φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΙΝΑΙ πολύ σαφές γιατί η λατινικής προέλευσης αγγλική λέξη investment σημαίνει και πολιορκία και επένδυση. Αυτό το vest- είναι ανάμνηση της λέξης vestis – το χοντρό μάλλινο επανωφόρι, το σημερινό παλτό, η κάπα (πρβλ. βεστιάριο). Investio σημαίνει κοσμώ, στολίζω με την αμφίεση αλλά και περιβάλλω, περικυκλώνω. Όταν πολιορκούμε μια πόλη, την περιβάλλουμε όπως η κάπα περιβάλλει το σώμα. Η επένδυση κεφαλαίου είναι ένα είδος πολιορκίας αφού ο σκοπός μας είναι η λεία, το κέρδος. Η επένδυση κεφαλαίου είναι πολιορκία. Η δε πολιορκία ήταν για χιλιάδες χρόνια η πιο αποδοτική επένδυση κεφαλαίου.

Η πρακτική αυτή έχει αφήσει τα αποτυπώματά της στην αρχαία ελληνική γλώσσα, της ελληνιστικής εποχής συγκεκριμένα. Τα αποτυπώματα αυτά επιβιώνουν μέχρι σήμερα. Λέμε έσοδα, έξοδα και εισόδημα – τι σχέση έχει η οδός  με την οικονομία; Είχε, και έχει (λόγω της κυκλοφορίας του εμπορεύματος και του χρήματος): το κόστος, οι δαπάνες μιας πολιορκίας είναι μεγαλύτερες εάν η πόλη που πρόκειται να πολιορκηθεί είναι μακριά, οπότε και τα κέρδη θα είναι λιγότερα, μιας και οι μετακινήσεις ήταν βραδείες και χρονοβόρες. Οι δαπάνες και τα κέρδη ήταν άρρηκτα συνδεδεμένα με την οδό.

ΜΟΛΙΣ οι νικητές πολιορκητές πηδούσαν τα τείχη της πόλης έτρεχαν να προλάβουν να αρπάξουν την πολύτιμη λεία. Ο πιο γρήγορος έπαιρνε τα πιο πολύτιμα – χρήμα, πολύτιμα σκεύη και άλλα αντικείμενα – ενώ οι αιχμάλωτοι ήταν συλλογική λεία που πωλούνταν στους εμπόρους, τους δουλεμπόρους που ακολουθούσαν ένα στράτευμα, για να πουλήσουν στους στρατιώτες και να αγοράσουν από αυτούς. Δεν υπήρξε πολεμική επιχείρηση στην οποία δεν συμμετείχαν έμποροι – ήταν αδιανόητο.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΠΟΛΥ θα ήθελα να διαβάσω το σύντομο βιβλίο ενός Άγγλου συγγραφέα, του 19ου αιώνα, του Καρλ Κίνγκσλεϊ αλλά μάλλον δεν θα μπορέσω. Όσο κι αν έψαξα στο διαδίκτυο, δεν ξέρω να ψάχνω, δεν κατάφερα τίποτα – η βοήθεια και οι υποδείξεις καλοδεχούμενες. Το μόνο που γνωρίζω γι΄ αυτό το βιβλίο είναι ο τίτλος και η κατάληξη της φανταστικής ιστορίας του: Η ιστορία του μεγάλου και ένδοξου έθνους των Ετσιθελητών που έφυγαν από τη χώρα της Σκληρής Εργασίας γιατί ήθελαν όλη τη μέρα να παίζουν άρπα. Να η κατάληξη των Ετσιθελητών: μετά από λίγα χρόνια από την καλοπέραση έγιναν γορίλες! Συμπληρώνω εγώ: παράτησαν την άρπα κι άρχισαν να χτυπάνε τα δασύτριχα στήθη τους ουρλιάζοντας ααααα!

