φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΠΟΙΟΣ είναι ο σκοπός της Ιστορίας; αναρωτήθηκαν πολλοί φιλόσοφοι του δυτικού πολιτισμού, της δυτικής Κυριαρχίας. Ο τρόπος με τον οποίο διατυπώνεται το ερώτημα μας παρωθεί να θεωρήσουμε  δεδομένο ότι όντως υπάρχει σκοπός. Εάν υπάρχει, τότε η Ιστορία έχει νόημα, άρα και σχέδιο. Οι απαντήσεις που διατυπώθηκαν έχουν ένα κοινό στοιχείο: η ανθρωπότητα, η παγκόσμια Ιστορία,  οδεύει από το καλό στο καλύτερο. Ο Καντ πίστευε ότι ο έσχατος σκοπός της Ιστορίας είναι η ηθική βελτίωση (αφού πρώτα υποφέρουμε πολύ)· ο Χέρντερ θεωρεί ότι η κατάληξη της Ιστορίας θα είναι η αποθέωση του ανθρωπισμού, η εκτύλιξη των ικανοτήτων και δυνατοτήτων μας· ο Χέγκελ μας λέει ότι το Σύμπαν, η πραγματικότητα είναι η αυτοέκφραση της Ιδέας, που δεν είναι άλλη από την γενικευμένη ελευθερία – μια μέρα όλοι θα είμαστε ελεύθεροι (και χριστιανοί)· ο Κοντ υποστηρίζει ότι το τέλος της προοδευτικής πορείας της Ιστορίας θα είναι η επικράτηση της τρίτης φάσης αυτής της πορείας, η θετική ή επιστημονική· ο Μαρξ ήταν πεπεισμένος ότι μια μέρα, πέρα μακριά στο μέλλον, όλοι και όλες θα ζούμε σε μια κομμουνιστική κοινωνία.

ΥΠΗΡΞΑΝ όμως και φιλόσοφοι οι οποίοι αρνούνταν κατηγορηματικά την ύπαρξη σκοπού, νοήματος και σχεδίου. Είναι βέβαιο ότι όσο θα περνάνε τα χρόνια και οι δεκαετίες και οι αιώνες η αντίληψη ότι η Ιστορία έχει σκοπό εγκαταλείπεται και προκρίνεται η άποψη της ανυπαρξίας σκοπού και νοήματος και σχεδίου – μία ακόμα πτυχή της παγκόσμιας πνευματικής επανάστασης εν μέσω  της επαπειλούμενης γενικευμένης κωματώδους υπνηλίας. Διατυπώνω το εξής ερώτημα: τι επέτρεψε άλλους φιλοσόφους να υποστηρίξουν ότι η Ιστορία έχει σκοπό κι άλλους να θεωρήσουν αυτή την άποψη γελοιότητα; 

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΚΑΤΑ τη δεκαετία 2025-2035 θα κορυφωθεί η τάση που εμφανίστηκε όταν ο Μαρξ ήταν πιτσιρικάς, γύρω στο 1830, με τη βιομηχανική επανάσταση,  και έγινε πολύ σαφής όταν έγραφε το Κεφάλαιο, τάση την οποία εντόπισε, μελέτησε, προείδε τις εξελίξεις  και έκτοτε ουδέποτε διαψεύστηκε: θα έρθει μια εποχή κατά την οποία ο καπιταλισμός θα παράγει τεράστιο πλούτο, αυτός ο πλούτος, ένα τεράστιος σωρός εμπορευμάτων, θα παράγεται πολύ γρήγορα και από ολοένα και λιγότερους Παραγωγούς. Η τάση , φίλες και φίλοι, είναι η κατεύθυνση, ο προσανατολισμός που παίρνει η ζώσα πραγματικότητα, την οποία δεν είναι δύσκολο να εντοπίσουμε αρκεί η προσέγγισή μας να είναι σταθερά περιγραφική και όχι κανονιστική.

ΚΑΤΑ τη δεκαετία 2025-2035 πάνω από το 50% των θέσεων εργασίας που υπάρχουν σήμερα στη βιομηχανία και την μεταποίηση θα χαθούν και οι ζωντανοί Παραγωγοί θα αντικατασταθούν από ρομπότ και άλλες μηχανές. Η τάση αυτή θα συνεχιστεί κατά τις επόμενες δεκαετίες, έως ότου εξαντλήσει όλη την πάνω από δύο αιώνες δυναμική της. Όχι μόνο στη βιομηχανία: και στη μεταποίηση και στο εμπόριο, στις υπηρεσίες, την αγροτική παραγωγή, τις εξορύξεις, την υλοτομία, την αλιεία.  Ο αριθμός των Παραγωγών του κοινωνικού πλούτου θα είναι ένα μικρό κλάσμα του συνολικού πληθυσμού.

