φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΕΜΕΙΣ οι δυτικοί έχουμε την πεποίθηση ότι οι δυτικές κοινωνίες είναι ειρηνικές και ότι, δυστυχώς, η περίοδος της ειρήνης διακόπτεται από πολέμους, που είναι συνήθως σύντομοι. Τα χρόνια της ειρήνης είναι πολύ περισσότερα από αυτά του πολέμου. Έτσι δεν είναι; Οι δυτικές κοινωνίες, ειδικά οι ευρωπαϊκές έχουν πάψει να πολεμούν μεταξύ τους εδω και 80 (ογδόντα) χρόνια! Και, όπως φαίνεται, δεν πρόκειται να πολεμήσουν ξανά μεταξύ τους. Αν τις συγκρίνουμε με τον αρχαιοελληνικό κόσμο, ένα κόσμο φιλοπόλεμων και πολεμοχαρών πόλεων (“πόλεων-κρατών”), και με τη ρωμαϊκή κοινωνία, θα διαπιστώσουμε ότι ο ελληνορωμαϊκός κόσμος πολεμούσε κάθε χρόνο (επαναλαμβάνω: κάθε χρόνο), θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχει σαφής διαφορά: οι δυτικές καπιταλισικές κοινωνίες δεν πολεμούν κάθε χρόνο. Συχνός ήταν ο πόλεμος και κατά την φεουδαρχική, μεσαιωνική περίοδο, με τις περιόδους της ειρήνης να είναι συντόμοτερος αυτής του πολέμου. Μέχρι το 1945, οι περίοδοι της ειρήνης εναλλάσσονταν με αυτές του πολέμου κι άλλοτε ήταν μεγαλύτερης διάρκειας κι άλλοτε μικρότερης από αυτές του πολέμου. Και φτάσαμε στο σημείο να παύσουμε να πολεμάμε μεταξύ μας!
Η αφήγηση αυτή μας υποχρεώνει να διατυπώσουμε μια παρατήρηση και δύο ερωτήματα. Η παρατήρηση, η θέση: εδώ και 2.700 χρόνια, από την αρχαϊκή εποχή, από την εποχή της Ιλιάδας, μέχρι σήμερα, πολεμάμε όλο και λιγότερο – σήμερα, καθόλου. Θα λέγαμε ότι η εξέλιξη αυτή είναι πολύ θετική. Εγείρεται όμως πληθώρα ερωτημάτων. Γιατί σταματήσαμε να πολεμάμε μεταξύ μας; Αφού σταματήσαμε να πολεμάμε μεταξύ μας, γιατί η πολεμική βιομηχανία καταλαμβάνει ένα πολύ μεγάλο μέρος της όλης κοινωνικής παραγωγής και γιατί διατηρούμε στρατούς πάνοπλους και με ό,τι πιο σύγχρονο όπλο υπάρχει; Είναι σαφής η αντίφαση ή δεν είναι; Γιατί πολεμούσαμε, ποια ήταν η στρατηγική επιδίωξη κάθε πολέμου; Τι θα συνέβαινε, εάν δεν πολεμούσαμε; Τι θα συνέβαινε, εάν σήμερα σταματούσε πλήρως η πολεμική βιομηχανία και καταργούνταν ο στρατός; Και το πρωταρχικό: τι είναι μια πολεμική κοινωνία; Υπήρξαν κοινωνίες που δεν ήταν πολεμικές; Εάν υπήρξαν, πώς εμφανίστηκαν οι πολεμικές; Είναι δυνατόν να πάψουν να υπάρχουν;