Εκ δέ Μελάνθιον ηγον ανά πρόθυρόν τε καί αυλήν·

του δ΄από μέν ρινάς τε και ουατα νηλέϊ χαλκω

τάμνον, μήδεά τ΄εξέρυσαν, κυσίν ωμά δάσασθαι,

χειράς τε ηδέ πόδας κόπτον κεκοτηότι θυμω.

Οι μέν επειτα απονιψάμενοι χειράς τε πόδας τε

εις Οδυσηα δόμονδε κίον, τετέλεστο δέ εργον·

 

Τον Μελάνθιο τον πήραν και τον πήγαν έξω στην αυλή, κοντά στην αυλόπορτα·/ εκεί του έκοψαν τη μύτη και τ΄αυτιά με άσπλαχνο μαχαίρι /και τα γεννητικά του όργανα τα αφαίρεσαν τραβώντας τα και τα έδωσαν στα σκυλιά να τα φάνε ωμά,/ και σαν λυσσασμένοι του χτυπούσαν τα χέρια και πόδια στις αρθρώσεις για να τις σπάσουν ώστε να τα αποσπάσουν από το σώμα του. 

Μετά, αφού έπλυναν τα χέρια τους και τα πόδια τους, /πήγαν μέσα στο σπίτι να βρουν τον Οδυσσέα – η δουλειά είχε τελειώσει.

(Τον πήραν: ο γιος του Οδυσσέα, ο Τηλέμαχος, και δυο δούλοι, ο Εύμαιος ο χοιροβοσκός [συβώτης] κι ένας άλλος, αγελαδάρης [βουκόλος]. Προφανέστατα, δεν ήταν μόνοι τους.)

Θα συνεχίσω αύριο

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΚΑΘΟΜΟΥΝΑ στο μπαλκόνι τις προάλλες και σκέφτηκα, ρε φίλε, επέστρεψες στην παιδική σου ηλικία, ζεις όπως ζούσες όταν ήσουν παιδί: χωριό, λαχανόκηποι, ζώα, φούρνος και ζύμωμα, τραχανάς, τα μάτια και τ΄αυτιά ανοιχτά – πώς έφτασες εδώ, το ήθελες, προσπάθησες, το διανοήθηκες ποτέ;

ΟΧΙ, φίλες και φίλοι! Ούτε το σχεδίασα, ούτε το επεδίωξα, ούτε το θέλησα, ούτε το διανοήθηκα. Είμαι άνεργος, εντάξει. Δεν ασκώ επάγγελμα, εντάξει. Λεφτά στην Τράπεζα δεν έχω, εντάξει. Αυτοκίνητο δεν έχω, εντάξει. Θα ζήσω; Θα ζήσω. Όλη η οικογένεια θα ζήσει;  Θα ζήσει.  Τι θα κάνουμε αύριο; Δεν ξέρω, που να ξέρω; Που θα είμαι, που θα είμαστε σε δέκα χρόνια; Δεν ξέρω.  Πώς θα ζω, πώς θα ζούμε;  Δεν ξέρω. Υπάρχουν προοπτικές, υπάρχουν επιλογές;  Δεν ξέρω.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΣΗΜΕΡΑ θα ασχοληθούμε με την εξέταση της μετάφρασης του πρώτου στίχου της ραψωδίας Α της Ιλιάδας. Να ποιος είναι αυτός ο στίχος