ΕΑΝ είστε 35-40 χρονών, το 2025 θα είστε 45, 50· εάν είστε 50-60 ετών, θα είμαστε 60, 70, θα ζούμε δηλαδή, εάν, ο μη γένοιτο, κάποιος άνεμος δεν μας στείλει στο ασφαλές λιμάνι που συνηθίζουμε να το λέμε θάνατο. Εάν τα παιδιά σας είναι μωρά, το 2035 θα είναι εικοσάρηδες· εάν είναι δεκάχρονα, θα είναι τριαντάρηδες· κι εάν τελειώνουν το Λύκειο ή είναι φοιτητές θα είναι σαραντάρηδες! Πώς θα είναι τότε η ζωή μας, φίλες και φίλοι, πως θα είναι η ζωή των παιδιών μας; Γράφω αυτό το κείμενο για τα παιδιά μας με τη προσδοκία ότι μια μέρα ίσως το διαβάσουν.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΣΤΗ γενική του μορφή το ερώτημα θα ήταν διατυπωμένο ως εξής: μπορούμε να αποτρέψουμε την εξόντωση των περιττών και άχρηστων (για τον Κύριο, εννοείται) πληθυσμών; Μιας όμως και είναι γενικό και δεν μας αγγίζει, το περιορίζω σε μια πτυχή του που μας είναι πιο προσιτή και επίκαιρη, σε μια συγκεκριμένη κατηγορία, αυτή των μεταναστών και των προσφύγων. Στο ερώτημα αυτό οφείλει να απαντήσει, σιωπηρά ή ανοιχτά, κάθε ένας και κάθε μία που συγκινείται από το δράμα των μεταναστών και των προσφύγων. Οφείλει αλλά δεν θα το κάνει. Δεν βολεύει, δεν συμφέρει η διατύπωση μιας οιασδήποτε απάντησης: ό,τι και να απαντήσουμε, η θέση μας θα είναι αμήχανη και τραγική. Δύο λοιπόν ζητήματα με ενδιαφέρουν: οι απαντήσεις και η προκληθείσα από αυτές αμηχανία.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΘΑ βεβαιωθούμε ότι η όλη η ανθρωπότητα θα αντιμετωπίσει την πρόκληση μιας νέας εποχής παγετώνων όταν σε περιοχές της Βόρειας Αμερικής, Βόρειας Ευρώπης και Βόρειας Ασίας (και Νότιας Αμερικής) η θερμοκρασία πέσει στους -50 και -60  βαθμούς Κελσίου για δύο και τρεις μήνες με αποτέλεσμα αφενός τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων, εξ αιτίας της κατάρρευσης του ηλεκτροδοτικού, υδρευτικού και τροφοδοτικού μηχανισμού, και αφετέρου την μετανάστευση προς τον Νότο. Εάν το φαινόμενο αυτό επαναληφθεί ή επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, τότε η βεβαιότητα θα είναι απόλυτη: ο βορράς του Βόρειου Ημισφαιρίου θα αρχίσει να καλύπτεται από πάγο με αποτέλεσμα να εγκαταλειφθεί από τους κατοίκους του – οι οποίοι βέβαια θα κινηθούν προς τα Νότια.

ΚΑΠΟΙΕΣ ενδείξεις των τελευταίων ετών μας επιτρέπουν να εκλάβουμε το ενδεχόμενο μιας νέας εποχής παγετώνων ως υπόθεση εργασίας: το 2200 μ. Χ. όλες οι κοντινές στον Βόρειο και Νότιο Πόλο που προανέφερα είναι καλυμμένες με δέκα ή είκοσι μέτρα πάγο. Δριμύ ψύχος θα επικρατεί όλον τον χειμώνα και σε περιοχές νοτιότερα της περιοχής των παγετώνων, τόσο δριμύ που η ζωή εκεί θα είναι αδύνατη – Ηνωμένες Πολιτείες,  βόρεια Γαλλία και Γερμανία, Πολωνία, Ρωσία, Σιβηρία, Αργεντινή και Χιλή.

ΑΥΤΗ η υπόθεση εργασίας μας παρακινεί να διατυπώσουμε πολλά ερωτήματα και πολλές σκέψεις. Είναι δυνατόν να αλλάξει το κλίμα της Γης και να έχουμε μια νέα εποχή παγετώνων; Ασφαλώς και ναι – ποιος μπορεί να αποκλείσει αυτό το ενδεχόμενο;  Έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν και μπορεί να συμβεί και στο μέλλον -γνωρίζουμε γιατί αρχίζει και γιατί τελειώνει μια εποχή παγετώνων. Είναι βέβαιο ότι δεν οφείλεται στη δραστηριότητα των ανθρώπων όπως η υπερθέρμανση του πλανήνη. Η νέα εποχή παγετώνων θα ενσκήψει μέσα σε ένα χειμώνα ή θα απαιτηθούν πολλές δεκαετίες; Θα απαιτηθούν πολλές δεκαετίες. Χρόνο με το χρόνο το ψύχος θα γίνεται ολοένα και πιο δριμύ και θα διαρκεί ολοένα και περισσότερο. Θα είναι πρόκληση ή πρόβλημα; 

Continue reading →