θεωρία κομμουνισμού
There are 281 posts filed in θεωρία κομμουνισμού (this is page 12 of 29).
η λατρεία του όχλου (1)
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Σήμερα, και τα επόμενα πρωινά, θα ασχοληθούμε με τον όχλο, τη μάζα, το πλήθος. Πρόκειται για ένα πάρα πολύ σημαντικό ζήτημα, κομβικής σημασίας θα έλεγα, μιας και στο φαινόμενο του όχλου άλλοι βάζουν θετικό πρόσημο κι άλλοι αρνητικό. Δεν χρειάζεται να διευκρινίσω ότι το δικό μου πρόσημο είναι αρνητικότατο αλλά θα το κάνω. Η σχετική με τον όχλο σύγκρουση εἰναι σαφέστατη: ο όχλος σχετίζεται άμεσα με τις εξεγέρσεις, τις συγκεντρώσεις, τις πορείες και τις διαδηλώσεις, τις διαμαρτυρίες, τις ταραχές, και ως εκ τούτου είναι κάτι το θετικό και ελπιδοφόρο, δεν έχει όμως καμιά απολύτως σχέση με την διεξαγωγή του κοινωνικού πολέμου, την κοινωνική επανάσταση και τον κομμουνισμό του παρελθόντος, του παρόντος, κατά συνέπεια και του μέλλοντος. Ο όχλος είναι ένα αντικείμενο της πολιτικής φιλοσοφίας, ψυχολογίας και ανθρωπολογίας κι ως τέτοιο αξίζει να το μελετήσουμε και να το κατανοήσουμε.
Αφού το μεράκι μας είναι να πλήττουμε το αυτονόητο και να διεγείρουμε ερωτήματα, θα διατυπώσω συνοπτικά, δίκην εισαγωγής, τις πτυχές του υπό διερεύνηση ζητήματος για να σχηματίσουμε μια πρώτη γενική εικόνα. Πριν όμως θα ήθελα να κάνω μια σύντομη αναφορά στην ιστορία της μελέτης του όχλου και να προτείνω τρία βιβλία για όσους και όσες ενδιαφέρονται και ίσως να μην τα έχουν διαβάσει. Ο πρώτος που ασχολήθηκε με τον όχλο και το έκανε θεωρητικό αντικείμενο της πολιτικής φιλοσοφίας, ψυχολογίας και ανθρωπολογίας ήταν ο Gustave Le Bon [ Γκουστάβ Λε Μπον]· το βιβλίο του Ψυχολογία των Μαζών είναι πολύ βασικό βιβλίο – θα πούμε περισσότερα όταν ασχοληθούμε με τις συνθήκες που επέτρεψαν τον Λε Μπον να ασχοληθεί με τον όχλο. Ένα δεύτερο βιβλίο που αξίζει να διαβάσουμε, όσοι και όσες δεν το έχουν διαβάσει, είναι του Ελία Κανέτι, Μάζα και Εξουσία. Το τρίτο, φαινομενικά άσχετο αλλά πολυτιμότατο και χρησιμότατο, είναι το βιβλίο του Κόνραντ Λόρεντζ Επιθετικότητα. Δεν θα υποκύψω στον πειρασμό να παραθέσω τώρα την αφήγηση του Αμμιανού Μαρκελλίνου σχετικά με μια αναταραχή στη Ρώμη που θα μας βοηθήσει όχι μόνο να κατανοήσουμε τον όχλο αλλά και τον τρόπο αντιμετώπισής του από τον Κύριο – θα το κάνω όταν εξετάσω την καταγωγἠ του όχλου. Να το πρώτο, λογικά και χρονικά, ερώτημα:
1. ο όχλος υπάρχει από τότε που υπάρχει ο άνθρωπος;
Όχι, φίλες και φίλοι, ο όχλος δεν υπάρχει από τότε που υπάρχει ο άνθρωπος. Είτε εμφανιστήκαμε πριν από 100.000 χρόνια (επίγνωση του θανάτου) είτε πριν από 30.000 χρόνια (Τέχνη), κατά το μεγαλύτερο μέρος της Ιστορίας μας όχλος δεν υπήρχε. Δεν δυσκολευόμαστε να διατυπώσουμε μια εξήγηση.
