εκφυλιστικές ασθένειες: από την εποχή της γνώσης στην εποχή του χρήματος

     φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

     Δεν νομίζω να υπάρχει όν πάνω στον πλανήτη που να διαθέτει μνήμη σαν κι αυτήν του ανθρώπου. Η μνήμη είναι μια εγγενής ικανότητα που κληρονομείται και με την άσκηση και την καλλιέργεια γίνεται δεξιότητα. Είμαστε βέβαιοι ότι οι μακρινοί πρόγονοι μας, πριν από 2 εκ. χρόνια,  δεν είχαν την μνήμη που έχουμε εμείς σήμερα: όσο απελευθερώνονταν τα μπροστινά μας άκρα από το έδαφος, όσο πιο πολύ τα χρησιμοποιούσαμε, όσο πιο πολύ συνεργαζόμασταν μεταξύ μας, τόσο πιο πολύ ελεύθερα και ανεμπόδιστα κυκλοφορούσαν οι γνώσεις μεταξύ μας, που πολλαπλασιάζονταν συνεχώς, τόσο αναπτύσσονταν ο εγκεφαλός μας,  τόσο αναπτύσσονταν η μνήμη. Η μνήμη που διαθέταμε συνέβαλε καθοριστικά στην ανθρωπογένεση (ομιλία και επίγνωση του θανάτου)  και η ανθρωπογένεση με τη σειρά της  έδωσε τεράστια ώθηση στην παραπέρα ανάπτυξη της μνήμης. 

   Η μνήμη είναι ένας αποθηκευτικός χώρος στον εγκέφαλο, ένας χώρος όπου αποθηκεύονται γνώσεις (και πληροφορίες)·  ανάπτυξη της μνήμης σημαίνει αύξηση του αριθμού των συνδέσεων των νευρώνων. Όσο πιο πολλές γνώσεις αποθηκεύεις, τόσο μεγαλώνει ο χώρος, τόσο αυξάνει ο αριθμός των συνδέσεων. Πρόκειται για μια διαδικασία του εγκεφάλου που αφορά σχέσεις – θα γνωρίζετε πως όλα είναι διαδικασίες και σχέσεις.

     Πώς καλλιεργείται και ασκείται η μνήμη; Όπως κάθε άλλη ικανότητα και δεξιότητα του ανθρώπου: με την καθημερινή, ενεργητική αλληλεπίδραση του ενός με τον άλλον, με την ομαδική συμβίωση. Μόνο με αυτόν τον τρόπο και με κανένα άλλον καλλιεργούνται και αναπτύσσονται οι δεξιότητες του εγκεφάλου και της ψυχής, νοουμένης ως το πλέγμα των ιστορικά καθορισμένων σωματικών, κοινωνικών, πνευματικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων του ανθρώπου. Όταν ἐφυγα από το χωριό μου, το 1969, σε ηλικία 11 ετών, όπως όλοι και όλες, έτσι κι εγώ γνώριζα τα μέλη και των 250 οικογενειών του χωριού, σχεδόν χίλιοι κάτοικοι. Τους ήξερα με το μικρό τους όνομα. Ο δε πατέρας μου, και δεν ήταν μόνος, γνώριζε και το έτος γέννησης των περισσότερων κατοίκων, γνώριζε κι αυτούς που είχαν πεθάνει και τους είχε γνωρίσει, είχε ζήσει μαζί τους! Σε μια ομαδική συμβίωση, θες δε θες, η μνήμη σου θα αναπτυχθεί, θα καλλιεργηθεί.

     Αναρωτιέμαι και σκέφτομαι και γίνονται έρευνες: σε τι κατἀσταση βρίσκεται σήμερα η ικανότητα/δεξιότητα της  μνήμης; Σήμερα: 2014, μετά από πολλούς αιώνες καπιταλισμού, δύο αιώνες σχεδόν βιομηχανικού καπιταλισμού, 50 χρόνια καπιταλιστικής πληροφορικής, 15 χρόνια καπιταλιστικού κινητού τηλέφώνου, πολύ λιγότερα κινητού διαδικτύου, mobil internet; Στη δεκαετία του εβδομήντα και του ογδόντα είχαμε ατζέντα με ονόματα και τηλέφωνα, ο καθένας μας όμως και η καθεμία θυμόταν πάρα πολλά τηλέφωνα! Είχα γνωρίσει έναν υπάλληλο αποθήκης βιβλίου που θυμόταν 11.000 τίτλους βιβλίων! Τώρα;

   Την κατάσταση της μνήμης σήμερα του Υποτελούς, όχι του Κυρίου, θα το εξετάσουμε αυτό το ζήτημα ένα πρωινό, την συνοψίζω σε δύο λέξεις: νόσος Άλτσχάιμερ.

