ανοιχτή επιστολή προς τον Πέτρο Παπακωνσταντίνου

Αγαπητέ Πέτρο, γεια σου και χαρά σου όπου κι αν είσαι, ό,τι κι αν κάνεις.

Σας ευχαριστώ πολύ που αποσύρατε το όνομά μου από τον κατάλογο αυτών που υποστηρίζουν το εγχείρημα που ονομάσατε ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΒΗΜΑ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗΣ ΔΡΑΣΗΣ. Δεν ήταν μια αιφνιδιαστική κίνηση – μεταξύ μας, μέσα στα πλαίσια της κοινότητας της Αριστεράς, πρέπει να υπάρχει δημιουργική σύγκρουση, κατά κανένα τρόπο όμως αιφνιδιασμοί και πισώπλατα χτυπήματα – μειώνουν την ισχύ μας. Εξέφρασα με την υπογραφή μου την υποστήριξή μου προς το εγχείρημα ξεκαθαρίζοντας ότι εάν διαψευστούν οι προσδοκίες μου θα την αποσύρω. Το έκανα αυτό στις 19 Ιουλίου στο άρθρο ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ. Και υπέγραψα παρόλο που υποστήριξα την άποψη, στις 18 Ιουλίου, στο άρθρο ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΒΗΜΑ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗΣ ΔΡΑΣΗΣ, ότι το εγχείρημα είναι καταδικασμένο να αποτύχει παταγωδώς. Ότι είναι ένα σύμπτωμα της οριστικής αποχώρησης της ιστορικής Αριστεράς, την οποία αποκαλώ νεκροζώντανη, από την πολιτική σκηνή. Σας έστειλα ένα email που διευκρίνιζα με απλότητα και συντομία το λόγο που ζητώ την απόσυρση της υπογραφής, την αποσύρατε, το εκτιμώ όσο δεν μπορείτε να φανταστείτε,  χωρίς να δημοσιεύσετε όμως το σύντομο κείμενο της αίτησης. Είναι υβριστικό; Δεν είναι καθόλου υβριστικό, Πέτρο. Ξέρεις τι είναι; Είναι ενοχλητικό, πολύ ενοχλητικό. Εάν δεν είναι υβριστικό, τότε αυτό που κάνετε λέγεται λογοκρισία. Εάν δεν είναι λογοκρισία, είναι ναρκισσισμός. Δε θέλετε να τσαλακώσετε την εικόνα σας. Απόσυρση υπογραφής! Διαφωνία! Μου ανακοίνωσες την απόσυρση της υπογραφής γράφοντας: Δεν είμαι βέβαιος ότι σας κατανοώ, αλλά σας σέβομαι. Σου γράφω αυτήν την ανοιχτή επιστολή για να με κατανοήσεις.

Continue reading

οργή και Πολιτική

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα.

Η ιστορική Αριστερά πεθαίνει, διανύει τα τελευταία χρόνια της ύπαρξής της. Εκ των πραγμάτων, αυτά τα τελευταία χρόνια, μαύρα και εφιαλτικά,   θα τα περάσει  μέσα στην αγωνία και την οργή. Θα μπορέσω να επιβιώσω; Γιατί αυτοί οι ηλίθιοι δεν μας ψηφίζουν; Θεωρώ βέβαιο ότι η ανησυχία και η οργή θα την σπρώξουν να κάνει πολλά λάθη, λάθη που θα επιταχύνουν την αποχώρησή της από την πολιτική σκηνή. Εάν ο συσχετισμός ισχύος μεταξύ της ιστορικής Αριστεράς και της νέας Αριστεράς ανατραπεί υπέρ της δεύτερης, οι Κύριοι της πρώτης θα οργιστούν και θα δυσκολευτούν να τιθασεύσουν την οργή τους – και θα επιταχύνουν την αποχώρησή τους. Η λογική επεξεργασία , αντιμετώπιση και μετεξέλιξη της οργής συνιστούν εκδηλώσεις ωριμότητας, ίδιον της επανάστασης , και όχι ανωριμότητας, ίδιον της εξέγερσης.

Η διαπίστωση αυτή είναι η απάντηση στο εξής κομβικής σημασίας ερώτημα: η οργή αυξάνει ή μειώνει την ισχύ; Ο Κύριος έχει δώσει μια απάντηση εδώ και χιλιάδες χρόνια, μια απάντηση την οποία υιοθετεί ακόμα. Η απάντηση αυτή έχει διατυπωθεί με έξοχο και συγκλονιστικό τρόπο στην Ιλιάδα, στην Ιλιάδα του πιο κομψού αφηγηματικού ύφους της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Continue reading

εκφοβισμός και αποπροσανατολισμός

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα.