το ΕΙΚΟΣΑΩΡΟ ΚΑΙ ΜΙΣΘΟΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΟΛΕΣ δεν είναι αίτημα (3)
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Η διαμαρτυρία και η ικεσία είναι δύο παραπροϊόντα της κυριαρχικής σχέσης, της Κυριαρχίας· (για την άνω τελεία πατάμε alt και 0183)· δεν είναι τα μόνα: είναι και το αίτημα και ο όχλος και ο θεατής και άλλα πολλά, με τα οποία θα καταπιαστούμε στο εγγύς μέλλον. Αν και ουδέποτε υπενόησα ότι το εικοσάωρο και μισθός για όλους και όλες είναι αίτημα, η διατύπωση της φράσης είναι τέτοια που επιτρέπει σε κάποιον, σε κάποιαν να την προσλάβει ως αίτημα. Πρόκειται για ολοφάνερη παρεξήγηση, παρερμηνεία.
Θα ήταν ολοφάνερη ασυνέπεια. Διότι δεν είναι μόνο ότι υποστηρίζω ότι το αίτημα είναι παραπροϊόν της Κυριαρχίας, εκδήλωση της υποτακτικότητας και της δουλοπρέπειας, αλλά και ότι η εποχή του αιτήματος έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί, λόγω της ισχύης του Κυρίου και της συρρίκνωσης του καπιταλισμού και του Κράτους. Ακόμα και σήμερα επιβιώνει ως καταχωνιασμένη παράδοση η αποστροφή προς το αίτημα: όποιος ζητάει έχει χάσει ήδη το μισό παιχνίδι. Θα πούμε περισσότερα όταν θα ασχοληθούμε διεξοδικά με την προέλευση του αιτήματος.
Εάν το εικοσάωρο και μισθός για όλους είναι αίτημα, τότε θα απευθύνεται προς τον Κύριο καπιταλιστή· δεν θυμάμαι όμως να έχω γράψει κάτι τέτοιο. Πριν δούμε τί είναι, ας εξετάσουμε το πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί: με το πέρασμα στην πράξη. Ούτε με την ένοπλη πάλη, ούτε με τις εκλογές, ούτε με διαδηλώσεις ικεσίας και αιτήματος και εκφοβισμού. Με την μονομερή και συλλογική μείωση του χρόνου εργασίας. Θα μου πείτε ότι αυτό είναι ανέφικτο, αδύνατο. Εγώ όμως θα βρω καταφύγιο σε μια φράση του Νέλσον Μαντέλα: το αδύνατο είναι αδύνατο μέχρι να πραγματοποιηθεί! Θα βρω καταφύγιο και στο κεντρικό σύνθημα της νοτιοαφρικάνικης εξέγερσης – επανάστασης στη γλώσσα των Ζουλού: ubutu, όλοι μαζί (χωρίς να είμαστε όχλος!).
το ΕΙΚΟΣΑΩΡΟ ΚΑΙ ΜΙΣΘΟΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΟΛΕΣ δεν είναι αίτημα (2)
φίλες και φίλοι, καλἠ σας μέρα
Ζούμε το μακρόσυρτο τέλος της ιστορικής Αριστεράς, το τέλος της εποχής της σχετικής οπλικής ισορροπίας μεταξύ του Κυρίου και τών Υποτελών, της εποχής της επέκτασης του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, της καπιταλιστικής Κυριαρχίας δήλα δή, της εποχής της διόγκωσης, της μεγέθυνσης του Κράτους. Σε πολλούς κοινωνικούς σχηματισμός η Αριστερά είναι ήδη ανύπαρκτη, ενώ σε άλλους αργοπεθαίνει ως νεκροζώντανος οργανισμός. Έχουμε εισέλθει, ή εισερχόμαστε, σε μια νέα εποχή, την εποχή της συντριπτικής οπλικής υπεροχής του Κυρίου, της συρρίκνωσης του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και της συρρίκνωσης του Κράτους.
