώρα;

Σε αυτά τα ερωτήματα θα επιχειρήσουμε να απαντήσουμε σήμερα, φίλες και φίλοι. Εάν κάποιοι και κάποιες ενοχληθούν και θυμώσουν, να πιουν ξύδι να συνέλθουν κι αν δεν έχουν ξύδι να με βρίσουν· γουσταρίζω!!!

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλημέρες

Κάποτε,  σε ένα καφενείο, στην Παλιά Πεντἐλη, στου Γαλάνη, με το υπέροχο ρυζόγαλο, ήμουν κι εγώ εκεί, μια παρέα νεαρών ρώτησε ένα γέρο, πολύ γέρο, τι κατάλαβε από τη ζωή του. Ο γέρος απάντησε: ‘δεν κατάλαβα τίποτα. Τώρα θα καταλάβω’.

Πέρασαν σαράντα χρόνια κι ακόμα θυμάμαι την απάντησή του, τόσο με εντυπωσίασε. Και θα τη θυμάμαι μέχρι να καταλάβω κι εγώ. Έχω την εντύπωση πως τότε, ξέρετε πολύ καλά πότε, όλοι και όλες θα καταλάβουμε. Μέχρι τότε θα προσπαθούμε να καταλάβουμε. Όσο όμως υπάρχει προσ-πάθεια, υπάρχει μια τάση, μια έφεση προς το πάθος, αλλά πάθος δεν είναι. Αυτό που καταλαβαίνουμε εν ζωή, μπορούμε να το εκφράσουμε με πολλούς τρόπους -με τη συζήτηση, με την ποίηση, με τη ζωγραφική, με τον χορό, με πολλούς τρόπους. Αυτό όμως που θα καταλάβουμε εκείνη τη στιγμή, δεν θα μπορέσουμε να το εκφράσουμε, τον Θεό μπάρμπα να ‘χουμε. Θα πάρουμε το feeling μαζί μας. Κι ‘όσο υπάρχουμε, θάνατος δεν υπάρχει. Όταν υπάρχει θάνατος, δεν υπάρχουμε εμείς’. Επίκουρος έφη.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, γεια σας και χαρά σας

Τέσσερα σχεδόν χρόνια μετά, κι αφού καθ’ όλο αυτό το χρονικό διάστημα ξεκαθαρίσαμε την άποψή μας  σχετικά με την ιερότητα της διαφωνίας και την αναγκαιότητα του χωρισμού, ήρθε  ο καιρός να μιλήσουμε για τη συμφωνία. Μιας όμως και όποιος, όποια σκέφτεται, συζητάει και μιλάει για τη συμφωνία, θα αναγκαστεί να μιλήσει και για την αγάπη, με όποιους τρόπους κι αν εμφανίζεται αυτή (ανάγκη αναγνώρισης, ασφάλειας, κλπ).  Και μιλάει για την επανάσταση, όποιος, όποια μιλάει για τη συμφωνία και για την αγάπη.

Αγαπούσα, και αγαπάω,  τον Θανάση Βέγγο γιατί έπαιζε μπιλιάρδο. (Εκείνο το μπιλιάρδικο στην Πατησἰων υπάρχει άραγε ακόμα;). Όχι μόνο γι’αυτό.

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα, καλή πραγματικότητα!

Εάν το πρωταρχικό μέλημα του Κυρίου, εκλαμβανομένου ως προσωποποίηση της κοινωνικής Κυριαρχίας, είναι η αρπαγή του κοινωνικού πλούτου, που εξασφαλίζει Ισχύ και Πλούτο, υπάρχει κάποιο άλλο, πρωταρχικότερο: η διαιώνιση, η συνέχιση, η ενίσχυση της Κυριαρχίας. Με βάση αυτή τη διάκριση, θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε την ύπαρξη δύο περιόδων της Κυριαρχίας, το κύριο χαρακτηριστικό των οποίων είναι η αρπαγή του κοινωνικού πλούτου της μιας και η διαιώνιση, (διευρυμένη) αναπαραγωγή της άλλης. Όταν η αρπαγή του κοινωνικού πλούτου πραγματοποιείται απρόσκοπτα, άλλοτε με τη βία (φεουδαλισμός)  κι άλλοτε με το εμπόρευμα/χρήμα (καπιταλισμός), η διαιώνιση της Κυριαρχίας είναι υπαρκτή αλλά υπόρρητη.

