φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΙΝΑΙ παντελώς αδύνατον να διατυπώσουμε έναν ορισμό της θρησκείας. Θα δείξω ευθύς αμέσως γιατί. Πρώτα όμως θα ήθελα να εστιάσω την προσοχή μου στην έννοια του ορισμού και να εκφράσω τις σκέψεις μου. Ο ορισμός είναι ένας τρόπος εξοβελισμού, ή και κατάργησης ακόμα, της μεταβολής, της αλλαγής, του γίγνεσθαι. Η λατρεία του ορισμού είναι παράγωγο της λατρείας της αμεταβλησίας, όπως άλλωστε και η λατρεία της μέτρησης, με επινοητή τον αριστοκράτη Πυθαγόρα. Ο ορισμός, ως έγερση ορίων και προσδιορισμός περιορισμών,  είναι μια απόπειρα νέκρωσης της πραγματικότητας μέσω της ρήξης και καταστροφής των διαδικασιών και των σχέσεων που αναπτύσσονται μεταξύ των όντων και των πραγμάτων. Ο ορισμός είναι μια επιχείρηση απομόνωσης του όντος και είναι επινόηση του δυτικού Κυρίου. Την πρώτη απόπειρα διατύπωσης ορισμού την οφείλουμε στον Παρμενίδη –  στο περί φύσιος επιχειρεί να ορίσει το εόν, το όν, το υπάρχον, αυτός όμως που μας έδωσε τους πρώτους ορισμούς ήταν ο Πλάτων. Η  διατύπωση ορισμών ήταν το αντικείμενο των πρώτων διαλόγων του, μια άλλη μέρα όμως θα δούμε τι επεχείρησε να ορίσει και γιατί.

ΔΕΝ μπορούμε να ορίσουμε τη θρησκεία διότι υπήρξαν θρησκείες χωρίς θεό, με θεό και με άνθρωπο που θεωρήθηκε θεός. Τολμώ δε να εικάσω ότι υπήρξε μια μακραίωνη περίοδος της ανθρώπινης ιστορίας κατά την οποία η θρησκεία ήταν άγνωστη. Η θρησκεία χωρίς θεό είναι είναι μια καταγραφή, μια κωδικοποίηση των σχέσεων του ανθρώπου με τη φύση μέσα από το πρίσμα των υπαρχόντων κοινωνικών σχέσεων. Όταν η φύση λατρεύεται, στους τροφοσυλλέκτες –  κυνηγούς,  ως μητέρα, ως τροφός είναι πολύ σαφές γιατί λατρεύεται κατ΄ αυτόν τον τρόπο. Θρησκείες όμως χωρίς θεό θα βρούμε και σε κυριαρχικές κοινωνίες· στην περίπτωση αυτή η θρησκεία κωδικοποιεί τη στάση του Υποτελούς έναντι της Κυριαρχίας. Ο Ταοϊσμός και ο Κουμφουκιανισμός στην Κίνα είναι πολύ γνωστά και χαρακτηριστικά παραδείγματα –  αν και ο πρώτος είναι μια μεταβατική φάση από τη λατρεία της φύσης (Ταό) στην λατρεία της Κυριαρχίας. Η μεταβατικότητα αυτή, ως περιορισμός,  έκανε αναγκαία άλλωστε και την εμφάνιση του δεύτερου.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΠΡΙΝ 2.600 χρόνια μια μικρή, μικροσκοπική μαύρη τρύπα, κοινωνική και πολιτισμική, εμφανίστηκε σε μια άκρη της Γης, στην αρχαία Ελλάδα, στα μικρασιατικά παράλια, στις πόλεις των δουλοκτητών γαιοκτημόνων –  η δυτική Κυριαρχία.  Η μαύρη τρύπα είναι ένας στρόβιλος που έχει τόσο μεγάλη βαρύτητα (η γνώμη του έχει μεγάλη βαρύτητα) που ρουφάει, τραβάει, καταπίνει ό,τι προσεγγίζει σε αυτήν,  ή αυτή προσεγγίζει, και το εξαφανίζει, το εξαϋλώνει, το νεκρώνει, το κάνει α-θάνατο. Η μικροσκοπική μαύρη τρύπα της δυτικής Κυριαρχίας, λόγω της μεγάλης βαρύτητας της (της ανείπωτα έντονης επιθυμίας του ήρωα-γαιοκτήμονα), έμελλε να μεγαλώνει, να μεγαλώνει, να μεγαλώνει και σήμερα να έχει επεκταθεί σε όλον τον πλανήτη.

