in 21ος αιώνας, κοινωνικός πόλεμος

ποιος μπορεί, πώς, να σταματήσει τον πόλεμο;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΠΟΙΟΣ μπορεί, πώς, να σταματήσει τον πόλεμο που γίνεται στην Ουκρανία, μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας, και στη Γάζα, μεταξύ της Χαμάς και του ισραηλινού κράτους; Στο σύνθετο αυτό ερώτημα μπορούμε να διατυπώσουμε και να εξετάσουμε τέσσερις απαντήσεις –  κάθε μία από αυτές αντιστοιχεί σε έναν ιδιαίτερο τρόπο σταματήματος του πολέμου.

ΣΥΜΦΩΝΑ με την πρώτη, ο πόλεμος μπορεί να σταματήσει, εάν σταματήσουν να πολεμούν όσοι συμμετέχουν άμεσα στον πόλεμο, όσοι ήδη πολεμούν –  οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί στρατιώτες, οι Ισραηλινοί στρατιώτες και οι Άραβες, Παλαιστίνιοι της Χαμάς. Θα το κάνουν; Δεν θα το κάνουν. Είτε γιατί θέλουν να πολεμήσουν (πατριωτισμός και εθνικισμός) είτε γιατί πρέπει να πολεμήσουν (επαγγελματικός κρατικός στρατός) είτε γιατί εξαναγκάζονται από κάποια ισχυρότερη δύναμη, από το κράτος (υποχρεωτική στρατιωτική θητεία).  Από αυτές τις τρεις περιπτώσεις, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η τρίτη. Η άρνηση να πολεμήσουν (άρνηση κατάταξης στο στρατό και λιποταξία εν καιρώ πολέμου) και η απροθυμία που δείχνουν οι έφεδροι ώθησε πολλά δυτικά κράτη να καταργήσουν τη στρατιωτική θητεία και να οργανώσουν επαγγελματικό στρατό. Η δε απροθυμία αντιμετωπίζεται (Ρωσία) με την χρηματική αμοιβή ή την υπόσχεση παροχής ελευθερίας σε έγκλειστους στις φυλακές. Η άρνηση των νέων Αμερικανών να καταταγούν και να πολεμήσουν στο Βιετνάμ συνέβαλε στην λήξη του πολέμου. Το πρώτο ενδεχόμενο εγείρει την εξής ένσταση: εάν αυτοί θέλουν ή πρέπει να πολεμήσουν, εμείς γιατί να θέλουμε να σταματήσει ο πόλεμος; Το ενδεχόμενο λοιπόν να σταματήσουν να πολεμούν όσοι θέλουν ή πρέπει να πολεμούν δεν είναι καθόλου πιθανό.

Η δεύτερη απάντηση, ο δεύτερος τρόπος: να αντιδράσει ο πληθυσμός των κρατών που εμπλέκονται στον πόλεμο και να επιχειρήσει να τον σταματήσει  με μαζικές καθημερινές διαδηλώσεις ή με ακόμα αποτελεσματικότερο τρόπο, την γενική απεργία διαρκείας. Στην περίπτωση βέβαια που δεν θέλει τον πόλεμο. Η πλειονότητα όμως του πληθυσμού της Ρωσίας, της Ουκρανίας, του Ισραήλ και των Αράβων της Παλαιστίνης θέλει  τον πόλεμο, κατά συνέπεια δεν θα αντιδράσει. Η ένσταση εμφανίζεται και πάλι: εάν η πλειονότητα του πληθυσμού θέλει τον πόλεμο, εμείς γιατί να θέλουμε να σταματήσει ο πόλεμος; Εάν η πλειονότητα του πληθυσμού δεν θέλει τον πόλεμο, γιατί δεν αντιδρά; Φοβάται το κράτος;

Η τρίτη απάντηση, ο τρίτος τρόπος. Να σταματήσουν τον πολεμο οι πολίτες των κρατών που δεν συμμετέχουν στον πόλεμο. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Με αντιπολεμικές μαζικές διαδηλώσεις ή με γενική απεργία διαρκείας. Έχει αποδειχτεί ότι οι πρώτες είναι παντελώς αναποτελεσματικές, ενώ η πιθανότητα της δεύτερης είναι μηδαμινή. Ο πληθυσμός των κρατών που δεν πολεμούν αδιαφορεί.

ΥΠΑΡΧΕΙ κάποιος που μπορεί να σταματήσει τον πόλεμο, ή έστω να αποτρέψει την επέκταση και την κλιμάκωσή του,  παρόλο που και οι στρατός και ο πληθυσμός θέλει τον πόλεμο; Ποιος είναι αυτός, πώς μπορεί να το κάνει, γιατί να το κάνει; Ο πόλεμος γίνεται μεταξύ των κρατών, μεταξύ ισχυρών δυνάμεων, και μόνο κάποιος ισχυρότερος μπορεί να τον σταματήσει. Στη περίπτωση του πολέμου στην Ουκρανία δεν υπάρχει ισχυρότερος –  άρα ο πόλεμος θα σταματήσει μόνο όταν κάποιος δεν θα μπορεί πια να πολεμήσει, όταν θα ηττηθεί: κανένας δεν μπορεί να σταματήσει εκεί τον πόλεμο. Στην περίπτωση του πολέμου στη Γάζα υπάρχει ισχυρότερος: η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ. Τι θέλουν όμως; Να σταματήσει ο πόλεμος ή να μην επεκταθεί και κλιμακωθεί; Δεν θέλουν να σταματήσει ο πόλεμος, θέλουν να μην  επεκταθεί και κλιμακωθεί. Γιατί; Υπάρχει κάποιος κίνδυνος; Τι θα γίνει εάν επεκταθεί και κλιμακωθεί;