Είμαστε λοιπόν βέβαιοι ότι ο Κύριος εκλαμβάνει τον συλλογικά παραγόμενο (μελλοντικό) κοινωνικό πλούτο ως (μελλοντική) λεία. Όταν μειώνεται ή διαφαίνεται στον κοινωνικό ορίζοντα ότι θα μειωθεί η λεία, ο Κύριος στρέφει την προσοχή του και την εστίασή του στην αναπαραγωγή της Κυριαρχίας. Σήμερα, βρισκόμαστε σε μια μεταβατική φάση: η εποχή της αναπαραγωγής της Κυριαρχίας διαδέχεται την εποχή της αρπαγής του κοινωνικού πλούτου. Πρόκειται για μια στρατηγική του Κυρίου που ερείδεται επί της πρόγνωσης της Σχολής του Σικάγου, των θεωρητικών του νεοφιλελευθερισμού (Φρίντμαν και Χάγιεκ) ότι η μακροπρόθεσμη εξέλιξη του καπιταλισμού θα ήταν η συρρίκνωσή του και ίσως η κατάρρευσή του, τη στιγμή που ο Ρούζβελτ έσωζε τον καπιταλισμό με τη Νέα Συμφωνία (New Deal) με τον αμερικάνικο λαό και ο φασισμός/ναζισμός επιχειρούσε και αυτός να σώσει τον καπιταλισμό μέσω της καταστροφής του κοινωνικού πλούτου και της εξόντωσης των περιττών πληθυσμών του Μεσοπολέμου, δηλαδή των ανέργων.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλημέρες

Τι έμαθα προχτές! Με επισκέφτηκε ένας πρώτος ξάδερφός μου, μετανάστης στη Γερμανία, συνταξιούχος (700 εβρά), ο οποίος δουλεύει μαύρα,  σε ένα συνεργείο που κόβουν παλιές μηχανές εργοστασίων· λίγες μέρες πριν έρθει στη γενέτειρα, τους φέρανε από την OPEL, από ένα  τμήμα που έκλεισε,  να κόψουνε ρομπότ, να τα διαλύσουνε για να  ανακυκλώσουν τα υλικά τους, μέταλλα κυρίως. In Germania σφάζουν, κατακρεουργούν ρομπότ! Wundebar! Unglaublich aber wahr!

Έμαθα και κάτι άλλο. Πολλοί και πολλές,  εντώ στο Ελλάντα, που έχουν στείλει τους γέρους τους γονείς στα γηροκομεία, πάνε και τους φέρνουν στα σπίτια τους για να τους παίρνουν τη σύνταξη και να τους φροντίζουν, ασφαλώς. Κάτι τέτοιο θα ήταν αδιανόητο προ διετίας – δεν υπήρχε ούτε πρόθεση ούτε σκοπός. Στα υπόγεια της κοινωνίας, οι υποτελείς αναγκάζονται να λειτουργήσουν όπως και η φύση, χωρίς πρόθεση και σκοπό. Η ύπαρξη του ίδιου του ανθρώπου, σε πείσμα του Αριστοτέλη και μερικών σύγχρονων απογόνων του θεολόγων, και όχι μόνο,  δεν είναι αποτέλεσμα της πρόθεσης ή του σκοπού Κάποιου ή της φύσης. Η απουσία προθέσεων και σκοπών εγκαινιάζει μια διαδικασία πολλών  μακροπρόθεσμων κοινωνικών μετασχηματισμών, με άλλα λόγια, εγκαινιάζει μια μεταβατική εποχή, η οποία ενδέχεται να χαρακτηριστεί και ως επαναστατική.

Όσοι και όσες περιμένουν και προσδοκούν και λαχταρούν την κοινωνική έκρηξη, την εξέγερση, τον λαϊκό ξεσηκωμό, ενδέχεται να απογοητευτούν. Δεν αποκλείω μια κοινωνική έκρηξη, εκείνο που αποκλείω είναι η νικηφόρα έκβασή της. Το ότι η κατάσταση θα είναι χειρότερη για τους Υποτελείς μετά την πολύ εύκολη, σε επίπεδο ρουτίνας, καταστολή της κοινωνικής έκρηξης από τους κατασταλτικούς μηχανισμούς και τους συμμάχους τους, τους παρακρατικούς λόχους, διμοιρίες και τάγματα του ναζιστικού όχλου, είναι κάτι που δεν το αρνούνται παρά ελάχιστοι, κανένας και καμία δηλαδή. Στους αντίποδες της διαμαρτυρίας, του αιτήματος  και της θρηνωδίας στους δρόμους και στο Σύνταγμα, η αλληλεγγύη και η συνεργασία μέσα στη ζωή ακολουθεί τη λογική, την πόρνη του Διαβόλου (κατά τον Κύριο!), της απουσίας προθέσεων και σκοπών. Αυτήν την απουσία προθέσεων και σκοπών την αποκαλώ εμμενή κομμουνισμό.