Η θεωρία της διεξαγωγής του (κοινωνικού) πολέμου λέει ότι για να νικήσεις κάποιον (άτομο, ομάδα, τάξη)  πρέπει πρώτα να τον φοβίσεις και να τον αποπροσανατολίσεις. Το γεγονός ότι οι υποτελείς Παραγωγοί του τεράστιου και συλλογικά παραγόμενου κοινωνικού πλούτου ηττήθηκαν, τουλάχιστον προς το παρόν, μας αναγκάζει να υποθέσουμε ότι ο Κύριος μπόρεσε και να τους φοβίσει και να τους αποπροσανατολίσει. Ο εκφοβισμός και ο αποπροσανατολισμός είναι δυο πλευρές του ίδιου νομίσματος – της απόπειρας να μειωθεί η ισχύς του αντιπάλου, επομένως να μεταβληθεί ο συσχετισμός ισχύος μεταξύ των αντιμαχόμενων μερών ή να μονιμοποιηθεί η μόνιμη υπεροχή του ενός, του Κυρίου καπιταλιστή της παραγωγής και του χρήματος. Η διαπίστωση αυτή, το ότι δηλαδή ο Κύριος κατάφερε με αξιοθαύμαστη ταχύτητα και ευκολία να φοβίσει και να αποπροσανατολίσει τους υποτελείς Παραγωγούς είναι ένα μείζον ζήτημα το οποίο πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διαλόγου, δημόσιας και ανοιχτής συζήτησης. Είναι ένα από τα δυο ζητήματα με τα οποία πρέπει να ξεκινήσουμε τον διάλογο για την επανίδρυση της Αριστεράς – το άλλο είναι το γιατί ο κόσμος της εργασίας  γυρίζει τη πλάτη στην ιστορική Αριστερά.

Αυτά τα δύο ζητήματα η ιστορική Αριστερά δεν τα συζητάει και δεν πρόκειται να τα συζητήσει. Με τη στάση της αυτή επιταχύνει την αποχώρησή της από το πολιτικό προσκήνιο. Εμείς όμως δεν θα πάψουμε να καταπιανόμαστε με αυτά τα ζητήματα  γιατί το κάνουμε εδώ και δεκαετίες – δεν θα σταματήσουμε τώρα που η νεκροζώντανη Αριστερά είναι πια νεκρή και πρέπει να απομακρύνουμε το πτώμα της. Έχουμε ήδη διατυπώσει κάποιες απαντήσεις. Ο κόσμος της εργασίας γυρίζει την πλάτη στην ιστορική Αριστερά όχι γιατί δεν μπορεί ή δεν θέλει να ενωθεί αλλά επειδή η Αριστερά είναι μια Αριστερά των προνομίων, της πολιτικής εκμετάλλευσης, της ανελευθερίας πνεύματος και υποστηρίζουμε ότι η ενότητά της είναι παντελώς ανέφικτη και πως εάν ενωθεί θα γεννηθεί ένα τέρας, ένα τέρας που θα ενώσει όλα τα ελαττώματα, τις αναπάρκειες και τις αδυναμίες της ιστορικής Αριστεράς με συνέπεια να επισπεύσει περαιτέρω την αποσύνθεσή της.

Continue reading

Κυριαρχία και κινητοποίηση/ακινητοποίηση: σχετικά με τη στάση και το κίνημα

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα.

Σήμερα θα καταπιαστούμε με μια παραδοξολογία: εάν η πρωταρχική σημασία της λέξης επανάσταση είναι αυτή της στάσης, του σταματήματος δηλαδή, γιατί μιλάμε για κοινωνικά κινήματα, για κινηματική Αριστερά, για κινηματική λογική, για κινητοποιήσεις και όλα τα σχετικά; Δεν σας φαίνεται παράξενο;

Εμένα μου φαίνεται. Με ενδιαφέρουν πολύ οι παραδοξολογίες, οι αντιφατικοί στοχασμοί, τα οξύμωρα σχήματα. Κάθε ένα από αυτά έχει τη δική του ιστορία, τη δική του παράδοση και θεωρώ πως για να τα κατανοήσουμε οφείλουμε να μελετήσουμε το παρελθόν τους. Πριν αποπειραθώ να παραθέσω το τι έμαθα από αυτή τη μελέτη, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω το κίνητρο και τον σκοπό μου: δεν είναι άλλο από τη συνειδητοποίηση αφενός πολλών ανδρών και γυναικών ότι η κρίση της Αριστεράς είναι καταλυτική, διαλυτική  και παραλυτική και την πρόταση αφετέρου να ξεκινήσουμε από την αρχή – συμμερίζομαι και τη συνειδητοποίηση και την πρόταση. Κι όταν λέμε από την αρχή εννοούμε ότι δεν θα αφήσουμε καμιά βεβαιότητα, κανένα αυτονόητο που να μην το επανεξετάσουμε.Οι βεβαιότητες και τα αυτονόητα κρύβουν πολλές αντιφάσεις, πολλές παραδοξότητες, πολλές παγίδες. Τίποτα δεν είναι αυτονόητο – η λέξη είναι μια αντίφαση εν τοις όροις.