 

Continue reading

augeo, augustus, auxilium, auctor, auctoritas > authority: άξιο, αυθεντικό είναι ό,τι συμβάλλει στην αύξηση της ισχύος

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

     Η αύξηση, η μεγέθυνση, η επέκταση της ισχύος (της ικανότητας, της δυνατότητας  επιβολής της θέλησης) είναι το κομβικό, το εντονότερο χαρακτηριστικό της Κυριαρχίας, της κοινωνικής σχέσης  μεταξύ δύο προσώπων, δύο ομάδων, προσώπου και ομάδας, κοκ. (ή  μεταξύ προσώπου/ομάδας κοκ και φύσης αλλά εδώ θα περιοριστούμε στην Κυριαρχία μεταξύ ανθρώπων)·  η Κυριαρχία πολώνεται ανάμεσα σε δύο φορείς της σχέσης, επιβάλλεται, εγκαθιδρύεται από από ένα πρόσωπο ή ομάδα ή κοινότητα ή φυλή, κοκ, στον οποίο πόλο δίνουμε το όνομα Κύριος, πάνω σε έναν  άλλο αντίστοιχο και το οποίο ονομάζουμε Υποτελής ή Υποτελείς.

        Η αύξηση γίνεται με δύο τρόπους: θετικά, με την αύξηση της ισχύος του Κυρίου, και αρνητικά, με τη μείωση της ισχύος του Υποτελούς. Εκ των πραγμάτων, ο θετικός τρόπος επιφέρει την μείωση της ισχύος του Υποτελούς ενώ ο αρνητικός την αύξηση της ισχύος του Κυρίου. Είναι η αδυναμία που ωθεί κάποιον να επιβάλλει η θέλησή του μέσω της διαθέσιμης ισχύος, την Κυριαρχία, για να επιβληθεί όμως αυτή απαιτείται μια κάποια αρχική, πρωτογενής ισχύς. Η εγκαθιδρύουσα την Κυριαρχία ισχύς είναι εκδήλωση αδυναμίας: ο ισχυρός Κύριος είναι αδύναμος διότι είναι αδύνατον να υπάρξει χωρίς τον αδύναμο Υποτελή. Όσο όμως υπάρχει η σχέση, όσο κι αν ο ισχυρός γίνεται ισχυρότερος και ο αδύναμος ακόμα πιο αδύναμος, η εξάρτηση του Κυρίου από τον Υποτελή δεν εξαλείφεται: αυτό σημαίνει ότι ο ισχυρός Κύριος, όσο ισχυρός και να είναι, παραμένει αδύναμος· και ο Υποτελής, όσο αδύναμος και να είναι, παραμένει ισχυρός. Ο μόνος τρόπος να είναι πανίσχυρος ο Κύριος είναι να εξαλειφθεί ο Υποτελής· στην περίπτωση όμως αυτή, καταργείται η Κυριαρχία και ο Κύριος υποπίπτει στην κατάσταση της πλήρους αδυναμίας: Ο Θεός δεν μπορεί να υπάρξει, δεν μπορεί να νοηθεί  χωρίς πιστούς!

 

Continue reading

‘σε μπουκάλι να με κλείσεις, με τον φελλό θα το κάνω’

    φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

   Φίλες, όχι φίλοι, από όλον τον πλανήτη, εννοείται, από Χόλιγουντ, Νέα Υόρκη, Λονδίνο, Βόλο, με  τηλεφωνούν και με πιέζουν να γράψω το σημείωμα που προανήγγειλα με θέμα την ιστορία της ανεκτικότητας προς τις εξωσυζυγικές ερωτικές εμπειρίες.  Θα σε απογοητεύσω, καλή μου Τζούλια Ρόμπερτς, θα σε απογοητεύσω, καλή μου Νικόλ Κίντμαν – ο τίτλος του σημειώματος δεν είναι παρά μια δική μου επιθυμία να διάβαζα ένα βιβλίο με αντικείμενο την ιστορία της ανεκτικότητας προς τις εξωσυζυγικές ερωτικές εμπειρίες. Δεν παραξενεύομαι που τηλεφωνούν μόνο φίλες γιατί ξέρω, σε αντίθεση με τον Φρόιντ,  τι θέλουν οι γυναίκες. Μου το έχουν πει οι ίδιες γιατί με αγαπούν ως γυναίκα με αρχίδια.  Θα μείνει μυστικό μεταξύ μας , καλές μου φίλες, δεν θα σας προδώσω στο άξεστο και βάναυσο φύλο των ανδρών που το μυαλό τους το έχουν μόνο στο μουνί, ενώ εμείς όχι στον πούτσο! Αλλά, καλοί μου άνδρες, εάν σας έκλειναν εσάς στο μπουκάλι, τί θα κάνατε, με βουλωμένη την τρύπα; Ή θα τον παίζατε ή θα το κάνατε με τον φαλλό, με συγχωρείτε, με τον φελλό ήθελα να γράψω. 