Η δυτική Κυριαρχία είναι η σφοδρότατη επιθυμία (βαρύτητα) εξαφάνισης του θανάτου, η εντονότατη βούληση καθυπόταξης της φύσης με σκοπό την επίτευξη της σωματικής αθανασίας· δεν πρόκειται για μεταφυσική αγωνία, για εναγώνια μυστικιστικά ερωτήματα για το άγνωστο Υπερπέραν, για το μυστηριώδες Εκείθεν, όχι, όχι, κατά κανένα τρόπο. Η επιθυμία αυτή, η βούληση αυτή είναι παράγωγο μιας άλλης επιθυμίας: του εξοβελισμού του Γίγνεσθαι, της μεταβολής, της αλλαγής –  της αποθέωσης του Είναι, της αμεταβλησίας, της μονιμότητας, της σταθερότητας, της αφθαρσίας:  ό, τι υπάρχει, δεν γίνεται και ό,τι γίνεται, δεν υπάρχει, μας λέει ο Παρμενίδης συμπυκνώνοντας σε μια πρόταση το Περί φύσιος έργο του, θέτοντας τα θεμέλια της μεταφυσικής της δυτικής Κυριαρχίας, μεταφυσική που δεν είναι παρά αντεστραμμένη τελολογία, δηλαδή ένα corpus επιθυμιών που θα εκπληρωθούν μια μέρα (μέσω της γνώσης, της επιστήμης, συμπληρώνει ο Πλάτων), συντεθειμένο (το περί φύσιος) σε δακτυλικό εξάμετρο, το μέτρο της ηρωικής ποίησης  των ηρώων ποιμένων και αργότερα δουλοκτητών γαιοκτημόνων (που έγινε και μέτρο της φιλοσοφικής ποίησης). Ας αποκωδικοποιήσουμε τον Παρμενίδη και όλη την αρχαία ελληνική σκέψη: η κυριαρχική σχέση,  η σχέση μεταξύ Κυρίου και Υποτελούς, υπάρχει, δεν γίνεται –  αποκλειομένης της αλλαγής, της μεταβολής, μια άλλη κοινωνική σχέση δεν μπορεί να υπάρχει. Ο τελικός τρόπος ενίσχυσης της κυριαρχικής σχέσης είναι ο εξοβελισμός του θανάτου, η επίτευξη της σωματικής αθανασίας (του Κυρίου, εννοείται).

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΟΤΑΝ επισκέπτομαι την Αθήνα, περνάω από το Δίπορτο, μια υπόγα με καλό φαγητό και καλή ρετσίνα, πίσω από τη Βαρβάκειο, στην οδό Θεάτρου· από ένα μπιστρό, απέναντι από τη πύλη του Αδριανού, χωμένο σε ένα στενάκι· και κατεβαίνω στα έγκατα της γης, στο Μοναστηράκι. Κατεβαίνω μια μεγάλη κυλιόμενη σκάλα, μετά άλλη μία, εξίσου μεγάλη,  και μετά μια τρίτη, μικρότερη. Θα πρέπει να βρίσκομαι πάνω από 50 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της πόλης.