Αριστερά δεν υπάρχει, ή αργοπεθαίνει, επειδή η ιστορική Αριστερά δεν βλέπει με νέα ματιά τη νέα εποχή αλλά με τη ματιά του παρελθόντος. Η αδυναμία αυτή επιτρέπει στον Κύριο να εξαπολύει μια σφοδρότατη επίθεση και να μεταβάλει τον συσχετισμό δυνάμεων, την κατανομή της ισχύης που είχε αποκρυσταλλωθεί κατά την προηγούμενη εποχή. Διότι δεν ήταν και λίγες οι νίκες! Ο τρόπος όμως με τον οποίον τις καταγάγαμε είναι αναχρονιστικός, ο Κύριος το έχει κατανοήσει και πυροβολεί κατά ριπάς. Οι τρόποι της διεξαγωγής του κοινωνικού πολέμου την εποχή της σχετικής οπλικής ισορροπίας, της επέκτασης του καπιταλισμού και του Κράτους δεν μπορεί να έχουν αποτελέσματα την εποχή της συντριπτικής οπλικής ισορροπίας, της συρρίκνωσης του καπιταλισμού και του Κράτους. Ακόμα κι αν διατυπωθούν επιφυλάξεις ή διαφωνίες σχετικά με τα δύο τελευταία χαρακτηριστικά, το πρώτο (η συντριπτική οπλική υπεροχή) φτάνει και περισσεύει για να χαρακτηρίσει τη νέα εποχή.
το ΕΙΚΟΣΑΩΡΟ ΚΑΙ ΜΙΣΘΟΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ δεν είναι αίτημα (1)
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Ας φανταστούμε ότι είμαστε στην κορυφή ενός λόφου και κάτω, στους πρόποδες, υπάρχει μια καμπή, μια στροφή σιδηροδρομικής γραμμής· από κει ψηλά βλέπουμε, στα αριστερά μας και στα δεξιά μας, δυό τρένα να κινούνται σε αντίθετη κατεύθυνση και με μεγάλη ταχύτητα. Φαίνεται πως, εξ αιτίας του λόφου, τα τρένα δεν έχουν ορατότητα, φαίνεται πως το ένα αγνοεί την ύπαρξη του άλλου. Η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη· μπορούμε να κάνουμε κάτι για να την αποτρέψουμε; Δεν μπορούμε να κάνουμε απολύτως τίποτα. Εάν τρέξουμε να ειδοποιήσουμε τον έναν από τους δύο μηχανοδηγούς, το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να είμαστε πιο κοντά τη στιγμή της σύγκρουσης.
Με αυτή τη φανταστική παρομοίωση συνοψίζω την ιστορία του 21ου αιώνα. Το ένα τρένο ονομάζεται καπιταλιστική Κυριαρχία και το άλλο κοινωνική επανάσταση, κομμουνισμός. Ο μηχανοδηγός του πρώτου τρένου είναι ο Κύριος καπιταλιστής της παραγωγής και του χρήματος· του δεύτερου, ο Υποτελής Παραγωγός του τεράστιου και συλλογικά παραγόμενου κοινωνικού πλούτου.
Τι θα συμβεί με τη σύγκρουση; Θα εκτροχιαστούν και τα δύο τρένα; Θα υποστούν και τα δύο τις ίδιες καταστροφές; Είμαστε βέβαιοι ότι το ένα τρένο αγνοεί τό άλλο; Πριν από μερικές δεκαετίες, το ένα θα αγνοούσε το άλλο. Σήμερα όμως, με την δορυφορική επιτήρηση του πλανήτη, οι μηχανοδηγοί έχουν την δυνατότητα να γνωρίζουν με κάθε λεπτομέρεια τί κινείται πάνω στη σιδηροδρομική γραμμή. Ο Κύριος, ο κάτοχος του ύψους και του Ουρανού, το γνωρίζει και θωρακίζει το τρένο ακατάπαυστα ώστε (στο ώστε υπολανθάνει πάντα ένα σύμπαν σκέψεων) να επιφέρει τις περισσότερες καταστροφές στον αντίπαλο – αυτή είναι η προληπτική αντεπανάσταση. Λίγοι Υποτελείς γνωρίζουν την ύπαρξη του αντίπαλου τρένου, αυτοί οι λίγοι όμως γίνονται ολοένα και περισσότερο – αυτή είναι η παγκόσμια πνευματική επανάσταση των ημερών μας.