Μηνιν άειδε, θεά, Πηληϊάδεω Αχιλληος

Από τις πέντε αυτές λέξεις μπορούμε να μεταφράσουμε πολύ εύκολα τις τρεις. Μηνιν, αιτιατική:  η οργή, ο θυμός, η τσαντίλα· η λέξη επιβιώνει στην θεομηνία, την οργή του θεού. Πηληϊάδεω, γενική, πατρωνυμικό (-ιάδης): του γιού του Πηλέα. Αχιλληος, γενική: ο Αχιλλεύς, ο Αχιλλέας. Τις άλλες δύο λέξεις δεν μπορούμε να τις μεταφράσουμε τόσο εύκολα, θα χρειαστεί πολλή προσπάθεια και λίγη τόλμη –  ούτε τη λέξη άειδε, ούτε τη λέξη θεά. Μα γιατί, Αθανάσιε;  Η λέξη θεά είναι γνωστή, επιβιώνει μέχρι τις μέρες μας! Η θεά είναι η θεά, δεν είναι αυτονόητο; Που τη βλέπεις  τη δυσκολία; Και το αείδω δεν είναι η προγενέστερη μορφή του ρήματος άδω, που σημαίνει τραγουδάω; Άρα και το αείδω τραγουδάω σημαίνει, δεν είναι αυτονόητο;

ΔΕΝ είναι καθόλου έτσι, φίλες και φίλοι. Εάν μεταφράσουμε με βάση τα αυτονόητα, εάν κάνουμε μια πιστή, μια επί λέξει φιλολογική μετάφραση, θα προκύψει ένας στίχος που δεν θα τον καταλάβουμε. Ας την επιχειρήσουμε:

Την οργή τραγούδα, θεά, του γιου του Πηλέα, του Αχιλλέα

ΤΙ καταλαβαίνετε; Ποιος τα λέει αυτά; Ο αοιδός. Ποιος θα μας αφηγηθεί την οργή του Αχιλλέα; Ο αοιδός ή η θεά; Μα ασφαλώς ο αοιδός, όχι η θεά! Ο αοιδός έχει πάρει τη λύρα, έχει καθίσει σε μια καρέκλα κι εμείς τον ακούμε –  αυτόν θα ακούσουμε για μερικές ώρες. Ανοίγει το στόμα του ο αοιδός μας και αρχίζει με μια διαταγή: διατάζει τη θεά να τραγουδήσει την οργή του Αχιλλέα! Γιατί τη διατάζει, ο ίδιος δεν θα το κάνει; Υπάρχει περίπτωση η θεά να τραγουδήσει την οργή του Αχιλλέα; Τι περιμένει ο αοιδός; Να υπακούσει στην διαταγή του αοιδού και να εμφανιστεί ως καλή υπηρέτρια του υπηρέτη αοιδού και να αρχίσει να τραγουδάει την οργή του Αχιλλέα; Και ποια είναι αυτή η θεά;

Continue reading →

Την Παρασκευή 25 Νοεμβρίου, αργά το βράδυ, σχεδόν after, στα Εξάρχεια, στη Βιβλιοθήκη Βολανάκη, θα διαβάσω τη μετάφραση της ραψωδίας Α της Ιλιάδας, μετάφραση στη γλώσσα του υποκόσμου, της νύχτας, των νονών, των κλεφτρονιών, των χασικλήδων, στη γλώσσα τη λαϊκή. Όσοι και όσες θέλετε να δοκιμάσετε την διανοητική σας τόλμη, όσοι και όσες θέλετε να συγκρουστούμε με ευγένεια και ελευθερία σκέψης, να φύγουμε χαράματα για πατσά, ελάτε, να ζήσουμε μαζί μερικές ώρες.

φίλες και φίλοι

ΔΕΣΜΕΥΟΜΑΙ ενώπιον της Ζωής, που πάντα παρίσταται αρωγός σε όσους και όσες την ενισχύουν, και ορκίζομαι, μα την Αγία Πατάτα, μα την Αγία Ντομάτα, μα την Αγία Φράουλα, ότι μέχρι στις 31 Δεκεμβρίου του 2019, πριν αρχίσει η τρομερή και φοβερή δεκαετία 2020-2030, θα ολοκληρώσω και θα εκδώσω το βιβλίο που έχω κατά νου και εν πολλοίς έχει γραφεί με πρωινά σημειώματα για την Αριστερά, του παρελθόντος και του μέλλοντος. Δεν έχω αποφασίσει ακόμα για τον τίτλο αλλά μάλλον προσανατολίζομαι προς τον τίτλο του σημερινού σημειώματος.

Continue reading →