      Όταν μια χήρα κάποτε έκλαιγε πάνω στον τάφο του άνδρα της, όλοι, οι άνδρες εννοώ,  νόμιζαν ότι έκλαιγε επειδή τον αγαπούσε, τον έχασε και έμεινε μόνη. Τί νομίζουν όμως οι γυναίκες; Άνδρες και γυναίκες δεν θλίβονται για τον ίδιο λόγο και με τον ίδιο τρόπο – άλλη μια ένδειξη του αβυσσαλέου και αγεφύρωτου  μεταξύ τους χάσματος. Η χήρα όμως κλαίει, θα μας πουν οι γυναίκες, γιατί δεν έχει πια έναν άνδρα να τον βασανίζει. Το δίλημμα που θέτει η γυναίκα στον άνδρα είναι: ή γλειφομούνι προκοπής ή βασανισμός μέχρι θανάτου. Κι επειδή οι άνδρες δεν μπορούν να κάνουν το πρώτο, είναι παντελώς  ανίκανοι, δεν ξέρουν καν που βρίσκεται η κλειτορίδα, αναπόφευκτα υποπίπτουν στην κατάσταση του θύματος  κακοποίησης από τις μαινάδες συζύγους. Θα πεθάνεις, μαλάκα, εάν δεν ικανοποιήσεις το πλάσμα από το οποίο προέρχεται η ζωή.

 

Continue reading

4. παιχνίδια με μπάλα στην αρχαία Ελλάδα

     Το ακροατήριο των αοιδών (οι ευγενείς, οι γαιοκτήμονες  πολεμιστές) δεν απολάμβανε μόνο τις περιγραφές της  διείσδυσης των βλημάτων αλλά και του αποκεφαλισμού των αντιπάλων. Ο Πηνέλεως, Αχαιός ήρωας ασφαλώς, καρφώνει από κοντά, από πάνω προς τα κάτω, το δόρυ πάνω από το φρύδι του Τρώα Ιλιονέα με τέτοια δύναμη που επιφέρει συντριπτικές κρανιακές κακώσεις: του βγάζει το βολβό του ματιού, διατρυπά τη κόγχη του οφθαλμού και τον εγκέφαλο, διαπερνάει τον αυχενικό τένοντα και βγαίνει κάτω από την περικεφαλαία, στο σβέρκο (Ξ 493-5). Στη συνέχεια του κόβει το κεφάλι με το ξίφος και, καθώς το δόρυ είναι ακόμα καρφωμένο στο κεφάλι, το σηκώνει και το κραδαίνει φή κώδειαν ἀνασχών,  “κρατώντας το ψηλά σαν παπαρούνα”, μας λέει ο αοιδός (Ξ 499) και υποψιάζομαι πως θα φαντάζεστε την ηδονή που θα ένιωθε το (ανδρικό) ηρωικό ακροατήριό του.

     Εάν επιθυμείτε μεγαλύτερες δόσεις φρίκης και αγριότητας, διαβάστε τους στίχους Ν 201-205. Εκεί, ο Αίας, του Οϊλέως, όχι ο Τελαμώνιος, κόβει το κεφάλι του Ίμβριου, του γαμπρού του Έκτορα, το πετάει με δύναμη προς το αντίπαλο στράτευμα κι αυτό πάει και πέφτει στα πόδια του Έκτορα. Για να πάει όσο γίνεται πιο μακριά, ο ήρωάς μας έριξε το κεφάλι σαν μπάλα: σφαιρηδόν ἐλιξάμενος. Αυτό σημαίνει ότι τεντώθηκε προς τα πίσω, στρέφοντας το πάνω μέρος του κορμιού του, για να δώσει περισσότερη δύναμη στη βολή του. Θα πρέπει να έκανε τη κίνηση που κάνουν οι παίκτες του ποδοσφαίρου όταν εκτελούν το πλάγιο άουτ. Φέρνουν τη μπάλα πίσω από το κεφάλι τους, γέρνουν προς τα πίσω και κατόπιν την εκσφενδονίζουν με δύναμη προς τα μπρος. Έτσι, σαν μπάλα, σφαιρηδόν, εκσφενδόνισε και το κεφάλι του Ίμβριου ο Αίας. Δεν υπάρχει καμιά  αμφιβολία πως η λέξη παραπέμπει στο κόσμο των παιχνιδιών με μπάλα που παίζονταν την εποχή της μνημειώδους σύνθεσης της Ιλιάδας. Σε ποιο παιχνίδι όμως; Δεν γνωρίζουμε.