ΔΥΟ θα είναι οι αναπόφευκτες και ανεπιθύμητες συνέπειες της επέκτασης και της κλιμάκωσης του πολέμου. Εάν ο πόλεμος επεκταθεί αφενός με τη εμπλοκή του Ιράν, της Χεζμπολαχ, της  Συρίας, των Κούρδων, του Κατάρ και αφετέρου των ΗΠΑ και των συμμάχων τους (Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία) και η Μέση Ανατολή θα μετατραπεί σε ένα αχανές πεδίο πολέμου, θα αυξηθεί κατακόρυφα τη τιμή του πετρελαίου, στα 200 και 300 δολάρια το βαρέλι. Η οικονομική και κοινωνική ζωή των καπιταλιστικών χωρών θα καταρρεύσει: μαζική ανεργία, έλλειψη καυσίμων και ειδών πρώτης ανάγκης (ιδιαίτερα της τροφής), πανάκριβη βενζίνα και ντίζελ –  με λίγα λόγια κοινωνική αναστάτωση και αναταραχή, αναζωπύρωση του κοινωνικού πολέμου. Θα υπάρξει όμως και μια δεύτερη συνέπεια.

ΕΑΝ ο πόλεμος επεκταθεί και κλιμακωθεί, η λήξη και η έκβασή του ενδέχεται να κριθεί μόνο με τη χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων από τη πλευρά του Ισραήλ. Εάν ο πόλεμος επεκταθεί και κινδυνεύσει η ύπαρξη του Ισραήλ, δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία: η Δύση θα συναινέσει στη χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων ώστε να εξασφαλιστεί η νίκη και το τέλος του πολέμου. Πού θα τα ρίξουν τα τακτικά πυρηνικά όπλα;  Δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε αλλά το Ιράν θα είναι ένας από τους πρώτους στόχους.  Υπάρχει το ενδεχόμενο η σύγκρουση στην Μέση Ανατολή μεταξύ Δύσης-Ισραήλ και Ιράν-Αράβων με μετεξελιχθεί σε παγκόσμια σύρραξη; Όχι, δεν υπάρχει: η Ρωσία (και η Κίνα), σύμμαχος του Ιράν, θα αποφύγει την συμμετοχή της και την κλιμάκωση του πολέμου. Θα θυσιάσει έναν σύμμαχο. Άλλες θα είναι οι αρνητικές συνέπειες: η επιδείνωση της πρώτης συνέπειας (η αύξηση της τιμής του πετρελαίου και του φυσικού αερίου και η κοινωνική κατάρρευση και αναταραχή) και η απώλεια της ηθικής υπεροχής της Δύσης.

ΠΩΣ όμως θα αποτραπεί η επέκταση και η κλιμάκωση του πολέμου; Μόνο ένας τρόπος υπάρχει: η αυτοσυγκράτηση του Ισραήλ. Η στρατηγική των ΗΠΑ και των συμμάχων τους είναι σαφής: μπορούμε να έχουμε και το σκύλο χορτάτο και αφάγωτη την πίτα: η εξόντωση της Χαμάς, η προσωρινή ή μόνιμη εκδίωξη των  Παλαιστινίων της Γάζας δεν πρέπει να γίνει άμεσα και στιγμιαία αλλά βαθμιαία και σταδιακά. Δεν αμφισβητείται η στρατηγική του Ισραήλ, αμφισβείται ο τρόπος της υλοποίησής της. Ο τρόπος ενέχει κινδύνους, όχι η ίδια η στρατηγική. Αυτός είναι ο λόγος που δεν έχει γίνει η χερσαία επέμβαση του στρατού.

ΕΑΝ οι ισχυρότερες ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους επιβάλουν τη θέλησή τους στο εξαρτώμενο από αυτές Ισραήλ και το εξαναγκάσουν να αυτοπειθαρχηθεί και να δείξει αυτοσυγκράτηση, ο πόλεμος δεν θα επεκταθεί, δεν θα κλιμακωθεί και το σημαντικότερο: θα αποτραπούν όλες οι αρνητικές και ανεπιθύμητες συνέπειες που αναπόφευκτα θα προκύψουν από την επέκταση και την κλιμάκωση του πολέμου. Η γνώμη μου είναι ότι θα επιβάλουν τη θέλησή τους: ο πόλεμος δεν θα επεκταθεί και δεν θα κλιμακωθεί. Η εξόντωση της Χαμάς η εκδίωξη του πληθυσμού της Γάζας και η μερική εξόντωσή του θα γίνει βαθμιαία και σταδιακά.

Σχολιάστε ελεύθερα!