Στις πρώτες μέρες της ιστορίας και της παράδοσης της αντίφασης στάσης/κινήματος θα αντικρίσουμε τον Κύριο. Όταν προφέρω τη λέξη αυτή, το μυαλό μου πάει στη κίνηση. Δεν είναι μόνο η ετυμολογία της λέξης που με ωθεί προς τα εκεί (σχετίζεται με τη λέξη κύμα, φούσκωμα, διόγκωση, αύξηση της ισχύος λόγω της κίνησης, παράβαλλε και τη λέξη εγ-κυ-ος) αλλά η σχέση του Κυρίου με την κίνηση και τη στάση, τόσο του ίδιου όσο και των υποτελών του, μέσα στην κοινωνία. Αναρωτιέμαι:  η στάση/κίνηση του Κυρίου αυξάνει τη ισχύ του και πως; Αυτό που ενδιαφέρει πρώτιστα τον Κύριο είναι η αύξηση της ισχύος του έναντι των αντιπάλων του, της φύσης δηλαδή, των ανταγωνιστών Κυρίων και των υποτελών Παραγωγών. Η στάση, η ακινητοποίηση του Κυρίου είναι μια εκδήλωση της ισχύος του – ο Ζεύς στην Ιλιάδα κάθεται και παρακολουθεί τον πόλεμο έξω από τα τείχη της Τροίας. Είναι ο μόνος που δεν πολεμά. Και δεν πολεμά διότι η κίνηση εμπεριέχει κιν-δύνους, δηλαδή το ενδεχόμενο της ήττας (της υποταγής ή/και του θανάτου). Η σχέση της κίνησης με τον κίνδυνο είναι νομίζω σαφής σε όλους και όλες. Ο Ζεύς κάθεται και βλέπει, το καθισιό και η αμέριμνη θέαση δεν εμπεριέχει κινδύνους. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Κύριος ενοχλείται σφόδρα όταν μας βλέπει να καθόμαστε – πρέπει να σηκωθούμε όρθιοι, να δηλώσουμε με τη στάση του κορμιού μας ότι είμαστε σε θέση να κινηθούμε – για να μη κινηθεί και κινδυνέψει αυτός. Αυτό που τον ενδιαφέρει πάνω απ’ όλα είναι να κινητοποιεί τους άλλους ενώ αυτός να είναι ακίνητος. Να κινδυνεύουν οι άλλοι, οι υποτελείς Κύριοι και οι υποτελείς Παραγωγοί. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ηγεμόνες κάθονται στο θρόνο τους και διατάζουν. Τι είναι η διαταγή; Επιβολή κίνησης, κινητοποίηση!

Τη λέξη κινητήρας τη γνωρίζετε. Ο κινητήρας είναι μια μηχανή που παράγει ταχύτητα, έτσι δεν είναι; Γνωρίζετε μήπως τις αρχαιότερες μαρτυρίες της λέξης; Τις εντοπίζουμε στον ομηρικό Ύμνο στον Ποσειδώνα (γύρω στο 550 π.Χ.)  και στον Πίνδαρο (πριν το 450 π.Χ.), στον Τέταρτο Ισθμιόνικο. Στον πρώτο, διαβάζουμε τη φράση γαίης κινητήρα και στον δεύτερο, ο κινητήρ δε γας: κινητήρ είναι ένα επίθετο του Ποσειδώνα, του Κυρίου δηλαδή αφού οι θεοί δεν ήταν τίποτα άλλο από αυτό που θα ήθελαν να ήταν οι Κύριοι στην Αρχαία Ελλάδα (γαιοκτήμονες δουλοκτήτες) – μόνο που δε μπορούσαν. Η κίνηση της γης, ο σεισμός προκαλεί φόβο: στο ρήμα κινώ και σε όλα τα παράγωγά του λανθάνει η πρόκληση του φόβου, ο εκφοβισμός. Αυτή η λεπτομέρεια είναι σαφής στον Αριστοτέλη. Θα γνωρίζετε ότι η έννοια της κίνησης είναι το αντικείμενο της εκέψης του σε δυο από τα πιο βασικά συγγράματά του: στο Περί Φύσεως και στο Μετά τα Φυσικά. Στο δεύτερο διαβάζουμε και τον πασίγνωστο ορισμό του θεού – δηλαδή την υπέρτατη μορφή ισχύος του Κυρίου: θεός είναι το πρώτο ακίνητο κινούν. Είναι αυτός που ενώ δεν κινείται, κινεί όλους τους άλλους κι όλα τα άλλα. Αλλά την κίνηση δεν την μεταδίδει άμεσα: μεταξύ του κινητήρα και των τροχών μεσολαβεί το κοινωνικό σασμάν, η ιεραρχία.

Continue reading

υπόθετα βότκας

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα.

