πότε και πώς έφτασα στη θεωρία του ζωντανού (εμμενούς) κομμουνισμού

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Η θεωρία του ζωντανού (εμμενούς) κομμουνισμού διαμορφώθηκε στην Αθήνα την τριετία 1988-1991, όταν κατέρρεε ο υπαρκτός σοσιαλισμός. Ήταν το αποτέλεσμα μιας δεκάχρονης διαδικασίας, κατά την οποία έθεσα στον εαυτό μου πολλά ερωτήματα στα οποία δεν μπορούσα να απαντήσω. Ο μόνος τρόπος να απαντηθούν ήταν η θεωρία του ζωντανού κομμουνισμού, τον οποίο μέχρι πριν δυο τρία χρόνια αποκαλούσα εμμενή, δηλαδή αυτόν που υπάρχει, υπήρχε και θα υπάρχει. Κάποιος φίλος (ο Παντελής) μού επισήμανε ότι ο όρος ζωντανός είναι και πιο κατανοητός και πιο εύστοχος και τον υιοθέτησα. Κατόπιν, ένας άλλος φίλος πρότεινε και το ‘γλεντζέδικος’, που κι αυτόν τον υιοθέτησα και τον χρησιμο-ποιώ.

Continue reading

ανατομία της καπιταλιστικής επίθεσης (2010-2020)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΑΝ ισχύει ότι το ιδιάζον, το κομβικό, το εντονότερο χαρακτηριστικό του δυτικού πολιτισμού, καπιταλιστικού σήμερα, είναι η εμμονή στην αύξηση της διαθέσιμης ισχύος, και διαθέσιμου πλούτου, τότε αυτό το χαρακτηριστικό θα πρέπει να το εντοπίζουμε παντού. Νομίζω ότι το εντοπίζουμε. Έτσι, μια μεγάλη εξαγωγική βιομηχανία (δεν μπορεί να είναι μεγάλη, εάν δεν είναι εξαγωγική), όταν αυξάνει τα κέρδη της θα είναι ικανοποιημένη, ενώ όταν τα κέρδη της μειώνονται, άρα και η ισχύς της, θα πρέπει να δυσφορεί και να σκέφτεται πώς να ανακάμψει, πώς δηλαδή από τη μείωση των κερδών και της ισχύος θα καταφέρει να περάσει στην αύξηση. Αυτό βεβαίως ισχύει και για μια βιοτεχνία με λίγους εργάτες και για άλλους πολλούς. Ισχύει και για ένα συνοικιακό μανάβικο. Θα θυμάστε τι έγινε στο 1999-2000 με το Χρηματιστήριο. Ήξερα έναν νεαρό Αλβανό οικοδόμο που έχασε 2 εκ.δραχμές γιατί ήθελε να τα κάνει 5. Και δεν ήταν ο μόνος εργάτης.

ΣΥΝΗΘΩΣ την απόπειρα αύξησης των κερδών και της ισχύος την αναλαμβάνει ατομικά ο καπιταλιστής, μια συγκεκριμένη καπιταλιστική επιχείρηση θέλω να πω. Όταν όμως πολλοί ή οι περισσότεροι ή και όλοι οι καπιταλιστές βλέπουν τα κέρδη τους και την ισχύ τους να μειώνονται, τότε επιχειρούν όλοι μαζί να περάσουν από τη μείωση στην αύξηση. Πώς το κάνουν; Ποιος αναλαμβάνει αυτή την επιχείρηση; Είναι βέβαιο ότι δεν μπορούν να το κάνουν μόνοι τους. Είναι βέβαιο ότι αυτή την επιχείρηση την αναλαμβάνει το Κράτος. Και τι είδους επιχείρηση είναι αυτή; Μπορεί να είναι πόλεμος αλλά συνήθως δεν είναι. Είναι μια ειρηνική, μια οργανωμένη και συντονισμένη επίθεση κατά των Υποτελών, παραγωγών και μη με πάρα πολλά θύματα. Είναι μια καπιταλιστική επίθεση, μια επίθεση που σκοπό έχει να αυξήσει τα κέρδη όλων ταυτοχρόνως των μεγάλων καπιταλιστικών επιχειρήσεων. Πώς το κάνει; Πόσο διαρκεί αυτή η επίθεση; Ποιους κινδύνους μπορεί να αντιμετωπίσει και πως τους ξεπερνά;

Continue reading

σύγκρουση, ταύτιση, απομάκρυνση: οι τρεις σχέσεις του αδύναμου Υποτελούς έναντι του ισχυρού Κυρίου

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΧΩ διαβάσει ότι οι νεοέλληνες άρχισαν να πίνουν βουίσκι στην δεκαετία του ΄50 και του ΄60, όταν έβλεπαν στα επίκαιρα (οι σημερινές τηλεοπτικές ειδήσεις), που προβάλλονταν πριν τις κινηματογραφικές ταινίες, τον Ωνάση να πίνει αυτό το ποτό. Το έπιναν και οι πλούσιοι στις ελληνικές ταινίες. Τη δεκαετία του ΄80, έπινε και ο Ανδρέας, δεν υπήρχε ούτε ένα ελληνικό σπίτι που να μην έχει ένα μπουκάλι, τουλάχιστον, να κεράσει τον επισκέπτη. Εάν πήγαινες δώρο, ένα μπουκάλι ουίσκι ήταν το καλύτερο δώρο. Μία από τις υψηλότερες καταναλώσεις παγκοσμίως, παρακαλώ!

