ξεχείλισε ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ της πολιτικής μαλακίας, βλακείας, απάτης, μεγαλομανίας: τ΄ αρχίδια μας θα πάρεις, Σταύρο Θεοδωράκη!

Η διασταυρωση (της Αποστολίας)

     φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα    

     Με τα χέρια στις τσέπες ανακοίνωσε στους μετόχους και τους συνεργάτες του protagon.gr την ίδρυση του κόμματος ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ ο δημοσιογράφος του megaλου καναλιού  Σταύρος Θεοδωράκης. Σε κείμενό του, με τον τίτλο ΞΕΚΙΝΑΜΕ, παρουσίασε τους λόγους της ίδρυσης του νέου κόμματος αλλά και το πρόγραμμά του.  Κάθε φορά που βλέπω άνθρωπο με τα χέρια στις τσέπες θυμάμαι ένα ποίημα αλλά δεν γνωρίζω ποιος το έγραψε (το άκουσα πριν το 2000 μ. Χ.,  μόλις άνοιξα το  ραδιόφωνο,  αφού ο παραγωγός της εκπομπής [Κώστας Τριπολίτης]  είχε  ήδη πει το όνομά του – πολύ θα ήθελα να το μάθω): 

    Τόσα κορμιά περιμένουν να χαϊδευτούν /  τόσοι στίχοι να γραφτούν /  κι εσύ περπατάς με τα χέρια στις τσέπες;     

    Κι εσύ, Σταύρο Θεοδωράκη, ανακοινώνεις την ίδρυση κόμματος που θα επιλύσει, επιτέλους, τα προβλήματα όλων (των ανέργων, των εργαζομένων, των αυταπασχολουμένων, των μικροεπιχειρηματιών, των μεγάλων καπιταλιστών) με τα χέρια στις τσέπες;  Τί θέλεις να μας πεις, αλλά δεν το συνειδητοποιείς, όταν μας μιλάς με τα χέρια στις τσέπες; Τί είναι πιο σημαντικό, φίλες και φίλοι; Το κείμενο της ανακοίνωσης της ίδρυσης και του προγράμματος του κόμματος ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ  ή ο όρθιος πολιτικός ρήτορας Σταύρος Θεοδωράκης με τα χέρια στις τσέπες; Η γλώσσα του σώματος μας λέει πολύ περισσότερα και διαυγέστερα!  Μα και το όνομα του κόμματος μας λέει πολύ περισσότερα; Τί μας λένε;

    Βάζουμε τα χέρια μας στις τσέπες όταν θέλουμε να κρύψουμε κάτι – κι όταν θέλουμε να κρύψουμε κάτι είμαστε σε αμηχανία. Εικάζω ότι οι τσέπες του Στ. Θεοδωράκη δεν είναι τρύπιες, ότι δηλαδή δεν θέλει να πιάσει τον πούτσο του και τ’ αρχίδια του και μας το κρύβει. Κάτι άλλο θέλει να κρύψει.

 

Continue reading

απαγωγή: ο δούλος – εμπόρευμα το πρώτο εμπόρευμα και θεμέλιος λίθος του δυτικού πολιτισμού

     Ο δυτικός πολιτισμός αρχίζει να θεμελιώνεται όταν οι γαιοκτήμονες στην Αρχαϊκή Ελλάδα, απόγονοι ποιμένων, μετά το 800-750 π. Χ., απήγαγαν με τον πόλεμο  από Μικρά Ασία, Θράκη και Σκυθία (η σημερινή Ουκρανία) νεαρούς άνδρες για να καλλιεργήσουν τα κτήματά τους· ήταν οι πρώτοι δούλοι. Πολύ σύντομα άρχισε η ανταλλαγή δούλων με σίδηρο, η πώληση δούλων με αντάλλαγμα σίδηρο·  αυτά ήταν τα πρώτα εμπορεύματα, ένα από τα οποία χρησιμοποιήθηκε ως χρήμα, το οποίο εμφανίζεται με τη

Continue reading

η επινόηση του δυτικού χρήματος (1)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Εάν φτωχός στο Περού είναι αυτός που δεν έχει παπούτσια και στην Ελλάδα αυτός που δεν έχει αυτοκίνητο, ένας δικανικός λόγος του Ισοκράτη*, ο ‘Υπέρ αδυνάτου’, που γράφτηκε στα μέσα στου 4ου π. Χ. αιώνα, μας ενθαρρύνει να εικάσουμε ότι φτωχός στην Αθήνα εκείνη την εποχή ήταν αυτός που δεν είχε τουλάχιστον έναν δούλο. Ένας Αθηναίος πολίτης κατηγορεί κάποιον άλλον ότι δεν είναι αδύναμος και ότι κακώς παίρνει επίδομα απορίας. Ο κατηγορούμενος υπερασπίζεται τον εαυτό του και λέει ότι είναι τόσο φτωχός που δεν μπορεί να αγοράσει έναν δούλο για να τον φροντίζει. Δεν θα  εκινείτο λοιπόν στη σφαίρα της εικοτολογίας εάν διαπιστώναμε ότι δεν θα υπήρχε σπίτι που να μην κατέχει τουλάχιστον έναν δούλο. 