Για ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα πριν την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, δηλαδή του κρατικού καπιταλισμού, υπήρχε μια βιοτεχνία στη Μόσχα που παρασκεύαζε υπόθετα βότκας. Ποιοι ήταν οι πελάτες της, ποιοι τα χρησιμοποιούσαν; Οι ταξιτζήδες αλλά και άλλοι οδηγοί,  επαγγελματίες και μη. Γιατί δεν έπιναν βότκα αλλά την εισήγαγαν στον οργανισμό πλαγίως; Για να αποφύγουν το αλκοτέστ της Αστυνομίας. Εάν αναρωτηθείτε γιατί παραθέτω αυτή την πρακτική, θα σας πω ότι στην έκφραση ‘υπόθετα βότκας’ κρύβεται η ερμηνεία της κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης. Από τη στιγμή που οι ταξιτζήδες δεν μπορούσαν να τα βάλουν με την Αστυνομία, από τη στιγμή που ήθελαν να πιουν, ο μόνος τρόπος να συνεχίσουν να το κάνουν ήταν να αποφύγουν την σχέση με την Αστυνομία. Το υπόθετο βότκας ήταν  ένας τρόπος φυγής απο τη σχέση Κυριαρχίας που είχε εγκαθιδρυθεί μεταξύ Αστυνομίας και των υποτελών Ταξιτζήδων. Με την πρακτική αυτή, οι ταξιτζήδες δεν πολεμούσαν αλλά έφευγαν, αποσύρονταν από τη σχέση, δεν κατέλυαν όμως την Κυριαρχία, όπως θα δούμε στη συνέχεια.

Αυτό που έκαναν οι ταξιτζήδες δεν ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό. Το πνεύμα, η λογική αυτής της πρακτικής είχε επικρατήσει σε όλα τα κοινωνικά πεδία, σε όλες τις κοινωνικές δραστηριότητες. Τα τελευταία χρόνια έχω γνωρίσει πολλούς άνδρες από τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Ρωσία, δουλέψαμε μαζί, ήπιαμε μπύρες και τσίπουρα και μου δόθηκε η ευκαιρία να μάθω πολλά και καταπληκτικά πράγματα σχετικά με την κατάσταση επί κρατικού καπιταλισμού. Παντού, φίλες και φίλοι, επικρατούσε η λογική του υπόθετου βότκας: αποσύρομαι, δεν συμμετέχω, παίρνω ό,τι μπορώ να πάρω και να πάνε να γαμηθούνε. Αυτό λέγεται απόσυρση από τη σχέση Κυριαρχίας. Έχουν περάσει είκοσι χρόνια από την κατάρρευση και η Αριστερά ακόμα δεν έχει πάρει χαμπάρι τι γινόταν, τι έγινε εκεί. Δεν μπορεί να κατανοήσει πως κατέρρευσε το κοινωνικοπολιτικό καθεστώς του κρατικού καπιταλισμού, που οι τροτσκιστές το θεωρούσαν και το θεωρούν γραφειοκρατικοποιημένο σοσιαλισμό και περίμεναν μια επανάσταση των εργατών που θα επέβαλε τον γνήσιο σοσιαλισμό και έγραψαν απίστευτες ανοησίες γι αυτό το θέμα. (Το να γράφουν μαρξιστές απίστευτες ανοησίες είναι επίσης ένα ζήτημα που πρέπει να διερευνηθεί). Αλλά οι εργάτες αντί να κάνουν επανάσταση έβαζαν υπόθετα βότκας στο κώλο τους! Το γεγονός ότι με αυτόν τον τρόπο κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση σημαίνει ότι η πρακτική αυτή ήταν αποτελεσματική, άρα ήταν επαναστατική πρακτική. Κατέρρευσε όμως ο κρατικός καπιταλισμός όχι ο καπιταλισμός! Η επανάσταση ήταν παθητική, με υπόθετα βότκας. Όμως, η φυγή, η απόσυρση δεν είναι πάντα παθητική. Υπάρχει και ενεργητική απόσυρση από τη σχέση. Ποια είναι αυτή;

Continue reading

η νεκροζώντανη Αριστερά και η γενική απεργία διαρκείας

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα.

Δεν γνωρίζω ποια είναι η δική σας άποψη σχετικά με το ζήτημα πως μπορεί να αποκρουστεί η επίθεση του Κυρίου κατά των υποτελών Παραγωγών του τεράστιου και συλλογικά παραγόμενου κοινωνικού πλούτου και πολύ θα ήθελα να την ακούσω. Είμαι βέβαιος όμως ότι κάποιοι και κάποιες υποστηρίζουν ότι ο μόνος τρόπος είναι η γενική απεργία διαρκείας. Αυτή την άποψη υπογράφω και εγώ – και με τα δυο χέρια. Όλοι οι άλλοι τρόποι έχουν αποτύχει παταγωδώς – το βλέπουμε και το ζούμε καθημερινά: οδεύουμε από ήττα σε ήττα. Ο Κύριος κάνει ό,τι θέλει. Σήμερα θα εξετάσω εάν μπορεί να γίνει μια γενική απεργία διαρκείας αλλά πριν το κάνω υπάρχει μια πληθώρα πτυχών του ζητήματος που πρέπει να διερευνηθούν με τη δέουσα προσοχή.