ΦΟΒΑΜΑΙ κάθε φορά που κατεβαίνω. Έχω την εντύπωση ότι μπαίνω σε τάφο, ότι κατεβαίνω στον Άδη. Είναι μια εμπειρία θανάτου – το μετρό είναι μια αναβίωση, κατά κάποιο τρόπο, των Ελευσίνιων μυστηρίων. Θα βγω ζωντανός; Αν κοπεί το ρεύμα, αν γίνει σεισμός κι εγκλωβιστώ εκεί μέσα, στα έγκατα της γης; Αν ήμουν ποντικός ή σκουλήκι, θα τη έβγαζα καθαρή – αλλά δεν είμαι, είμαι άνθρωπος. Είμαι άνθρωπος όμως εκεί κάτω στα έγκατα της γης; Αυτό το ερώτημα διατυπώνω εκεί στα έγκατα της γης, αυτή τη σκέψη κάνω – κι άλλες πολλές.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΑΝ το καρναβάλι είναι ημέρα ελευθερίας, κι αν αυτή τη μέρα εκείνο που ακούγεται πιο καθαρά είναι το λαϊκό γέλιο, το γέλιο του πλήθους, το καρναβάλι είναι μια επικίνδυνη και γόνιμη μέρα, είναι μια μέρα κομμουνισμού, είναι μια κομμουνιστικότητα. Όποιος, όποια ψάχνει να βρει κομμουνιστικότητες,  να τις ζήσει και να τις μελετήσει, όχι μόνο δεν θα προσπεράσει το καρναβάλι σφυρίζοντας αδιάφορα αλλά θα κοντοσταθεί, κι αν έχει μάτια, αφτιά, χέρια, στόμα και μύτη ανοιχτά κι ελεύθερα, σκέψη ανοιχτή και ελεύθερη, θα πάρει πολλή δουλειά για το σπίτι.

ΤΟ καρναβάλι είναι η μόνη διαδήλωση που δέχομαι – είναι διαδήλωση, με όλη τη σημασία της λέξης. Εάν επρόκειτο να δεχτώ άλλη διαδήλωση, θα τη δεχόμουν μόνο εάν ήταν καρναβαλική. Εάν κάποτε δεν θα υπάρχει καρναβάλι πάνω στη Γη, αυτό θα είναι ένδειξη απύθμενης κατάπτωσης του ανθρωπίνου γένους – το καρναβάλι είναι μία από τις κορωνίδες του ανθρώπινου πολιτισμού. Θα δούμε σήμερα τι διαδηλώνεται, τι εκφράζεται συλλογικά τη μέρα του καρναβαλιού.

Continue reading →

ΣΚΕΦΤΗΚΑ ότι είναι καλύτερα το ανέκδοτο που ήθελα να σας πω στην αρχή του σημερινού σημειώματος να σας το πω στο τέλος, ανέκδοτο που με γαμηστικούς όρους περιγράφει εξαίσια την καπιταλιστική κοινωνική ιεραρχία (πολιτική γαμησιολογία). Για αρχή θα ήθελα να σας υπενθυμίσω τι δήλωσε πριν ένα δυο μήνες, δεν θυμάμαι ακριβώς, ο Πούτιν: εάν η αρκούδα πεθάνει, το δάσος θα καταληφθεί. Εάν κάποιοι φίλοι και κάποιες φίλες δεν κατανοούν την παραπάνω δήλωση, διευκρινίζω ότι η αρκούδα είναι το ρώσικο Κράτος και το δάσος η Σιβηρία.

ΤΩΡΑ, τι σχέση έχει η κατάκτηση της Σιβηρίας από τους καπιταλιστές της Δύσης με την κυβέρνηση των μικροαστών του ΣΥΡΙΖΑ είναι κάτι που θα το εξετάσουμε στο σημερινό μας σημείωμα. Θα εξετάσουμε κι άλλα ζητήματα, απλά και σαφηνώς (σαφηνής [σαφής], μου αρέσει πολύ η λέξη, είναι του Αισχύλου).

ΤΟ πρώτο ζήτημα που μας απασχολεί είναι το εξής: ο τσαμπουκάς της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτόφωτος, είναι εκδήλωση της κοινωνικής και πολιτικής ισχύος της μικρομεσοαστιής τάξης ή είναι ετερόφωτος; Κι αν ισχύει το δεύτερο, το φως της ισχύος ποιας τάξης ή άλλων δυνάμεων   προσδίδει τόση αίγλη (λάμψη) στο πρόσωπο και στις κινήσεις των μικροαστών της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ; ΚΙ αν ισχύει κάτι τέτοιο, ποιοι να είναι άραγε οι σκοποί των ισχυρών υποβολέων του μικροαστικού τσαμπουκά;

Continue reading →