Γιατί είναι αναπόφευκτη και αναπότρεπτη η σύγκρουση; Διότι συγκρούονται δύο βουλήσεις: η βούληση του Υποτελούς να επιλύσει τα παγκόσμια (τοπικά, προσωπικά) κοινωνικά, υπό την ευρεία έννοια, προβλήματα και η βούληση του Κυρίου να αποφευχθεί η επίλυση των προβλημάτων.
οι Υποτελείς υποχωρούν και παρενοχλούν
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Ένα από τα ερωτήματα που ακούγονται συχνά και παντού και από πολλούς και απάντηση δεν υπάρχει, όταν την ίδια στιγμή οι απαντήσεις είναι τόσες πολλές, είναι το εξής: μα γιατί δεν ξεσηκώνεται ο κόσμος, γιατί δεν αντιδρά, γιατί δεν αντιστέκεται; Κι ενώ κάποιοι ισχυρίζονται ότι δεν πρόκειται να ξεσηκωθεί, άλλοι περιμένουν μια κοινωνική έκρηξη, την οποία μεταθέτουν κάπου αόριστα στο μέλλον, πολύ κοντινό έως και πολύ μακρινό. Πόσες φορές δεν διάβασα και δεν άκουσα, τα τελευταία τρία χρόνια, ότι το προσεχές φθινόπωρο θα εἰναι θερμό, ότι θα γίνει χαμός τον χειμώνα, ότι την άνοιξη θα έχουμε ταραχές και μόνο για το καλοκαίρι δεν λέγεται τίποτα – πιθανόν λόγω διακοπών! Απογοήτευση και προσδοκία, αυτά τα συναισθήματα κυριαρχούν. Κι εγώ, ο γραφικός, ο αυτοαναφορικός, ο αμπελοφιλόσοφος, ο μαλάκας, αναφωνώ απαντώντας:
μα πως είναι δυνατόν να ξεσηκωθεί ο κόσμος όταν έντρομος έχει τραπεί σε άτακτη υποχώρηση περιοριζόμενος σε μάχες οπισθοφυλακής, που τις έχασε όλες, και σε παρενοχλήσεις του εχθρού, εκ των οποίων άλλες προέρχονται από το παρελθόν κι άλλες από το μέλλον;
Θα επιχειρήσω μια διαφορετική προσέγγιση του ζητήματος, μια προσέγγιση που θα γίνει με τα εργαλεία της μαρξικής θεωρίας του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και της θεωρίας του πολέμου. Η μαρξική θεωρία μας βοηθάει να κατανοήσουμε τα αίτια της επίθεσης του Κυρίου καπιταλιστή κατά των Υποτελών Παραγωγών, η οποία άρχισε στα μέσα της δεκαετίας του 1970 και συνεχίζεται επεκτεινόμενη και κλιμακωνόμενη. Η θεωρία του πολέμου μας βοηθάει να κατανοήσουμε την πολιτική συγκυρία,δήλα δή τον συσχετισμό δύναμης, την κατανομή ισχύης μεταξύ των αντιπάλων καθώς και τις μεταβολές που επέρχονται κατά την διεξαγωγή του κοινωνικού πολέμου. Η πρωτοκαθεδρία της μαρξικής θεωρίας είναι σαφής και την εκθέτω ευθύς αμέσως, πολύ απλά και πολύ σύντομα και στη συνέχεια καταφεύγω στη θεωρία του πολέμου.
δούλος, δουλοπάροικος ή εργάτης;
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Το σημείωμα το αφιερώνω στον Γιώργο και τον Γιώργο (ριφιφί).