Θα ξεκινήσω με μια υπόθεση: ας πούμε ότι αρχίζει κάποια μέρα η γενική απεργία διαρκείας και συνεχίζεται – που σημαίνει ότι η συμμετοχή είναι σχεδόν καθολική: θα υποχωρήσει ο Κύριος και τα τσιράκια του (πολιτικοί και δημοσιογράφοι)  και σε πόσες μέρες; Κι αν δεν υποχωρήσει, τι μπορούμε να κάνουμε; Τι θα κάνει εάν υποχωρήσει, θα πάρει τα μέτρα πίσω;Και το σπουδαιότερο: ποιος θα είναι ο σκοπός της απεργίας διαρκείας; Η απόκρουση της επίθεσης του Κυρίου ή η επίθεση του υποτελούς Παραγωγού;

Πέρα από αυτήν την υπόθεση, θα πρέπει να διατυπώσουμε και ένα άλλο ερώτημα που ίσως προκαλέσει την εμφάνιση άλλων ερωτημάτων: έχετε ακούσει κάποιο κόμμα της ιστορικής Αριστεράς, κάποιον ηγέτη της, κάποιο στέλεχός της, κάποια εφημερίδα της να υποστηρίζει  ότι η γενική απεργία διαρκείας είναι ο μόνος τρόπος να αποκρουστεί η επίθεση του Κυρίου ημών; Εάν είναι ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος γιατί δεν την προτείνουν; Πιστεύουν ότι δεν μπορεί να γίνει ή δεν θέλουν να γίνει;

Continue reading

45-50% το ποσοστό της αποχής στις επόμενες εθνικές εκλογές

φίλες και φίλοι, γεια σας και χαρά σας.

Απόψε θα καταπιαστώ με μια πρόβλεψη που μας αφορά όλους: το ποσοστό της αποχής στις προσεχείς, όποτε κι αν γίνουν, εθνικές εκλογές. Θα έχετε προσέξει ότι έχω μια εμμονή με τις προβλέψεις – δεν το κάνω επειδή θέλω να το παίξω προφήτης αλλά με ενδιαφέρει να δοκιμάζω στο καμίνι της πραγματικότητας, του μέλλοντος που θα γίνει παρόν,  τις σκέψεις μου και τις απόψεις μου. Εάν πέσεις μέσα σε μια πρόβλεψη, η οποία δεν έχει διατυπωθεί βασιζόμενος στη διαίσθηση αλλά στην εφαρμογή κάποιας θεωρίας ή επιχειρηματολογίας, έχεις κάνει μια καλή προσπάθεια να δεις το μέλλον όπως το έχει αποικίσει ο Κύριος (βασικότατο μέλημά του η αποίκιση του μέλλοντος). Εάν πέσεις έξω, οφείλεις και να το παραδεχτείς αλλά και να επανεξετάσεις τη θεωρία σου ή τις προκείμενες της λογικής σου.Με λίγα λόγια, οφείλουμε να ασκούμε διαρκώς την διορατικότητά μας. Θα μας χρειαστεί, να είστε βέβαιοι και βέβαιες.

Υποστηρίζω λοιπόν ότι στις προσεχείς εθνικές εκλογές το ποσοστό της αποχής δεν θα είναι απλά πάνω από 40% αλλά μπορεί να πλησιάσει ή να ξεπεράσει και το 50%! Θα επιχειρηματολογήσω λοιπόν υπέρ αυτής της πρόβλεψης αλλά θα στρέψω την προσοχή μου και σε κάτι άλλο: θα επιχειρήσω όχι μόνο να ερμηνεύσω αυτή την νέα κατάσταση αλλά και να εντοπίσω τις συνέπειές της όσον αφορά τον συσχετισμό ισχύος μεταξύ του Κυρίου καπιταλιστή (της παραγωγής και του χρήματος) και του υποτελούς Παραγωγού του τεράστιου και συλλογικά παραγόμενου κοινωνικού πλούτου. Με άλλα λόγια, θα δημιουργηθούν ευνοϊκές συνθήκες για την διεξαγωγή του κοινωνικού πολέμου ή οι υποτελείς Παραγωγοί θα βρεθούν σε δυσκολότερη θέση;

Continue reading

μαθητές: οι πιο σκληρά εργαζόμενοι

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα.