 

Continue reading

ἱερός: ετυμολογία και σημασιολογική εξέλιξη

    φίλες και φίλοι, καλημέρα

    Λίγες μόνο, ελάχιστες, λέξεις της Ιλιάδας και της Οδύσσειας έχουν σήμερα τη σημασία που είχαν το 900 και το 600 π. Χ. Οι περισσότερες βλέπουν τα ραδίκια ανάποδα, είναι θαμμένες στο νεκροταφείο των λέξεων· αρκετές όμως,  ενώ διατηρούν την ίδια μορφή, έχουν αλλάξει σημασία. Στη περίπτωση αυτή όταν τις διαβάσουμε νομίζουμε ότι έχουν την σημερινή σημασία με αποτέλεσμα να νομίζουμε ότι κατανοούμε το κείμενο αλλά δεν το κατανοούμε, το κακοποιούμε. Μεταφραστική παρενόχληση, κακοποίηση. Δικαιολογημένη.

    Στον δεύτερο στίχο της Οδύσσειας διαβάζουμε τη φράση Τροίης ιερόν πτολίεθρον και ο φίλος Φιλίστωρ αναρωτιέται:

Γιατί η Τροία αποκαλείται ιερή; Αναφέρεται κάποια άλλη πόλη ως ιερή και, αν όχι, σε τι ακριβώς έγκειται η ιερότητα της Τροίας;

   Πολύ δικαιολογημένα ο Φιλίστωρ θεωρεί ότι το επίθετο ιερός δεν μπορεί παρά να σημαίνει ό,τι και σήμερα: που έχει σχέση με το θείο,  που είναι αφιερωμένος στο θείο ή προορίζεται για τη λατρεία του θείου, που αναφέρεται στο θείο. Και όμως!  Το επίθετο ιερός δεν έχει αυτή τη σημασία στην Ιλιάδα και στην Οδύσσεια!  Αρχίζει να την αποκτά αλλά είμαστε τόσο στην αρχή που η σημασιολογική αυτή χροιά μόλις που διακρίνεται, σε πολύ λίγα από τα πολλά σημεία που το επίθετο απαντάται και θα δούμε πως την απέκτησε. Τι σημαίνει λοιπόν Τροίης ιερόν πτολίεθρον, τι σημαίνει το επίθετο ιερός στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια; Με αυτό το ζήτημα θα ασχοληθούμε σήμερα, αφήνοντας στην άκρη προς το παρόν τις πορνοποδοσφαιρικές μας ενασχολήσεις. Πριν συνεχίσουμε ας διευκρινίσουμε ότι δεν χαρακτηρίζεται η Τροία ιερή, το άστυ δηλαδή, το ενδιαίτημα των κατοίκων,  αλλά το πτολίεθρόν της, η πόλις, η πτόλις (>πτολίεθρον), η ακρόπολις, το φρούριό της, το καλά οχυρωμένο απόκρημνο ύψωμα της Τροίας, το οποίο φέρει το όνομα η Ίλιος (και όχι το Ίλιον). Ανοίγω τα Ευρετήρια των λέξεων (Indices) της Ιλιάδας και της Οδύσσειας και βλέπω ότι δυο φορές ( λ 86  ρ 293) στην Οδύσσεια διαβάζουμε τον λογότυπο εις Ίλιον ιρήν. Πέντε φορές στην Ιλιάδα τον λογότυπο Ίλιος ιρή, τρεις φορές Ιλίου ιρής και 14 φορές (προτί, εις) Ίλιον ιρήν.  Το επίθετο ιερός εμφανίζεται και με την μορφή ιρός και θα δούμε παρακάτω γιατί.