Δεν θα ήθελα να ήμουν ούτε δούλος ούτε δουλοπάροικος ούτε εργάτης. Το τί θέλουμε όμως και το τί δεν θέλουμε πολύ συχνά δεν έχει καμιά απολύτως σημασία. Είμαι στο μεροκάματο από τα έντεκά μου – σαράντα τέσσερα χρόνια, αν και ποτέ δεν δούλεψα πάνω από έξι μήνες το χρόνο. Στο ερώτημα του τίτλου απαντώ ως εξής – οφείλουμε να απαντήσουμε, έχει πολύ μεγάλη σημασία, και θα δούμε γιατί: θα ήθελα να ήμουν δουλοπάροικος παρά εργάτης· θα ήθελα να ήμουν εργάτης παρά δούλος. Γιατί αυτή η προτίμηση; Ποια είναι η δική σας; Και δεν εννοώ μόνο του Γιώργου και του Γιώργου.
Πέμπτη 27/6/13
Είναι τέσσερις και μισή. Σε μια ώρα θα πάω να ποτίσω τα φασόλια και τα καρπούζια, με τον κουβά, από ένα ρυάκι που τρέχει όλο το χρόνο δίπλα στο χωράφι και στις εφτά θα πάω σε ένα χωράφι στους πρόποδες του βουνού για να το οργώσει ένας γνωστός από το χωριό κι εγώ θα μείνω να καθαρίσω τις πέτρες και ρίζες. Θα πάρω μαζί μου δυο αβγά βραστά, μας έφερε καμιά εικοσαριά ο γείτονας που ο γιος του παίζει με τα παιδιά μας και τρώει στο σπίτι μας όταν τον βρει το μεσημέρι, μια ντομάτα από τον κήπο, ψωμί δικό μας και λίγες ελιές. Εργάζομαι όπως θέλω, χωρίς ρολόι, κάθομαι να ξεκουραστώ όποτε θέλω και φεύγω όποτε θέλω. Το πόσο υποφέρω στο μεροκάματο και υπό το βλέμμα του Κυρίου, δεν μπορείτε να το φανταστείτε, ίσως και να μπορείτε. Ξέρετε ποιός είναι ο πόνος μου; Ότι εργάζομαι μόνος μου. Έρχεται μαζί μου καμιά φορά η Τασούλα, αλλά καμιά φορά, δεν είναι και λίγος ο μόχθος του νοικοκυριού και μάλιστα μετά από μετακόμιση. Πόσο θα ήθελα να ήταν ένας φίλος να εργαζόμασταν μαζί! Πόσο θα ήθελα το μεσημέρι να πίναμε μαζί ένα τσιπουράκι και το βραδάκι να στρίβαμε ένα τσιγαράκι και να τα λέγαμε!
ο χρόνος [απουσία], το χρήμα [στάση πληρωμών] και η πρότασή μας για την ανεργία, τα όπλα μας
φίλες κε φίλοι, καλή σας μέρα
Αν μπορούσα να σας δανείσω για λίγο τα μάτια μου, θα βλέπατε τους πολιτικούς ντυμἐνους με στρατιωτική στολή, με γαλόνια και σιρίτια κι αστέρια, με ξιφίδια στη ζώνη και το κινητό μέσα στη θήκη του περιστρόφου – το συνηθίζουν οι καραβανάδες, μα την Παναγία, σε λέω! Όπως υπάρχουν μπάτσοι με πολιτικά, οι ασφαλίτες (και οι ασφαλιστές), υπάρχουν και στρατιωτικοί με πολιτικά, το πολιτικό προσωπικό του Κυρίου, του κυρίου του χρόνου, του χώρου και του κοινωνικού πλούτου, οι υπουργοί και οι υφυπουργοί της κυβέρνησης, οι διαχειριστές του Κράτους, οι συντονιστές της επίθεσης κατά των Υποτελών, οι θεοί,οι τοποτηρητές της κατάκτησης, της διαχείρισης του κομμουνισμού του παρόντος.