ΤΙ ήταν αυτό που παρακινούσε τον εργάτη και τον υπάλληλο να πιει το ποτό των πλουσίων; Η διαφήμιση; Όχι, δεν ξεκίνησε με τη διαφήμιση, η διαφήμιση ήρθε μετά. Ήταν η ταύτιση με τον ισχυρό Κύριο μέσω της μίμησης. Και τι είναι αυτό που παρακινεί τον Υποτελή να μιμηθεί και να ταυτιστεί με τον ισχυρό και πλούσιο και διάσημο Κύριο (καπιταλιστή); Η αδυναμία, φίλες και φίλοι, η αδυναμία.

Continue reading

το πρωινό των στελεχών, των βουλευτών και των ψηφοφόρων του κόμματος ‘Εναλλακτική για τη Γερμανία’ (Alternative fűr Deutschland)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΔΕΝ γνωρίζω εάν αυτό που περιέγραψε ο Nair Kusum το 1961 στο βιβλίο του Blossoms in the Dust (Oxford, σελ. 83) συμβαίνει και σήμερα στην Ινδία. Το 20% του πληθυσμού, αγροτικό προλεταριάτο, μαζεύει τους αχώνευτους σπόρους δημητριακών που βρίσκει στα περιττώματα των αγελάδων, τα καθαρίζει και τα τρώει. Μεταχειρίζομαι ενεστώτα διότι εικάζω βάσιμα ότι συμβαίνει και σήμερα. Και το εικάζω διότι η πρακτική αυτή δεν θεωρούνταν αηδιαστική και νομίζω πώς και σήμερα δεν θεωρείται.

Continue reading

η ΑΠΟΧΗ ως μεγατάση (megatrend)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΠΑΝΕΡΧΟΜΑΙ, και θα επανέρχομαι, στο ζήτημα της εκλογικής ΑΠΟΧΗΣ· έχουν διατυπωθεί επιφυλάξεις και διαφωνίες και θα ήθελα να θέσω το ζήτημα σε νέες βάσεις. Η ΑΠΟΧΗ είναι μία από τις πολλές μεγατάσεις (megatrends) της εποχής μας, οπότε θα αρχίσω με τις έννοιες και τα φαινόμενα με τα οποία συνδέεται άμεσα: της τάσης, της συγκυρίας και της παρακμής της καπιταλιστικής δημοκρατίας.

Continue reading

ο πόλεμος εκδίωξης στην Ιλιάδα και ‘ο ανταρτόπολεμος στην έρημο’ του Λόρενς της Αραβίας (1)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΜΕ το σημερινό σημείωμα και με άλλα δύο, μετά από λίγες μέρες, θα υποστηρίξω ότι η πηγή έμπνευσης του τρόπου διεξαγωγής του πολέμου από τον Τόμας Έντουαρντ Λόρενς, τον Λόρενς της Αραβίας, και τις αραβικές φυλές κατά του στρατού της παραπαίουσας οθωμανικής αυτοκρατορίας ήταν η Ιλιάδα, ο πόλεμος εκδίωξης που διεξήγαγαν οι Τρώες κατά των εισβολέων Αχαιών (Ελλήνων). Θα σας φανεί παράξενο, πιθανόν να χαμογελάσετε, μάλλον από αμηχανία. Δεν πειράζει. Εάν ο Λόρενς έγραφε κάτι σχετικό, δεν θα υπήρχε κανένας λόγος να γράψω αυτά που θα γράψω. Δεν ανέφερε όμως ποτέ την Ιλιάδα, εκτός κι αν κάνω λάθος –  αν την αναφέρει, θα την αναφέρει στο βιβλίο του ‘εφτά στύλοι της σοφίας’ , το οποίο δεν έχω διαβάσει.  Και εγείρεται το ερώτημα, πώς έφτασα σε αυτό το συμπέρασμα; Για να μην θεωρήσετε παντελώς αστήρικτα αυτά που θα διαβάσετε, σας υπενθυμίζω ότι την εποχή που ζούσε απομονωμένος σε μια αγροικία στην Ουαλία, όπου και γεννήθηκε, όπου και σκοτώθηκε με την μοτοσικλέτα του, μετέφραζε Όμηρο, μεταξύ των άλλων, προφανώς την Ιλιάδα, ως πολεμιστής (στρατιωτικός) που ήταν –  και όχι μόνο. Αυτά για αρχή. Να σας υπενθυμίσω ακόμα ότι κυκλοφορούν στα ελληνικά δύο βιβλία του: ‘ο ανταρτόπολεμος στην έρημο’, εκδόσεις Άγρα, μετ. Α. Αποστολίδης  –  είναι σύνοψη του βιβλίου ‘εφτά στύλοι της σοφίας΄-  και ‘Μεσοποταμία’, εκδ. Ελευθεριακή Κουλτούρα, μετ. Π. Καλαμαράς. Το δεύτερο περιλαμβάνει και ένα κείμενο της ιταλικής ομάδας Wu Ming 4 (είναι κινέζικα και σημαίνει ‘χωρίς όνομα’).