Η κατάσταση αυτή ήταν το αποτέλεσμα μιας μακραίωνης διαδικασίας που άρχισε κατά το τέλος της γεωμετρικής  (750-700) και τις  αρχές της αρχαϊκής εποχής (700-500). Μας επιτρέπεται λοιπόν να εικάσουμε ότι από  το 750 μέχρι το 350 ο αριθμός των δούλων που χρησιμοποιούνταν στην παραγωγή, στις οικιακές εργασίες και στις δημόσιες υπηρεσίες αυξάνει διαρκώς.  Είμαστε βέβαιοι ότι οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν δούλους ήταν οι ποιμένες που εγκατέλειψαν την εκτροφή των ζώων και στράφηκαν στην καλλιέργεια της γης, και έγιναν τελικά γαιοκτήμονες δουλοκτήτες. Είμαστε επίσης βέβαιοι ότι η δουλεία υπήρχε κατά την εποχή της επικράτησης του ποιμενικού τρόπου παραγωγής (υπομυκηναϊκή και γεωμετρική εποχή), τόσο σε λανθάνουσα μορφή (η κατάσταση των γυναικών) όσο και σε καθαρή, μόνο που οι δούλες ήταν πολύ περισσότερες από τους δούλους και αυτό οφείλεται στην ιδιομορφία του ποιμενικού τρόπου παραγωγής: η εκτροφή των ζώων απαιτεί λίγα εργατικά χέρια, η επεξεργασία όμως των προϊόντων και οι οικιακές εργασίες πολύ περισσότερα, εργασίες που τις έφερναν σε πέρας οι γυναίκες.

Και ενώ ο αριθμός των ανδρών δούλων αυξάνει διαρκώς από το 750 μέχρι το 350, ταυτόχρονα αυξάνει και η ποσότητα των νομισμάτων που κυκλοφορούν στις ελληνικές πόλεις. Δεν ξέρω τι κάνουν οι άλλοι αλλά εγώ δεν μπορώ να μην συσχετίσω αυτές τις δύο διαδικασίες. Δεν μπορεί αυτά τα δύο φαινόμενα να είναι άσχετα μεταξύ τους. Θα πρέπει λοιπόν να μελετήσουμε αυτά τα δύο φαινόμενα και να επιχειρήσουμε να τα συνδέσουμε. Πριν παραθέσω τα συμπεράσματα στα οποία έχω καταλήξει, θα ήθελα να στρέψω την προσοχή μου στο εξής ζήτημα: Γιατί οι γαιοκτήμονες και στη συνέχεια και άλλα κοινωνικά στρώματα στράφηκαν με τέτοια ζέση στην απόκτηση και  χρήση των δούλων;

Continue reading

από τα στρατόπεδα εργασίας στα στρατόπεδα συγκέντρωσης ανέργων

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Όσο περνάει ο καιρός γίνεται ολοένα και πιο σαφές ότι κάθε σκέψη, κάθε απόφαση, κάθε σχέδιο, κάθε κίνηση του τσομπάνη ήρωα Κυρίου, του ένοπλου ζητιάνου καπιταλιστή καταγράφει το αδιέξοδό του, καταγράφει τη βασική αντίφαση της εποχής μας: εν μέσω τεράστιου κοινωνικού πλούτου, η λύση που προκρίνεται είναι ο εγκλεισμός και η εξόντωση των ανέργων όχι σε στρατόπεδα εργασίας αλλά σε στρατόπεδα συγκέντρωσης ανέργων. Δε θα μπορούσε αυτά τα στρατόπεδα να είναι στρατόπεδα εργασίας μιας και η εργασία, με την εισαγωγή της τεχνοεπιστήμης στην καπιταλιστική παραγωγή,  συρρικνώνεται διαρκώς και ο παγκόσμιος και συλλογικά παραγόμενος κοινωνικός πλούτος παράγεται ολοένα και πιο γρήγορα ολοένα και με λιγότερη εργασία.Τα ναζιστικά και σταλινικά στρατόπεδα εργασίας δεν πρόκειται να επανεμφανιστούν: αντ’ αυτών, στρατόπεδα εγκλεισμού και πολιτισμένης εξόντωσης των ανέργων θα εμφανιστούν  παντού. Το μέλλον των στρατοπέδων συγκέντρωσης ανέργων δείχνουν το μέλλον των δυτικών καπιταλιστικών κοινωνιών: θα μετατραπούν, μετατρέπονται ήδη,   σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης ολόκληρων πληθυσμών. Ο Κύριος επιστρέφει στο παρελθόν για να αποικίσει το μέλλον: στο ποιμενικό-πολεμικό παρελθόν, στην οργάνωση της κοινωνίας με πρότυπο τον στρατώνα, δηλαδή τη στάνη, το μαντρί.