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλό σας βράδυ

‘ΘΕΛΟΥΜΕ να σηκώσουμε την Ελλάδα ψηλά’, δήλωσε το τσογλάνι ο Τσίπρας στην Καλαμάτα – δεν ξέρω αν ακουγόταν από τη φωνή του Μπιθικώτση και το επαναστατικό εμβατήριο, λίγο ακόμα να σηκωθούμε, λίγο ψηλότερα. Είναι σαφές ότι δεν κυριολεκτεί – πώς να σηκωθεί γαμώτο μου η Ελλάδα ψηλά; Είναι σαφές ότι ο λόγος του είναι μεταφορικός. Γιατί να σηκώσουμε την Ελλάδα ψηλά; Τί βρίσκεται εκεί ψηλά; Και γιατί να βρίσκεται εκεί ψηλά; ΕΚΕΙ  ψηλά βρίσκεται η ευτυχία, η επιτυχία, η υγεία, η εξυπνάδα, η ζωή, η συνείδηση, η ποιότητα, η δύναμη και η Ισχύς, η επιβολή του ελέγχου, το πολύ και το περισσότερο, η υψηλή κοινωνική θέση, το καλό, η αρετή, η λογική – εκεί πάνω θα μας πάει ο απατεώνας βουτυρομπεμπές. Μας τα υπόσχεται όλα αυτά χωρίς να μας τα υπόσχεται, με υπαινικτικό τρόπο – να μια επικοινωνιακή λειτουργία της μεταφοράς, να γιατί ο πολιτικός λόγος είναι γεμάτος με μεταφορές. Θα εξετάσουμε συνοπτικά όλα αυτά που βρίσκονται εκεί ψηλά και μετά θα δούμε  πως βρέθηκαν εκεί.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

πονοκέφαλε, εξαφανίσου –  ακούμε τη διαταγή σε τηλεοπτική διαφήμιση του παυσίπονου Panadol Advance. Η διαταγή αυτή παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον: φέρνει στο προσκήνιο το αδιέξοδο της δυτικής ιατρικής, της ιατρικής του Κυρίου, της δυτικής ιατρικής Κυριαρχίας. Διότι, φίλες και φίλοι, όπως θα δούμε, η δυτική ιατρική είναι η ιατρική του Κυρίου, τουτέστιν, ιατρική από τον Κύριο για τον Κύριο. Δεν είναι ιατρική από τον Κύριο για τους Υποτελείς, ούτε ιατρική των Υποτελών για τους Υποτελείς ή (και) για τον Κύριο. Υπάρχει ιατρική των Υποτελών;  Ασφαλώς και υπάρχει –  υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει, όσο καταχωνιασμένη κι αν είναι. Την ιατρική αυτή την αποκαλώ κομμουνιστική ιατρική κι όταν θα έρθει η ώρα, σε κάνα δυο μέρες, θα εκθέσω τις σκέψεις μου.

Εάν είναι ιατρική από τον Κύριο για τον Κύριο, τότε εμείς οι Υποτελείς δεν μπορεί παρά να είμαστε θύματά της, θύματά Του. Θα δείξω όμως ότι το πρώτο θύμα είναι ο ίδιος ο Κύριος. Σήμερα, θα ασχοληθώ με τη διαταγή της διαφήμισης· αύριο, θα δούμε.

Υπάρχει ο πονοκέφαλος, φίλες και φίλοι;  Το κεφάλι μας πονάει;  Όχι, κατά κανένα τρόπο, δεν μας πονάει το κεφάλι, δεν έχουμε ημικρανίες. Τι μας πονάει λοιπόν όταν λέμε έχω πονοκέφαλο; Πώς είναι δυνατόν να έχει κάποιος πονοκέφαλο;

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

     Εάν θα θέλαμε να συμπυκνώσουμε την αχανή και δαιδαλώδη Ιλιάδα σε δύο προτάσεις, δεν γίνεται σε μία, οι προτάσεις αυτές θα ήταν: η Ιλιάδα υμνεί και αποκηρύσσει τον ηρωισμό, τη βία δηλαδή· η Ιλιάδα καταγράφει τις επιθυμίες του ήρωα αριστοκράτη, παρουσιάζει αυτό που θα ήθελε να ήταν ο ἠρωας: πιο ισχυρός από τη φύση, αθάνατος δηλαδή, άρα και από τους αντιπάλους του. Η αύξηση της ισχύος είναι η κεντρική ιδέα της Ιλιάδας – αλλά αυτό είναι και το εντονότερο χαρακτηριστικό  του δυτικού πολιτισμού, της δυτικής Κυριαρχίας.