ΣΗΜΕΡΑ θα διερευνήσω ένα από τα επεισόδια, τα οποία ενέπνευσαν τον Λόρενς, το επεισόδιο του Χρύση στη ραψωδία Α· στο δεύτερο σημείωμα  θα εξετάσω τον πόλεμο εκδίωξης που διεξήγαγαν οι Τρώες κατά των Αχαιών, ο πόλεμος των οποίων ήταν πόλεμος αρπαγής, καταστροφής και εξόντωσης· στο τρίτο θα εκθέσω τη γνώμη μου για την σχέση της Ιλιάδας με την πολεμική φιλοσοφία του Λόρενς της Αραβίας: πολεμάμε ως να μην πολεμάμε.

Continue reading

η ΑΠΟΧΗ και η απομάκρυνση από τον Κύριο

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Η ΑΠΟΧΗ και η απομάκρυνση από τον Κύριο, από την κυριαρχική σχέση, θα είναι δύο από τα ζητήματα που θα διερευνήσουμε τα επόμενα χρόνια. Η απομάκρυνση από τον Κύριο δεν είναι χωρική, δεν νομίζω ότι μπορεί να υπάρξει χωρική απομάκρυνση, αλλά εργασιακή, ιδεολογική, ψυχολογική, συναισθηματική, πολιτική απομάκρυνση. Η ΑΠΟΧΗ είναι πολιτική απομάκρυνση.

ΜΙΑ από τις πτυχές του ζητήματος της ΑΠΟΧΗΣ είναι  η συζήτηση σχετικά με το πόσο επικίνδυνη είναι για την καπιταλιστική Κυριαρχία, την καπιταλιστική δημοκρατία. Πολλοί και πολλές υποστηρίζουν ότι το αφτί του Κυρίου δεν ιδρώνει, εάν δεν πάμε να ψηφίσουμε. Να είναι άλλοθι για να πάνε να ψηφίσουν; Δεν ξέρω, μπορεί. Διαφωνώ. Διευκρινίζοντας ότι κυβέρνηση θα σχηματιστεί ακόμα κι αν δεν πάει να ψηφίσει ούτε ένας (διότι υπάρχει ήδη κυβέρνηση, η υπηρεσιακή), θεωρώ ότι η ΑΠΟΧΗ είναι μια πρακτική που ανησυχεί τον Κύριο και τους συμβούλους Του. Είναι σαφές ότι δεν ΑΠΕΧΟΥΜΕ για να μην σχηματιστεί κυβέρνηση – αυτό είναι φενάκη, είναι ανοησία. Πριν εκθέσω τα επιχειρήματά μου, ας δούμε συνοπτικά το ζήτημα της απομάκρυνσης από τον Κύριο.

Continue reading

η προεκλογική περίοδος άρχισε: ΑΠΟΧΗ και κυβέρνηση Ν.Δ. – ΣΥΡΙΖΑ

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΟΠΟΤΕ κι αν γίνουν οι εκλογές, άνοιξη ή φθινόπωρο 2019, η προεκλογική περίοδος άρχισε και θα είναι μακράς διάρκειας. Είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι θα εγκαινιάσουν μια νέα περίοδο στο πεδίο της Πολιτικής, της διεξαγωγής του κοινωνικού πολέμου, κατά την οποία όσοι και όσες θελήσουν να χαμογελάσουν, θα χαμογελάσουν –  θα είμαι από αυτούς. Οι άλλοι δεν πρόκειται, ακόμα κι αν γίνει επανάσταση! Που δεν θα γίνει –  θα συνεχίσουν να ζουν μέσα στη θλίψη, την απόγνωση, την μεγαλομανία και τον ναρκισσισμό.  Σήμερα θα εντοπίσουμε τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της νέας περιόδου, η οποία χρονικά θα καλύψει την δεκαετία 2020 – 2030, για την οποία έχουμε πει και επαναλαμβάνουμε ότι θα είναι άκρως ενδιαφέρουσα. Continue reading

