φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Η θυσία, στην ανθρωπολογική της διάσταση, δηλαδή ως ανθρώπινο χαρακτηριστικό, μας παρακινεί να διατυπώσουμε τα εξής ερωτήματα: πως προήλθε, για ποιο λόγο; Τα ερωτήματα όμως αυτά οφείλουμε να τα διατυπώσουμε για κάθε ανθρώπινο χαρακτηριστικό – την όρθια στάση, την παράταση της παιδικής ηλικίας, την απώλεια του οίστρου στο θηλυκό, τον έρωτα, τη σκέψη, τη φαντασία, τη γλώσσα, τη θυσία, την τελετουργία, τον μύθο, τη θρησκεία, την επίγνωση του θανάτου, τη συνείδηση. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτά τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά προέκυψαν είτε ως λύσεις σε προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι προάνθρωποι/άνθρωποι (η απώλεια του οίστρου, λόγου χάριν) είτε ως μη αναμενόμενα αποτελέσματα των παραπάνω λύσεων (έρωτας, ας πούμε).
Εάν η γλώσσα προήλθε από τη δείξη και την κλήση, δηλαδή από χειρονομίες, τότε μπορούμε να πούμε ότι η τελετουργία, οι χειρονομίες που εκφράζουν συναισθήματα, προηγείται της γλώσσας και, κατά συνέπεια, της εμφάνισης του ανθρώπου, άρα και του μύθου. Μας επιτρέπεται να εικάσουμε ότι η σκέψη επέτρεψε στον άνθρωπο να αντιληφτεί ότι τόσο η σεξουαλικότητα όσο και θάνατος είναι ενισχυτές της ζωής και είναι αυτό το κοινό στοιχείο που τα συνδέει τόσο στενά. Εάν όμως ο φυσικός θάνατος ενισχύει τη ζωή, διότι εάν δεν υπήρχε, δεν θα υπήρχε και η ζωή, τότε και ο βίαιος θάνατος θα ενισχύει τη ζωή. Όχι όμως ο οποιοσδήποτε βίαιος θάνατος (φυτού, ζώου ή ανθρώπου) αλλά ο συλλογικά και τελετουργικά βίαιος θάνατος – η θυσία.
Είναι αδύνατον να υπάρξει θυσία χωρίς τελετουργία. Η θυσία απαιτεί επιλογή του θύματος, προετοιμασία, εκτέλεση, έκφραση ενοχής, συμβολική αποκατάσταση του θύματος, έμπρακτη διακήρυξη της ενότητας της ομάδας. Σε κάθε φάση της θυσιαστήριας τελετής αντιστοιχεί μια ιδιαίτερη τελετουργία, δηλαδή ιδιαίτερες χειρονομίες. Πολλές από τις προανθρώπίνες/πρωτοανθρώπινες χειρονομίες/τελετουργίες επιβιώνουν μέχρι σήμερα μόνο που δεν μπορούμε να τις εντοπίσουμε, όπως το σήκωμα των χεριών στον ουρανό, το πιάσιμο του κεφαλιού, το τράβηγμα των μαλλιών και άλλες.
Η θυσία, η συλλογικά οργανωμένη και τελετουργική επιθετικότητα ενισχύει τη ζωή και με έναν άλλο τρόπο, πιο συγκεκριμένο και κοινωνικά καθορισμένο. Η μεταξύ των μελών λανθάνουσα αλλά υπαρκή επιθετικότητα, η οποία θέτει σε κίνδυνο την ύπαρξη της ομάδας σε περίπτωση που ξεσπάσει και κλιμακωθεί ανεξέλεγκτα, στρέφεται, συλλογικά και οργανωμένα, κατά του θύματος, κι έτσι η κοινότητα εξοβελίζει το ενδεχόμενο του αλληλοσπαραγμού και της διάλυσης. Εάν υπάρχει ακόμα κοινωνία αυτό το οφείλουμε στο θύμα και στη θυσία. Αυτή είναι η προέλευση της θυσιαστικής θρησκείας.