Κι ενώ στα βάθη της κοινωνίας, στο ενδιαίτημα του τυφλοπόντικα, εκκινούν και εκτυλίσσονται  διαδικασίες μακροπρόθεσμων κοινωνικών μεταβολών και μετασχηματισμών, ο Κύριος ολοκληρώνει αύριο, Τετάρτη-Πέμπτη, την αδίστακτη και ανηλεή επίθεση κατά των Υποτελών Παραγωγών, των αυταπασχολούμενων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με σκοπό όχι

Continue reading →

φίλες και φίλοι, πολλές καλημέρες

Κάθε μέρα που περνάει, κάθε μήνας, κάθε χρόνος, ολοένα και περισσότεροι Υποτελείς, άνδρες και γυναίκες, αντιλαμβάνονται με τις κεραίες της σκέψης τους το (πολιτικό) πνεύμα της εποχής μας, της συρρίκνωσης/κατάρρευσης του καπιταλισμού: το τέλος της διαμαρτυρίας και του αιτήματος, το τέλος δηλαδή της ιστορικής Αριστεράς. Θα έλεγα ότι η αποκρυστάλλωση αυτής της αντίληψης, της σύλληψης του πνεύματος,  είναι αποτέλεσμα του μετασχηματισμού των συναισθημάτων της αγανάκτησης και της οργής, που τόσο έχουν υμνήσει διάφοροι θεωρητικοί, μαρξιστές κατά το πλείστον. Γίνεται αντιληπτό ότι η διεξαγωγή του κοινωνικού πολέμου είναι ασύμβατη με την οργή και την αγανάκτηση, άρα και με την διαμαρτυρία και τα αιτήματα. Πληθώρα πολλών και σοβαρών ενδείξεων, λόγου χάριν η αποχή από τις βουλευτικές εκλογές, μας παρωθούν να διαπιστώσουμε ότι ενώ μέχρι τώρα οι Υποτελείς  δεν ήξεραν πως να πολεμήσουν, τώρα ξέρουν πως να μην πολεμήσουν,  εάν βέβαια οι καταλήψεις των πλατειών και οι διαδηλώσεις είναι ένας τρόπος διεξαγωγής του κοινωνικού πολέμου – που δεν είναι τον Θεό μπάρμπα να ‘χεις. Την εξέλιξη αυτή την θεωρώ ως προοίμιο της εμφάνισης μιας νέας Αριστεράς που θα φέρει στο προσκήνιο αφενός τις δυνατότητες της εποχής μας, της δίμηνης εργασίας και της πρόσβασης στον τεράστιο και συλλογικά παραγόμενο κοινωνικό πλούτο, και αφετέρου θα φέρει στο προσκήνιο το παρόν και το μέλλον του καπιταλισμού, τη συρρίκνωσή του και την κατάρρευσή του.

Τολμώ λοιπόν να καταλήξω στο συμπέρασμα ότι και ο καπιταλισμός και η συνείδηση των Υποτελών Παραγωγών διανύουν μια μεταβατική εποχή. Μεταξύ αυτών των δύο υπάρχει μια σχέση ανατροφοδότησης (feedback): η συρρίκνωση του καπιταλισμού και του Κράτους, κατά συνέπεια και η αδίστακτη και ανηλεής εγκατάλειψη της υποχώρησης και του συμβιβασμού από τον Κύριο, θα επιταχύνει τη μεταστροφή πολλών αυταπατών των Υποτελών, ενώ οι μετεξελιχθείσες αυταπάτες  σε σκέψη και συνείδηση θα συμβάλλει στην περαιτέρω επιδείνωση της συρρίκνωσης του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, αρπαγής, καταστροφής και εξόντωσης.

Continue reading →