Θα καταφύγω σε μια από τις πλέον διάσημες ιλιαδικές παρομοιώσεις για να σχολιάσω τις διαθέσεις και τις επιδιώξεις της νέας κυβέρνησης της Πασοκονεοδημοκρατίας. Στη ραψωδία Π, ο Πάτροκλος πείθει τον τσαντίλα Αχιλλέα να ηγηθεί της επίθεσης κατά των Τρώων για να αναχαιτίσει την προέλασή τους και οι στρατιώτες είναι έτοιμοι, όπως και οι επικεφαλής των τμημάτων του στρατεύματος. Λαχταρούν τόσο πολύ να πολεμήσουν, να σφάξουν και να αποκεφαλίσουν! Την πολεμοχαρή και αιμοδιψή διάθεση ο ποιητής την αποδίδει με την εξής παρομοίωση (Π 155-163, μετ. Καζαντζάκη-Κακριδή):
Κι ωστόσο στα καλύβια τρέχοντας τους Μυρμιδόνες όλους
αρμάτωνε ο Αχιλλέας και φρένιαζαν αυτοί, σα σαρκοφάγοι
λύκοι, που δύναμη ακατάλυτη τους σπρώχνει, κι ως σπαράζουν
τρανή λαφίνα, διπλοκέρατη μες στα βουνά, την τρώνε
αρπακτικά· κι ως τα μουσούδια τους βαφήκαν μ΄ αίμα ακράτο,
κοπαδιαστά να πιουν ξεκίνησαν σε μαύρη νερομάνα·
και το βαθύ νερό απανάλαφρα με τις λιγνές τους γλώσσες
λάφτουν, κι αναξερνούν τα γαίματα· μα ατρόμητη στα στήθια
βαστάει η ψυχή τους, κι ας εβάρυνε τόσο πολύ η κοιλιά τους·
Αν θα θέλαμε να ήμασταν συντομότεροι, η γνωστή ρήση του Χάρολντ Πϊντερ θα ήταν επίσης ένας καίριος σχολιασμός: οι μεγάλες πούτσες βγήκαν έξω.
Δύο από τις μεγάλες αυτές πούτσες ξεχωρίζουν σε τέτοιο βαθμό ώστε είναι δηλωτικές των διαθέσεων και των επιδιώξεων του Κυρίου ημών: ο αιμοδιψής ταξίαρχος Άδωνις Γεωργιάδης και ο αιμοβόρος και αιμοχαρής σωματάρχης (αντιστράτηγος) Κυριάκος Μητσοτάκης. Η κυβέρνηση αυτή θα γαμήσει και δείρει απηνώς και ανηλεώς και αδιστάκτως.
Μπορούμε να τη σταματήσουμε; Η απάντησή μου: μπορούμε. Πώς;
όλοι οι ανθρωποι είναι κουτσοί! γιατί οι άντρες έχουν θηλές (ρώγες); τι είναι ο άνθρωπος;
φίλες κε φίλοι, καλή σας μέρα
το σημερινό σημείωμα το αφιερώνω στον Woland, ο οποίος θα γνωρίζει ότι τα μέτωπα του κοινωνικού πολέμου είναι πολλά, πάρα πολλά.
Είναι τρεις και μισή, αργεί να ξημερώσει. Ήπια ένα καφεδάκι και είπα να γράψω. Τελείωσα την ανάγνωση, μελέτη θα έλεγα, του άρτι εκδοθέντος έκτου τεύχους του Blaumachen, αφού για λίγες μέρες παραμέρισα την Άνοδο της Δύσης του Γουίλιαμ ΜακΝίλ και τις Δύο πηγές της ηθικής και της θρησκείας του Ανρί Μπερξόν. Η Άνοδος της Δύσης είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ιστοριογραφίας από την πλευρά των νικητών, του δυτικού Κυρίου, της δυτικής κοινωνικής Ισχύης, δήλα δή της δυτικοκεντρικής θέασης της Παγκόσμιας Ιστορίας. Ο ΜακΝίλ είναι μαθητής του Άρνολντ Τόινμπι (με τη σειρά του μαθητής του Όσβαλντ Σπένγκλερ[ Η παρακμή της Δύσης]), ο οποίος στη Σπουδή της Ιστορίας υποστηρίζει ότι ο δυτικός Κύριος αναδεικνύεται νικητἠς διότι ένα από τα βασικά του μελήματα είναι η συστηματική, προγραμματισμένη, συνειδητή υπονόμευση της ισχύης του εχθρού, η αδιάλειπτη αποδυνάμωση του αντιπάλου, είτε του ανταγωνιστή Κυρίου είτε των Υποτελών Παραγωγών, του προλεταριάτου αν θέλετε, για να μιλήσουμε και το μπλαουμαχενιανό επιστημονικίζον ιδιόλεκτο. Τα έξι τεύχη του Blaumachen δεν με έχουν πείσει ότι οι συντάκτες του περιοδικού δεν αγνοούν την παραπάνω στρατηγική του Κυρίου ημών κι αυτό το έλλειμμα, όταν θα έρθει η ώρα θα το χαρακτηρίσω ατόπημα, θα είναι το αντικείμενο ενός προσεχούς σημειώματος.