Σήμερα θα καταπιαστούμε με δυο προβλήματα που ταλαιπωρούν παιδιά και γονείς. Δεν μ’ αρέσει καθόλου μα καθόλου η ταλαιπωρία – οι Κύριοι την επιβάλλουν γιατί υποφέρουν όταν μας βλέπουν να περνάμε καλά, και περνάνε καλά όταν μας βλέπουν να υποφέρουμε, να ταλαιπωρούμαστε, να βασανιζόμαστε. Η πρώτη ταλαιπωρία αφορά τα παιδιά και τους έφηβους που πάνε στο σχολείο, τους μαθητές: δεν παίζουν, τους έχουμε αρπάξει το παιχνίδι –  και τα παιδιά πρέπει να παίζουν. Γιατί, ποιος δεν τ’ αφήνει να παίξουν;  Δεν παίζουν γιατί μετά το σχολείο κάνουν εργασίες και πάνε φροντιστήρια. Από το πρωί που θα ξυπνήσουν μέχρι το βράδυ τρέχουν – φορτωμένα με κάτι σάκες τεράστιες, βαρυφορτωμένες, περπατούν και σκύβουν από το άχθος της σάκας, έχουν γίνει αχθοφόροι, κάναμε τα παιδιά μας χαμάληδες. Ποιοι τα κάναμε; Αν αφήσουμε έξω το Κράτος, το οποίο κάνει τη δουλειά του (απαγάγει τα παιδιά μας με τη δική μας συναίνεση), η ευθύνη πέφτει στους γονείς και τους δασκάλους. Εμείς τα βασανίζουμε τα παιδιά μας, εμείς! Και βασανίζοντάς τα, βασανιζόμαστε και εμείς.

Ας πάμε στη δεύτερη ταλαιπωρία, τα φροντιστήρια. Δεν ταλαιπωρούνται μόνο τα παιδιά – ταλαιπωρούμαστε κι εμείς οι γονείς. Πήγαινε το ένα εκεί, πάρε το άλλο από εκεί, λεφτά στα φροντιστήρια, λεφτά στη βενζίνα, λεφτά στο αυτοκίνητο, καθόλου χρόνος και για μας και για τα παιδιά.

Φίλες και φίλοι, είστε δεν είστε γονείς, αυτά τα δυο προβλήματα πρέπει να επιλυθούν το συντομότερο δυνατόν. Πρόκειται για αρπαγή και καταστροφή κοινωνικού πλούτου, πρόκειται για καταστροφή ικανοτήτων και δεξιοτήτων των παιδιών μας, πρόκειται για αρπαγή παιχνιδιού, άρα ζωής. Αυτά τα δύο προβλήματα είναι συνειδητό και οργανωμένο έγκλημα του Κράτους, των υψηλόβαθμων κρατικών υπαλλήλων. Αναρωτιέμαι λοιπόν: πως θα μπορέσουμε να επιλύσουμε αυτά τα δυο μεγάλα προβλήματα; Πως θα δώσουμε χρόνο στα παιδιά μας να παίζουν; Πως θα κλείσουμε τα φροντιστήρια; Υπάρχει τρόπος να επιλυθούν και τα δυο ταυτόχρονα;

Continue reading

jobless recovery: σκέψεις για τη δεκαετία 2011-2020

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα.

Στο σημερινό σημείωμα θα υποστηρίξω την άποψη ότι η προσεχής δεκαετία θα είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες των  τελευταίων αιώνων, ενώ ο 21ος αιώνας ένας από τους ενδιαφέροντες της ανθρώπινης ιστορίας. Σήμερα θα ασχοληθούμε με την δεκαετία και θα αφήσουμε τον αιώνα για άλλη μέρα. Τι σημαίνει ενδιαφέρουσα δεκαετία; Σημαίνει ότι κατά την δεκαετία αυτή θα συμβούν ορισμένες παρεμβάσεις στην Ιστορία εκ μέρους των υποτελών Παραγωγών του τεράστιου και συλλογικά παραγόμενου κοινωνικού πλούτου. Θα εμφανιστούν στο πολιτικό και κοινωνικό προσκήνιο οι παραγωγοί του πλούτου. Και πως το γνωρίζεις εσύ, Αθανάσιε Δρατζίδη; Είσαι μάντης ή προφήτης; Μήπως περνάς τις επιθυμίες σου για πραγματικότητα; Αυτό δεν είναι βολανταρισμός;