Continue reading

αξία και απαγωγή

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Σήμερα, και τις επόμενες μέρες, θα ασχοληθούμε με την αξία, την απαγωγή και τη μεταξύ τους σχέση. Η συσχέτιση της αξίας με την απαγωγή θα σας φανεί κάπως περίεργη,παράδοξη, καινοφανής – καθώς όμως θα εκθέτω τις σκέψεις μου και θα προσεγγίζω κάποιες πτυχές του ζητήματος θα διαπιστώσετε ότι δεν είναι και τόσο παράδοξη. Η απαγωγή είναι η αρπαγή ανθρώπων αλλά δεν μεταχειρίζομαι τον όρο με αυτή τη γενική σημασία αλλά με μια πιο συγκεκριμένη: απαγωγή είναι η αρπαγή των ελεύθερων παραγωγών, είναι η εργασία της αιχμαλώτισης ελεύθερων παραγωγών, οι οποίοι γίνονται δούλοι, είτε άμεσα (ως αξίες χρήσης)  είτε έμμεσα (ως εμπορεύματα [ανταλλακτικές αξίες]). Το εμπόρευμα ‘δούλος’,   ως εμπόρευμα, έχει αξία χρήσης, έχει και ανταλλακτική αξία – το φέρνουν οι φύλακές του στην αγορά και το ανταλλάσσουν: κάποιοι το πουλούν, κάποιοι το αγοράζουν.Θα δούμε τι το κάνουν, πως το χρησιμοποιούν.

Οφείλουμε όμως να παραθέσουμε κι έναν ορισμό της αξίας. Αξία είναι ο χρόνος εργασίας ως μέτρο ανταλλαγής των εμπορευμάτων. Ο ορισμός αυτός συνάγεται από αυτά που γράφει ο Κ. Μαρξ στο πρώτο κεφάλαιο του πρώτου μέρους του πρώτου τόμου του Κεφαλαίου (Εμπόρευμα και Χρήμα) και εκεί θα διαβάσετε πολλά και ενδιαφέροντα για την αξία.

Continue reading

το χρέος ως απαγωγή και αιχμαλωσία

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα.

Κάθε εμπόρευμα έχει μια ημερομηνία γέννησης – πολλά έχουν και ημερομηνία θανάτου. Το εμπόρευμα-κινητό τηλέφωνο γεννήθηκε το 1995, ας πούμε. Ο ηλεκτρικός λαμπτήρας το 1932. Η διαπίστωση αυτή μας παρακινεί να θέσουμε το εξής ερώτημα: ποιο είναι το πρώτο καπιταλιστικό εμπόρευμα; Δεν θα δυσκολευτούμε να απαντήσουμε: η εργασιακή δύναμη. Κάποιος την πουλάει, κάποιος την αγοράζει . Αυτός που την αγοράζει, την χρησιμοποιεί για να παραγάγει άλλα εμπορεύματα, ας πούμε  κάρβουνο, νήμα, ύφασμα, κανόνια, ρολόγια. Χωρίς αυτό το πρώτο, λογικά και χρονικά, εμπόρευμα δεν μπορεί να υπάρξει ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής, οι καπιταλιστικοί κοινωνικοί σχηματισμοί.

Είμαστε βέβαιοι ότι το εμπόρευμα (άρα και το χρήμα) υπήρχαν πολύ πριν τον καπιταλισμό. Το ερώτημα λοιπόν που θέσαμε παραπάνω παίρνει την εξής μορφή: ποιο ήταν το πρώτο εμπόρευμα του δυτικού πολιτισμού; Και σε αυτήν την ερώτηση δεν θα δυσκολευτούμε να απαντήσουμε: ο δούλος. Όχι η εργασιακή δύναμη ενός ανθρώπου, αλλά όλη του η ύπαρξη. Ενώ ο εργάτης πουλάει ο ίδιος την ικανότητα να εργαστεί, από ανάγκη βέβαια, η χρεία τον αναγκάζει να το κάνει (χρέος σημαίνει χρεία), μια ανάγκη που δεν προέκυψε από τον ουρανό αλλά ήταν το αποτέλεσμα της συνειδητής δράσης  εμπόρων που επεδίωξαν να αναλάβουν την οργάνωση της παραγωγής με δικούς τους όρους, με κριτήριο δηλαδή την αύξηση της ισχύος τους, ο δούλος δεν πουλάει ο ίδιος το σώμα του – αν και υπήρξε και αυτή η πρακτική και θα  δούμε για ποιους λόγους. Για να γίνει ο δούλος εμπόρευμα πρέπει πρώτα να απαχθεί, να αιχμαλωτιστεί.

