φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΠΡΙΝ συνεχίσω το αφήγημά μου για τον σχηματισμό της πόλεως θα κάνω ένα σχόλιο σχετικά με την κρίση του Κ. Καστοριάδη και των ομοφρονούντων ότι η άποψη για την ύπαρξη της δουλείας στην αρχαία ελληνική κοινωνία είναι μια ‘μαρξιστική ανοησία᾿. Θα διατυπώσω λοιπόν το εξής ερώτημα: τι θα γινόταν, εάν μια μέρα εξαφανίζονταν οι δούλοι στην αθηναϊκή κοινωνία, εάν ξυπνούσε ο Πλάτων και οι τέσσερις δούλοι του και η μία δούλα του δεν υπήρχαν;
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΕΑΝ δεχτούμε ότι η αρχαία ελληνική πόλις διαμορφώνεται τον 8ο και 7ο π. Χ. αιώνα, υπάρχει ομοφωνία περί αυτού, εγείρεται το εξής ερώτημα: Τι υπήρχε πριν τον σχηματισμό της πόλεως; Στο ερώτημα αυτό δεν υπάρχει μια γενικά αποδεκτή απάντηση. Μεταξύ των διαφόρων υποθέσεων που έχουν προταθεί, κερδίζει έδαφος μία, συζητιέται ολοένα και περισσότερο και πιο σοβαρά μεταξύ των ιστορικών· εκείνο όμως που δεν συζητιέται είναι πώς από την προηγούμενη κατάσταση, θα δούμε ποια είναι, μεταβαίνουμε στον σχηματισμό της πόλεως. Σήμερα θα δούμε ποια ήταν η προηγούμενη κατάσταση και πώς έγινε η μετάβαση στην πόλιν.
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΣΗΜΕΡΑ και αύριο θα εκθέσω τη θεωρία μου για τη διαδικασία σχηματισμού της αρχαίας ελληνικής πόλεως. Θα αφήσω τη λέξη πόλις αμετάφραστη διότι δεν μπορούμε να την μεταφράσουμε. Θα την δηλώνω με πλάγια γράμματα. Θα παραθέσω έναν ορισμό, θα ήθελα όμως να τονίσω ότι η πόλις δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την πόλη.Δεν υπήρχαν πόλεις στην αρχαία Ελλάδα, υπήρχαν πόλεις. Η πόλις, η αρχική σημασία της λέξης είναι ‘φρούριο, οχυρό πάνω σε ψηλό και απόκρημνο λόφο (ακρόπολις)’ είναι μια έκταση γης, καλλιεργήσιμη στο μεγαλύτερο μέρος της, την οποία υπερασπίζονται, και επιδιώκουν να επεκτείνουν, οι πολίται, οι αγρότες πολεμιστές (οπλίται). Δεν υπήρξε πόλη της Αθήνας, υπήρξε η πόλις των Αθηναίων, δηλαδή η σημερινή Αττική, κατά προσέγγιση. Η Αθήνα ήταν άστυ, δεν ήταν πόλη. Ολόκληρη η Αττική δηλαδή θεωρουμένη ως φρούριο, οχυρό, το οποίο υπερασπίζονται οι πολίται, οι οπλίται ήταν η πόλις των Αθηναίων.
ΠΡΙΝ εκθέσω τη θεωρία μου, θα επισημάνω τρία πολύ βασικά σημεία. Πρώτον, η αρχαία ελληνική κοινωνία ήταν μια πολεμική κοινωνία – πολεμική κοινωνία είναι αυτή η οποία πολεμάει κάθε χρόνο, επί αιώνες· δεύτερον, ήταν μια κοινωνία όπου το χάσμα των λίγων πλούσιων γαιοκτημόνων, των αριστοκρατών, και των πολλών μικρών φτωχών γεωργών ήταν αχανές. Υπήρχε πολύς πλούτος και πολλή φτώχεια στην αρχαία Ελλάδα. Και, τρίτον, ήταν μια κοινωνία που παρήγαγε διαρκώς και συνεχώς ακτήμονες. Ο αριθμός των ακτημόνων ήταν πολύ μεγάλος. Υπάρχει κάποια εξήγηση αυτών των τριών φαινομένων. Υπάρχει και θα την εκθέσω ευθύς αμέσως και μετά θα καταπιαστώ με τη διαδικασία διαμόρφωσης της πόλεως.
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΔΙΑΒΑΖΩ πολλά κείμενα φιλοσόφων, θεωρητικών, ομάδων, συλλογικοτήτων, ιστότοπων σχετικά με την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, για το μέλλον που μας περιμένει και για τις προοπτικές που υπάρχουν ή προδιαγράφονται. Ενδιαφέροντα κείμενα, δε λέω. Μαθαίνω και σκέφτομαι, όπως κι εσείς άλλωστε. Διαμόρφωσα την εξής εικόνα. Εάν δούμε την κατάσταση από τη δική μας οπτική γωνία, των Υποτελών εννοώ, των ενεργών και μη παραγωγών του κοινωνικού πλούτου, νομίζω πως διαφαίνονται, σύμφωνα με αυτά που έχω διαβάσει, τρεις προοπτικές:
α) Θα συνεχίσουμε να υπακούμε στον καπιταλιστή Κύριο, Κεφάλαιο, Κράτος. Και ό,τι γίνει. Θα αποδεχτούμε ακόμα πιο αποφασιστικά τον συντονισμό της αναπαραγωγής της κοινωνίας από τα αφεντικά μας. Δεν θα αμφισβητήσουμε την ανάληψη της πρωτοβουλίας τους. Όποιες αλλαγές και μεταμορφώσεις συμβούν στην καπιταλιστική κοινωνία, θα τις αποδεχτούμε. Εάν αποφασίσουν να εξοντώσουν ένα μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού, θα το αποδεχτούμε. Εάν η ανεργία φτάσει στο 50-60%, και ζούμε με ένα μηνιαίο πενιχρό επίδομα που θα μας επιτρέψει να επιβιώσουμε κλεισμένοι στα σπίτια μας τρώγοντας μια μέρα μακαρόνια και την άλλη ρύζι, κοκ., κι αυτό θα το δεχτούμε. Εάν ενσκήψουν κι άλλες πανδημίες, εμείς θα χειροκροτούμε τους γιατρούς, τους μπάτσους και θα τραγουδάμε τον εθνικό ύμνο από τα μπαλκόνια μας ανεμίζοντας τη σημαία με περηφάνια και καμάρι – πεθαίνουμε για σένα, Ιταλία! Είναι οι ανθρωποβοσκοί μας, ό,τι μας δώσουν θα φάμε, ό,τι μας πουν θα κάνουμε, όποτε θέλουν να μας σφάξουν, θα μας σφάξουν.
β) ΘΑ βγούμε έξω, μόλις τελειώσει η φάση, και θα τα κάψουμε όλα! Ο καπιταλισμός πεθαίνει, εμείς θα τον θάψουμε.
γ) Η ελπίδα της επανάστασης, η προσδοκία μιας γενικευμένης εξέγερσης που θα λάβει επαναστατικά μέτρα, η αναζωπύρωση του αγώνα ενάντια στον καπιταλισμό, ενάντια στον θάνατο του Κεφαλαίου. Εμείς, η ζωή, θα αναλάβουμε τον συντονισμό της παραγωγής, της διανομής του κοινωνικού πλούτου, ώστε από τον καθένα σύμφωνα με τις ικανότητές του, στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του.