Μέχρι τώρα, πολλοί και πολλές ισχυρίζονταν ότι θα γίνει χαμός, ότι τα μέτρα δεν θα περάσουν, θα ξεσηκωθούν και οι πέτρες, οι εφημερίδες της Αριστεράς καλούσαν τους εργαζόμενους να εξεγερθούν  και άλλα πολλά και καθόλου. . . βολονταριστικά αλλά εγώ επέμενα ότι τα μέτρα θα περάσουν και δεν θα ανοίξει μύτη. Τώρα, η συμπεριφορά και η στάση του ‘λαού’ είναι γι αυτούς ένα μυστήριο. Μα γιατί δεν αντιδρούν; Γιατί δεν ξεσηκώνονται; Πρόσφατα υποστήριξα ότι οι εργαζόμενοι του ΟΣΕ έχουν ήδη ηττηθεί – θα το διαπιστώσουμε σε λίγες μέρες. Προχωράμε από ήττα σε ήττα, από πανωλεθρία σε πανωλεθρία. Γιατί; Πολλοί ισχυρίζονται ότι υπεύθυνη γι αυτή την κατάσταση είναι η Αριστερά, έστω οι ηγέτες της. Εγώ ερμηνεύω διαφορετικά τα πράγματα. Θεωρώ ότι η πανωλεθρία των εργαζομένων οφείλεται στην κατάστασή τους: είναι απομονωμένοι μεταξύ τους, είναι φοβισμένοι, άρα είναι αποβλακωμένοι. Απομόνωση, φόβος, αποβλάκωση: αυτή είναι η κατάσταση σήμερα των υποτελών Παραγωγών. Από την άλλη, οι Κύριοι (καπιταλιστές της παραγωγής και του χρήματος) είναι ενωμένοι, άτρομοι και διορατικοί – επειδή ανησυχούν! Ο Κύριος πολεμάει με πολύ εύκολο αντίπαλο και πάντα νικάει. Οι υποτελείς παραγωγοί είναι απομονωμένοι διότι έχουν προκρίνει τον ανταγωνισμό και τον κτητικό ατομικισμό  σε βάρος της συνεργασίας και της κοινοχρησίας. Είναι φοβισμένοι γιατί είναι απομονωμένοι. Και ο φοβισμένος και απομονωμένος είναι πάντα αποβλακωμένος. Τίθεται το ερώτημα: η  Αριστερά δεν βλέπει  την πραγματική κατάσταση των εργαζομένων; Ένα μέρος την βλέπει αλλά τους θέλει έτσι όπως είναι – για να τους οδηγεί σαν κοπάδι εκεί όπου θέλει αυτή. Ένα άλλο μέρος της Αριστεράς δεν βλέπει την πραγματική κατάσταση διότι έχει θεοποιήσει το λαό, τον κολακεύει, τον καλοπιάνει, η λογική της είναι μη τα χαλάσουμε με το λαό. Γιατί; Μα ψαρεύει μέλη από το λαό, δεν μπορεί να του πει ότι είναι απομονωμένος, φοβισμένος και αποβλακωμένος (τα προπατζίδικα είναι γεμάτα και μια ανάλυση για τον κρατικό τζόγο δεν θα βρείτε- θα βρείτε όμως διαφημίσεις του ΟΠΑΠ σε εφημερίδες της Αριστεράς!)

Και τι θα γίνει κατά την προσεχή δεκαετία; Οι υποτελείς Παραγωγοί θα πάψουν να είναι απομονωμένοι, φοβισμένοι και αποβλακωμένοι; ΝΑΙ, ακριβώς αυτό θα συμβεί. Πως θα συμβεί; Πως θα πάψουν να είναι απομονωμένοι, φοβισμένοι και αποβλακωμένοι; Θα αναγκαστούν εκ των πραγμάτων να αλλάξουν στάση απέναντι σε ένα πολύ σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα, θα το δουν με πολύ διαφορετικό μάτι και αυτή η αλλαγή θα σηματοδοτήσει την έναρξη μια διαδικασίας επανεξέτασης πολλών αντιλήψεων, συμπεριφορών, στάσεων, πρακτικών, αξιών και γνώσεων.

Μια πτυχή της σύχγυσης και της αποβλάκωσης είναι η αντίληψη ότι η οικονομική ανάκαμψη δημιουργεί θέσεις εργασίας. Αυτό το υποστηρίζει ο Κύριος και τα τσιράκια του, κυρίως οι πολιτικοί και οι δημοσιογράφοι. Λένε: θα παράσχουμε κάθε διευκόλυνση στους Κυρίους για να ενθαρρυνθούν να κάνουν επενδύσεις, να προκληθεί ανάκαμψη και ανάπτυξη κι αυτό θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας κι έτσι θα λυθεί το μείζον πρόβλημα της ανεργίας. Τι βλέπουμε όμως; Βλέπουμε ότι η ανάκαμψη δεν δημιουργεί θέσεις εργασίας αλλά καταργεί, με την ανάκαμψη διογκώνεται η ανεργία! Αυτή είναι η jobless recovery! Ό,τι και να γίνει από δω και πέρα, είτε έχουμε ανάκαμψη είτε έχουμε ύφεση,  είναι βέβαιο ότι θα αυξάνεται καθημερινά ο αριθμός των ανέργων στην Ελλάδα, την Ευρώπη, στiς USA, σε ολόκληρο τον κόσμο. Σε μερικές πόλεις της Βόρειας Ελλάδας η ανεργία έχει φτάσει το 50%! Στην Αμερική, το 16,5% (δηλωμένη – 9,5% – και αδήλωτη).

