φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΓΙΑΤΙ οι ομιλητές της νέας ελληνικής λένε ο πάτερ Αντώνιος και όχι ο πατήρ ή ο πατέρας Αντώνιος; Γιατί στη γενική λένε του πάτερ Αντώνιου και όχι του πατρός ή του πατέρα Αντώνιου; Και στην αιτιατική, γιατί λένε τον πάτερ και όχι τον πατέρα; Είναι σωστό το ο πάτερ Αντώνιος κσι τα άλλα δύο εξ ίσου τερατώδη του πάτερ και τον πάτερ; Οι περισσότεροι και οι περισσότερες θα μας πουν ότι είναι λάθος. Διαφωνώ – είναι σωστά. Πάρα πολύ σωστά, πιο σωστά δεν γίνεται: ο πάτερ, του πάτερ, τον πάτερ. Θα θέλατε βεβαίως να διαβάσετε και την επιχειρηματολογία μου. Ασφαλώς και θα την διαβάσετε. Θα παραθέσω και βιβλιογραφία. Και ελπίζω κάτι να κρατήσετε. Και να σκεφτείτε. Εν τω μεταξύ, όσες υποδείξεις και να κάνετε προς τους ομιλητές περί της σωστής κλίσης του ονόματος πατήρ, θα πέσουν στο κενό – δεν πρόκειται κανένας και καμία να τις ακούσει. Σε αυτή την περίπτωση, το σωστό ταυτίζεται με το γραφικό και το φαιδρό. Το σωστό είναι το λάθος – όταν πρόκειται για το φαινόμενο που λέγεται γλωσσική αλλαγή.
ΘΑ θέσω κι άλλα ερωτήματα και θα απαντήσω και σε αυτά. Γιατί λέμε, συνεχίζουμε να λέμε, πάτερ Αντώνιε, μεταχειριζόμενοι την κλητική της αρχαίας ελληνικής και όχι της νέας ελληνικής, πατέρα Αντώνιε; Εάν χρησιμοποιούσαμε την κλητική της νέας ελληνικής (πατέρα Αντώνιε), θα λέγαμε, πολύ εύλογα και πολύ σωστά, ο πατέρας – δεν θα λέγαμε, ο πατέρα! Λέμε όμως ο πάτερ! Γιατί δεν λέμε ο πατήρ ή ο πατέρας; Εάν αυτός ο ιερέας Αντώνιος δεν έχει παιδιά, γιατί τον αποκαλούμε πάτερ; Είμαστε βέβαιοι για τη σημασία της αρχαιοελληνικής λέξης πατήρ; Ο νεοελληνικός πατέρας είναι ο πατέρας,βιολογικός ή μή, κυριολεκτικά μιλώντας αλλά, μεταφορικά, ο πατέρας του έθνους δεν είναι ο πατέρας του έθνους. Τι είναι; Θα δούμε τι είναι. Να ένα άλλο ερώτημα, η απάντηση στο οποίο θα μας βοηθήσει να απαντήσουμε και στα προηγούμενα. Γιατί προτιμάμε την κλητική πάτερ από την κλητική παπά; Γιατί προτιμάται το πάτερ Αντώνιε από το παπ΄Αντώνη; Προτείνω, και δεν αστειεύομαι, να λέμε (κλητική), ελάτε, μπαμπά Αντώνιε, οπότε δεν θα κάνουμε λάθος και θα κλίνουμε σωστά τη λέξη: ο μπαμπάς Αντώνιος, του μπαμπά, τον μπαμπά. Τι λέτε; Είμαι βέβαιος ότι χαμογελάτε. Χαίρομαι. Μας πώς, θα διαμαρτυρηθείτε, να χρησιμοποιήσουμε μια λέξη που και νηπιακή είναι και τούρκικης προέλευσης; Μάλλον σας διαφεύγει ότι η λέξη πάπας και παπάς, τιμητικοί τίτλοι για ιερείς, προέρχονται από τη νηπιακή λέξη της αρχαίας ελληνικής πάππας, την αρχαιότερη μαρτυρία της οποίας διαβάζουμε (κλητική) στην Οδύσσεια (ζ 57), όταν η Ναυσικά αποκαλεί τον λατρευτό της πατέρα, πάππα φίλ(ε), ετοίμασέ μου μια άμαξα να πάω να πλύνω στο ποτάμι τα ρούχα μας, που είναι βρόμικα.