[. . .] αναμφισβήτητα στην εποχή του Ομήρου αρκετές πόλεις έμπαιναν ήδη στο κίνημα της αυτοθέσμισης, ξεφεύγοντας απο τη βασιλεία, από τον ηρωικό κόσμο κλπ. Κατά μία έννοια, η Σπάρτη συμμετέχει στις απαρχές του κινήματος αυτού. [. . . ] Το μεγάλο κίνημα αρχίζει αναμφισβήτητα από τις ιωνικές πόλεις , κερδίζει την Αθήνα και άλλες πόλεις, όχι όμως τη Σπάρτη, η οποία παραμένει είδος ζωντανού απολιθώματος. Έτσι έχουν τα πράγματα και δεν ξέρουμε γιατί.
Κορνήλιος Καστοριάδης, Η ελληνική ιδιαιτερότητα, τομ. Α (σσ. 186-7)
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΤΟ 2004 εκδόθηκε το (1400 σελίδων) ανεκτίμητης αξίας βιβλίο των Μ. Η. Hansen και Th. H. Nielsen [ed.] (Oxford University Press) An Inventory of Archaic and Classical Poleis – ένας πλήρης, με βάση τις μαρτυρίες που διαθέτουμε, κατάλογος των πόλεων της αρχαϊκής και κλασικής εποχής της Αρχαίας Ελλάδας. Ο αριθμός των πόλεων που απογράφονται είναι 1035, κατανεμημένες σε 45 περιοχές της Μεσογείου και του Ευξείνου Πόντου. (Για τη γεωγραφική τους θέση: polis.stanford.edu.). Θα παρατηρήσατε ότι οι εκδότες, πολύ σωστά, επιτέλους, αποφεύγουν τον όρο city-state και χρησιμοποιούν τη λέξη poleis, πόλεις, δεν την μεταφράζουν διότι η λέξη πόλις δεν μεταφράζεται, ούτε καν περιφραστικά με λίγες λέξεις. Από τις 1035 πόλεις η συντριπτική πλειονότητα ήταν μικρά χωριουδάκια. Ας το πούμε άλλη μια φορά: η πόλις δεν είναι πόλη. Μερικές πόλεις ήταν πόλεις, όχι πληθυσμιακά αλλά λειτουργικά, ήταν οικονομικοί κόμβοι (μεταλλοτεχνία, αγγειοπλαστική, άλλες βιοτεχνικές δραστηριότητες, εμπόριο) λίγων ή πολλών οικισμών. Καλά λένε, πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά το χούι, η συνήθεια. Όποιο βιβλίο κι αν διαβάσω, όποια μελέτη κι αν δω, η πόλις γίνεται πόλη, μεταφράζεται ως πόλη και η σύγχυση συνεχίζεται. Δεν είναι σχολαστικισμός, είναι πολύ σοβαρό το ζήτημα.
Continue reading →