Εθνική Ομάδα (ποδοσφαίρου, μπάσκετ, στίβου, κτλ) και εθνική ενότητα

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΠΡΙΝ λίγες μέρες έγινε ο ποδοσφαιρικός αγώνας Εθνικής Βελγίου ανδρών  – Εθνικής Ελλάδας ανδρών, 1-1. Το αποτέλεσμα κρίθηκε τόσο θετικό για την Ελλάδα, για να προκριθεί στο μουντιάλ της Μόσχας, ώστε σε πολλά δελτία ειδήσεων της τηλεόρασης ήταν πρώτη είδηση. Δεν είναι πρώτη φορά –  και δεν θα είναι η τελευταία. Μα είναι τόσο σημαντική είδηση;  Γιατί να είναι;  

ΤΟΝ  αγώνα παρακολούθησαν και οι πρωθυπουργοί Ελλάδας και Βελγίου. Δεν είναι πρώτη φορά –  και δεν θα είναι η τελευταία. Γιατί είναι τόσο σημαντικό να παρακολουθούν, και να μαθαίνουμε ότι παρακολουθούν,  οι πρωθυπουργοί, οι καγκελάριοι, οι πρόεδροι εθνικών Κρατών ποδοσφαιρικούς αγώνες της Εθνικής ομάδας τους;   Γιατί υπάρχουν  εθνικές ομάδες στον αθλητισμό; 

Continue reading

να γκρεμίσουμε τον Παρθενώνα;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΟΧΙ! Κατηγορηματικά όχι! Γιατί όμως να μην τον γκρεμίσουμε; Για να θαυμάζουμε ένα μνημείο της παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς;  Όχι – δεν είναι αυτός ο λόγος, για μένα,  για τον οποίο δεν θα τον γκρεμίσουμε, κι όχι μόνο δεν θα τον γκρεμίσουμε αλλά θα τον συντηρήσουμε, αυτόν κι όλα τα άλλα εναπομείναντα μνημεία, όσο μπορούμε καλύτερα. Άλλος είναι ο λόγος. Η μνημειακή αρχιτεκτονική της ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας είναι μια ιστορική πηγή από την οποία αντλούμε πολύτιμες πληροφορίες για τη μελέτη, τη γνώση και την κατανόηση της ελληνορωμαϊκής δουλοκτητικής Κυριαρχίας, πάνω στην οποία στηρίχθηκε και η φεουδαρχική και η καπιταλιστική.

ΕΚΤΟΣ εάν θεωρήσουμε ότι δεν υπήρξε ελληνορωμαϊκή δουλοκτητική Κυριαρχία. Αυτό όμως δεν μας επιτρέπεται κατά κανένα τρόπο να το κάνουμε. Να ποια είναι η βάση αυτής της Κυριαρχίας: οι δούλοι παρήγαγαν τον πλούτο, οι δουλοκτήτες γαιοκτήμονες τον άρπαζαν με τη βία, όχι με την πειθώ. Οι αγροτικοί δούλοι της ρωμαϊκής κοινωνίας ζούσαν στα ergastula, που ήταν στρατώνες και έμοιαζαν με τις σημερινές αγροτικές φυλακές. Οι ιδιοκτήτες των λατιφουντίων, που έφταναν μερικές φορές τα χιλιάδες και δεκάδες χιλιάδες στρέμματα, ζούσαν  σε υπερπολυτελείς κατοικίες (villae). Ο P. A. Brunt (Italian Manpοwer 225 B.C. –  A.D. 14, 1971, σσ. 121-5, 131) υποστηρίζει ότι ενώ το 225 π. Χ. ζούσαν στην Ιταλία 4.400.000 ελεύθεροι και 600.000 δούλοι,  το 43 π. Χ. ζούσαν 4.500.000 ελεύθεροι και 3.000.000 δούλοι. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ο πόλεμος γινόταν για τη λεία, τον φόρο υποτέλειας, τα εδάφη και τους δούλους και όλα αυτά, ειδικά οι δούλοι, παρείχαν τις προϋποθέσεις για τη συνέχιση της  διεξαγωγής του ληστρικού πολέμου. Όσο πιο πολλοί δούλοι οδηγούνταν στα χωράφια, τόσο πιο πολλοί ελεύθεροι πολίτες κατατάσσονταν στον στρατό για να πάνω να κατακτήσουν και να αρπάξουν, να γίνουν πλούσιοι. Η ιστορία της ελληνικής και ρωμαϊκής κοινωνίας είναι η ιστορία ενός πλιάτσικου που διήρκεσε πολλούς αιώνες.

Continue reading