Δεν θα είναι όμως και το μόνο· θα ακολουθήσουν άλλα τρία: το ένα θα
το μέλλον του hominis sapientis και η κομμουνιστική κοσμογονία
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Η αγωνία του ανθρώπου να ανακαλύψει την καταγωγή του είναι μια έκφραση της αγωνίας του για το μέλλον του: θέλουμε να εντοπίσουμε το σημείο εκκίνησης και να μάθουμε πως φτάσαμε εδώ γιατί θέλουμε να μάθουμε προς τα που πάμε. Εάν δεν θα μας ενδιέφερε το μέλλον, δεν θα μας ενδιέφερε ούτε το παρελθόν – θα ζούσαμε σε ένα αιώνιο παρόν, όπως τα ζώα, όπως τα μικρά παιδιά, όπως ζούσαμε κάποτε, πριν αποκτήσουμε την επίγνωση του θανάτου, κατά συνέπεια και της διάκρισης του χρόνου σε παρελθόν, παρόν και μέλλον.
Το ερώτημα ‘ποιό είναι το μέλλον του ανθρώπου πάνω στη Γη’ τίθεται για πρώτη φορά τώρα, προς τα τέλη του 20ού αιώνα, από μεμονωμένους διανοητές και επιστήμονες, κάποιοι από τους οποίους ήταν . . . παλαιοντολόγοι (λ.χ. Τεγιάρ ντε Σαρντέν, Αντρέ Λερουά-Γκουράν), ειδικοί δηλαδή της προέλευσης του ανθρώπου, όλα όμως δείχνουν ότι κατά τον 21ο θα είναι ένα ερώτημα που όλοι οι ένοικοι της Γης θα θέσουν και θα σκεφτούν. Δεν θα αποφύγουμε λοιπόν τον πειρασμό και την ανάγκη να σκεφτούμε επί αυτού του ερωτήματος. Κι αυτό διότι μέχρι τώρα δεν υπήρξε κοινωνία που να ανησυχούσε και να αναρωτιόταν για το μέλλον του ανθρώπου. Ποιες συνθήκες λοιπόν ανακινούν αυτό το ερώτημα; Και τί σημαίνει ότι όλη η ανθρωπότητα θέτει αυτό το ερώτημα και αγωνιά; Όλη η ανθρωπότητα γίνεται φιλόσοφος; Ή μήπως ποιητής;
Το ερώτημα για το μέλλον του hominis sapientis είναι ένα ερώτημα που δεν είναι δικαιοδοσία καμιάς επιστήμης ή τέχνης. Εφόσον με τη φιλοσοφία και την ποίηση εκφράζουμε όσα δεν μπορούμε να εκφράσουμε με άλλον τρόπο, τότε πιθανόν το ερώτημα αυτό να μας κάνει φιλοσόφους ή/και ποιητές. Εάν όλοι οι άνθρωποι ανησυχούν, τότε η ανησυχία αυτή δεν μπορεί παρά να είναι μια πτυχή της παγκόσμιας πνευματικής επανάστασης. Το περιεχόμενο του ερωτήματος και το συναίσθημα που αναδίδει ως άρωμα παραπέμπει στις πραγματικές υλικές συνθήκες που το φέρουν στο προσκήνιο: η προϊούσα καταστροφή της φύσης και της κοινωνίας εν μέσω τεράστιου κοινωνικού πλούτου και υπαρκτών δυνατοτήτων αντιμετώπισης όλων των κοινωνικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο πλανήτης ως φύση και η ανθρωπότητα, νοουμένη ως κοινότητα κοινωνιών, ως παγκόσμια κοινότητα.