 

Continue reading

οι τέσσερις θετικές πλευρές του ποδοσφαίρου

    φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

   Εάν έχει σχηματιστεί η εντύπωση ότι απορρίπτω το ποδόσφαιρο ως παιχνίδι, άθλημα και θέαμα, μετά βδελυγμίας ή αηδίας, η ευθύνη είναι δική μου: εστιάζω την προσοχή μου σε μια πτυχή του που δεν έχει επισημανθεί και διερευνηθεί. Όταν βλέπουμε ποδόσφαιρο,  βλέπουμε δύο ανδρικές ομάδες να παίζουν αλλά δεν τις βλέπουμε απλά να παίζουν – τίς βλέπουμε να προσπαθεί η καθεμιά να γαμήσει την άλλη συμβολικά ή να τη  σκοτώσει συμβολικά. Η μπάλα είναι και πέος και σφαίρα, το τέρμα είναι και κωλοτρυπίδα και τραύμα. 1-1 σημαίνει: σας γαμήσαμε μια φορά, μας γαμήσατε μια φορά (fair αλλαξοκωλιά)· φάγαμε μια σφαίρα, φάγατε κι εσείς μια σφαίρα. Αυτός είναι ο βασικός λόγος που το ποδόσφαιρο είναι το πιο δημοφιλές ομαδικό παιχνίδι/άθλημα/θέαμα. Δημοφιλές στους άντρες κυρίως: όταν λέμε ποδόσφαιρο εννοούμε το αντρικό ποδόσφαιρο – γυναικείο ποδόσφαιρο θα υπάρξει όταν οι γυναίκες αποκτήσουν πούτσα, όταν δηλαδή μεγαλώσει η κλειτορίδα τους και γίνει μεγάλη και χοντρή, τ’  Αη Πουτσού ανήμερα, όπως λένε και οι χαμάληδες, φορτοεκφορτωτές, στη Λαχαναγορά της Πάτρας. 

   Έφηβος έπαιζα μπάλα, μου άρεσε πολύ αλλά τώρα δεν μπορώ να δω ούτε τηλεόραση ούτε να πάω γήπεδο, θα έπαιζα όμως με τα παιδιά στη γειτονιά πολύ ευχαρίστως. Δισεκατομμύρια θεατές σε όλο το κόσμο βλέπουν ποδόσφαιρο και αναστατώνονται και χαίρονται και λυπούνται και δεν μπορεί όλοι αυτοί να είναι μαλάκες. Υπάρχει κάτι στο ποδόσφαιρο και τους αρέσει. Με αυτό το κάτι θα ασχοληθούμε σήμερα: θα δούμε τις θετικές πλευρές του ποδοσφαίρου. 

    Οι θετικές αυτές πλευρές παρουσιάζουν τεράστιο ενδιαφέρον για όποιους και όποιες σκέφτονται ότι το ζητούμενο σήμερα είναι η διαμόρφωση μιας κοινωνικής, πολιτικής, πολιτισμικής συνείδησης,  μιας ιστορικής συνείδησης, όρος εκ των ουκ άνευ για την συμβολή στην αποτυχία και την  ήττα της προληπτικής αντεπανάστασης, του νεοφιλελευθερισμού, που δεν είναι μόνο ένας τρόπος αντιμετώπισης της συρρίκνωσης του καπιταλισμού αλλά και μια απόπειρα επιβολής μιας κοινωνικής, πολιτικής, πολιτισμικής, μιας ιστορικής συνείδησης που θα ενισχύει και θα αναπαράγει την καπιταλιστική Κυριαρχία. Η Ανωτάτη Σχολή Κακών Τεχνών κάνει ό,τι  μπορεί για να συμβάλει στη διαμόρφωση της νέας ιστορικής συνείδησης, της παγκόσμιας πνευματικής επανάστασης.

 

Continue reading

οι Ολλανδοί άντρες θα τους γαμήσουν όλους: είναι νέοι, άγνωστοι και, κυρίως, ξεκούραστοι

    φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

    Δεν έχει δοθεί κάποια εξήγηση, απ΄  όσο ξέρω,  γιατί οι Έλληνες άντρες κατέκτησαν το Ευρωπαϊκό Κύπελλο το 2004.  Εάν δεν ήταν ζήτημα μόνο τύχης, εάν δεν εφήρμοσαν νέες τεχνικές ή νέα συστήματα, που θα βελτίωναν την ποδοσφαιρκή διεισδυτική παραγωγικότητα, εάν δεν τους ευνόησε η διαιτησία, πώς στο καλό μπόρεσαν και το κατέκτησαν; 

 

Continue reading