Continue reading

Ο Ζεύς και η απαγωγή της Ευρώπης:σύντομη εισαγωγή στην Απαγωγική

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα.

Αντικείμενο του σημερινού σημειώματος θα είναι η σχέση της Κυριαρχίας, της αρπαγής και καταστροφής του κοινωνικού πλούτου, με την απαγωγή. Θα δείξω ότι δεν μπορεί να υπάρξει Κυριαρχία χωρίς την συστηματική και οργανωμένη απαγωγή των υποτελών Παραγωγών, ότι ο Κύριος είναι απαγωγέας. Δεν έχουμε μελετήσει, ούτε κάν θίξει, αυτή την πρακτική: ποια είναι η ιστορία της, για ποιο λόγο γίνεται, με ποιες μορφές εμφανίζεται και, τελικά, με ποιους τρόπους μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε;

Εάν, φίλες και φίλοι, είμαστε θύματα καθημερινής απαγωγής, μικρής ή μεγάλης χρονικής διάρκειας, τότε θα πρέπει να είμαστε και αιχμάλωτοι για τα αντίστοιχα χρονικά διαστήματα. Είμαστε αιχμάλωτοι; Μπορούμε να μιλάμε για κοινωνική αιχμαλωσία; Ποιος μας αιχμαλώτισε, που μας έχει περιορίσει, μπορούμε να ανακτήσουμε την ελευθερία μας;

Γνωρίζετε ότι κατά τα τέλη του 19ου αιώνα οι ζωολογικοί κήποι του Παρισιού και του Βερολίνου διέθεταν και ανθρώπους; Ναι, καλά διαβάσατε. Στο Παρίσι επεδείκνυαν μια ολόκληρη κοινότητα τροφοσυλλεκτών που την είχαν μεταφέρει από την Ινδονησία – οι δύστυχοι πέθαναν όλοι, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, δεν μπόρεσαν να συνηθίσουν το κρύο και την υγρασία! Οι άνθρωποι αυτοί είχαν απαχθεί και είχαν εγκλειστεί μέσα στον ζωολογικό κήπο ως αιχμάλωτοι. Το γεγονός αυτό μας προτρέπει να επανεξετάσουμε το ζήτημα των ζωολογικών κήπων. Τι είναι ένας ζωολογικός κήπος; Είναι μια μορφή επίδειξης της απαγωγής και αιχμαλωσίας κάποιων άγριων ζώων, με λίγα λόγια, της άγριας φύσης. Είναι μια μορφή επίδειξης της ισχύος του Κυρίου, της επιθυμίας καθυπόταξης της φύσης. Το άγριο είναι ελεύθερο και το ελεύθερο είναι ένας κίνδυνος, ένα βδέλυγμα, ένα μίασμα το οποίο πρέπει να εξαλειφθεί: να υποταχθεί, κι αν δεν υποταχθεί, θα εξοντωθεί. Βλέπετε τριγύρω σας πως κάθε μέρα η άγρια φύση περιορίζεται, ζώα και φυτά εξαφανίζονται, κι αυτό δεν είναι συνέπεια μόνο της επέκτασης του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Η άγρια φύση, η άγρια ελευθερία,  ενοχλούσε και τον φεουδάρχη Κύριο, και τον δουλοκτήτη και τον ποιμένα. Στις ρωμαϊκές αρένες σφάζονταν καθημερινά σχεδόν χιλιάδες άγρια ζώα – ένας θεσμός πολύ κοντινός στους ζωολογικούς κήπους, μιας και προέρχεται από τη φύλαξη και την επίδειξη των άγριων ζώων. Οι δε ταυρομαχίες είναι κατάλοιπο της ρωμαϊκής αρένας.Οι παρελάσεις μπροστά στον Κύριο είναι επίσης μια μορφή επίδειξης της απαγωγής και της κοινωνικής αιχμαλωσίας των νέων (στρατός) και των παιδιών-εφήβων (μαθητές), άρα και της ισχύος του Κυρίου. Υπάρχει λοιπόν μια σαφάσταση σχέση ανάμεσα στην απαγωγή και την κοινωνική αιχμαλωσία από τη μια και την ισχύ του Κυρίου από την άλλη.

Continue reading