Continue reading

οι συγκεντρώσεις και οι διαδηλώσεις είναι ‘μέσα πάλης’;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα.

Για να απαντήσουμε σε αυτό το κρίσιμο ερώτημα θα πρέπει πρώτα να εξετάσουμε τις μεταφορές ταξική πάλη και μέσα πάλης. Το ότι πρόκειται για μεταφορά δεν υπάρχει καμιά απολύτως αμφιβολία: ο Κύριος και ο Υποτελής Παραγωγός, οι καπιταλιστές και οι εργάτες, η άρχουσα τάξη και η αρχόμενη, δεν παλεύουν όπως οι παλαιστές, έτσι δεν είναι;

Τι είναι όμως μια μεταφορά; Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Όταν λέμε κοιμάται σαν πουλάκι!, συγκρίνουμε το μωρό με το πουλάκι αλλά δεν το εκλαμβάνουμε ως πουλάκι (παρομοίωση). Όταν όμως πούμε κοιμάται, το πουλάκι μου!, τότε έχουμε μεταφορά, όχι παρομοίωση. Το παιδί δεν είναι πουλάκι αλλά το εκλαμβάνουμε ως πουλάκι: η μεταφορά παραβιάζει την φυσική τάξη των πραγμάτων, παρουσιάζοντας ως γεγονός κάτι το οποίο στην πραγματικότητα δεν υφίσταται. Η έκφραση μέσα πάλης είναι λοιπόν μια μεταφορά και οφείλουμε να εστιάσουμε την προσοχή μας σε αυτήν. Τι χαρακτηρίζει ως γεγονός κάτι το οποίο δεν υπάρχει; Την πάλη μεταξύ του Κυρίου (καπιταλιστή της παραγωγής και του χρήματος) και του υποτελούς Παραγωγού (του τεράστιου και συλλογικά παραγόμενου κοινωνικού πλούτου): ο Κύριος και ο υποτελής Παραγωγός δεν παλεύουν σώμα με σώμα. Και αναρωτιόμαστε; Γιατί η μεταξύ τους σύγκρουση, ανταγωνισμός περιγράφεται με όρους πάλης;

Εάν μιλήσουμε κυριολεκτικά, τι θα έπρεπε να πούμε; Τι κάνουν ο Κύριος και ο υποτελής Παραγωγός; Κάποιοι θεωρούν ότι αυτοί οι δυο πολεμούν, ότι η ειρήνη είνσι μια κατάσταση διάχυτου, άλλοτε αφανούς (μοριακού) κι άλλοτε εμφανούς  κοινωνικού, εμφύλιου πολέμου χωρίς όπλα που κλιμακώνεται και οξύνεται και μετεξελίσσεται σε πόλεμο με χρήση όπλων. Κάποιοι διαφωνούν: ισχυρίζονται ότι δεν πρόκειται για πόλεμο, αφού δεν γίνεται χρήση όπλων και διακριτικών στολών. Ας υποθέσουμε ότι δεν είναι πόλεμος – ούτε πάλη: τι είναι; Είναι ανταγωνισμός; Ο ανταγωνισμός δεν είναι είδος πολέμου, δεν είναι  ένας τρόπος  διεξαγωγής του πολέμου; Εάν στον πόλεμο σκοτώνουμε για να αρπάξουμε με τα όπλα, όταν αρπάζουμε με το χρήμα και το εμπόρευμα, αυτό δεν είναι διεξαγωγή του πολέμου με άλλα μέσα; Η έκφραση οικονομικός πόλεμος είναι μεταφορά;

Τάσσομαι με αυτούς και αυτές που υποστηρίζουν ότι η ταξική πάλη είναι ταξικός πόλεμος, κοινωνικός πόλεμος. Ποιος είναι ο σκοπός των εμπλεκομένων μερών; Δεν είναι η επιβολή της θέλησης του ενός πάνω στον άλλον; Αυτόν τον ορισμό δεν μας δίνει για τον πόλεμο ο Κλάουζεβιτς; Ο ρόλος του εκφοβισμού δεν είναι ο ίδιος; Εάν δεν εκφοβίσεις τον αντίπαλο δεν θα μπορέσεις να τον νικήσεις. Η βία επικρατεί, υπάρχουν θύματα, θάνατοι και τραυματισμοί, υπάρχει κλάμα και οδυρμός, υπάρχει απόγνωση και απελπισία, υπάρχουν απειλές, υπάρχουν καταστροφές, υπάρχει πόνος, ταλαιπωρία, θρήνος, αιχμαλωσία, απαγωγή, εγκλεισμός.  Γιατί λοιπόν χρησιμοποιούμε τις μεταφορές ταξική πάλη και μέσα πάλης;

Continue reading