      Ο αφηγητής της Ιλιάδας δέχεται ότι η ισχύς εξασφαλίζεται μέσω της βίας· δεν σταματά όμως ούτε στιγμή να  τους υπενθυμίζει ότι η άσκηση υλικής, σωματικής  βίας πολλές φορές έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της διαθέσιμης ισχύος ή ακόμα και την απώλειά της. Εκτός από τη βία, η σκέψη μπορεί να μας κάνει ισχυρούς, μπορεί να αυξήσει τη διαθέσιμη ισχύ. Η άμεση, παρορμητική καταφυγή στη βία δεν είναι μόνο  ασφαλής ένδειξη της μη κατανόησης της συγκυρίας αλλά και ένδειξη της μη συνειδητοποίησης των συνεπειών μιας πράξης βίας, μια αδυναμία ελέγχου και αποίκισης του μέλλοντος. Σε αυτές τις σκέψεις του αφηγητή της Ιλιάδας περί της σκέψης, της βίας και της ισχύος βρίσκονται οι πηγές του πλατωνικού και αριστοτελικού ορθού λόγου.

      Σήμερα θα ρίξουμε ένα βλέφαρο σε μια πολύ ενδιαφέρουσα σκηνή της Α΄ ραψωδίας, αντικείμενο της οποίας είναι η σχέση βίας, σκέψης και ισχύος. Υπάρχει όμως και κάτι επίσης πολύ ενδιαφέρον:η συγκεκριμένη σκηνή μας βοηθάει να κατανοήσουμε μια πτυχή της φύσης των θεών της Ιλιάδας. 

Continue reading →

    φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

   Δεν ξέρω τι μου συμβαίνει· όσο περνάνε τα χρόνια τα αναπάντητα ερωτήματα αντί να λιγοστεύουν αυτά γίνονται πιο πολλά – στα ήδη υπάρχοντα, ηλικίας ετών και δεκαετιών, νέα αναφύονται. Θα πεθάνω αγκαλιά με πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων; Μια απάντηση στο ερώτημα με ποια σειρά εμφανίστηκαν οι αριθμητικές πράξεις δεν μπόρεσα να βρω· πάντα και παντού έκαναν οι άνθρωποι τις γνωστές τέσσερις αριθμητικές πράξεις; Υπήρξαν κοινωνίες που δεν τις γνώριζαν; Κάθε μία από αυτές είναι το αποτέλεσμα πνευματικής δραστηριότητας ή είναι αποτέλεσμα κοινωνικών πρακτικών, και ποιων; Μου επιτρέπεται να εικάσω ότι η πρόσθεση, και το άθροισμα,  έχει κάποια σχέση με τη συσσώρευση πλούτου ή μήπως είναι μία από τις εμμονές μου; Η αφαίρεση με την αρπαγή και τη μείωση; Ο πολλαπλασιασμός; Η διαίρεση έχει σχέση με το εξισωτικό μοίρασμα του κοινωνικού πλούτου ή με την διανομή της λείας; Πώς προέκυψαν  όλες αυτές οι αριθμητικές πράξεις, πότε, πού, από ποιους; Είναι τα Μαθηματικά μια αθώα και άδολη αφηρημένη πνευματική δραστηριότητα ή μήπως παραπέμπουν σε κοινωνικές πρακτικές; Μας επιτρέπεται να τραβήξουμε μια έντονη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στα Μαθηματικά των προκυριαρχικών κοινωνιών, αν υπάρχουν αυτά, και στα  Μαθηματικά της Κυριαρχίας; Γιατί η Κυριαρχία δείχνει ένα τόσο εξαιρετικά μεγάλο ζήλο και ενδιαφέρον για τα Μαθηματικά; 

 

Continue reading →